Als het op moed, dapperheid, verstand, inzicht, kracht en een stevig paar ballen aankomt, dan is Johan een rolmodel, een pure held, een man van stavast. Op het gebied van vrouwen is hij vaak een onnozele hals. Hoeveel keer heeft hij zich al in de luren laten leggen, werd hij gemanipuleerd, belogen en bedrogen? Zelfs zijn grote liefde Galaxa komt slechts wanneer zij daar zin in heeft of het nodig acht. Ze papt dan eventjes lief aan met Johan en verdwijnt weer fluks in de nevelen van tijd en ruimte, een smachtende Johan achter zich latend. En dan zwijg ik maar zedig over zijn ballen op dat moment.

In de strijd tussen goed en kwaad is Johan al te veel een instrument, een werktuig, een tool met de dubbele betekenis in het Engels. Ook de auteurs na Karel Biddeloo hebben sterke karaktertjes naast Johan geplaatst die speels of brutaal over hem walsen. Denk maar aan Indigo, de blauwe heks, van Claus D. Scholz en Martin Lodewijk, of Allis, van Fabio Bono en Marc Legendre. Ondanks haar verslindende haat, door elke verloren strijd waarvoor ze zich weer moet verantwoorden bij haar baas Bahaal, weet ook Demoniah hoe ze hem moet manipuleren. Maar er is meer...

In Ninja! (deel 111, 1985) heeft ze voldoende tijd om Johan, Merlijn of de Daimyo met één goedgericht schot met pijl en boog neer te leggen. Ze kiest voor de Daimyo. Had ze Johan doodgeschoten, dan zou haar verdere missie een pak vlotter verlopen met minder tegenstand. Zelfs Bahaal begrijpt dat niet als hij haar op het eind van het album op de rooster (in de hel) legt, maar haar onbeschaamdheid bevalt hem en hij verleent haar zijn volle vertrouwen en steun bij haar nakende gevecht met Galaxa in de Schemerzone, dat ze uiteraard verliest. Daarin zoekt ze ook toenadering tot Johan. Ze probeert hem te overtuigen om te kiezen voor de dark side met een redelijk lang betoog waarin ze ook stelt: "Net als jij heb ik óók m'n idealen, al zijn ze erg verschillend! Ze beletten me echter niet, respect en bewondering voor jou te voelen!" Terwijl ze haar geboeide handen op de borst van Johan legt, besluit ze met de woorden: "Je staat aan de verkeerde kant. Ik kan je véél meer bieden dan Galaxa... op elk gebied! Wil je een bewijs?" Wat dat bewijs is, daar hebben we het raden naar, want Johan wijst haar resoluut af en stelt dat het enige bewijs dat hij nodig heeft de stem van zijn geweten is. Meteen daarna komt Galaxa uitdagend voor Demoniah staan. Die tête-à-tête is in beeld nagenoeg een tiet tegen tiet wanneer Galaxa haar een vraag stelt.

Demoniah weet in de reeks goed genoeg wat voor vlees ze in de kuip heeft als het over Johan gaat. In Gilgamesj weet ze zelfs hoe hij denkt. Ze kent hem door en door en weet hoe hij zal reageren. Hem vragen om zich bij haar aan te sluiten blijft weliswaar een vruchteloos verzoek. In het begin van het verhaal voert ze piraten aan en vecht ze in het heetst van de strijd bij het enteren van het Vikingschip van kapitein Thorwald, met Johan en de alien Gorrax aan boord. Eigenhandig steekt ze Thorwald neer, ze laat later een van haar mannen voor de haaien gooien en dan moet de strijd op het vasteland, tussen Antiochië en de stad Oeroek in Mesopotamië nog beginnen in de zoektocht naar het geheim der Onsterfelijkheid. In Antiochië worden Johan en Gorrax gevangengenomen en opgesloten in een kerker. Demoniah wil het op een akkoordje gooien door samen te werken. Ze zal het leven van Johan en Gorrax sparen en onsterfelijkheid zal hun deel zijn. Zoniet worden ze het avondmaal van honderden ratten. Johan laat Gorrax zeggen wat ze van haar voorstel vinden: "Wel, ik verkiesss het gezelssschap van ratten, boven dat van een ssserpent!". En woedend loopt Demoniah de kerkers uit. Gorrax weet best wel dat Demoniah niet te vertrouwen is. Een door Demoniah gehypnotiseerd meisje bevrijdt de twee heren, want Demoniah wist best dat Johan niet zou ingaan op haar verzoek.

