DE AVONTUREN VAN SUSKE EN WISKE

Het Spaanse Spook

D A T A S H E E T
Tekenaar:
Willy Vandersteen
Scenarist:
Willy Vandersteen
Uitgever:
Uitgeversmij N.V. Standaard-Boekhandel
Eerste druk: 1952
Uitvoering:
SC, tweekleuren: zwart en rood
Plot: Lambik, Suske en Wiske willen nagaan of het schilderij Boerenbruiloft van Pieter Bruegel elke nacht écht wordt betoverd door een schim. Het Spaanse spook Don Persilos y Vigoramba neemt het trio mee in de tijd naar het Brabant van de 16de eeuw. Ze zullen er de strijd aanbinden tegen de Spaanse bezetter en de hatelijke hertog van Alva.
Topwaardering: Vandersteens uitstap naar de Kuifje-redactie legt hem op artistiek niveau geen windeieren. Het Spaanse Spook is een zorgvuldig, zij het niet perfect, in beeld gebracht album waarin de Vlaamse verteller duidelijk veel liefde voor het onderwerp tentoonspreidt. Bovendien biedt het scenario een zeer veelzijdig verhaalverloop dat na een eerste lezing in de loop der vele jaren meermaals uitnodigt tot herlezing.
Aantal genomineerde albums van Vandersteen: 51/404
 
Weetjes: Vandersteen heeft zelf al eens spontaan gesolliciteerd om voor het weekblad Kuifje te mogen werken, maar Hergé antwoordt negatief omdat hij zijn tekeningen te karikaturaal en zijn verhalen te ongeloofwaardig vindt. In 1948 is het Hergé die Vandersteen contacteert. De Vlaamse editie van Kuifje, dat sinds 1946 verschijnt, raakt maar niet van de grond en daarom doet Hergé een beroep op de toen al populaire Vandersteen • Op 16 september 1948 verschijnt de eerste episode van Het Spaanse Spook in het weekblad. Voor het eerst kan Vandersteen een verhaal situeren in een geliefkoosd tijdperk van hem: de 16de eeuw in de Nederlanden, een periode dat gedomineerd wordt door de vrijheidsstrijd van de geuzen. Maar zijn fascinatie voor het werk van de schilder Pieter Bruegel kan hij ook tenvolle uiten, al meteen in de tweede prent toont hij het bekende schilderij Boerenbruiloft • Als Vandersteen de eerste platen aan artistiek directeur Hergé toont, draagt hij op om zijn tekenstijl aan te passen: minder volks, minder vulgair en binnen de principes van Hergés Klare Lijn. Eigenlijk moet hij alles hertekenen want de figuren blijven niet gelijk in elk prentje, er is een algemeen gebrek aan perspectief, het verhaal mist structuur • Er verschijnt slechts één pagina per week waardoor Vandersteen meer aandacht kan besteden aan de tekeningen en tegelijk zijn Suske en Wiske-productie voor de kranten kan handhaven • De burgerlijke metamorfose voert Vandersteen door op plaat 13. Wiske heeft voortaan blonde krullen voor zolang de reeks loopt in het weekblad, Lambik krijgt verstand en manieren terwijl Tante Sidonia en Jerom niet mogen meedoen • Vandersteen houdt aan Het Spaanse Spook de bijnaam "De Bruegel van het beeldverhaal" over. Hergé kent hem deze bijnaam toe • Tijdens een bombardement op de belegerde stad Kriekebeek voert Vandersteen als knipoogje zijn collega Jacques Laudy op als doedelzakspeler. Laudy staat indertijd ook al portret voor Blake in Edgar P. Jacobs' Blake en Mortimer • Vandersteen publiceert nog vóór zijn debuut in Kuifje in het Frans, onder meer in de tijdschriften Bravo!, Franc Jeu, Perce Neige en Le Petit Monde, met veel onvertaald werk in het Nederlands. Omdat de Franse markt een nieuw afzetgebied is, staat Vandersteen zichzelf toe oude ideeën uit oude verhalen te recycleren voor nieuwe verhalen en ze te verfijnen. Zo volgt de grote verhaallijn van Het Spaanse Spook (met behulp van een vliegend spook bevrijden Suske en Wiske een onderdrukte bevolking van een bezetter) het album Op het Eiland Amoras. De Bruegelkermis komt uit Het Roode Masker (1946) en Après la Kermesse (verschenen in Le Petit Monde). De metamorfose van Suske en Wiske door toedoen van een hulpvaardige heks ondergaan Poppy en Maggy al in 1946 • Nog tot 1959 werkt Vandersteen voor Kuifje. Hij zal Hergé nog lang dankbaar zijn omdat hij hem leerde tekenen • In de jaren tachtig verzamelt de 25-jarige Amsterdammer Rob Mohlmann vijftig pagina's vol prentjes die geïnspireerd zijn op tekeningen uit de strip Prins Valiant van de Amerikaanse striptekenaar Hal Foster. Ook prentjes en lichaamshoudingen uit Het Spaanse Spook zijn bijna identieke kopieën van het Amerikaanse voorbeeld. Het is voorpaginanieuws in Vlaamse en Nederlandse en de term "plagiaat" valt, maar Vandersteen tilt er niet te zwaar aan. Hij vindt het eerder een hommage en zegt dat hij slechtere voorbeelden had kunnen nemen. Tekenkundig had hij geeneens de finesses onder de knie, dus moest hij wel grijpen naar voorbeelden. Vandersteen doorstaat glansrijk de beschuldigingen en zet zijn succesvolle internationale opmars immer verder • De Antwerpse filmregisseur Robbe De Hert loopt eind jaren tachtig lange tijd rond met verfilmingsplannen van Het Spaanse Spook. De kosten worden dan geraamd op 2 tot 2,5 miljoen euro wat een probleem is voor het rondkrijgen van de financiering. Een Spaanse co-producer haakt af omdat de hertog van Alva te zwart wordt afgeschilderd. Het verfilmingsplan belandt in de lade nadat ook Standaard Uitgeverij, dat zou meewerken, op dat moment aan het reorganiseren is.