Romain
Hugault over Angel Wings 6 |
|
 |
Onderstaande
bijdrage van Sophie Bogrrow verscheen
eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 130 van november 2019.
 |
Over
sfeer: "Dit is een van de vele flashbacks
in het album, één enkele pagina die ik van
de rest wou onderscheiden door de sfeer. De avondschemering,
rustig, bijna romantisch in de roze schijn van de zonsondergang,
contrasteert met de macabere ontdekking in de laatste
prenten. Ik ben een maniak en checkte op Google Earth
de juiste richting van het licht. De zon gaat hier wel
degelijk onder in het westen."
Over chroom: "Ik hou van vliegtuigen,
maar ook van alles met een carrosserie, in chroom of blinkend.
Zo'n wagen tekenen, een beetje op een manier zoals in
de animatiereeks Noddy, de Detective, amuseert
me ten zeerste. Vandaar dat ik die groter tekende ten
koste van het landschap, zodat ik de details en reflecties
kon verfijnen. Het is eens wat anders dan het militaire
kakigroen!"
Over tijdrovende documentatie: "Zonder
echt ingewikkeld te zijn, blijft zo'n pagina tijdrovend.
Het vereist heel wat documentatie — over auto's
en de uniformen van de Miami Highway Patrol — dat
maar één keer van pas komt. Maar ik kan
niets aan het toeval overlaten. Ik denk aan een andere
scène die zich hartje winter in het centrum van
Salt Lake City afspeelt. Ik heb de tijd genomen om perfecte
foto's te zoeken in hoge resolutie uit de juiste periode.
Ik zou de verbeelding niet hebben om op het gevoel de
winkels, uithangborden, affiches, grote kerstbomen, enzovoort
uit te vinden..."
Over de soundtrack: "Zoals voor
een film vond Yann het leuk om een soundtrack voor deze
scène te zoeken: een lied van The Andrews Sisters,
grote sterren uit die tijd. Er is sprake van geld dat
alles verpest in het lied Money Is the Root of All
Evil. Een gepaste titel voor een scène waarin
men een verrader achtervolgt die ervan verdacht wordt
staatsgeheimen te gelde te maken."
 |
Over
de vleermuisbommen: "Verandering van sfeer,
we gaan over in een comic. Minder Batman dan
Flash Gordon of Rocketeer, maar de vleermuisbommen
die Yann vond, hebben het in zich: zelfbesturende toestellen
(radar in de neus), zonder voortstuwing die tijdens de
vlucht op het doel mikken. De bemanning test ze voor de
eerste keer. Alles kan gebeuren. In die tijd zijn testpiloten
echte waaghalzen. Uiteindelijk zijn die dingen weinig
ingezet geweest. Eén op twee miste zijn doel. Men
is snel overgegaan op raketten."
Over een gebrek aan ontklede meisjes:
"Bat Out of Hell was echt de naam van een vliegtuig,
zelfs van meerdere, maar ik heb de Bat-pin-up uitgevonden
voor het plezier. Het compenseert, want dit album heeft
eerlijk gezegd een beetje een gebrek aan meisjes, in ieder
geval zonder kleren aan."
Over het goede vliegtuigmodel: "Dit
is een Privateer, de marineversie van de B-24 Liberator-bommenwerper.
De ultieme versie, heel fijne afloop met zes geschutskoepels,
twaalf machinegeweren en heel wat aanvullingen, antennes,
elektrische systemen, radarkoepels. Het begin van de gesofistikeerde
electronica. Mijn probleem: het goede model vinden, intact
(na de oorlog werden er veel veranderen in blusvliegtuigen).
Deze zag ik op een meeting in Californië waar ik
ze fotografeerde vanuit alle hoeken en kanten, van binnen
en van buiten. We zullen die vast nog terugzien: hij deed
ook dienst in Korea..."
Over roken tijdens het vliegen: "De
piloot ziet er wat uit als Tom Selleck in Magnum,
een beetje een piraat en een spion. Ik heb een sigaar
aan 'm toegevoegd. Hoewel ze op een enorme hoeveelheid
bezine zaten, rookten de jongens veel tijdens het vliegen.
En de asbakken raakten snel gevuld in de cockpits."
 |
Over
onevenwicht: "Ik mikte op een cinematografisch
travellingeffect met drie identiek brede prenten. De zacht
naderende boot en de bom die erop afvliegt moeten te zien
zijn. Daarna wankelt de horizon en helt het vliegtuig
over naar de andere kant. Het schudt hevig tekeer na het
afwerpen van een van de twee bommen en dat onevenwicht
is niet gezond. De positie van de vleugels toont aan dat
de piloot het toestel doet klimmen."
Over crashen: "Het is niet zeker
dat zo'n ongeval werkelijk heeft plaatsgevonden, maar
het is heel geloofwaardig. We hebben een reden nodig voor
een nieuwe crash. Daar maken we ge- en misbruik van in
Angel Wings en dat moeten we iets nieuws verzinnen!
Logisch gezien is het toestel niet langer zelfdragend
bij de landing, door een gebrek aan snelheid, en valt
het met zijn volle gewicht op de landingsbaan. Game
over. Omdat ze vooral op vliegdekschepen hard neerkomen
tijdens de landing, kunnen heel wat bommen loskomen. Dat
is niet de bedoeling. Daarom zijn er procedures om ze
op voorhand te dumpen."
Over bijnamen: "Om de namen van
vijandelijke vliegtuigen niet te hoeven onthouden, gaven
de Amerikanen bijnamen aan elk model: Oscar, Zero, enzovoort.
Vrouwelijke voornamen voor de bommenwerpers, mannelijke
voor de jachtvliegtuigen. De Japanners hadden hun eigen,
soms poëtische bijnamen: zij noemden de Oscars hayabusa's,
slechtvalken. De bijnamen van boten bevatten altijd het
woord sugar. Ik weet niet waarom."
