Zombies zijn overal vandaag! Hoeveel films en televisieseries zijn er tegenwoordig niet waar hersenloze doden vrolijk rondstruinen om het de levenden lastig te maken? In sommige steden worden zelfs heuse zombiewalks georganiseerd waarbij honderden mensen zich als rottend karkas verkleden om vervolgens collectief door de straten te strompelen. Voor alle duidelijkheid: we hebben het hier niet over aan smartphone verslaafde exemplaren van de homo sapiens sapiens die op de hoogte zijn van het nieuws over heel de wereld en op elk moment met iedereen in contact staan, maar toch zo eenzaam zijn. We hebben het ook niet over die hersenloze exemplaren van onze eigen soort die nog steeds niet geloven in de opwarming van de aarde en die van oordeel zijn dat de oorzaak van alle problemen bij een ander en niet bij zichzelf ligt. Nee, we hebben het over what is dead and may never die... but rises again harder and stronger, om eventjes een zinnetje uit een bekende tv-serie te parafraseren.

Zombies zijn er vandaag in allerlei maten en soorten. Alleen al in het eerste decennium van 2000 verschenen bijna vijfhonderd zombiefilms en tientallen zombieseries! Meestal zijn ze wreedaardige smeerlappen (The Walking Dead, Z Nation, Black Summer), soms oerdom (Daybreak), maar ze kunnen ook sexy (I Zombie) of liefdevol (Warm Bodies) zijn. Meestal zijn ze traag en sloom, maar in bepaalde films zijn ze razendsnel (World War Z). Hoewel ze vooral in Amerika actief zijn, vinden we ze ook in Engeland (28 Days Later), Frankrijk (La Horde), Spanje (Rec), Haïti (The Serpent and the Rainbow) tot in Zuid-Korea (Train to Busan) en Japan (Big Tits Zombie) toe. Binnenkort verschijnt zelfs de allereerste Vlaamse zombiefilm, Yummy, met Maaike Neuville, Bart Hollanders, Clara Cleymans en Tom Audenaert in de hoofdrollen. De trailer ziet er alvast veelbelovend uit.

Toen Karel Biddeloo zijn eerste zombiestrip maakte met de weinig originele titel De Levende Doden, was het genre tot dan toe nog maar net aan zijn slome opmars bezig. Zombies waren rond het verschijnen van dit album (1983) bekend door de onnavolgbare cultklassieker Dawn of the Dead (1978) van George Romero en The Evil Dead (1981) van Sam Raimi met Bruce 'The Chin' Campbell. In Europese stripverhalen kwamen zombies zelfs niet of nauwelijks voor.

In feite kunnen we Biddeloo zonder de minste twijfel een trendsetter noemen en is De Levende Doden een uniek album, niet alleen omwille van het onderwerp, maar ook omdat het de eerste strip van De Rode Ridder in kleur was. Die inkleuring, toen nog van de hand van de meester zelf (later zou zijn echtgenote dat van hem overnemen), was trouwens bijzonder goed geslaagd. Wat een verschil met het slordige verfpalet van de latere albums. Op kunstzinnige wijze krijgen nachtelijke scènes een blauw-paarsachtige gloed, terwijl Johan zelf vaak verschijnt in vijftig tinten grijs. Roodnuances geven een prachtige warmte aan de pagina's waarop Johan en de zombiebusters van dienst in een brandende herberg verzeild zijn geraakt. En dan de zombies: pure klasse! Hun huid draagt de kleur van de grond waarin ze begraven waren en hun ogen ademen een felle witte gloed uit (misschien het gevolg van te veel op kleine schermpjes te staren?).

Voor mij is de meest indrukwekkende scène die waarin een horde zombies de muren van een kasteel bestormt. Wat speelt er in je hoofd, zombie? Dit zijn helemaal geen hersenloze bruten, zoals ze meestal in films en strips geportretteerd worden, maar kwaadwillige wezens die doelbewust mensen en burchten aanvallen. Ze bedienen zich van wapens, zijn oersterk én ongevoelig voor verwondingen. Alleen vuur is het enige wat hen kan deren. De hedendaagse televisiezombies sterven vaak na één (kruisboog)pijl in hun hoofd of een ander voorwerp tegen hun holle hersenpan. In feite zijn Biddeloos zombies een beetje de voorlopers van The Terminator, maar met een witte in plaats van rode gloed uit hun oogkassen. Maar welke hedendaagse filmmaker is op het idee gekomen om zo'n killerzombies aan zijn brein te laten ontspruiten?

Biddeloos zombies zijn ook niet op zoek naar het favoriete maaltje van de ondoden: brains — grains voor de vegetarische variant — maar worden gestuurd door de heks Kunegonde. Die gemene toverkol is verantwoordelijk voor het ontstaan van de zombies in dit topalbum en doet dat met een toverdrank. Hier is dus geen sprake van lopende lijken die mensen besmetten door een beet van hun ongefloste en ongepoetste tanden. Kunegonde brengt namelijk mensen in een schijndode toestand, waarna ze hen opwekt uit hun graf en ze haar willoze slaven worden. Hoe origineel Biddeloo ook was in zijn portrettering van zombies, dat laatste idee heeft hij gehaald uit de oorspronkelijke zombie-en voodooverhalen uit de Caraïben. In die cultuur is de zombie iemand die na een schijndood weer tot leven wordt gewekt door een voodoopriester om vervolgens te dienen als zijn of haar slaaf. Dat vinden we terug in een van de betere zombiefilms, The Serpent and the Rainbow (Wes Craven, 1988), en in een computerspelletje dat we vandaag helaas niet meer kunnen spelen, Gabriel Knight: Sins of the Fathers (Sierra On-Line, 1993).

Het is jammer dat Biddeloo de hedendaagse zombiehype nooit heeft meegemaakt, net zoals het feit dat zijn eigen zombies slechts in één album mochten opdraven. De levende doden uit het gelijknamige album zijn eng, dodelijk efficiënt, bijna onkwetsbaar en werken als mieren samen, gestuurd door een boosaardig meesterbrein. Wat een verschil met alle andere zielloze zombies die we vandaag op de televisie zien! Van Biddeloos zombies moeten we echt bang zijn, en geen enkele zombie survival guide kan ons tegen zijn levende doden voorbereiden!

BERT GEVAERT