Stripspeciaalzaak.be > Robert en Bertrand

Samenvatting
Tijdens een zwerftocht door Vlaanderen met Robert en Bertrand wordt Joeki door vier Moldavische ruiters benaderd. De zwervers overmeesteren het kwartet en raken vervolgens door een misverstand onderling slaags. De Moldaviërs vertellen dat er een revolutie in hun land is uitgebroken en dat ze Joeki op de troon willen zetten. Met een speciale trein vertrekt het gezelschap naar Moldavië, alwaar ze door partizanen worden opgewacht. Zij laten de trein ontsporen, maar redden de machinist. De partizanen erkennen Joeki als prins. Hun leider is Tanja, het meisje dat Joeki in deel 17 aanvankelijk nog in de val lokte, maar later hielp. Robert en Bertrand hebben het niet door en ontsnappen. Na een wilde tocht bereiken ze de hoofdstad Narkov, waar ze door soldaten gevangen worden genomen. De van de trein geslingerde Nummer 17 komt ondertussen bij bewustzijn en is van plan Joeki te redden. Hij bereikt het Arendsnest, hoofdkwartier van de partizanen. Onderwijl bevrijden de leden van de zogenaamde regering in ballingschap de zwervers. Zij werken echter voor dictator Karhakol, die Joeki als stroman op de troon wil hebben om zo de toenemende onvrede onder de bevolking te temperen. Nummer 17 arriveert en Robert en Bertrand vertrekken met een groep militairen naar het Arendsnest. De vagebonden beginnen argwaan te krijgen. De militairen zetten meteen letterlijk grof geschut in, in de vorm van een kanon. Joeki, die zich in het Arendsnest bevindt, probeert contact te zoeken met zijn vrienden. Dit lukt niet en hij gaat met Nummer 17 en de soldaten mee, die het spel van Karhakol meespelen. Bij aankomst in Narkov weet Joeki de inwoners voor zich te winnen. De begeleidende officier ziet het nu misgaan. Karhakol wil Joeki inpalmen, maar deze maakt duidelijk dat hij doorheeft hoe de vork in de steel zit. De dictator op zijn retour wil hem dwingen, maar de jongen waarschuwt zijn vrienden met een rooksignaal. Middels een carnavaleske optocht om de terugkeer te vieren als dekmantel weten partizanen het kasteel binnen te komen. Ze dringen binnen in de vertrekken van Karhakol die prompt Joeki in gijzeling neemt. Als Karhakol afgeleid is, duwt Joeki hem van de kasteelmuren. Robert en Bertrand vangen hem. De bevrijding wordt volop gevierd, de trawanten van Karhakol onderwijl gearresteerd. Nummer 17 stond weer eens op het verkeerde been. Joeki ziet zijn kans schoon en wil Tanja zijn liefde verklaren, maar zij geeft niet thuis en gaat terug naar de bergen.

Thema
Het aan de macht komen van kroonprins en troonpretendent Joeki in zijn vaderland Moldavië, met alle daarbij behorende intriges en valkuilen. Het album kwam uit op 1 november 1991, maar de strip verscheen eerder dat jaar al in dagblad De Standaard. Het verhaal over de val van een schrikbewind in Oost-Europa/de Balkan paste perfect in de periode juni 1989-december 1991 toen de communistische dictaturen in dit gedeelte van Europa de een na de ander omvielen.(1)

Locatie
Vlaanderen, Moldavië. Op pagina 6, prent 9, is sprake van “het verre Moldavië bij Rusland.” Een foutje zou je zeggen, want in de Vandersteen-albums is sprake van een Balkanstaat. Bovendien bestaat er geen Narkov en ook geen Blitzy (zie de bespreking van deel 97, Ster Nummer 17) in het echte Moldavië. Zie ook de bespreking van deel 17, Avontuur in Moldavië.

Periode
Eind negentiende eeuw, niet nader gespecificeerd.

Vermomming
Geen.

Redding
Van Joeki. Robert en Bertrand veronderstellen dat de vier Moldavische mannen Joeki ontvoeren. In feite is dat ook zo, al lijkt het er dan nog niet op.