Over de hemel en het licht: "Na
drie albums in de Stille Oceaan met een hemelsblauwe lucht
en kobaltblauwe zeeën, satureer ik die kleuren wat
om te veranderen. Let eens op de licht sluimerende hemel
en dat verstikkende licht..."
 |
Over
huiselijke legerbasissen: "In prent 3 is
een uitgestrekte wildernis van 100 m2 te zien waarvan
we vergeten dat het nog steeds bewoond wordt, en er zelfs
in wordt geteeld. Toen de Amerikanen er zich vestigden,
werden hun basissen in enkele dagen kleine steden met
bars, een bioscoop en bloemenperkjes. Home sweet home!"
Over de Green Hornet: "Een nieuwe
flashback, over de Green Hornets, de vrachtvliegtuigen
die de logistiek van het atoomproject verzekerden. De
Douglas C-54 Skymaster is klassiek, mooi zoals een locomotief
uit de jaren 1940. Voor zover we weten, maakte er minstens
één een noodlanding. Volgens de geruchten
verdwenen er documenten. Dat is het voordeel van spionageverhalen.
Wat men niet weet, biedt ruimte voor fictie."
Over de weerspiegelende romp: "Ik
amuseer me nogmaals met een mooi, blinkend vliegtuig.
Het is oogstrelend en niet zo ingewikkeld. De romp is
zoals een omgekeerde spiegel: je zoekt wat er wordt weerspiegeld
— de horizon, de zon. Het zachte licht in de woestijn,
ergens tussen blauw en roze, maakt het me moeilijker.
In mijn smartphone zit het vol aantekeningen over foto's."
Over vrijheid: "Ik heb niet het
talent om dezelfde hyperrealistische effecten met aquarel
te schilderen, maar ik gebruik mijn tekentablet als een
penseel, toets per toets. Ik heb in het programma alle
artificiële effecten, verloopjes, doezeleffecten,
airbrushpenselen, texturen en andere penselen gewist die
in hun eentje grassprieten tevoorschijn toveren... De
vrijheid om risicoloos te testen, en naar believen in
of uit te zoomen, is onbetaalbaar." |
Romain
Hugault over Angel Wings 5 |
|
|
Onderstaande
bijdrage van Jean-Pierre Fuéri
verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 119 van november 2018.
 |
Over
opstijgen bij zonsopgang: "Een pagina om
mezelf een plezier te doen, een beetje luchtvaartpoëzie
tussen twee dodelijke luchtgevechten. Ik stijg graag 's
ochtends heel vroeg op, met mijn Piper Cub die uit deze
periode dateert, terwijl de zon net begint op te komen.
De lucht is zacht, er zijn nog geen turbulenties en je
wordt helemaal niet door elkaar geschud. Je bent alleen
in de lucht op een geweldig aangenaam, romantisch moment.
Ik hou zodanig veel van de Mustang dat ik besloot die
te tekenen op een pagina tegen een zonsopgang met mooi
licht erachter."
Over Angela's missie: "Angela stijgt
op voor een missie in de Stille Oceaan: langs de kustlijn
van het eiland vliegen om piloten te kunnen oppikken die
bij het terugkeren van hun missies zijn neergestort. Ik
wou daarom zachte kleuren, bijna baby-achtig. Ze stijgt
op terwijl ze een vliegtuig passeert dat aan de kant van
de landingsbaan ligt. Ze weet niet dat dit het vliegtuig
van Rob, haar vriendje, is."
Over de extra tank: "Kijk naar de
extra tank onder de linkervleugel die door tankbeugels
wordt vastgehouden. Het bevat een opblaasbare rubberboot
waarmee drenkelingen van een neergestorte bommenwerper
kan gered worden, een bemanning van een dozijn mensen.
We vonden maar één foto van die toestellen
die Josephine genoemd werden. Komt het omdat ze nooit
echt werden gebruikt of omdat piloten het niet zo prettig
vonden om gefotografeerd te worden voor een toestel dat
werd ingezet voor routinevluchten en die niet echt sexy
waren en ver van de gevechtszone plaatsvonden? Daar hebben
we het antwoord niet op."
Over brandend metaal: "Tijdens een
luchtvaartmeeting heb ik de Mustang van een vriend goed
geobserveerd. Ik zag het verbrande plaatijzer door de
uitlaatpijpen. Ik wou dat effect van brandend metaal laten
zien door de hitte uit de motor te tonen. Een detail van
een tekenaar van realistische vliegtuigen."
 |
Over
golven: "In het eerste deel, Burma Banshees,
heb ik veel bladeren moeten tekenen van de Birmaanse jungle
tot ik er genoeg van had. Hier kreeg ik een indigestie
door de kleine golfjes. De uitdaging bestaat in het tonen
van beweging zonder naar rimpeleffecten te zoeken. In
werkelijkheid vind ik dat plezierig. Het komt allemaal
neer op het begrijpen van hoe golven zich op het water
voortbewegen en daar een grafische gimmick voor te vinden.
Daardoor lijken de golven op golven zonder dat je er uren
aan hoeft te werken. Ik schilder ze met de zijkant van
een platte borstel. Ik ga ook nooit golven uit een vorige
plaat kopiëren en op een nieuwe plakken. Daarvoor
respecteer ik het tekenen te veel."
Over blabla: "Men verwijt me soms
dat er niet genoeg te lezen valt in mijn albums. Dat maakt
me kwaad! We maken geen verhalen van Jean-Michel Charlier
met twaalf prenten per pagina. Ik heb erover gediscussieerd
met Jean-Michel Arroyo die Buck Danny "Classic"
tekent (hij tekent nu een tweeluik van Buck Danny
op scenario van Yann, red.). Hij zegt me soms dat
hij me benijdt als hij sommige platen van me ziet met
maar vier prenten. Er is lucht nodig in luchtvaartscènes,
anders boeten ze te veel aan belang in. Daarentegen hebben
we ook blabla-scènes zoals ik ze soms noem, bijvoorbeeld
op de volgende pagina. Dan nog is die blabla wel nodig
om het verhaal voort te stuwen."
Over amuseren: "Samen met Yann probeer
ik een zo aangenaam mogelijk evenwicht te handhaven tussen
scènes op de grond, die veel dingen moeten bijbrengen,
en luchtvaartscènes waarin we proberen om de lezer
versteld te doen staan. Op één essentiële
voorwaarde: ik moet me zowel bij het ene als het andere
amuseren als ik ze teken."
 |
Over
menselijkheid: "Angela plaatst zich tussen
twee rijen vliegtuigen. Het staat barstensvol vliegtuigen.
