Marc Legendre, die door de verscheidenheid in stijl en onderwerp van zijn scenario's stilaan de titel "de Alan Moore van de lage landen" mag beginnen voeren, heeft het ons niet gemakkelijk gemaakt met zijn laatste worp. Om te beginnen is de vorm al apart. Het boek is een aaneenschakeling van posts op een social media platform, en ontsnapt daarmee aan de klassieke vorm van het beeldverhaal. Is het dan wel iets om door ons besproken te worden? Wie anders zal het doen, is onze wedervraag? Als je de definitie hanteert dat een beeldverhaal beeld en tekst combineert in een narratief geheel, dan valt Gäbrik daar ook onder. Hoe atypisch het ook moge zijn. Maar over de vorm straks meer. Want Legendre zoekt hier wel degelijk het experiment op. Nergens maakt hij het ons gemakkelijk.

Anton Gäbrik is geen aangenaam mens. Er is iets duidelijks mis met Gäbrik, maar wat? Dat moeten we zelf ontdekken. Bevindt hij zich in een tehuis, of is het een gevangenis? We weten het niet. In zijn berichten aan ons, de anonieme lezer, peilt Gäbrik naar zijn eigen geheugen, naar de resten van zichzelf. Hij probeert zich ook van zijn beste kant te tonen, zoals zovelen van ons dat doen op sociale media. Zijn herinneringen zijn variaties op de werkelijkheid, die hij herhaalt en opnieuw componeert. Er is sprake van dementering, maar in welke mate en hoe dat evolueert moeten we zelf zien te ontcijferen. Er is ook trauma. In hoeverre is Gäbrik dader? In hoeverre is hij schuldig in zijn eigen ogen? Gäbrik deelt de foto's die zijn dochter nam opnieuw met ons. Want sharing is caring. Foto's die de eenzaamheid van de snelweg weerspiegelen. Op het eerste zicht nietszeggend, maar des te meer geladen met verborgen betekenis hoe verder je leest. We krijgen de getuigenis van de dochter enkel te zien door de filter van Anton zelf.

Zoveel lezers, zoveel interpretaties. Legendre houdt ons niet enkel een spiegel voor, maar verbrijzelt die spiegel, zodat we fragmentarisch het verhaal beleven. We beleven het door de psyche van een dementerende, misschien zelfs geesteszieke man, en geen enkele duiding is de correcte. En evenmin de foute. Waarheid en leugen zijn twee kanten van de medaille. Door het lezen beseffen we dat de vorm het gevolg is van het vertelde, form follows function, en dus geen nodeloos experiment. De Facebookberichten vormen het grafische deel, want door de vorm worden ze een biecht, een afdaling in de psyche, en zijn ze even betrouwbaar en leugenachtig als de berichten van jou en wij. Grafisch is het bevreemdend, kil, hoogst persoonlijk en tegelijk afstandelijk.

Het muzikale luik maakt alles zo mogelijk nog somberder en vreemder. De muziek die gecomponeerd is door Michael Fahres is nadrukkelijk geen achtergrondmuziek, maar moet je zien als composities die meer vertellen over Gäbriks gemoedstoestand. Geen vrolijke mens, die Anton Gäbrik.

Beklijvend is het alleszins, want dagen na de lezing zijn we in gedachten nog bezig met Gäbrik. Wie het experiment niet schuwt, komt hier ruimschoots aan zijn trekken.

Grote klasse, maar niet voor iedereen geschikt. Legendre blijft ons bevreemden en uitdagen, en daarmee bevestigt hij zijn plek als meesterverteller.