Bibliografie van Sylvain Vallée
• De Avonturen van Gil St-André – Spoorloos
• Gil Saint-André
• Katanga
• Spoorloos
• XIII Mystery
Bibliografie van Fabien Nury
• Atar Gull
• De Dood van Stalin
• Een Avontuur van de Tijgerbrigades
• Katanga
• Legioen: Ik Ben Legioen
• Legioen: Kronieken van Legioen
• Necromancy
• Silas Corey
• Tyler Cross
• W.E.S.T.
• XIII Mystery
• Zo Maak Je Fortuin in Juni 1940
• Zoon van de Zon
ER WAS EENS 2
De Vlucht van de Raven


Sylvain Vallée + Fabien Nury • Standaard Uitgeverij (Crime Scene)
60 p. (HC)
Menselijk maffiaepos

Na de introductie volgt de ontplooiing. In deel 2 van het op ware feiten gebaseerde epos over de Joodse ijzerhandelaar Joseph Joanivici beginnen de troubles. Den Duits is Frankrijk binnengevallen. Hoofdstad Parijs is bezet gebied. Als Jood is het nu oppassen geblazen. Joseph weet met veel geld zijn gezin, waar hij niet bijster veel om lijkt te geven, naar veilige oorden te verhuizen. Zelf waagt hij het erop om zijn zaken te blijven beheren in Parijs. Omdat hij toch al voor de Duitsers werkte en vrienden heeft op alle niveaus en bij diverse partijen, is het nu enkel hoofdzaak om zijn schranderheid te blijven uitspelen. Maar wie op zo'n niveau zaakjes bedrijft, heeft ook vijanden. Joseph ondergaat een proces van tegenstand, vernedering, ontgoocheling, dwang en uiteindelijk zelfverloochening. Een poging tot sabotage van ijzerwaren aan de Duitsers kost 'm bijna zijn kop, maar als een duivel in een wijwatervat weert hij zich. Hij vindt al dan niet vrijwillig partners bij de nazi's en de maffia. Er wordt hem verder geen strobreed in de weg gelegd. Dat kost 'm niet alleen veel geld, er vallen ook harde klappen en er vloeit bloed.

Er Was Eens is een zeer boeiend, menselijk epos over de opkomst van een maffioso. In dit album heeft Joseph aan sympathie gewonnen. Scenarist Fabien Nury waakt er wel over dat je op tijd bij de feiten blijft en die zijn niet altijd zo geromantiseerd als in andere maffiaverhalen. Wanneer je hier en daar durft vermoeden dat Joseph het voor de zijnen, zijn Joodse volk, zal opnemen zoals Oscar Shindler, dan kom je (vaak) bedrogen uit. Het is net die dualiteit die Er Was Eens zo boeiend maakt.

> DAVID STEENHUYSE — september 2010