Faits
divers (Bourgeon):
François Bourgeon komen we nog enkele
keren tegen in deze top. Wij bewaren deze gegevens
voor hoger genoteerde albums.
Faits divers (Het
Ebbehout):
Over De Kinderen van de Wind kunnen we het ook
nog eens hebben. Enkel specifieke informatie over
Het Ebbehout hebben we hieronder voor je gebundeld.
• Vóór het verschijnen van dit
album kwam in 1983 bij Glénat
(de uitgever van de Franse edities) de monografie
François Bourgeon, le Passager du Temps
uit, geschreven door François Corteggiani.
Met daarin uiteraard veel aandacht voor de reeks
en de visie van Bourgeon. Hij sprak zich ook in
politieke bewoordingen uit over de thematiek van
het verhaal. Hij ging tekeer tegen de heersers,
de onderdukkers, de rijke profiteurs die hij keer
op keer in zijn albums aanklaagt. In De Kinderen
van de Wind moeten vooral de geestelijkheid
en de militaire machthebbers het ontgelden. Dat
hij bepaald antiklerikaal is en neigt naar een ondubbelzinnig
pacifistisch standpunt bednadrukte hij in het lange
interview waaruit de monografie grotendeels bestond.
• Bourgeon is nooit in Haïti geweest
of de Antillen. Opnieuw moest hij beroep doen op
documentatie zoals gravures uit de achttiende eeuw
en beschikbare foto's voor het landschap. Vooral
het boek Recueil des Vues des Lieux Principaux
de la Colonie Française de Saint-Domingue
uit 1791 met gravures van een zekere M.
Ponce kwam van pas.
• Een dialoog van hoog niveau verrast enigszins
de lezer op pagina 7. Hoël toont zich strijdvaardiger
ten opzichte van Isa, een houding die we niet van
hem gewoon zijn: "Pas op, Isa... je zult niet
altijd 'n neger hebben om de klappen op te vangen".
Schaak. Op de verbazing van Isa met de uitspraak
"HOËL! HOE DURF JE!!" volgt een bits
"Als Hoël je niet bevalt zodra hij z'n
mond open doet, moet je 'n andere Hoël zoeken!".
En mat. Isa op haar plaats gezet waarna een rollend
gevecht op de plankenvloer volgt... of is het toch
de aanleiding tot een vrijpartij, zoals Mary zich
afvraagt?
• Net zoals bij het losgeslagen kanon in Het
Meisje in het Want heeft een ongecontroleerde
actie in Het Ebbehout nefaste gevolgen.
Op pagina 9 schiet een tap los waarna de kaapstander
tolt en tolt en tolt. De duwbomen maken slachtoffers.
Drie matrozen en luitenant Chenier (die plastisch
in beeld getoond wordt doorboord) laten het leven.
Een arm van een vijfde persoon wordt verbrijzeld.
Het zijn ongelukken die ook in realiteit voorkwamen.
• Op pagina 25 bereikte Bourgeon een maximum
aan verschillende prenten op een pagina. Maar liefst
24 verschillende afbeeldingen met voornamelijk een
focus op gezichten drijven de spanning op het spits.
Op pagina 36 is de plaat opgedeeld in 27 plaatjes,
maar in de bovenste strook met versnipperingseffect
zijn acht ervan niet meer dan tekstkadertjes om
het snelle verstrijken van de dagen mee uit te beelden.
Hier is Bourgeon de regisseur, de constructeur,
de monteur en de architect aan het werk.
• De kat van Grignoux loopt er niet voor spek
en bonen bij. Door van focus te veranderen in bepaalde
scènes wordt net een gevoel of drama verstrekt.
Op pagina 22 bijvoorbeeld zijn de eerste twee prenten
een antwoord op elkaar. De genegenheid die Isa en
Hoël voor elkaar voelen met Isa in de armen
van Hoël, reflecteert in de affectie voor Grignoux
met zijn kat, zonder dat daar evenwel een seksuele
daad uit zal voortvloeien. In de volgende strook
schrikken Hoël en de kat op van een alarm dat
wordt gegeven. In strook 3 van nog steeds diezelfde
pagina zien we enkel de kat wegspringen nadat aan
boord een schot werd gelost. We trekken lering uit
de juxtapositie van de voorgaande beelden en besluiten
dat ook Hoël actie onderneemt. Strook 4 geeft
de oplettende lezer gelijk.
