Stripspeciaalzaak.be > Robert en Bertrand

Samenvatting
De Nederlandse legerarts J.H.C. Basting (1817-1870) vraagt Robert en Bertrand in 1859 om zijn Zwitserse vriend Henri Dunant (1828-1910) te zoeken in het Noord-Italiaanse Solferino, waar een veldslag op het punt staat te beginnen tussen legers van enerzijds Fransen en Italianen en anderzijds Oostenrijkers. Door stom toeval komen ze elkaar ook tegen. Het drietal wordt opgesloten en is getuige van de bloedige gevechten. Na ontsnapping ontfermen ze zich over een aantal gewonden. Hierop besluit Dunant om hulp te gaan halen en een neutrale hulp voor gewonden op te zetten. Er speelt een stukje misdaad tussendoor. Bommen leggen door als burgers vermomde Oostenrijkse militairen. Officier Mathais Steinler ontkomt echter aan het vuurpeloton en probeert Dunant te vermoorden. Robert en Bertrand weten dit te verijdelen. Dunant zal later het Rode Kruis oprichten. Dokter Basting hielp hem daarbij, maar was géén officiële oprichter.

Links: De echte J.H.C. Basting.

Thema
Aanklacht tegen oorlogsgeweld, specifiek de veldslag bij Solferino op 24 juni 1859 ten tijde van de Tweede Italiaanse Onafhankelijkheidsoorlog, aanleiding voor de oprichting van het Rode Kruis in 1864.(1)

Volop oorlogsgeweld in dit album met alle gruwelen die erbij horen (pagina 17, prent 6).

Locatie
Nederland (Den Haag), Noord-Italië.

Periode
1859.

Vermomming
Jacqueline als met halsdoek gesluierde verpleegster van gewonden op het slagveld. Mathais Steinler als orgeldraaier.

Redding
Mevrouw Basting wordt lastiggevallen door beursspeculanten en wordt door Bertrand ontzet (pagina’s 1, 2).

Bijzonderheden

Dit is het eerste album geïnkt door Eugeen Goossens.(2)
Het reguliere album verscheen op 1 april 1980. Op diezelfde datum (vermeld op de achterzijde) verscheen het ook als een speciale reclame-uitgave van het Rode Kruis, uiteraard met een andere voorkant en ongenummerd. Er zaten ook twee pagina’s bij over Henry Dunant, gedagtekend op 24 oktober 1978. Daarvan uitgaande zou een eerdere druk van dit Rode Kruis album al moeten zijn verschenen tussen de delen 25 en 26. Dat heb ik echter niet kunnen verifiëren.
“Bevel is bevel”, aldus de zoeaaf tegen Robert, die antwoordt: “Onder die slogan zijn al veel beestachtigheden uitgehaald” (pagina 8, prent 3). Later ook, denk aan “Befehl ist Befehl”, vooral na de Tweede Wereldoorlog bekend geworden als verdediging door Duitse oorlogsmisdadigers, onder andere bij de Processen van Neurenberg (1945-1946).
Het blijft vreemd Henri Dunant in 1859 in een auto te zien rijden (pagina 24, prent 7).
In dit album zien we weer eens iemand zijn leven beteren, in dit geval Jacqueline, die in deel 5, De Rode Herberg, nog een kwalijke rol speelde als handlangster van spion François Pilchard. Nu helpt ze gewonden op het slagveld.
Diverse toespelingen op anti-oorlogssentiment door Henri Dunant. Pagina 11, prent 7: “Als we hier uitkomen, zal ik mijn ganse leven wijden aan het zoeken naar een oplossing.“ Op pagina 24, prent 2, wil hij de “oorlogsgruwel (...) tenminste menselijker maken”.

Schrijver, zakenman en filantroop Henri Dunant in de strip (pagina 28, prent 7) en de echte versie.

Hoewel er ook goede Oostenrijkers in voorkomen (pagina 17, prenten 7 en 8, pagina 18, prent 2) worden deze Duitstaligen over het algemeen toch als de bad guys afgeschilderd.
Het laatste prentje op pagina 28 vertelt over de oprichting van het Rode Kruis.
De Tweede Italiaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1859) ging tussen het Tweede Franse Keizerrijk van keizer Napoleon III samen met het koninkrijk Piëmont-Sardinië tegen het Keizerrijk Oostenrijk. Piëmont-Sardinië lokte de oorlog uit, met goedkeuring van Frankrijk dat in Oostenrijk een belangrijke tegenstander op het Europese vasteland zag. Noordoost-Italië maakte destijds deel uit van Oostenrijk. De oorlog eindigde met het Verdrag van Zürich van november 1859. Frankrijk kreeg Lombardije van Oostenrijk en gaf dit vervolgens aan Piëmont-Sardinië. Dat gaf op zijn beurt Savoye en Nice aan Frankrijk.(3) Een zeer belangrijke stap op weg naar de eenwording van Italië.(4) Deze Risorgimento zou nog duren tot 1870.

Links: Poort Solferino, Franse troepen rukken op (© Creative Commons 3.0). Rechts: De poort op pagina 12, prent 5.

NOTEN