Zwartkijken

(Kompleet)

D A T A S H E E T
Tekenaar:
André Franquin
Scenarist:
André Franquin / Jean Roba / Yvan Delporte / Luce
Uitgever:
Yendor (deel 1 en 2)
Arboris (Kompleet)
Eerste druk:
1981 (deel 1)
1984 (deel 2)
1988 (Kompleet)
Oorspronkelijke titel:
Idées Noires
Uitvoering:
SC, zwart-wit
(deel 1 en 2)
SC en HC, zwart-wit (Kompleet)
Plot: Een album vol zwartgallige, cynische, sombere, bijtende, spottende, antimilitaristische, schertsende, sadistische, maatschappijkritische, zenuwachtige, schokkende gags.
Topwaardering: Opnieuw een vaste waarde in allerhande Best Of-lijstjes, deze Zwartkijken. Zwarte humor ten top dat nochtans niet mikt op een schaterlach. Neen, dan liever een glimlach met een wrange nasmaak. De waanzinnige arceringsdrift van Franquin schept diepte in de schijnbaar zwarte vlakken. Bijna lijkt het alsof piepkleine uitgespaarde witte puntjes en streepjes toch nog ergens voor licht en hoop zorgen. Fout gedacht.
Aantal genomineerde albums van Franquin: 20/404
 
Weetjes: Franquins Idées Noires gaan van start in de 'clandenstiene' bijlage Le Trombone Illustré bij Spirou, de Franstalige editie van Robbedoes. De bijlage duurt niet langer dan dertig nummers. Onder meer de tegenkanting van conservatieve abonnees, een waakzame Spirou-redactie en jaloerse tekenaars — die niet mochten meedoen — deden het blad de das om. Maar 't was voldoende om op een ander niveau artistiek uit de hoek te komen • Franquin verzorgt niet alleen een wekelijkse titeltekening, ook een bijna wekelijkse Idées Noires verschijnt van zijn hand... • ... Of toch niet helemaal, want ook Dany, Hausman en Didgé dopen hun tekenpen in gitzwarte inkt, aangelengd met vitriool, al beperkt hun bijdrage zich tot welgeteld telkens één gag • Het Franse blad Fluide Glacial onder het hoofdredacteurschap van Gotlib en het Nederlandse stripmaandblad Rhaa Lovely (gestopt na achttien nummers) en De Vrije Balloen genieten de eer een verderzetting van Zwartkijken te publiceren • Franquin kleurt geenszins de zwarte vlakken op met een paar penseelstroken: elk vlak is compleet volgetekend met een simpel Rotring-pennetje • Inspiratie vindt hij in het illustratiewerk van Gustave Doré, meerbepaald voor een versie van Klein Duimpje, ook nog in een silhouettenstrip die hij kende uit de Saturday Evening Post • Aan Jo-El Azara (ex-Studio Hergé-medewerker en tekenaar van Taka Takata), die toen net problemen had met zijn uitgever, stelt hij voor een silhouettenstrip te maken: een historische strip met musketiers en koetsen of een western met postkoetsen. Azara knikt hevig ja, maar doet er uiteindelijk niets mee. Pas later, bij het zoeken naar ideeën voor Le Trombone Illustré, recycleert Franquin zijn oude voorstel • Franquin lijdt in die periode aan steeds heviger wordende depressiebuien. Volgens dokters is het aangeboren. Naarmate Franquins crisis meer de kop opsteekt, wordt de toevoer van nieuwe grappen steeds schaarser of houdt hij het op een halve pagina • Een half albumpje volgt het eerste album op, in de eerste plaats om toenemende piraatuitgaven de kop in te drukken • De eerste druk van Zwartkijken Kompleet door Arboris raakt in amper drie maanden compleet uitverkocht. Van de Franse eerste druk vliegen veertigduizend exemplaren de deur uit in slechts één maand • Voor elke vertaling tekent Franquin een nieuwe titeltekening. Verzamelaars dienen dus de Franse, Duitse en anderstalige uitgaven eveneens aan te schaffen • Over smaak, kleur en gevoel voor humor kan je tot in de eeuwigheid blijven twisten. Eén ding is zeker: Zwartkijken is steevast de hoogst genoteerde humoristische strip in gelijksoortige toplijstjes, zo ook deze • En ja, de duistere figuur op de cover is Franquin himself.