Johan is in De Heren van Rode (deel 131, 1989) naar zijn Brabantse geboortestreek Rode teruggekeerd waar hij zijn halfbroer Amelrick Pynock terugziet. Johan legt vele verhalen lang zijn ronddolende zwerversbestaan af om avonturen in en (ver) rond het kasteel van Horst te beleven, al dan niet gebaseerd op historische feiten.

Qua verhaal is De Witte Duisternis een beetje een vreemde eend in de bijt. Het vorige album, De Koningmaker (deel 134, 1990), is eigenlijk nog niet afgesloten. Daarin werd Johan betrokken in de Engelse Rozenoorlog tussen de twee adellijke huizen van Lancaster en York om hun pretendent op de troon te zetten. De Witte Duisternis start met een compleet andere plot, waarbij magiër Magor de streek rond Horst terroriseert. Met de witte duisternis, een alles verblindende mist die hij naar believen kan oproepen, maakt hij het de aanwezige ridders knap moeilijk. Johan zit door de intrige van het vorige album nog steeds in Engeland. We zien hem dan ook pas op pagina 11 opduiken. De problemen rond de Engelse troonsopvolging zijn nog niet opgelost, zodat Karel Biddeloo dit gegeven eerst afhandelt. De hele spanningsboog rond Magor en zijn witte duisternis, daarvoor al tien bladzijden lang opgebouwd, wordt hiervoor onderbroken. Biddeloo moet nu snel — maar dat worden al gauw ook weer tien pagina's — het Engelse verhaal vertellen waarbij veel flashbacks en tekstballonnetjes met extra uitleg komen kijken. Pas daarna kan Johan naar Horst vertrekken om daar met Magor af te rekenen. Twee verhaallijnen die niets met elkaar te maken hebben, kruisen elkaar dus in dit album. De kwestie Magor raakt trouwens niet opgelost in dit album, zodat er nog een vervolg, Sol Invictus (deel 136, 1991), aan te pas komt.

De Engelse verhaallijn, die midden in dit album weer wordt opgepikt, start met een aantal flashbacks, waarvan de eerste een stomende scène is tussen koningin Isabelle en haar minnaar Roger Mortimer. Biddeloo gaat hier, na de introductie van korte rokjes en halfnaakte vrouwen, dus weer een stapje verder met het verkennen van de grenzen. Die worden normaal gezien streng bewaakt door Willy Vandersteen, die echter zwaar ziek is in deze periode en op 28 augustus 1990 overlijdt. Biddeloo begint in deze periode de verhalen en de tekeningen uit te werken zonder de vermanende en sturende hand van zijn leermeester. Voorheen moest hij zijn synopsis van elk nieuw verhaal eerst nog voorleggen aan Vandersteen, die soms enkele wijzigingen aanbracht. Ook te korte rokjes werden door Vandersteen soms wat bijgewerkt.

Vandersteen keurde indertijd zelfs niet alle verhaalvoorstellen goed. De Gezellen van Nemrod (deel 103, 1983) werd initieel afgekeurd omdat het onderwerp een mensenjacht betrof. Uiteindelijk wijzigde Biddeloo het verhaal naar een jacht op vliegende hertjes, maar hij zou dit idee uiteindelijk toch nog recycleren voor het album Nemesis (deel 162, 1997).

IVO DE WISPELAERE