Een crash bij het landen of het opstijgen — vooral
bij het opstijgen wanneer de tanks nog vol zitten —
zou een grote sliert schade ontketenen. Angela komt terug
van een Josephine-missie. Die jonge vrouw is menselijk,
dus ze heeft haar zwaktes. Soms slaagt ze, soms faalt
ze. Daarom hebben we haar graag. Hier huilt ze om de piloot
die ze met zijn vliegtuig zag zinken zonder dat ze iets
kon doen."
Over generaal Moore: "Degene die
haar troost, is generaal Mickey Moore. Hier proberen we
uit te leggen dat het eens gedaan moet zijn met het voorstellen
van hogere officieren die hun soldaatjes erop uitsturen
om zich te laten toetakelen of erger. Moore heeft, zoals
het een generaal betaamt, de eerste VLR-missie (very long
range) uitgevoerd. Hij heeft een procedure ontwikkeld
om zo weinig mogelijk piloten te verliezen. Er bestaan
foto's van hem. Hij was heel mager, klein, hij droeg altijd
een Ray-Ban op zijn neus en hij was omringd door zijn
mannen. Die waren dol op hem, dat was overduidelijk op
de foto's te zien."
Over badkamers: "In de onderste
strook zien we een voorbeeld van een goede vondst. GI's
verwarmen hun koffie op buizen waaruit heet zwavelwater
van Iwo Jima komt. We vinden niets uit, Yann verzamelde
hallucinerende foto's. De mannen van de genie bouwden
badkamers voor de piloten die hen betaalden met flessen
whisky. Op zo'n plek vinden we warme koffie terug, op
andere bier, enzovoort. Ik toon de bemanning van de marine,
met camouflagehelm, de kleuren voor de Stille Oceaan.
We zitten hier ver van Europa."
 |
Over
dwazen: "Ik schep er groot genoegen in om
de smadelijke blik van Angela te tekenen terwijl die kerel
eerst met z'n anatomie pronkt. Ik amuseer me als ik zulke
dwazen teken. Dit is helemaal geen #metoo-geval, maar
veeleer naar een gebruik in manga's waarin overemotionele
venten lik op stuk krijgen. De sfeer heeft alles van een
gay-sauna, hoewel het dat helemaal niet is. Jachtpiloten
lieten hun billen inwrijven met olie om de voortdurende
pijn te verzachten die ze krijgen door vluchten van acht
uur lang in minuscule cockpits. Probeer eens zolang in
een jeep te zitten die op aardewegjes rijdt en je hebt
een idee wat die jongens te verduren kregen."
Over gelijkheid: "Zelfs omringt
door halfnaakte mannen bewijst Angela zich als hun gelijke
en dat laat ze hun weten ook. Ze trekt zich niets aan
of ze voelt zich niet lastiggevallen door hun blikken
en grapjes. Ze speelt het spel mee en doet er een schep
bovenop. In het begin van het vorige deel, Paradise
Birds, werpt ze bij het zien van twee Japanse, halfnaakte
piloten haar co-piloot ook al een lachwekkende opmerking
toe. Ze staat haar mannetje in dat ontzettende machomilieu
van vrouwonvriendelijke militairen die vinden dat de keuken
de plaats voor vrouwen is. In werkelijkheid waren de enige
vrouwen op het eiland Iwo Jima verpleegsters."
Over blote borsten: "Op de volgende
pagina ontkleedt Angela zich, maar die is gereserveerd
voor de editie op groot formaat (althans in het Frans,
want in de vertaling van Silvester staat de bewuste pagina
in zowel de reguliere als de luxe-editie, red.). Geen
blote borsten meer in de reeks! We willen niet dat een
jongen die het album koopt op zijn kop krijgt van zijn
papa of mama. Ik haal het wel in in mijn albums van Pin-Up
Wings..." |
Romain
Hugault over Angel Wings 4 |
|
|
Onderstaande
bijdrage van Jean-Pierre Fuéri en
Frédéric Vidal verscheen eerder
in het Franse stripmaandblad Casemate nummer
105 van juli-augustus 2017.
 Over
vakantiesfeer: "Het kaartje is gegarandeerd
volledig met de hand getekend, zelfs de namen en
de getallen. De naam van het eiland is een knipoog
naar Yann. Ik wilde dat we meteen in een vakantiesfeer
terechtkomen met een hederblauwe oceaan en een schutter
met een fleurig Hawaïhemd aan, een model uit
die tijd. Maar goed, ik ben niet zeker of bemanningsleden
in een dergelijke outfit mochten vliegen. Ik heb
foto's van vrachtvliegtuigen van de US Air Force
die kerstcadeaus voor de GI's op het eiland dropten." |
 Over
de tatoeage: "Door het kamp van Manzanar
in Californië te bezoeken, kon ik ook een bezoekje
brengen aan een expo die gewijd was aan Maori-tatoeages.
Mijn tatoeage is dus een echte en ik ben intussen
een expert ter zake geworden. Voor het machinegeweer
inspireerde ik me op een All Blacks-kapitein. De
aanvallers hebben drijvers. Een ongeruste Angela
vloekt als een ketter, dit is het echte leven! Haar
bril, de talisman van mannen uit die tijd, zijn
waarheidsgetrouw." |
 Over
gewicht: "De drijvers verminderen
het draagvermogen van het watervliegtuig. Het voordeel
is dat er wordt bespaard op het gewicht van het
landingsgestel dat zwaarder is dan de drijver. Het
gaat weliswaar om tweederangsvliegtuigen. In de
onderste prent speel ik een beetje vals met de Corsair
zodat het in your face is. De beweging
van het machinegeweer in perspectief is moeilijk
weer te geven. Ik heb me gebaseerd op een foto.
Het heeft niet dezelfde bouw, maar ik begrijp nu
beter hoe het is samengesteld." |
 Over
aanpassen: "De eerste prent heb ik
opnieuw getekend. Het stond te vol, er viel niet
te begrijpen dat het watervliegtuig boven de Corsair
vliegt. Geen onnodige woorden, uitleg, sterretjes
met 'authentiek', noch een beschrijving van de aanval
van de vliegtuigen in de laatste prent zoals Jean-Michel
Charlier deed. Dat was leerzaam, een beetje het
internet avant la lettre. Sommigen proberen die
traditie te handhaven. Ik geloof niet in dat recept.
