Achttien jaar hebben we op dit einde moeten wachten. Wat in Elders begon, eindigt Hier. Wie letterlijk begint met de eerste paar pagina's van Elders en vervolgens de pagina's in kleur uit Hier, leest een begrijpelijk verhaal.

Julian springt, hij pleegt zelfmoord, Travis en Alanna gaan uit elkaar, Laura schiet haar pooier dood en Robert Thorne heeft Pascoe Montana als een alter ego. Dat weten we als lezer na het lezen van het eerste deel en zeker na het lezen van de eerste drie delen. Einde verhaal. Maar dan hebben we buiten Andreas gerekend. In de verhalen van de uitgeweken Duitser is het nooit zo simpel. Het hierboven summier voorgestelde verhaal is slechts één realiteit. Halverwege, op het moment dat Laura haar pooier Billy doodschiet en Julian de dood in de ogen staart, gebeurt er wat: men belandt elders. De realiteit die schijnbaar één rechte lijn kende, explodeert in meerdere realiteiten, in die van Arq, die van Mike en Amos, die van Arthur Gilpatric, die van Somé en Akim, die van Namus, die van Ynos,... of toch in die van Julian, Alanna, Laura, Pascoe en Travis, die in Elders meer leek te weten?... Wat is nu de echte realiteit? In Arq 18 en de twee daaraan voorafgaande delen geeft Andreas antwoorden op de vragen. Gelukkig zijn er meer antwoorden dan vragen.

In het samengaan van bij- en hoofdpersonages zien we grafisch hoe de structuur van het verhaal is opgebouwd. Personages die met elkaar optrekken, vertegenwoordigen hetzelfde. De onderlinge verbanden tussen de personages die in alle delen van Arq aan de lezer voorbij zijn gekomen, worden niet allemaal verklaard. Andreas zou Andreas niet zijn als hij alle antwoorden pasklaar en zomaar zou geven. Die verbanden moet je als lezer zelf zoeken. Maar met Arq 18 is er wel een goede basis gelegd om dat te doen.

De voorgaande delen komen na het lezen van Arq 18 in een ander daglicht te staan en dat maakt herlezen een feest van ontdekking. De interactie tussen de verschillende realiteiten, de overgangen, de oorsprong, het hoe en waarom... het wordt duidelijker. Dat verschillende personages als Ynos en Racken ook een andere functie bekleden in het verhaal bijvoorbeeld. Wie de voorgaande delen herleest, ziet ineens de dubbele betekenis van tekst en tekeningen. Andreas vertelde ons toen al wat we wilde weten, alleen de context ontbrak. Die is er nu wel. Het verhaal dat Andreas in achttien delen over achttien jaar heeft verteld, kent een in onze ogen waardig en mooi einde. Het eindigt Hier en toch ook niet letterlijk Hier. Uiteindelijk weten we van slechts één van de hoofdpersonages het definitieve lot. En zelfs dat is niet zeker, wie weet wat er hierna komt?

Het is bewonderenswaardig hoe Andreas kans heeft gezien om over een lange tijd het tekenwerk op hetzelfde hoge niveau te houden. Net als in zijn andere verhalen heeft hij grafische hoogstandjes verricht om het ook voor hemzelf interessant en uitdagend te houden. Er zijn de thematische opdeling in telkens zes delen per cyclus, het kleurgebruik, de uitwerking van de tekeningen; het albumformaat. En hoeveel zwart-witvariaties zijn er niet in de laatste zes delen. Bekijk eens de laatste bladzijde uit Arq 12, een tekening vol met stukjes uit Arq. Een tekening die de lezer uitnodigt op zoek te gaan, om te herlezen.

Wie terugblikt, zal misschien zeggen dat het verhaal ook in twaalf delen verteld had kunnen worden, maar de verhalen van Andreas kenmerken zich door een zekere regelmaat, een ritme. Hij is er een meester in om het oog van de lezer aan zijn platen te binden en volgens zijn regels en ritme het verhaal te laten volgen. Hij heeft bovendien de ruimte nodig om het verhaal optimaal te verweven.

Met Hier geeft Andreas ons de sleutel in handen om de verschillende delen en verhaallijnen in chronologische volgorde te zien en te kunnen lezen. Als lezer hebben we alle puzzelstukjes die Andreas ons wil geven, nu de puzzel nog maken. Het œuvre van Andreas varieert van eenvoudige (Raffington Event, Rork) tot moeilijke verhalen (Cyrrus/Mil, De Rode Driehoek). Arq valt net boven het midden. Capricornus, Andreas' andere langlopende serie, die trouwens volgend jaar afloopt, is iets eenvoudiger van opzet. Als lezer moet je bereid zijn tijd te investeren in het verhaal. Om zowel de tekst als de tekeningen te lezen. Andreas vertelt veel in de tekeningen. Niet voor niets zijn er veel tekstloze pagina's. Maar ook de tekst kent zijn verrassingen. Namen bijvoorbeeld: nonac = canon, ynos = sony, yad = day, amenic = cinema, semynonys = synonymes, enzovoort.

Verhalen van Andreas moet je echt aandachtig lezen. Van voor naar achter. En opnieuw. Enzovoort.