PAGINA 49
ROBBEDOES EN DE APEN

pen zijn er in verschillende soorten. Je hebt de grappige, hulpvaardige en speelse chimpansees, maar ook de gevaarlijke gorilla's. Beide soorten lopen regelmatig rond in Robbedoes en Kwabbernoot.




Van 1941 tot 1942 liep in het weekblad Robbedoes het verhaal Robbedoes Reist door Congo, meteen gevolgd door De Blauwe Aap waarin Robbedoes samen met de potige Buffel op expeditie trekt om een zeldzame blauwe aap te vinden. Uiteraard vinden ze een exemplaar. Ze noemen 'm Joko. Beide verhalen zijn getekend door Rob-Vel.



Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

Gorilla Appolo beangstigt bij het openen van de deur in De Erfenis (1946-1947) dermate het duo Robbedoes en Kwabbernoot dat ze ervan gaan lopen. De vriend van Robbedoes' oom roept hen terug, Apollo is braaf! En inderdaad, terwijl Kwabbernoot er aanvankelijk niet gerust in is, toont Apollo zich als een voorname butler die ook nog eens een aardig deuntje op de piano kan spelen. Angst ruimt plaats voor verbazing, al is Apollo's baasje niet te spreken over een valse noot die hij speelde.
Wanneer Apollo de auto heeft ingeladen om het gezelschap op expeditie in Afrika te laten vertrekken, volstaat een subtiel handgebaar om van Kwabbernoot een fooi te ontvangen. En wat doet de butler als de baas van huis is? Zich in een comfortabele zetel ploffen, een sigaaropsteken, een glaasje alcohol en chocolaatjes erbij en genieten van de muziek.




Wat later in De Erfenis en dieper in de Afrikaanse jungle vraagt een chimpansee zich nieuwsgierig af waarom een vreemde snuiter zomaar in het gras ligt te slapen onder de blote hemel. 's Nachts nam een leeuw de slapende Robbedoes uit zijn tent mee waarop twee luipaarden de leeuw kwamen belagen. De leeuw moet het onderspit delven en de twee luipaarden vechten elkaar vervolgens de vernieling in.



Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

Op het eiland Lilipanga in het verhaal Robbedoes bij de Pygmeeën (1949-1950) wil een chimpansee deelnemen aan de festiviteiten. Maar dat zint een Lilipanga-bewoner niet. Door middel van een masker kan het dier toch op het ritme van de muziek meedansen. De aap wordt gepaaid met een grote tros bananen. De bananenschillen zorgen echter voor uitschuivers op de dansvloer. Pure slaptsick, daar zijn chimpansees goed voor, zie ook het Jommeke-avontuur Paradijseiland met een eiland vol apen. En uiteraard is er nog Choco, het gezelschapdsier van de tweeling Annemieke en Rozemieke.




Om de Marsupilami zijn vrijheid terug te geven in De Dictator en de Paddestoel (1953-1954) moet een lange zeereis worden ondernomen op een stoomboot op weg naar het Zuid-Amerikaanse Caracas. De Marsupilami zit tijdens de overtocht in het ruim opgesloten. In een belendende kooi zit een gorilla die een geschenk is van een "negerkoning" aan de ambassadeur van Guatemala. Met zijn staart ontfutselt de Marsupilami de sleutel van zijn kooi en bevrijdt en passant de gorilla. Samen trekken ze het dek op waar ze voor grote paniek zorgen hoewel ze enkel met elkaar willen spelen.



Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

André Franquin was een groot dierenliefhebber, hij had veel belangstelling voor wilde dieren en had er een uitgebreide documentatiebibliotheek over. Hij had vooral een zwak voor gorilla's. Genoeg gorilla's zijn er terug te vinden in het album De Gorilla Heeft het Gedaan (1956). Het verhaal speelt zich af in Belgisch Congo waar Robbedoes en Kwabbernoot een fotoreportage komen maken over berggorilla's die op de flanken van de berg Kilimakali leven hoewel dat wordt ontkend door de ingenieurs Wittebol en Goedhart (die hun eigen motivaties hebben om het duo weg te houden van de berg).
Kilimakali is een fictieve locatie, maar de vulkaan Karisimbi is dat niet. Daar leefden echt gorilla's. Ze werden onderzocht en waargenomen door de beroemde Diane Fossey, auteur van het verfilmde Gorilla's in the Mist. Vreemd genoeg staat in de Franse versie van De Gorilla Heeft het Gedaan effectief Karisimbi vermeld op pagina 9 in prent 4, maar in de vertaling was de tekstballon al vol genoeg zonder deze expliciete verwijzing. Vergelijk beide versies hieronder.




