SAMBER 1

Minder Is Meer...
D A T A S H E E T
Tekenaar:
Yslaire
(Bernard Hislaire)
Scenarist:
Balac (Yann = Yannick Lepennetier)
Uitgever:
Glénat
Collectie:
Prestige
Eerste druk: 1986
Oorspronkelijke titel:
Sambre 1: Plus ne m'Est Rien...
Uitvoering:
HC, kleur
Plot: De onmogelijke liefde tussen Bernard Samber, zoon van een gegoede maar gestoorde familie, en Julie, een uitgestoten, zigeunerachtige stropersdochter met bloedrode ogen in het Frankrijk van de 19de eeuw.
Topwaardering: Daar waar Hislaire in het weekblad Robbedoes nog de zwart-wit reacties "Ik hou er niet van" of "Ik vind dit enorm goed" losweekt bij de lezers met zijn romantische Frommeltje en Viola, slaat hij onder het pseudoniem Yslaire bij het verschijnen van het romantisch-dramatische Samber 1 een heipaal van jewelste in het striplandschap. Zijn tekenstijl schaaft hij voor dit hooggewaardeerde liefdesepos bij tot een meer realistische variant. De historische context en de karaktervolle typering van de personages zorgen voor een grote geloofwaardigheid... of tenminste voor een grote bereidheid tot geloofwaardigheid. Het doordachte kleurgebruik is dan nog niet het laatste compliment dat we bij dit album kunnen plaatsen.
Aantal genomineerde albums van Yslaire/Hislaire: 5/404
Aantal genomineerde albums van Balac/Yann: 3/404
 
Weetjes: Aanvankelijk zetten Yslaire en Balac (= Yann) de serie Samber op als een project voor 120 pagina's. Bij de uitwerking van dit eerste deel merken ze dat de geplande start veel meer in beslag zal nemen. De auteurs opteren dan maar voor een vier- of vijfluik, maar dat zal anders evolueren • Zowel Yslaire (in 1975) als Yann (in 1974) debuteren in Robbedoes met een Vrij Vel, twee pagina's waarin debutanten min of meer carte blanche krijgen voor een eigen stripverhaal. Ook Conrad, Frank en bijvoorbeeld Kamagurka zien we op deze pagina's debuteren • Tussen Frommeltje en Viola (waarvan het vierde verhaal nooit is voorgepubliceerd in Robbedoes en later — EEN SCHANDE! — ook nooit in een Nederlandstalig album) en Samber ligt de concipiëring van twee andere projecten. Lulu Chine is een triest, magisch-realistisch en zelfdestructief verhaal over een jonge vrouw die koste wat het kost naar China wil. (A Suivre), de Franse variant van Wordt Vervolgd, aan wie Lulu Chine wordt aangeboden, weigert het verhaal. De 4,5 uitgewerkte pagina's duiken later op in de albumpublicatie La Bande à Renaud bij uitgeverij Guy Delcourt. Het andere project is de gewelddadige en barokke ridderstrip Tannenbaum dat bedoeld is voor het geplande stripblad L'Aventure. Aan het blad zouden ook Yann en Conrad, Cossu, Berthet, André Geerts, Frédéric Jannin, Yves Schlirf en Alain De Kuyssche deelnemen. Het project raakt nooit van de grond • De zwart/rode kleurschakeringen staan respectievelijk voor de dood en de liefde. In de compleet heringekleurde en deels hertekende versie in 2003 wordt het contrast nog sterker doorgetrokken • Het antropologische essay "De Oorlog der Ogen" van het personage Hugo Samber sluit nauw aan bij de werkelijke racistische theorieën uit die tijd • Yann is geen Belg en is een vreemde eend in deze bijt. Hij is geboren in Marseille, maar woont al vele jaren in Brussel • De samenwerking tussen Yslaire en Yann duurt niet langer dan het eerste deel en de pagina's 1 tot 3 en 26 tot 46 van deel 2, dat Yann drie of vier keer heeft moeten herschrijven van Yslaire. De reden voor het stopzetten van hun gebundelde krachten is omdat ze allebei anders tegen de serie aankijken. Yann ziet het eerder als een feuilleton en Yslaire als een roman • De 19de eeuw is volgens kunst- en andere cultureel verheven middens de Eeuw van de Romantiek • Het personage Bernard heeft dezelfde voornaam als de tekenaar Bernard Hislaire, een ideetje van Yann • Samber is doordrongen van de sfeer van de Franse schrijver Victor Hugo, de auteur van onder andere Les Misérables en De Klokkenluider van de Notre Dame en een favoriet van