Je moet je aanpassen en moderne strips maken." |
 Over
Betty: "Hier is Betty Hutton te zien,
verslaafd aan haar amfetaminepillen. Als ik de geruchten
mag geloven, was ze niet al te fijnzinnig. Ze liet
zich langs alle kanten misbruiken. Misschien veranderen
we uiteindelijk nog haar naam... (wat effectief
gebeurde, ze kreeg in de gedrukte strip de familienaam
Lutton, red). In de eerste prent kan je afleiden
dat je ook in het paradijs kan sterven of kan flirten
met de dood. In het midden wilde ik de indruk wekken
dat we te midden van de mythische tv-serie Baa
Baa Black Sheep zitten. De Corsair is nu van
dichtbij te zien."
|
 Over
het kamp: "Dankzij het museum dat
is gewijd aan de Japanse interneringskampen is alles
naar waarheid getekend, tot de boom in het midden
van het plein toe. Sommige gevangenen droegen een
kimono, anderen, met echte Amerikaanse koppen, droegen
jeans. Duizenden Amerikanen van Japanse oorsprong
werden ingedeeld in deze kampen. Het toestel om
Japans te coderen was makkelijker te ontcijferen
door de Amerikaanse inlichtingendiensten dan de
fameuze, Duitse Enigmacode. Het toestel zag eruit
zoals ik het hier heb getekend." |
 Over
lucht: "In de eerste prent ligt een
baseballhandschoen die ik in Berlijn kocht op mijn
tiende. De Muur stond nog in Berlijn. De vrouw,
die als een gele aap wordt behandeld, begrijpt heel
snel dat ze in een val is gelopen. De vrijstaande
figuur verluchtigt het geheel en doet je concentreren
op de tekst. Ik ben niet overtuigd van strips waarin
vliegtuigen voortdurend buiten de kaders vliegen.
Het is vaak moeilijk leesbaar en het verliest snel
zijn impact." |
 Over
het eiland: "Het eiland Ulithi, een
rustbasis. Een trekpleister waar vliegdekschepen
of torpedoschepen samenkomen. Ik heb een plattegrond
van het geheel met elk schip op zijn plaats volgens
de diepgang. Vreemd genoeg is de landingsbaan niet
langs de langste zijde aangelegd, misschien door
de wind. Blauwe vliegtuigen op blauw water is een
ware uitdaging! Ik heb gekozen voor de Corsair uit
de beginperiode van de oorlog met een toen helderder
camouflage. Ik speel met de belichting, licht op
donker en donker op licht." |
 Over
vliegtuigen en boten: "Twee prenten
als uit de film Porco Rosso van Miyazaki.
Een camera op de vleugel filmt het moment waarop
de drijver het water raakt. De helderheid van het
blauwe water van de lagune contrasteert met het
sterk bewapende watervliegtuig. Een groot toestel
en romantiek. Onderaan vaart een landingsschip waarvan
de voorkant kan geopend worden met een enorm luik.
Het is een LST, de Corsica Ferries van die tijd.
Er bestaan nog kleinere, de LCA's. En kijk, Betty
begint te panikeren in haar niet zo waterdichte
zitplaats." |
 Over
verdiende rust: "Sun, sand...
de matrozen zwommen vaak naakt, ze speelden baseball,
ze hadden een sauna en een bar. Nu kan men er niet
meer van beschuldigen dat ik enkel pin-ups teken!
Na verschrikkelijke gevechten op de eilanden, zoals
Guadalcanal, hebben ze een beetje rust verdiend.
De laatste prent heb ik nog wat herwerkt. Het watervliegtuig
zag er een beetje te statisch uit. Ik wilde dat
de drijver het strand volledig zou doorboren. In
de eerste versie waren nog waterstralen uit de openingen
van de drijver te zien." |
 Over
contrast: "Ik hou van het contrast
tussen de oude barak tussen de palmbomen en het
bamboe en de oorlogsmachines. Het watervliegtuig
had het voordeel dat er drie zitplaatsen waren waarvan
één onderaan en waar Betty de hele
vlucht niet kon zien wat er gebeurde. Ze dacht dus
echt dat ze zou sterven. Het contrast onderaan bestaat
in de triomfantelijke verwelkoming van Betty naast
een zwaarbeladen Angela die in haar eentje verder
wandelt. Rechts wijzen de richtingaanwijzers maar
één richting uit: het oosten..." |
 Over
zweet: "Met de geprefabriceerde daken
bouwden de Amerikanen hun barakken als Lego overal
in een oogwenk. Maar zonder airco, en zelfs onder
de palmbomen is de hitte verpletterend. Vandaar
de zweetkringen onder de armen van de kolonel terwijl
het hemd van Angela aan haar rug kleeft van het
zweet. Ik heb haar een pony gegeven als van Bettie
Page, een mythisch kapsel uit de jaren 1950. Ik
heb boeken waaruit ik elk kapsel van die tijd kan
natekenen." |
 Over
lastige borsten: "De borsten van Angela
vormden een lastig probleem om haar een holster
te laten dragen langs de borst. eens te meer heb
ik een oplossing gevonden in een boek van vriend
Mathieu Blangui. De kolonel is gebaseerd op een
echte. Ik houd mijn vader achter de hand voor een
meer uitgebreide rol. Een zippo heeft geen normale
vlam, maar is blauwachtig. Ik rook zelf niet, maar
ik kijk hoe anderen roken. Ik observeer de rookslierten
uit een pijp en daar laat ik me door inspireren." |
 Over
zwoegen: "Dit is de Coronado, een
enorm transportwatervliegtuig. Bij mijn weten heeft
niemand het al getekend in een stripverhaal. De
mythe van het watervliegtuig leeft nog steeds. Eens
te meer is er een sterk contrast tussen Betty, de
menigte en twee idioten die een potje armworstelen
voor een kus, en de eenzaamheid van Angela die haar
biertje drinkt en terugdenkt aan haar vlucht. Ik
heb trouwens even veel gezwoegd op de tatoeage op
de arm van de schutter als het vliegmonster in de
eerste prent." |
 Over
pin-ups: "Het lijkt hier wel Disneyland.