In de woestijn achtervolgen Demoniah en haar handlangers het nieuw samengestelde gezelschap van Johan, Gorrax, het meisje Yacintha en Zongor, de derwisj. Door zand uit zijn hand te blazen, creëert Zongor een ware zandhoos. Demoniahs handlangers vluchten, maar zelf stormt ze op haar paard blindelings vooruit. Haar paard struikelt en Demoniah belandt in het zand dat haar dreigt te bedelven door de hevige zandstorm. Opgeruimd staat netjes? Toch niet. Terwijl Johan denkt "Misschien bega ik een dwaasheid", rent hij haar tegemoet om haar te helpen. Op de pagina hierna zien we hoe Demoniah zich aan Johan vastklemt en hoe hij haar draagt naar zijn schuilplaats. Zongor wil hem nog tegenhouden: "Terug, ridder! Je hebt een nobele daad gesteld, maar... die vrouw betekent de ondergang voor elk van ons! Laat haar!" Johan negeert het bevel en Zongor laat het dan maar zo. Hij straft nog wel alle handlangers van Demoniah met een nog hevigere zandstorm.

Na die uitroeiing zien we hoe Johan zich zorgzaam over de schijnbaar bewusteloze Demoniah ontfermt. Hij merkt haar geniepige, verscholen glimlach niet die de lezer duidelijk maakt dat ze in haar opzet is geslaagd. Wanneer ze weer is "bijgekomen" en het gezelschap waarschuwt voor wat komen zal, vraagt ze Johan schalks: "Wanneer ga je me vastbinden, Johan? Ik ben immers je gevangene?" Johan heeft haar spelletje dan ook wel door: "Je vastbinden... is dat wel nodig, Demoniah? Want ik heb de indruk dat je uit vrije wil hier bij ons bent!" Daarop geeft ze in een pin-uppose, schuin kijkend over haar blote schouder, toe dat ze "dame in nood" speelde. Net zoals ze had verwacht, snelde Johan haar te hilp. Dat zegt ze dan weer terwijl ze haar hand op Johans schouder legt. Hij maakt haar uit voor bedriegster en Demoniah sust hem: "Wees niet boos, Johan! Je weet toch dat ik alle middelen gebruik om m'n doel te bereiken?" om daarna weer over te gaan tot de orde van de dag om het verdere verloop van het verhaal niet in het gedrang te brengen. Maar toch: wat een fascinerend intermezzo!

Demoniah en Johan zullen de krachten moeten bundelen om hun doel te bereiken. In Oeroek wemelt het van de valstrikken en de gevaren, zoals een reuzenspin en een levend geraamte. Wanneer dat geraamte zich op Johan stort, schakelt Demoniah het met een knotsslag uit. Zelf wordt ze aangevallen door een reuzenslang die Johan een kopje kleiner maakt. Demoniah omhelst hem uit dankbaarheid. Johan laat het toe. In de finale wordt Demoniah door vuur verteerd. In de laatste prent vraagt Johan zich af: "En... Demoniah?... Is zij werkelijk omgekomen... of zal ik haar nog ooit weerzien?" Wat dacht je, Johan? In Oniria (deel 123, 1987) is ze weer van de partij.

Johan laat zich telkens weer misleiden door Demoniahs uiterlijke schijn. In werkelijkheid is ze een afgrijselijke duivelin in mensengedaante. Ze kan zich ook in andere mensengedaanten vertonen, zelfs als Galaxa in De Laatste Waarschuwing (deel 262, 2019), het ultieme soort bedrog. Is het omwille van die oppervlakkige schoonheid dat hij haar leven spaart? Of kunnen we het begrijpen als een soort haat-liefdeverhouding met wederzijds ontzag, een beetje respect ook, de spanning en het vuurwerk elke keer ze tegenover elkaar staan in extreme gebeurtenissen? In ieder geval boeit het spel tussen deze twee opponenten meer dan de band die Johan met Galaxa heeft, wat ook de veel grotere aanwezigheid van de duivelin in de reeks verklaart. Jammer genoeg laten de auteurs na Biddeloo dat spannende spel van aantrekken en afstoten verwateren. In Gilgamesj ligt dat spel er nog het dikst op. En daarvoor verdient het een plaatsje in ons overzicht.

DAVID STEENHUYSE