Yslaire. Verschillende zinnen komen rechtstreeks uit de boeken van Hugo, maar ook uit romans van de Franse schrijvers Lamartine en Nerval • Het pseudoniem Balac koos Yann om in de eerste plaats geen verwarring te scheppen met zijn andere werk voor bijvoorbeeld De Onnoembaren, de homo-parodie Bob Marone en ander humoristisch werk. Balac lijkt op Balzac, alweer een Franse schrijver, en is bovendien de familienaam langs moederskant • De naam van het geslacht Samber kwam er door de geplande titel: Sang (bloed), maar dat vonden de auteurs te expliciet. Yslaire laat zich meeslepen en rijmelt er op los, eerst met behulp van het woordenboek, later door gedachtensprongetjes: sang... sans... cendre... sombre... Sambre! • Het huis van de Sambers is gebaseerd op het huis van Yslaires toenmalige vriendin in de versie van Yann of het huis van Yslaires kindertijd volgens hemzelf • In Yanns alternatieve versie van deel 4 zouden Bernard en Julie sterven op het kerkhof van Père Lachaise, gefusilleerd door revolutionairen van de Commune. Ze zouden gelukkig sterven omdat ze eindelijk samen zijn na een bijna hopeloze, dramatische zoektocht in deel 2 en 3 met de drie Franse revoluties op de achtergrond • Op aangeven van Yann kleurt Yslaire de ogen van Julie aanvankelijk groen. Maar dankzij het zwart/rood gekleurde album De Kakkerlakkenkiller van Jacques Tardi ontwikkelt Yslaire een fetisj voor de kleur rood • De titel Minder is Meer is een regel uit een gedicht van Alfred de Musset dat hij schrijft na zijn scheiding van George Sand • Je zou het niet durven vermoeden als je originele schetsen of reproducties ervan ziet, maar Yslaire werkt voor zijn figuren nooit naar model, altijd alles uit het hoofd • In een speciale stripfigurenreeks staat ook Julie in 1987 of 1988 te pronken in de Franse Playboy. Bernard houdt op de achtergrond een oogje in het zeil • Is het je ooit opgevallen dat Sambers en Julie's ogen en haarkleur elkaars negatief zijn? • Het Samber-epos zou volgens planning uit maximum twaalf delen bestaan (de vier verschenen delen van de eerste cyclus en acht delen van de huidige, tweede cyclus), met parallel daaraan misschien een verhaal over de jeugd van Hugo Samber • In Un Harem de Papier uit 2004 bekent Yann het volgende: "In het midden van de eerste episode leed Hislaire lange tijd aan een depressie. (...) Hij verdween twee weken lang zonder een teken van leven te geven, terwijl de voorpublicatie van Samber al liep in Vécu. Filippini kwam steeds vaker langs in het atelier. Hij zocht nieuwe pagina's omdat de voorpublicatie al begonnen was. Van vier pagina's per maand moest hij overschakelen naar twee, vervolgens één... Woedend dreigde hij ermee het verhaal te onderbreken. Ik wist niet wat te antwoorden. Christian Darasse, die de decors tekende, was er ook en gelukkig had Bernard nogal wat potloodtekeningen en half geïnkte prenten gemaakt. Darasse en ik hebben dan samen twee pagina's gemaakt naar zijn tekeningen. Het was een scène op een kerkhof en omdat Darasse er al decors voor had getekend, volstond het om deze te monteren, voorgaande prentjes te kopiëren en te herschikken. Zelf heb ik de kiezelstenen op de grond getekend om Darasse te helpen en verder heb ik de armen van Julie afgeknipt en ze uit een grafkelder laten komen om de held te grijpen, enzovoort. We hebben de platen zo ingediend. Toen Bernard terugkeerde, ongelukkig, overtuigd van het onvermijdelijke en de stopzetting van Samber, hebben we hem gezegd dat de serie werd voortgezet alsof er niets geburd was. De bewuste pagina's staan nog steeds in het album..." Yslaire omschreef hij eerder in het boek als een fascinerende, geniale tekenaar die toen onder andere een jeans droeg in roze fluo. Yann beweert ook dat het zijn idee was om voor Samber de realistische toer op te gaan met een sober kleurenpalet, bleke aangezichten, rode kleurtoetsen,... Niettemin, de pagina's met het knip- en plakwerk waarvan sprake zijn de platen 22 en 23.