9
 -Lucky Luke: Fingers


Wasjemenou? Goochelaar en gauwdief Fingers wordt opgesloten in dezelfde cel van de Daltons. Lucky Luke krijgt kort daarop de gekende boodschap dat de Daltons zijn ontsnapt. Deze keer zijn ze echter niet met vier, maar met vijf. Lucky Luke kan het ontsnapte stel al snel bij de lurven vatten, maar na aflevering in de gevangenis kiest Fingers achteraf voor het gezelschap van de eenzame cowboy. Hij moet hem helpen bij een gratieverzoek bij de gouverneur. Maar Fingers' snelle handjes en radde tong spelen de ene keer in zijn voordeel, de andere keer in ofwel zijn of dat van Luckys nadeel.
Vlaamse waardering: "De beste Lucky Luke na de dood van René Goscinny". Het is heus niet alleen wij die de nog lang niet verweerde stempel erop drukken. Lo Hartog van Banda mocht dan wel buiten beschouwing gelaten worden elke keer zijn oude werkgever Marten Toonder met de pluimen ging lopen als zijn dubbele bodems zo werden geroemd, Lo wist beter: hij is daarvoor verantwoordelijk. Met Fingers creëerde hij een personage dat in dit album de Daltons, ja zelfs Lucky Luke verreweg overklast. Fingers is niet alleen één van de meess memorabele Lucky Luke-personages geworden, het is ook een alom geprezen album in de complete reeks. Ook door buitenlandse lezers, die duidelijk een kentering zagen in de reeks verhalen na de dood van Goscinny.
Aantal genomineerde albums van Morris: 3/354
Aantal genomineerde albums van Lo Hartog van Banda: 14/354
Weetjesparade: Lo Hartog van Banda volgt de tekenacademie in Den Haag, maar vertrekt vanwege de grote werkloosheid midden jaren dertig naar Nederlands-Indië, waar hij als vormgever bij een krant werkt. In 1940 wordt hij, nadat hij opkomt voor de rechten van zijn inlandse collega’s, als staatsgevaarlijk beschouwd en gevangen gezet. Na een gevangenisopstand en een hongerstaking wordt hij in januari 1942, vlak voor de Japanse inval, naar Suriname verscheept. Nadat hij in Kamp Jodensavanne weigert dwangarbeid te verrichten krijgt hij maandenlange eenzame opsluiting. Na een ontsnappingspoging, die door hem is beraamd maar waaraan hij zelf niet deelneemt, worden twee van zijn mede-gevangenen door Nederlandse mariniers vermoord. In juli 1946 wordt hij vrijgelaten. Na zijn terugkeer naar Nederland, trouwt hij en volgt een opleiding verzekeringswiskunde. Niettemin kiest hij voor een carrière als schrijver • In 1952 schrijft hij een eerste keer voor de televisie, een kerstverhaal voor de VPRO • Lo Hartog van Banda start zijn carrière in de stripwereld in 1952 nadat zijn eerste jeugdroman, De Wonderlijke Lamp op een mislukking uitdraait. Volgens zijn uitgever verkoopt het slecht omdat strips de markt verpesten. Dan maar schrijven voor dàt medium • Met zijn vriend Ben Abas tekent en schrijft hij het blad Fantasie en Wetenschap vol. Samen solliciteren ze ook bij de Toonder Studio's. Hij komt er op de proppen met Baron Van Tast voor tekenaar Jan van Haasteren. Tot 1965 werkt hij aan de series Aram (Piet Wijn), Marion (Jan Wesseling) en de Toonder-reeksen Koning Hollewijn (een eigen creatie voor de studio), Kappie, Panda, Tom Poes en Bommel • In 1965 vertrekt Marten Toonder naar Ierland en verlaat Lo de studio met onder andere Dick Matena (De Avonden) en Fred Julsing om — na een periode van twee jaar als copywriter op een reclamebureau — bij het tijdschrift PEP te gaan werken... waar hij opnieuw een batterij stripreeksen opstart: De Argonautjes en Grote Pyr (Dick Matena), Ambrosius (Gideon Brugman), Arad en Maya (Jan Steeman) • Later werkt hij aan Student Tijloos met Gerrit Stapel • Met het one-shot Iris, voor tekenaar/illustrator Thé Tjong-Khing, heeft hij een heus cultalbum afgeleverd in 1968. Hanco Kolk wil het momenteel onderwerpen aan een remake. Voor dezelfde tekenaar Thé Tjong-Khing schrijft hij vanaf 1969 de filosofische sf-krantenstrip Arman en Ilva • Begin jaren zeventig schrijft hij voor de NOS, een Nederlandse televisieomroep. De immens populaire kinderreeksen Ti-Ta Tovenaar (670 afleveringen! In 2004 schrijft hij nog een musical dat wordt opgevoerd in het pretpark de Efteling) en De Bereboot zien het levenslicht. De Berenbios en De Argonautjes zijn dan weer geen successen • Een eerste ontmoeting tussen Morris en Lo Hartog van Banda vindt plaats in 1967 in Amsterdam op een forum dat tot de oprichting zal leiden van de Nederlandse organisatie het Stripschap. Marten Toonder is er ook bij. Morris en Lo