Het is nochtans de ingang van een Amerikaanse basis.
De hangars zien er wat art deco uit. De pin-up op
het pistool is Rita Hayworth. Een van mijn specialisten
leerde me dat er een manie was om een knap meisje
of een familielid op een geweer te plaatsen. Deze
hier zal nog van belang zijn voor de intrige. De
plaat straalde aanvankelijk niet genoeg een vakantiesfeer
uit. Ik heb er een gele filter op toegepast om te
breken met de voorgaande plaat." |
 Over
verandering van decor: "Deze scène
zou zich eerst in Singapore afspelen. Maar ik heb
opzoekingen gedaan en de stad bleek toen van de
kaart geveegd te zijn. Geen droomlocatie voor een
vakantiesfeer. Yann stemde ermee in om voor Hawaï
te kiezen. Eindelijk een Japanner die geen gemene
smoel heeft zoals in Buck Danny! Ik wilde
weg van het cliché van de kamikazepiloot.
Hun piloten waren piloten als de anderen. Goishi
is hier omdat hij zijn zus wil redden. Hij is naar
de toenmalige normen een knappe Japanse man, het
equivalent van Clark Gable." |
 Over
de residentie: "Hier zijn we bij de
Catts, een stel bourgeoismensen die hun grote woonst
openden voor piloten en officiers tijdens hun verlof.
Ik heb foto's van hun residentie. Kerels met bloemetjeshelden,
tuinfeestjes, barbecues, surfers... 's Avonds keken
die heren languit liggend op zetels in het salon
naar films. Daar vergaten ze eventjes dat ze Japanners
versloegen en afslachtten." |
 Over
de Tiki Bar: "De Tiki Bar verbeeldt
Hawaï compleet, ik ben er gek op. De Amerikanen
ook: gelijkaardige bars waren in heel Californië
te vinden. In de eerste prent stond het wat te los
bij elkaar, ik tekende de palmbladeren rechts wat
groter. De jurk met het koraalmotief is ontworpen
door een Oostenrijkse vriendin die modeontwerpster
is. Voor het hemd heb ik op de computer gewerkt,
of anders zou ik het nog steeds aan het tekenen
zijn. Het houten vlechtwerk heb ik met de hand getekend.
De glazen beelden kleinere Polynesische goden uit.
De Mai Tai, rum met orgeadesiroop, is heerlijk."
|
 Over
een gecensureerd etepel: "Ik wilde
een romantische liefdesscène, met de zee,
de hemel en een prachtige Pontiac. Door de oorlog
is de beha gemaakt van parachutedoek. Misschien
wat minder uitpuilend! In de Franse editie op groot
formaat is in de laatste prent een tepel te zien
(in de vertaalde editie van Silvester krijg
je de ongecensureerde versie te zien, red).
We amuseren ons waar we kunnen. Kijk naar de nagels
van Angela, die worden half-moon genoemd:
pin-ups lakten hun nagels door een klein gedeelte
af te dekken."
|
 Over
de blik van Angela: "Gedaan met lachen.
Dit is de Goose, een minivrachtschip met een geweldig
vooraanzicht met twee motors. De gele punten aan
de uiteindes van de propellers vormen een gekleurde
veiligheidscirkel als ze draaien. Nee, Angela kijkt
niet zo omdat ze moe is na een liefdevolle nacht,
maar omdat die jongen stommiteiten zegt. Ik zie
graag de camouflageuniformen van de Pacific, ze
kunnen omgekeerd gebruikt worden, met een meer bruine
kleur aan de ene kant en meer groen aan de andere." |
 Over
nachtscènes: "De Hellcat is
herkenbaar aan de radarkoepel, de eerste radars.
Ik had twee nachtjagers nodig om het gevecht dat
eraan komt te animeren. Ik ben gek op nachtscènes,
maar het jongleren met zwart en blauw is delicaat.
Het is een strijd om met tinten te spelen, met koude
kleuren voor de buitenkant en warme kleuren voor
de binnenkant. Hier is nog niets ergs aan de hand,
er kan met elkaar gepraat worden, maar daar komt
snel verandering in." |
|
Romain
Hugault over Angel Wings 3 |
|
|
|
Onderstaande
bijdrage van Thierry Wagner verscheen
eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 96 van oktober 2016. |
 |
Over vliegtuigvoorkanten: "De vliegtuigen
uit deze periode hebben speciale voorkanten. Ze zijn ontwikkeld
door mannen met potloden, papier, meetlatten, op architectentafels.
Je voelt de hand van ingenieurs. Resultaat: allemaal verschillende
toestellen terwijl de vliegtuigen van vandaag er allen
hetzelfde uitzien. Hier zie je drie modellen: de P-47,
P-40 en P-51. De verste heeft een lijnmotor, de andere
een stermotor."
Over het groen: "De visuele trekker
in deze Chinese en Birmaanse landschappen zijn de rijstvelden.
De streek is gelaagd, zoals een ui, maar ik vind dat fantastisch.
Ik heb veel groen gebruikt in dit album. De rijstvelden
geven de gelegenheid om uiteenlopende tinten te gebruiken,
vooral dit schreeuwend groen, bijna fluo. Het is eens
iets anders dan de jungle! Het kleurenpalet wordt tot
het uiterste gebruikt. Dit landschap doet je begrijpen
dat er een wereld achter schuilt..."
Over leven geven: "Ik stel me voor dat ik
een film draai en de camerabewegingen overneem. Dat geeft
leven aan een luchtvaartstrip. Je kan met je vinger het
traject van de Mustang volgen in de drie opeenvolgende
prenten. Dat houdt in dat je de toestellen heel goed moet
kennen om ze te kunnen tekenen in de gewenste invalshoek.
Als je vliegt, zie je dit werkelijk. Vliegtuigen in de
verte zijn in het begin een kruisje, maar ze komen snel
dichter. Op de volgende plaat springt de Mustang in het
oog om het verrassingseffect te accentueren. De hemel
op de achtergrond is één enkel beeld dat
in drie prenten is verdeeld."
 |
Over details: "Deze Mustang P-51 Evalina
bestond echt en werd intact gevonden op een Japanse luchthaven.
