Stripspeciaalzaak.be > Robert en Bertrand

Samenvatting
Nummer 17 is het beu de tweede viool te moeten spelen. Hiertoe aangezet door de slak besluit hij daarom zanger te worden. Robert en Bertrand moeten hem helpen van Evelyne, die Robert anders lichamelijk contact ontzegt. Nummer 17 regelt een optreden in een louche herberg. Dit wordt een regelrecht fiasco en ontaardt in een vechtpartij. De zwervers redden de voormalige speurder. Hij trakteert ze op een zelfgemaakt soepje. De louche Mama Kali, op wie Bertrand wonderlijk genoeg verliefd wordt, werpt zich op als manager van Nummer 17. Met Robert, Bertrand, Mama Kali en haar twee zonen vertrekt de would-be artiest naar de naburige stad Blitzy. De landlopers vallen door de mand en de burgemeester laat hen arresteren omdat ze het gratis concert willen verhinderen. Nagenoeg alle inwoners komen naar het marktplein, waarop de familie Kali hoopte. De gebroeders willen in het verlaten dorp de winkels plunderen van goud, juwelen en parels. Robert en Bertrand ontsnappen en het criminele gezin gaat ervandoor. Het optreden van Nummer 17 is een onverwacht succes. Robert en Bertrand achterhalen de Kali’s, de woonwagen verongelukt, maar de schurken komen er genadig af. De bevolking weet de familie te arresteren. Terug in Narkov blijkt Tanja de nieuwe vorstin te zijn. Joeki was het regeren beu en heeft afstand gedaan van de troon ten gunste van Tanja. Hij wil weer gaan zwerven. Het geheel wordt besloten met een zwerversmaal onder een Moldavische brug. Om te voorkomen dat hij gaat ‘zingen’ wordt Nummer 17 gekneveld en vastgebonden.

Thema
Nummer 17, gespeend van enig zangtalent en zelfinzicht, wil toch zanger worden. Robert en Bertrand trachten hem te beschermen. Verder oplichterij, roof en plundering. Parodie op de verering die veel artiesten te beurt valt, meer specifiek op 10/Tien om te zien (TOTZ), een langjarig wekelijks muziekprogramma op VTM op basis van een hitlijst van Nederlandstalige liedjes.(1)

Locatie
Het fictieve Moldavië, onder meer hoofdstad Narkov en de stad Blitzy. De laatste stad is gebaseerd op de Bosnische stad Mostar. Zie Bijzonderheden.

Periode
Niet nader gespecificeerd, eind negentiende eeuw.

Vermomming
Robert en Bertrand als fans van Nummer 17.

Redding
Geen.

Bijzonderheden

Het laatste deel van de Moldavië-cyclus.
De vaste leus wordt al op pagina 1 gebruikt, ditmaal door Nummer 17. Verder op pagina 15, prenten 4 en 6, en pagina 16, prent 1, door de vagebonden zelf.
Nummer 17, die de vorige vier albums verstek liet gaan, blijkt een eigen kamer in Joekies kasteel te hebben.
De vaste slak speelt ditmaal een actieve rol in het verhaal, vergelijkbaar met Japie Krekel in Disney’s Pinokkio. Alleen heeft die juist een goede invloed op Pinokkio.
Een overdreven knipoog op pagina 3, prent 6. Een bewegwijzering met “Grote Stad” erop.
Mama Kali is op het personage Ma Flodder uit Flodder gebaseerd, de moeder van een asociale familie in drie Nederlandse speelfilms uit 1986, 1992 en 1995 en een tv-serie (62 episodes in de periode 1993-1998), alle geregisseerd door Dick Maas (1951-). De rol van Ma Flodder werd vertolkt door de Nederlandse actrice Nelly Frijda (1936-).
De zonen van Ma Kali heten All Kali en Cyan Kali, respectievelijk gebaseerd op alkali ofwel een base of loog en cyaankali, gif, blauwzuur. Al Kali was ook de naam van de belangrijkste schurk in De Beverpatroelje 3: De Onbekende uit Villa Mysterie, pagina 46, prent 5. Dit verhaal verscheen in het Nederlandse taalgebied voor het eerst in 1956 in stripweekblad Robbedoes.

Boven: Fragment uit De Beverpatroelje. Onder: Ma Flodder en daarnaast het personage Ma Kali.

De eeneiige tweelingbroers hebben een prominent reukorgaan. Hoogstwaarschijnlijk gebaseerd op Cyrano de Bergerac (1619-1655), een Franse dichter, schrijver en militair. Hij werd in 1897 vereeuwigd door Edmond Rostand (1868-1918) in een gelijknamig toneelstuk. In 1990 verscheen de Franse rolprent Cyrano de Bergerac onder regie van Jean-Paul Rappeneau (1932-) met Gérard Depardieu (1948-) in de titelrol. De gebroeders vertonen zeker ook gelijkenissen met Langneus uit de De Koene Ridder, meer specifiek de albums De Schat van de Wijze (1975), Aïcha de Woestijnroos (1976) en De Reus van Worm (1977). Zie ook de bespreking van deel 80, De Drie Neuzen.

Onder: Langneus uit De Koene Ridder7: De Schat van de Wijze met daarnaast de acteurs José Ferrer en Gérard Depardieu die in respectievelijk 1950 en 1990 Cyrano de Bergerac vertolken.