kennen elkaar hoogstens van hun werk. Lucky Luke is dan al lang een grote reeks. Van een samenwerking is evenwel nog geen sprake. René Goscinny is immers de vaste scenarist voor Lucky Luke • Het één en ander verandert na de dood van Goscinny in 1978. Uitgeverij Oberon krijgt van de merchandisingagent van Asterix het verzoek een paar proefpagina's te laten maken voor een kortverhaal van Asterix. De redactie vraagt Lo om een scenario te schrijven. Daan Jippes (Twee voor Thee) zou het uittekenen. Maar wanneer Daan en Lo te horen krijgen dat ze enkel als een soort ghostwriters zouden fungeren zonder naamvermelding, zonder mogelijkheid tot albumpublicatie en nog wat nadelen erbovenop, kapt het gelegenheidsduo ermee. Het project strandt na twee proefpagina's • Overlopend van zelfzekerheid en in een drang om zichzelf te bewijzen, neemt Lo daarna via een brief contact op met Morris om kritiek te leveren op diens verderzetting van Lucky Luke. Op dat moment loopt het verhaal De Eénarmige Bandiet (1981) op scenario van Bob de Groot. Morris is het gedeeltelijk eens met de kritiek, maar hij zegt Lo ook om dan maar wat beters te laten zien • Op de trein naar Morris bedenkt Lo de figuur Fingers. Onderweg krijgt het idee vaste vorm en bij Morris thuis staat Lo het personage zo levendig mogelijk te acteren. Morris is verkocht. Lo mag zijn gang gaan • Omdat Morris tweetalig is (geboren in West-Vlaanderen), schrijft Lo het scenario in het Nederlands. Morris vertaalt het naar het Frans. Haast geen enkele grap gaat erdoor verloren... • ... Of toch? Voor de albumpublicatie krijgt de Nederlandse uitgever de Franse editie ter beschikking en wil het dus laten vertalen. Lo is er net op tijd bij om hen te wijzen op de oorspronkelijke Nederlandse tekst. Toch is door misverstanden hier en daar de Franse tekst gewoon vertaald. Een oorspronkelijk grapje in het Nederlands blijft onopgemerkt. Op plaat 26 heeft Fingers de ster van de sheriff gestolen en muist er vanonder met twee gestolen paarden en geld. In het laatste prentje wil Lo Fingers laten zeggen "Tot zover rij ik onder een gunstig gesternte" of zoiets. Het wijst rechtstreeks op de ster die Fingers heeft gestolen. Maar het grapje ontgaat Morris, die het vertaalt naar "Tot zover is het geluk met mij!" Als het album in Nederland staat te verschijnen, vraagt Lo nog speciaal aan uitgeverij Oberon om de tekst te veranderen en de ster apart in te kleuren zodat je het nog kan zien. In de albumpublicatie blijft het echter bij het oude. Bovendien wordt ook de verklaring verkwanseld waarom iedereen aanneemt dat Fingers een hulpsheriff is • In het afwerkingsproces doet Morris er een humoristisch schepje bovenop waardoor Lo zich de bedenking maakt "Goh, ik wist niet dat het zo leuk zou worden". In die periode heeft Morris er ook de tijd voor. Later wordt dat minder omdat Morris veel tijd spendeert in de Verenigde Staten om er tekenfilms te helpen voorbereiden • Nog twee andere Lucky Luke-verhalen schrijft Lo: Nitroglycerine (1987) en Spokenjacht (1992), althans de platen 1 tot 22, 25 tot 33 en plaat 44. Omdat een speelfilm, dat wordt opgenomen in het toenmalige Tjechoslowakije hem opslorpt, werkt zijn zoon Rolf het verhaal Spokenjacht af • Morris verandert zodanig veel aan Nitroglycerine dat Lo er zich niet kan in vinden en de samenwerking wil opblazen, maar hij laat zich overhalen tot een derde verhaal. Morris maakt het dit keer nóg bonter en daarmee eindigtLo's Lucky Luke-avontuur. Lo verwoordt het als volgt: "Morris was toen net uitgewrongen door de belastingdienst en daardoor commerciëler geworden. Daardoor werd het studiowerk, niet meer het samenspel zoals bij Fingers. Toen had ik er geen lol meer in en ben ik gestopt. Financieel gezien erg stom, want die drie Lucky Luke-albums hebben me een miljoen opgebracht, meer dan de veertien jaar die ik bij Toonder heb gewerkt" • De royalties op de drie Lucky Luke-verhalen maken van Lo inderdaad een miljonair (in oude guldens gerekend) want het album verschijnt in een twintigtal landen • In 1975 wint hij de Stripschapprijs voor zijn œuvre tot dan toe • Lo Hartog van Banda overlijdt op 2 februari 2006 op de leeftijd van 89 jaar. Morris gaat 'm op 16 juli 2001 voor na een banaal ongeluk in de badkamer.
D A T A S H E E T
Tekenaar:
Morris
(= Maurice de Bevere)
Scenarist:
Lo Hartog van Banda
Uitgever:
Dargaud Benelux / Uitgeverij Oberon b.v.
Eerste druk:
1983
Uitvoering:
SC, kleur