Ze plakten hun rode zonnen op de Amerikaanse sterren en
hebben het getest met de oorspronkelijke decoratie. Op
foto's zag ik dat de staart wit was en de nummers stopten
bij het metalen gedeelte achteraan het toestel. Ze hebben
het wellicht gerepareerd met het witte stuk dat ze voor
handen hadden. Elk detail heeft zijn eigen verhaal. We
vonden het grappig om dit vliegtuig te gebruiken en het
in de strijd te gooien."
Over het weer: "De hemel is een
essentieel onderdeel van de serie, het draagvak voor alles,
ene personage op zich. We vertellen niet hetzelfde met
een cumulonimbus van enkele kilometer lang, smerig weer
met wolken met een lichtrandje of een helderblauwe lucht
zonder wolkje. Ik wilde vuil weer zodat de Japanner uit
de wolken kon komen en snel weer kon verdwijnen. Het is
een beproefde vechttechniek: je niet laten zien, toeslaan
en snel wegwezen. De lucht wordt zodanig samengeperst
wanneer er een vliegtuig passeert dat het damp veroorzaakt
op een vleugel of langs de schroefbladen. Voor de piloot
is het een aanwijzing dat het vochtig weer is."
Over Mister Potato: "Ik teken de schetsen
eerst in blauw potlood op A3-formaat. Ik plaats de elementen,
de Mister Potato-onderdelen, en dan ga ik er met potlood
over waarop ik de plaat inscan. Bij het scannen laat ik
het blauw weg. Het schetsmatige verdwijnt, de uiteindelijke
lijntekening blijft over. Ik kleur alles in met Photoshop."
 |
Over het dunne metaal: "Op de cockpit zijn
de namen van de piloot en de mechanieker te lezen. Een
onwrikbaar duo. De vliegtuigen vlogen dicht genoeg om
met elkaar te communiceren via handgebaren van de ene
naar de andere cockpit. Op de romp tonen de kogelinslagen
aan dat het metaal van het vliegtuig heel dun is, slechts
enkele millimeter. Ze vliegen niet met een treinstel,
ze moeten licht reizen!"
Over het vliegend kasteel: "Het
vliegtuig op de grond is een B-24 Liberator-bommenwerper.
De torentjes en de koepels geven het een uiterlijk als
een vliegend kasteel. 'Hot and Available' is een authentiek
opschrift. Het heeft drie schepen laten zinken en elke
bom geeft een geslaagde missie weer. De piloten hadden
het recht om terug naar huis te gaan na vijfentwintig
oorlogsmissies."
Over vliegtuigmeetings: "Zulke vliegtuigen
kan je nog zien op vliegtuigmeetings zoals dat van La
Ferté-Alais. Ze stijgen op in de ochtendmist, je
hoort hun geluid, je ziet ze opstijgen, hoger vliegen.
Dat is de beste documentatie. De luchtvaartstrip begint
goed te lopen en luchtvaartfans zijn er enthousiast over
volgens mij. Ineens raak ik makkelijker binnen op luchtvaartbasissen
en openen de poorten van hangars zich als vanzelf. Ze
laten me zelfs in de cockpits klimmen en alle foto's nemen
die ik wil."
 |
Over bloedzuigers: "We vinden Angela en
Jinx terug in de jungle na hun crash. Een beetje stilstaand
water en modder geven de indruk van een moeras. Geen licht
door de vegetatie. Om te overleven werd de piloten aangeraden
om bloedzuigers, die op hun lichaam zaten, te eten die
vol zitten met proteïnen en rode bloedlichamen. Afschuwelijk,
ja, maar dat is de sterkte van deze serie, ver weg van
het comfort van een luchthaven. Yann en ik hebben heel
wat dingen ontdekt die we nooit hadden durven inbeelden."
Over luchtvaartscènes: "In
scènes op de grond zijn er wat meer tekstballonnen.
Tijdens een luchtgevecht discussieer je niet. Er zijn
emoties, geschreeuw. Een piloot vertelt niet wat hij doet.
Hij stuurt, hij vecht. De luchtvaartscènes zijn
een afwisseling in ons verhaal. Daar is Yann sterk in.
Een vliegtuigscène van drie of vier pagina's vertelt
wat er zich in enkele seconden afspeelt. We geven de lezer
waar hij zich aan verwacht."
Over glamour: "Het overleven in de jungle
is geen pleziertochtje voor onze heldinnen. Jammer genoeg
komt daar geen glamour aan te pas! Dat heb ik er op twee
andere pagina's toch wat in kunnen lassen en op het einde,
in San Francisco. Ik was het beu om vuile nagels te tekenen
vol modder. Als revanche tekende ik een striptease van
Angela in vier prenten voor een flashback in de zon. In
de Verenigde Staten drinkt ze cola terwijl ze zont. Het
is een knipoogje zonder meer want ze trekt zelfs haar
beha niet uit. Maar die scène geeft ritme aan het
album."
|
Romain
Hugault over Angel Wings 1 |
|
|
| Onderstaande
bijdrage van Jean-Pierre Fuéri en
Frédéric Vidal verscheen
eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 72 van juli/augustus 2014. |
 "Pilote
Angela is heel vastberaden en heel glamoureus met
onberispelijk gestifte lippen, opgemaakt voor de
vlucht, zoals alle WASP's. Ik heb foto's om dat
te bewijzen! We presenteren het trio, de heldin,
de held Rob en de co-piloot, een weggelaten nevenrol.
