Bibliografie van Bernard Yslaire
• De Hemel boven Brussel
• De Hemel boven het Louvre
• De Mazdabende
• De Oorlog van de Sambers: Hugo & Iris
• De Oorlog van de Sambers: Hugo & Iris
• De Oorlog van de Sambers: Maxime & Constance
• De Oorlog van de Sambers: Werner & Charlotte
• Drie Maagden
• Eva's GeSternte
• Frommeltje en Viola
• Samber
• Zakkenloper en Blasius
XXE CIEL.COM 3-4
3. Herinneringen <19>00 - 4. Herinneringen <20>00


Bernard Yslaire • Oog & Blik
80 p. (HC)
Orgelpunt in blauw of rood
31 december 1999. Met een laatste krachtinspanning trok Eva Stern de stekker uit. Jammer genoeg voor haar, kwamen de verpleegsters op tijd. Nu ja. De bijna honderdjarige psychoanaliste belandde in een diepe coma. Aan het toekomstige sterfbed zit haar jonge leerlinge Lucienne Dezee gekluisterd. Haar enige houvast om haar eigen geschiedenis te kunnen plaatsen, is de oude computer van Eva. Daarop blijven elke 31ste van de maand de mails van ene @nonymous toestromen. De beelden in die mails worden steeds duidelijker en verwarrender. Het zijn collages van overbekende foto’s die de twintigste eeuw hebben gekleurd. Van Capa's Spaanse republikein, de Der Blauwe Engel-pose van Marlène Dietrich tot het naakte wegrennende Vietnamese meisje en de maanlanding. Alle foto's verhullen ergens een engel. Een engel met het gezicht van haar broer Frank Stern. Maar als je klikt op zijn gezicht, kom je opnieuw in een andere wijde wereld. Steeds dieper dring je het web binnen tot ook weer dit laatste vage beeld vastloopt. Bovendien is Eva's oude bits-en-bytesbakje het enige toestel ter wereld dat last heeft van de ooit zo gevreesde millenniumbug. Het toestel flikkert, kraakt en crasht. Uiteindelijk geeft het de datum 00 aan. Zijn we nu <19>00 of toch <20>00? Gelukkig weten de hippievrienden van Eva raad. Langzamerhand raken de mistige sluiers rond Eva en haar engelen ontrafeld.

XXe Ciel.com eindigt met een dubbel orgelpunt. Naargelang je persoonlijke interesse kan je kiezen welk slot je voorkeur wegdraagt. Ofwel ga je voor het met overwegend blauwe tonen ingekleurde <20>00 waarin de woelige jaren zestig en haar manipulaties centraal staan, ofwel ga je voor onze favoriet, het roodbruine oorlogsverdriet van <19>00. Het resultaat is voor beide eindes krek hetzelfde. Je wordt koudweg met een smak terug op aarde gesmeten. Elk minuscuul detail van de vorige delen speelt hier een dusdanige rol, dat je haast niet anders kan dan bewonderend tussen je tanden fluiten. Of zoals Eva's vriend, de persfotograaf Werner Ysler — een zoveelste alter ego van tekenaar Yslaire — het zou kunnen gezegd hebben: de meeste dromen zijn bedrog.

Het is haast onbegrijpelijk dat de Brusselaar voor die albums een absolute computerleek was. XXe Ciel.com en de oorspronkelijk bijhorende websiteprojecten zijn van een zelden gezien niveau. Yslaire was door dit project trouwens een van de eerste stripauteurs die zich van een eigen website bediende. Er wordt geknipt, ge-Photoshopt, geplakt en geresized dat het een lieve lust is, maar de basis blijft bestaan uit de razend knappe, verstilde tekeningen van Yslaire. In vergelijking met de laatste klassiek opgebouwde Samber-delen lijkt het of de XXe Ciel.com-boeken protserige salontafelboeken zijn, maar vergis je niet. Dit is een dijk van een strip, toegankelijk in woord én beeld.
> WOUTER PORTEMAN — september 2007