Het album staat bol van de spreekwoorden en gezegdes.
Pagina 1, prent 2: “Een zucht geeft lucht aan een hart vol smart.”
Pagina 1, prent 3: “Gedeelde pijn is halve pijn”, beter bekend als “gedeelde smart is halve smart.”
Pagina 1, prent 4: “Vijfde wiel aan de wagen.”
Pagina 1, prent 5: “De eerste viool spelen.”
Pagina 2, prent 3: “Iemand op handen dragen.”
Pagina 2, prent 7: “In/Op de bres staan/springen.”
Pagina 3, prent 4: “Uit het oog verliezen.”
Pagina 3, prent 9: “Niet veel soeps zijn.”
Pagina 11, prent 11: “Iemand in de weg lopen/staan.”
Pagina 13, prent 5: “Er geen touw aan vast kunnen knopen.”
Pagina 15, prent 11: “Zich de kaas niet van het brood laten eten.”
Pagina 16, prent 6: “Te hoop (er staat koop) lopen.”
Pagina 18, prent 9: “Een eitje met iemand te pellen hebben.”
Pagina 21, prent 1: “Ergens een stokje voor steken.”
Pagina 29, prenten 3 en 4 : “Zalig de armen van geest.” (uit de Bergrede van Jezus Christus)
De stad Blitzy kent naast een kerk ook een moskee (pagina 12, prent 7). Het prentje is gebaseerd op Mostar in Bosnië-Herzegovina. Deze stad dankt haar naam aan de middeleeuwse brugwachters, de mostari. De kleurenfoto toont Mostar anno eenentwintigste eeuw en de prentbriefkaart kort na 1900. De stenen brug van Mostar heet Stari Most (oude brug). De brug werd gebouwd tijdens de Ottomaanse overheersing in de zestiende eeuw. In 1993 werd de brug verwoest tijdens de Joegoslavische Burgeroorlog. Stari Most is herbouwd in de periode 2001-2004.(2)

Op pagina 5, prent 9, is sprake van “de Voice van Europa”. Het was de bijnaam van de Vlaamse smartlappenzanger Eddy Wally, pseudoniem voor Eduard René Van De Walle (1932-2016).
Het repertoire dat Nummer 17 soms verbasterd ten gehore brengt, werd voor een groot deel gezongen door diverse bekende artiesten uit Nederland en Vlaanderen, zoals De Zangeres zonder Naam, pseudoniem voor Mary Servaes-Bey (1919-1998), Eddy Wally, Will Tura, pseudoniem voor ridder Arthur Achiel Albert Blanckaert (1940-), Jody Pijper (1952-) en Bart Kaëll (1960-). Ach vader lief toe drink niet meer (1959) is van De Zangeres zonder Naam (pagina 6, prenten 5 en 6), Ik spring uit een vliegmachien (1987, 1995) van Eddy Wally (pagina 6, prenten 7, 8 en 9), Het staat in de sterren geschreven (1991) (pagina 27, prent 6) van Will Tura en Jody Pijper en De Marie-Louise (1989) van Bart Kaëll (pagina 21 prent 9).

Bertrand valt als een blok voor een ronduit lelijke en asociale vrouw, Mama Kali, die ook nog wat ouder is dan hij. Hij heeft de lat inmiddels flink naar beneden verlegd. Niet erg geloofwaardig. Nummer 17 is in dit album een zelfingenomen flapdrol en een domme, naïeve sukkel. Volstrekt ongeloofwaardig, tenzij het hem helemaal in zijn bol is geslagen. Ook de plottwist dat Joeki de kroon eraan geeft om weer te gaan zwerven, is nogal vergezocht.
Ron Van Riet tekende in 1987 een stamboom van de medewerkers van Studio Vandersteen. Onder hen ook de streng katholiek opgevoede Peter Koeken, een harde werker en allrounder, maar ook enigszins stil en wat verlegen. Koeken werkte er in de periode 1976-1990. Als je de bril bij hem wegdenkt en kijkt naar de gevangenisbewaker in het politiebureau, vallen de gelijkenissen met de inmiddels (het is 1993) ex-collega van Van Riet en scenarist Marck Meul goed op. Ook noemen de zwervers de bewaker om te slijmen intelligent en betrouwbaar. Later noemen ze hem “brave jongen”.

In beide gevallen zijn deze tekeningen van Ron Van Riet.

Op pagina 28 prent 2 verwijst Bertrand naar het verhaal van De Rattenvanger van Hamelen, een op waarschijnlijk ware gebeurtenissen (de verdwijning van een groep kinderen) gebaseerd volksverhaal, bekend geworden door de sprookjesschrijvers gebroeders Jacob (1785-1863) en Wilhelm Grimm (1786-1859). Zij verhaalden over de verdwijning van de kinderen uit Hamelen, weggelokt door een rattenvanger, die niet betaald zou zijn nadat hij de stad van een rattenplaag had verlost.(3)
Een slotprent als in Asterix, waar bard Assurancetourix (sinds 2002 in de Nederlandse vertalingen Kakafonix geheten) in veel — maar niet alle — slotprentjes de klos is. In de albums De Kampioen, De Koperen Ketel en De Broedertwist, die allemaal verschenen vóór dit Robert en Bertrand-album, hangt hij gebonden en gekneveld in een boom. De slak verwijst er ook naar.
In dezelfde prent zijn Evelyne, Robert en Bertrand te zien als de drie figuren op de voorgrond van het schilderij Le Déjeuner sur l'Herbe uit 1863 van de Franse schilder Édouard Manet (1832-1883). Het is de derde keer dat er naar dit schilderij wordt geknipoogt in Robert en Bertrand. Zie ook de besprekingen van deel 5, De Rode Herberg, en deel 74, Een Toren voor Parijs.

Geen auto’s.

NOTEN