Bibliografie van Riad Sattouf
• Pascal Brutal
DE ARABIER VAN DE TOEKOMST 1
Een Jeugd in het Midden-Oosten (1978-1984)


Riad Sattouf • De Geus
160 p. (SC)
Naïef

Hooggespannen! Zo waren onze verwachtingen.

"Spraakmakende winnaar Angoulême 2015", zegt het ronde stickertjes op de cover namelijk. En ook nog: "170 000 verkocht in Frankrijk!" Vergelijkingen met Marjane Satrapi's Persepolis waren ons al ter ore gekomen. En we hoorden through the grapevine dat die Riad Sattouf het nogal durfde zeggen en een aantal heilige huisjes met de grond gelijk maakte.

In dit album volgen we de eerste zes levensjaren van de auteur. Als zoon van een Syrische vader en een Franse moeder wordt Sattouf al snel geconfronteerd met de voor de hand liggende vooroordelen van beide culturen. Gelukkig beschikt hij over een weelderige dos blonde engelenkrulletjes, zodat hij al snel de harten steelt van iedereen in zijn omgeving. Het jonge gezin verkast regelmatig: van Frankrijk naar Libië en weer terug, dan naar Syrië en weer terug. De jonge Riad heeft het bijgevolg niet gemakkelijk om vriendjes te maken, rolt van de ene taal in de andere en verbergt zijn ontluikend tekentalent om van het gezaag af te zijn.

Vader Sattouf is een echte windhaan, een weifelende jobhopper en is gelovig als het hem uitkomt. De auteur vergroot de kleine kanten van zijn Syrische familie uit (hun plat opportunisme, hun ingebakken Jodenhaat, hun gebrek aan dierenliefde) en erg veel sympathie lijkt hij niet voor hen te koesteren.

Riad Sattouf is altijd al een maatschappijcriticus geweest: in Pascal Brutal maakt hij komaf met de machocultuur en in zijn laatste film Jacky au Royaume des Filles (mét Charlotte Gainsbourg) draait hij de rollen om en zijn het de mannen die gesluierd moeten rondlopen omdat de matriarchale staatsstructuur dit van hen eist. Daarnaast leverde hij ook op regelmatige basis een bijdrage aan Charlie Hebdo, het satirische tijdschrift dat sinds kort op een uitgebreide achterban mag rekenen. Het is trouwens niet de eerste keer dat hij een verhaal over zijn jeugd verstript. In 2004 maakte hij al Ma Circoncision waarin hij vertelt over zijn heilige schrik voor zijn nakende besnijdenis.

Grafisch gezien is het allemaal wel oké: Sattouf hanteert een toegankelijke en simpele commerciële stijl. Hij tekent grotendeels in zwart-wit en gebruikt één steunkleur die wisselt naargelang de locatie waar het verhaal zich afspeelt.

Onze honger! Daar bleven we toch wat op zitten.

Doordat hij in dit album zijn eerste zes levensjaren behandelt, straalt het geheel een schattige naïviteit uit: hij bekijkt nu eenmaal alles door de ogen van de kleuter die hij toen was. Door die aanpak kun je je niet van de indruk ontdoen dat het allemaal nog wat snediger en to the point had gekund. We zijn dan ook benieuwd of hij in het tweede deel datzelfde toontje gaat aanhouden.

Als je ziet dat in de Angoulêmeselectie voor beste album onder andere ook kleppers als Panter (Brecht Evens), Locke & Key (Gabriel Rodriguez + Joe Hill), Building Stories (Chris Ware) en Krasse Knarren (Paul Cauuet + Wilfrid Lupano) zaten, kunnen we alleen maar besluiten dat de jury voor de veilige en politiek correcte keuze is gegaan.

Begrijp ons niet verkeerd: De Arabier van de Toekomst is geen slecht boek, maar in vergelijking met andere autobiografische strips valt het een beetje magertjes uit. We noemden al de klassieker Persepolis, maar ook
Zwaluwenspel (Zeina Abirached) en Marzi (Sylvain Savoia + Marzena Sowa) vonden we een stuk uitdagender, zowel verhaaltechnisch als grafisch. En zo lost deze Arabier onze verwachtingen jammer genoeg niet volledig in...

> MARIO STABEL — maart 2015