• Op pagina 26 weerspiegelt de kat een andere
partij: Belelic, die in al zijn schurkachtigheid
Mary verkracht. Deze verschrikkelijke daad zien
we niet. Het wordt grafisch vertaald door de kat
die een muis te pakken heeft en er een dodelijk
spelletje mee speelt. Het beeld-in-beeldfragment
van Mary die de mond is gesnoerd met een knevel
en de verkrachting moet ondergaan (slechts één
bewegingslijntje verraadt dat Belelic nog steeds
zijn gang gaat) staat in een iets groter geheel
met een ingezoomde dode muis en de kat die er nog
een laatste por aan geeft. Mary en muis worden tegelijk
onderworpen aan een nachtmerrie. Let ook op de groef
tussen de twee planken van de vloer waarop de kat
speelt. Van links naar rechts volgt ze een eerst
neerwaartse, dan opwaartse lijn die uitmondt in
de gemondsnoerde Mary.
• Op pagina 27 wordt de Bretonse uitspraak
"Dezi pe zeiz me raio hotro deoc'h!"
van de scheepsjongen niet vertaald. We vertalen
dit graag voor je naar het Nederlands: "Een
of andere dag zal ik je doden!".
• Voor het landhuis dat op pagina 38 voorkomt
vond hij adequate beschrijvingen in een brief van
de Franse schrijver Justin Girod de Chantrans.
Deze brief werd gepubliceerd in zijn Voyage
dans Différents Colonies d'Amérique
uit 1785. Bourgeon kon een herdruk uit 1980 raadplegen.
• In datzelfde boek staan ook bruikbare omschrijvingen
van de Creoolse vrouwen van Santo Domingo en hun
taalgebruik. Ze kwamen van pas om Madame de Magnan
te portretteren. Ook de martel, straf- en executiewerktuigen
op de didactische pagina 39 staan in dit boek gedocumenteerd.
• Je was misschien zelf ook tot hetzelfde
besluit gekomen, maar de eindscène — en
hier past een spoiler alert bij —
waarin Isa naakt de zee ingaat, de zee die haar
zo veel leed heeft berokkend, is een reinigingsrite.
En een doop waarbij de pas achttienjarige meid,
door alle personen uit het verleden verlaten, definitief
de volwassenheid induikt.
• Na Het Ebbehout zag hij zichzelf
zijn leven lang geen katrollen en scheepswanten
meer tekenen. Het was tijd voor iets nieuws. Dat
kon bij Casterman met De
Gezellen van de Schemering.
• In 2007 herlas Bourgeon voor het eerst in
vijfentwintig jaar zijn reeks De Kinderen van
de Wind. Hij vond het verfrissend en merkte
een andere vertelaanpak op die hij nu niet meer
zou gebruiken. Zo is er de verkrachting van Mary
op de Marie-Caroline. Vooral het mengen van seks
en geweld vindt hij dezer dagen half geslaagd. Strips
zijn gestileerde beelden. Die verkrachting moest
aanstootgevend zijn en niet zozeer mooi in beeld
gebracht.
• Bij het maken van de reeks mocht hij niet
afwijken van het door de uitgever vasgelegde aantal
pagina's. Deel 5 had anders makkelijk 60 tot 70
pagina's kunnen tellen. Hij liet enkele passages
die hij wilde vertellen daarom weg. Zes jaar jaar
na het afsluiten van de reeks dacht hij nog na over
een zesde deel. Maar door zijn leeftijd (toen veertig)
wilde hij voorrang geven aan albums die hij zeker
wilde maken zoals met De
Gezellen van de Schemering en De
Cyclus van Cyann waarmee hij andere wegen
kon inslaan. Met een zesde deel van De Kinderen
van de Wind zou hij weliswaar veel lezers blij
gemaakt hebben, maar voor hem zou het een stap achteruit
betekenen. Dat was zijn gevoel. Pas rond 2005 kwam
een zesde deel weer ter sprake. In 2008 was het
officieel: er komt een extra tweeluik (zie ook De
Kinderen van de Wind 1).
|