Ter illustratie van wat een ravage een gorilla, een neushoorn en een olifant kunnen veroorzaken als ze een woedeuitbarsting hebben, is een aanloop naar de krachttoeren die een kwaaie Marsupilami toont. IJzerlijm vertelt het allemaal in haar documentaire in Het Nest van de Marsupilami's (1956-1957)




Ook nog in Het Nest van de Marsupilami's pest een bende apen het Marsupilami-koppel in hun net gebouwde nest. De Marsupilami vangt ze met hun staart en voert de tros apen weg van het nest. Zo'n twee kilometer verder zijn de apen met hun staarten aan elkaar geknoopt.




Nog zo'n pestsituatie (maar nu met de kleine zwarte Marsupilami als pestkop) dient om het verdedigingsmechanisme van het nest te demonstereren. Met een ruk aan een touw klapt het nest toe als een schelp.




Het verhaal Bravo Brothers (1965-1966) is een en al monkey business. Voor de verjaardag van Kwabbernoot heeft Guust Flater er niets beter op gevonden om drie apen te schenken die hij kocht op een openbare verkoop van een failliet circus. De apen zetten de redactie van het weekblad Robbedoes op stelten, maar winnen snel de harten van de werknemers door hun clownerieën en circuskunstjes. Zelfs contractenman Demesmaeker schiet in een lach waar hij bijna in blijft.




De africhter van de Bravo Brothers is Noë. We zien 'm ook met zijn apen terug in het kortverhaal Vrolijk Paasfeest, Papa (1971) van Jean-Claude Fournier. De aap met het nijdigste gezicht verscheurt de toespraak van de burgemeester van Rommelgem zodat we daar ook weer vanaf zijn.



Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

De rebellen in Kodo de Tiran (1978) hebben chimpansees als bondgenoten. Ze helpen hen materiaal te versleuren zoals een bazooka die ze al spelend ook nog eens kunnen wapenen en afvuren. De granaat treft wonderwel doel op de limousine van de tiran Kodo die briesend schreeuwt: "AANGEVALLEN DOOR APEN! WE WORDEN AANGEVALLEN DOOR APEN!"




In de allereerste bijdrage van Tome & Janry aan de stripreeks met het kortverhaal De Stem zonder Meester (1981) kaapt een chimpansee de hoofdrol weg. Hij is een proefkonijn van een naburig militair domein waar ze de aap voor waarschijnlijk spionagedoeleinden leren praten. De aap weet te ontsnappen en belandt op het domein van de graaf van Rommelgem. Het dier met koptelefoon op kan met zijn stem het doorbreken van de geluidsbarrière nadoen. Hij vlucht naar Bobdiland, een themapark rond apen waar de loslopende gorilla King Kong een hoofdattractie is. Maar tegen de aap met forse stem is King Kong niet opgewassen.




In de jungle van Palombië, maar dan in het verleden, wordt Kwabbernoot hardhandig uit zijn verdoving gewekt door een nieuwsgierige chimpansee. Dat gebeurt in het album De Komeet van de Tijd (1986).




In het onder water gelopen Parijs in Parijs onder de Seine (2004) door José-Luis Munuera en Jean David Morvan bevrijden de robotten van Miss Flanner de dieren (ook apen, ja) in de dierentuin. En zo zwermen ze verder de stad in om later nog eens het pad te kruisen van Kwabbernoot.




Omdat Zwendel in Terug naar Z (2008) de bokshandschoenen van Robbedoes nodig heeft die hij gebruikte in de boksmatch tegen Pinnekeshaar, duikt hij tussen zijn vele souvenirs op zolder. Hij vindt er ook het gorillapak die hij met Kwabbernoot gebruikte om van nabij gorilla's te kunnen fotograferen in De Gorilla Heeft het Gedaan. Omdat de ritssluiting vastzit, moet Robbedoes nog een tijdje in het pak rondlopen.



Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

Niet netjes om dit te tonen. Op de vlooienmarkt in het Robbedoes-one-shot Piccolo in Veldgroen (2009) van Olivier Schwartz en Yann is op de voorgrond een afgehakt hoofd te zien van een gorilla. Het is een verwizjing naar De Gorilla Heeft het Gedaan.




Misschien te vergezocht, maar in de harige monsters in Alarm! Zwendeltuig! (2010) van Yoann en Fabien Vehlmann herkennen we apenmanieren en apenstreken. Deze monsters belagen later in het verhaal in grote getale onze vrienden. Zij zien in de beesten Zwendelmannen.