Bijzonderheden

Dit album telt 38 strippagina’s, met deel 78, De Icarii, en deel 91, De Monsterman, het meeste van allemaal. Geen bijgevoegde documentatie meer.
Begin van een cyclus van zes albums, die zich geheel of grotendeels in Moldavië afspelen.
Géén Evelyne.
De uitgekauwde grap met de lange broek — of is het bedoeld als een running gag? — op pagina 2.
De lijfspreuk wordt ditmaal op pagina 3 (prent 8), pagina 6 (prenten 1 en 2) en pagina 14 (prent 10) geroepen.
Op pagina 3 worden Robert en Bertrand wederom mannetjesputters genoemd. Zie ook de besprekingen van de delen 80 en 86.
Op pagina 6 prent 3 zegt Joeki: “Makkers staakt uw wild geraas!” tegen Robert en Bertrand. Deze zin komt uit het Sinterklaasliedje Zie de Maan Schijnt door de Bomen, geschreven in 1861 door de muzikale en dichtende Amsterdamse arts Jan Pieter Heije (1809-1876).(2)
Veel kapitein Haddock-achtig gevloek door Robert op pagina 4, prenten 9 en 10, en door Joeki op pagina 7, prent 5.
“Het is leuk om prins te zijn”, zegt Joeki. Zie voor de herkomst de bespreking van deel 88, Het Congocontract, waarin Robert verklaart: “Leuk om ook eens koning te zijn”.
“Arend en Adelaar zijn verschillende woorden voor één en dezelfde vogel.”(3) Het hoofdkwartier der partizanen heet Arendsnest. Een van Adolf Hitlers (1889-1945) hoofdkwartieren, het Kehlsteinhaus bij de Obersalzberg bij Berchtesgaden in zuid-Duitsland, had als bijnaam het Adelaarsnest. De dictator kwam hier echter maar zelden. Deel 65 van De Rode Ridder heet Het Adelaarsnest. In dat album is het een versterkt rovershol in de bergen. Zie ook De Avonturen van Buck Danny "Classic" 8: Het Adelaarsnest.

Foto: Het Kehlsteinhaus, ofwel Hitlers Adelaarsnest. Tegenwoordig is er een café-restaurant in gevestigd.

Nummer 17 heeft zijn De Dion-Bouton-tricyle meegenomen. Hoe is deze driewielermotorfiets naar Moldavië vervoerd met de trein? De trein bestond slechts uit een locomotief, een kolenwagon en een tweetal personencoupés.
"Karakol" is een Vlaams woord voor een eetbare zeeslak, veelal de wulk. Echter ook de alikruik wordt door verkopers weleens onder de naam "karakol" verkocht.(4)
De portretten van dictator Karhakol op pagina 19 lijken op die van de eveneens besnorde generaal Plekszy-Gladz in de Kuifje-albums De Scepter van Ottokar en De Zaak Zonnebloem. De bijna continue monocle kennen we ook van diens geregeld terugkerende tegenstrever Roberto Rastapopoulos.
Het uniform van de dictator wijzigt op pagina 19 diverse malen van kleur. In prent 2 is het rood, in prenten 3, 4 en 5 zwart en vervolgens in prenten 9 en 10 weer rood. Op de pagina’s 20 en 21 is het wederom zwart.
Een verwijzing naar de pauskeuze: zwarte rook wil zeggen dat er nog geen nieuwe paus bekend is. Op pagina 33, strook 3, is zwarte rook het teken voor Robert, Bertrand, Tanja en haar partizanen om in actie te komen.
Op pagina 33, prent 10, is sprake van een feestelijke, carnavaleske optocht ter viering van de thuiskomst van prins Joeki. Hierin zijn onder meer de koppen van Lambik, Wiske, Willy Vandersteen, Nummer 17 en een iguanodon, waarmee aan Leonardo in deel 89 wordt gerefereerd, te zien. Het geheel moet al lang zijn voorbereid, want het maken van praalwagens is veelal een werk van enkele maanden. Er wordt gesproken van een Moldavische traditie om “onze prins te vieren”. Van echt carnaval kan in een land met een hoogstwaarschijnlijk overwegend orthodox-christelijk geloof geen sprake zijn. Ook wonen er islamieten, zie de bespreking van deel 97 Ster Nummer 17. Carnaval vieren is voorbehouden aan rooms-katholieke landen en streken, waaronder ook het Balkanland Kroatië.
De stoet is ontleend aan Kuifje en de Picaro’s, het in 1976 verschenen laatste volledige album met avonturen van de jonge reporter. Ook daar wordt de carnavalsoptocht gebruikt bij een revolutie en ook daar zitten er personen in de mond van het beeld van de voornaamste praalwagen.

Op het laatste prentje van pagina 36 nog een spreekwoord: “Misdaad loont niet”.
Joeki vertoont als vorst al enige gelijkenis met de hoofdpersoon uit Willy Vandersteens gagreeks ’t Prinske, maar nog zonder kroon. Zie de bespreking van album 96, De Tinnen Soldaatjes.

NOTEN