Onderstaande
bijdrage van Thierry Wagner verscheen
eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 110 van januari 2018.
 |
Over
ouder worden: "Hier zie je het nieuwe gezicht
van Jonas. Hij is twaalf jaar ouder dan aan het einde
van het vorige album. Het volledige verhaal van de reeks
speelt zich af tussen 1950 en 1990 en dat hield in dat
ik moest vertellen over personages die net als iedereen
ouder worden. Die uitdaging heeft me veel plezier bezorgd.
Ik wou dat ze te herkennen zijn op oudere leeftijd en
dat je het leven, dat ze intussen hebben geleid, aanvoelt.
Jonas heeft een vrouw en dat is niet Tatiana, maar Fuong,
een Vietnamese dokter. Dat wist ik al. Het verhaal van
dit deel kiemde al bij de verschijning van het eerste."
Over stijl: "Ik heb niet gezocht
naar dezelfde stijl van Jonas Fink van twintig
jaar geleden. Ik ben een instinctmatige tekenaar. Ik beeld
me de situatie van een personage in, ik zoek het beste
standpunt en teken hem zoals ik hem voor me zie. Ik stel
me nooit vragen over de stijl. Mijn manier van tekenen
is niet veranderd sinds 1994. Na een leerfase in het begin
van mijn carrière ben ik er niet op verbeterd."
Over plattegronden: "Voor ik mijn
personages aanpak, teken ik een plattegrond van het huis
of het appartement, inclusief de meubels. Ik stel me kamers
tot in de details voor en uiteindelijk toon ik die niet
eens, bijvoorbeeld de badkamer."
Over documentatie: "Voor dit deel
van het verhaal heb ik veel beroep gedaan op een bundel
artikelen van Michel Tatu, correspondent voor de krant
Le Monde in Centraal-Europa in die periode."
 |
Over
de Praagse radio: "Snelle afwisseling van
decors en ruimtes in deze scène. De overgang tussen
de prenten verloopt via wat er wordt gezegd op de radio
waar iedereen voortdurend naar luistert, thuis of op straat.
In augustus 1968 ging de officiële Praagse radio
meteen over in de illegaliteit terwijl ze bleven uitzenden
tijdens de Russische bezetting. Dat schiep een band tussen
de Tsjechen. Het was het enige middel om te weten en te
begrijpen wat er in heel het land gebeurde."
Over roken: "In die tijd rookte
men veel, zelfs in Italië. Dat was ook te zien in
films uit de jaren 1960 en 1970 waarin de personages onophoudelijk
rookten. De laatste vijftien jaar is dat zeldzamer geworden.
Als een personage rookt, is het om te benadrukken dat
hij problemen heeft. Ik geef toe dat ik mijn personages
meer laat roken dan noodzakelijk in dit verhaal. Dat is
met opzet, om dit tijdperk te beschrijven. Het spijt me
zelfs dat ik Jonas Fink niet liet roken. Maar omdat ik
zelf niet rook, was het uitgesloten dat ik hem een sigaret
zou geven."
Over gebouwen en wagens: "Ik vond
het heel plezierig om voor dit hele verhaal de gebouwen
van Praag te tekenen. Gebouwen vertellen ons niet alleen
de geschiedenis, maar ook een beetje het karakter van
de bewoners van een stad of land. Dat klopt voor Praag,
maar ook voor Parijs. Dit automodel is typisch voor de
periode en het land. Het werd ontwikkeld in de jaren 1930
en was voor op zijn tijd. De wagen zit in de cultuur van
Praag. Besef goed dat ingenieur Ferdinand Porsche uit
Tsjechoslowakije kwam."
 |
Over
kandelaars en zolderkamers: "De schilderijen
die je tijdens het lezen van dit album aan de muren ziet,
zijn rechtstreeks met aquarel geschilderd. Op de vierde
prent hangt een schilderij van George Grosz, een Duitse
expressionist uit de jaren 1930. De details in de interieurs
geven informatie over de persoon die er woont. Blodek
is schrijver, een bepaald soort intellectueel. Hij is
gebaseerd op de Tsjechoslowaakse schrijver Bohumil Hrabal,
een surrealistische rebel, die thuis best een tekening
van dada-schilder Grosz had kunnen hangen. Voor het appartement
van Zdenek, de theaterregisseur, plaatste ik maskers in
het decor. Veel tekenaars gebruiken elementen die ze zelf
thuis hebben staan. De kandelaar die bijvoorbeeld thuis
bij Jonas te zien is, staat ook bij mij. Jonas woont in
een goedkope zolderkamer. Toen ik trouwde, op dezelfde
leeftijd als Jonas, woonde ik in een zolderkamer. De herinnering
daaraan kwam vast terug."
Over details: "Blodek bezit een
uitgebreide bibliotheek. Toen ik deze scène bedacht,
zag ik boeken, dus heb ik die getekend, goed wetend dat
het misschien een vergissing zou zijn. De grootmeesters
van de strip tekenen prenten met sterk uitgewerkte decors
en andere met minimalistische achtergronden. Ik verlies
me misschien te veel in de details, maar dat is mijn manier
van tekenen en vertellen."
Over het aantal pagina's: "Ik weet
nooit op voorhand hoeveel pagina's mijn albums zullen
tellen. Ik heb de uitgever alleen verwittigd dat dit verhaal
langer zou worden. Ik had het misschien kunnen vertalen
in minder pagina's, maar al wat ik heb getekend, leek
me noodzakelijk om echt te zeggen en tonen wat ik wou."
 |
Over
delicaatheid: "Het valt beter mee om mannelijke
personages ouder te tekenen dan vrouwelijke, vooral als
je hun schoonheid wil behouden. En het is nog makkelijker
om personages ouder te tekenen die van bij het begin al
niet zo mooi waren. Voor Tatiana viel het wel mee om haar
op haar vijftiende in het vorige verhaal naar haar zeventwintigste
te tekenen in dit verhaal. Maar ik zou het moeilijk gehad
hebben om haar als vijftigjarige te tekenen. In deze tekenstijl
met slechts één contourlijn is het heel
delicaat om mensen te laten evolueren om hen minder mooi
te maken."
Over projecten: "Ik werk momenteel
(in januari 2018, red.) aan de integrale van de Italiaanse
editie van Jonas Fink. Eén enkel album
bevat alle drie delen (Saga Uitgaven bundelde de oude
delen 1 en 2 als een nieuw deel 1, red.). Het wordt een
editie van meer dan 350 pagina's met een bijkomend, informatief
katern. Een ander lopend project is een documentaire voor
de Italiaanse televisie op basis van twee personages die
ik heb getekend: Max Fridman en Jonas Fink. Het vertelt
momenten uit de geschiedenis van Europa door hun ogen
met talloze archiefbeelden die nog niet werden vertoond:
aan de ene kant de Spaanse burgeroorlog en aan de andere
kant een socialistisch land, de republiek Tsjechoslowakije.
De opnames vinden plaats in Barcelona, Praag en Italië
en ik heb geholpen bij het scenario. Ik hoop dat het andere
Europese tv-zenders zal interesseren. Jonas Fink
verscheen in 2018 voor de vijftigste verjaardag van de
Praagse Lente in 1968."
Over rondreizen: "Na het festival
van Angoulême (in januari 2018, red.) zou ik me
aan een nieuw album kunnen wijden, maar ik wil ervan profiteren
om rond te reizen in Frankrijk waar ik al lang niet ben
geweest. Ik weet nog niet wat mijn volgende album zal
worden. Ik moet eerst Jonas Fink uit mijn hoofd
kunnen zetten voor ik aan iets anders denk." |