Onderaan kruist de aluminium trail van
wrakken hun route. Een luchtvaartfanaat, Mathieu
Bianchi, gaf me een lijst met alle daar neergestorte
vliegtuigen." |
 "De
cover van Yank is authentiek, niet overgetrokken,
alles met de hand getekend! De bemanning draagt
geen zuurstofmasker, vooreerst omdat ze nog laag
vliegen, maar ook omdat ikde personage herkenbaar
wilde houden. Zelfs zonder de zon is het licht er
sterk, vandaar een dashboard in de schemring. De
rostkloof bestaat echt. Het is een van de vele referentiepunten
waar de bemanning zich tijdens hun vlucht op richten." |
 "De
Ki-27-ers duiken op! We moeten de paniek van Rob
tonen — een jager die niet op zijn gemak is
in een vrachtvliegtuig — en de koelbloedigheid
van Angela, ook al vliegt ze met een volgeladen
cargovliegtuig. De Japanse camouflage is van heel
slechte kwaliteit. Ik kon ze zo verweerd en lelijk
tekenen naar hartenlust. Zelfs een domme lezer begrijpt
dat het vliegtuig compleet aftands is. Yann laat
me de luchtvaartscènes zelf in beeld brengen." |
 "De
achtergrond geeft de snelheid en de paniek weer.
De kadrage weerspiegelt de stress. Het voordeel
van tekeningen op film zijn de cameraopstellingen
zoals je zelf wil tijdens gevechten, zoals hier
is te zien. Ik amuseerde me met de buik van de C-47,
de fanaten kunnen de klinknagels tellen. Ik heb
er een maquette van gemaakt en beschik over technische
plannen. Als je weet hoe een vliegtuig gebouwd is,
kan je het beter tekenen. Het klooster bestaat echt,
maar met minder bergen errond." |
 "Hoe
kan ik doen begrijpen dat de Dakota onder de kabels
doorvliegt? Ik plaats de camera op de klif en laat
de vliegtuigen afkomen. Op dezelfde achtergrond
teken ik de beweging van de vliegtuigen. De verticale
symmetrie brengt diepte met zich mee. Je ziet in
prent 2 goed de kabel en daarna denk je die erbij.
Eerst plakt de Dakota bijna tegen de wand terwijl
de Jap ertegen crasht. Ik stelde me een kabelbaan
voor. Veel pittiger, hé?" |
 "Een
vliegtuigvleugel is heel fragiel. Die van een Ki-27
zou doormidden moeten worden gesneden terwijl de
kabel niet knapt. Maar ik heb de test niet gedaan!
Het ritme versnelt, de tweede Jap schiet. De checklist
die wordt afgegaan, toont aan dat een piloot zelfs
in paniek de procedure van buiten kent en die zonder
nadenken toepast. Ingewijden denken dat Angela zich
kan redden, voor onwetenden moet het verduidelijkt
worden: motor 2 is uitgeschakeld, de propellor stopt,
de blushendel gaat aan..." |
 "Op
één motor gaat het er op z'n Mad
Max heet aan toe. Oef, de cavalerie komt eraan.
Eerste verschijning van de banshees, vleugel naast
vleugel, die de Dakota redden. Onder hun buik is
geen bom bevestigd, maar een bijkomend reservoir.
Tijdens gevechten wordt het gedropt, maar hier vliegen
ze gewoon voorbij. De tekening van de schedel is
waarheidsgetrouw. Assam is de naam van de vallei
waar het luchteskader zijn basis heeft. De snelheidsstrepen
zijn geïnspireerd op manga's." |
 "Mijn
twee historici op wie ik een beroep doe hebben de
frequentie voor me teruggevonden waarop de piloten
communiceerden: 5,720 MHz. Rob draagt een schouderinsigne
van het CBI (China, Burma, Indië) met de Chinese
en Amerikaanse sterren, de rode en witte strepen
van de Amerikaanse vlag. Bovenaan geven de twee
jagers de te volgen richting aan. Onderaan heeft
de beweging naar links — ongewoon in een stripverhaal
— aan dat ze naar een kalmer gebied vliegen." |
 "Met
het bloed op de co-piloot en de verschrikte blik
van Angela begrijpen we dat er iets dramatisch is
gebeurd in de cabine. Maar wat? Yann speelt met
onze zenuwen. De middenste prent is een overgangsbeeld
tussen de ijzige, grijze en blauwe bergen en de
vallei van Assam met zijn groene jungle. De Amerikaanse
basis is in de verte te zien. De Brahmaputrarivier
is ook te zien. Hij ontspringt in deze vallei." |
 "Afweergeschut
van de Australiërs als verdediging voor de
basissen van de banshees. Angela behoudt haar koelbloedigheid
hoewel de landing delicaat is. Met één
motor moet ze veel snelheid halen op een heel korte
baan. De baan bestaat uit PSP-platen* die door de
Amerikanen zijn ontwikkeld. Elke plaat bestaat uit
duizenden plaatjes die aan elkaar klikken zoals
Legoblokjes."
* Pierced Steel Planking of ook Perforated
Steel Plating. |
 "De
man die wegrent is Philip Adair. Zijn vliegtuig
Lulu Belle is zeer gepersonaliseerd. Hij ging zelfs
zo ver om zijn wielen en zijn staartwiel wit te
schilderen zoals de luxewagens waar hij van houdt.
Je ziet hem links in beeld, elegant, fijn snorretje.
Op de rug van hun jassen leggen teksten in plaatselijke
talen uit dat ze geen Japanse spionnen zijn en dat
ze met hen meemoeten naar de dichtsbijzijnde basis
zonder hen iets aan te doen." |
 "Er
gebeurde effectief een slachting aan boord, maar
dan bij ezels. Yann lacht er nog steeds om. De dieren
werden vervoerd in bamboekooien, daar heb ik een
foto van. De OSS* leverde afgerichte ezels aan de
Chinezen. Onderaan staat een belangrijk detail:
het nummer van de Jeep is blauw omdat blauw niet
wordt weergegeven op zwart-witfoto's. Foto's die
door spionnen worden genomen konden de Japanners
dus niet inlichten over het aantal reeds gebouwde
Jeeps."
* Office of Strategic Services, de
voorloper van de CIA. |
 "De
commandant van de basis is luidruchtig met wie niet
te sollen valt. Ik baseerde me op Lino Ventura.
Let op de bamboedaken aan de eerste bomen van de
jungle. De vliegtuigen stonden eronder verborgen
in de hoop dat ze konden ontsnappen aan de regelmatige,
Japanse bombardementen.De twee jachtvliegtuigen
in open veld staan standby. Ze heben weldra werk..." |
 "De
rieten barakken van de piloten. Ik heb een foto
van deze kantine met een tapijt op de grond, koelkast
en pin-upposters. Een minimaal comfort. Toegang
verplicht en soms is de andere kant helemaal open.
Sommigen werden gegrepen door tijgers. Er moest
ook rekening gehouden worden met aanvallen van Japanse
kommando's. Onderaan zie je de plaatselijke bulldozer.
Een vriend merkte op dat ik een Afrikaanse olifant
had getekend. Ik heb de oren, de grootte en de kleur
aangepast." |
 "Terwijl
Adair een grapje maakt, laat een uitkijk handmatig
een sirene schallen. De Jappen vallen aan. Er zijn
drie banshee-escadrilles, het 88ste, 89ste en 90ste.
Adair behoort tot het 89ste waarvan de neuzen van
de P-40 rood zijn. Ik laat ze in een P-40 van het
88ste springen waarvan de neuzen wit zijn. Een persoonlijk
pleziertje. Het wit is weelderig. De schedel en
de vlammen geven het een spookachtige uitstraling.
In het begin ging het over een heks. Yann houdt
van zulke zaken." |
 "De
vijandelijke formaties naderen. Deze gebeurtenis
is geïnspireerd op de dag waarop Adair zo'n
zestig Jappen bestreed. Met hun 40 mm-kanon vergeten
de Australiërs om verder te zonnebaden. Bewonder
de elegantie van de Oscar. Overlevende Japanse piloten
zeiden me ervan te houden. Door de lange, slanke
benen die zich onder de romp ontvouwen, werd het
La Demoiselle genoemd. De camouflages varieerden,
maar de gele streep vooraan niet, het is een herkenningsteken." |
 "De
P-40 maakt een bocht van 90 graden. Patrice Marchasson,
een P-40-piloot van nu, legde me uit dat deze propellorvliegtuigen
naar boven afweken. Je moet het roer naar rechts
richten om te vermijden dat het toestel naar links
zwenkt. Vandaar het roer rechtsonder. In prent 5
zie je de bekleding om de schokken van de voorruit
op te vangen. Het vleugelreservoir is geraakt en
de Oscar, die niet verblind is — de prijs
voor zijn wendbaarheid — vat vlam." |
 "We
zien de hele bemanning in de cockpit. Achter het
vizier staat voor sommigen het belangrijkste onderdeel:
de achteruitkijkspiegel. Zien waar de vijand vandaan
komt, is essentieel. Sommigen konden zodanig hun
nek omdraaien dat ze die nagenoeg 180 graden konden
draaien. Let op de grote radio om met de vliegtuigen
te communiceren. De Sally was niet de best presterende
radio, maar als zo'n armada eraan kwam, was het
beter om je te verbergen." |
 "Totaalbeeld
van de P-40 voor het plezier. Twee tegen zestig,
dat lijkt gek, maar de P-40-ers vallen bij verrassing
aan aan 500, 600 kilometer per uur. Het volstaat
soms om de leider van de formatie (aan 350 kilometer
per uur) te verwarren om de formatie te ontwrichten.
De Japanners blonken niet uit in het nemen van initiatief.
Hun cultuur bestaat in het blindelings volgen van
bevelen. Als hun commandant sterft, zijn ze een
beetje verloren." |
 "De
vijand komt zoals steeds met de zon achter zich.
Je ziet hem slecht wanneer hij zich op je komt storten.
De begeleiders richten zich met volle snelheid naar
beneden. Niets aan te doen, de Japanners hebben
het hoogtevoordeel dat hen een duiksnelheid oplevert.
De enige uitweg voor de P-40 is zo snel mogelijk
wegwezen. Zonder de held te spelen. Je ziet nog
de Japanse camouflage die aan flarden hangt. De
smalle prent accentueert de vallende beweging." |
 "De
wervelingen in prent 2 worden veroorzaakt door de
lucht die draait rond de vleugeluiteinden. Rest
nog om het verhaal van Philip Adair te vertellen
wiens kabelroer naar het hoogteroer is afgesneden.
Via het gesprek met Angela leggen we de situatie
uit en dragen we een oplosing aan: om de twee minuten
afwisselend ondersteboven en normaal vliegen tot
de landing. Tijdens zijn vlucht kruiste Adair een
Japanner. Ze vlogen allebei verder zonder te vechten." |
|
Romain
Hugault over De Nachtuil 3 |
|
|
Onderstaande
bijdrage van Damien Perez verscheen
eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 33 van januari 2011.
|
 |
Over
de inkleuring: "Er zijn veel tekenaars die
hun albums net zo goed in zwart-wit kunnen publiceren.
Maar ik niet! Zonder kleuren storten mijn tekeningen in
elkaar. De eerste twee prenten, helemaal in kleur met
aandacht voor lichtinval, zijn daar een goed voorbeeld
van. Ik wilde de sfeer van de dageraad oproepen, met opkomend
lichtinval. Iedereen die al eens een nachtvlucht heeft
genomen, kent dit typische ochtendlicht. Ik heb een beetje
vals gespeeld door geen schaduwen te gebruiken zodat het
heldere licht nog meer naar voor springt. Ik wilde hoe
dan ook een rustige sfeer zodat de actie die nog moet
komen er net sterker door wordt."
Over fascinatie en lust: "Het is
niet prettig om elke vijf minuten Duitse symbolen of nazikruisen
te moeten tekenen. Men zou nog aannemen dat ze me fascineren
of dat ik niets liever doe. Mijn enige interesse bestaat
evenwel in het tekenen van de vliegtuigen! De Junkers
Ju 188 behoorde tot de top uit deze periode! De oneindige
vleugels in de vorm van gevouwen papier zijn een lust
om te tekenen."
Over de Hitlergroet: "Ik kom maar
zelden vliegtuigliefhebbers tegen die worden aangetrokken
door de nazi-iconografie. Ik geloof dat dit vaker voorkomt
bij liefhebbers van de grondtroepen. Ook al is het een
wapen, een bommenwerper blijft in de eerste plaats een
vliegtuig, nobeler en meer esthetisch dan een tank. De
Luftwaffe heeft zich bovendien altijd wat afzijdig gehouden.
Tot eind 1944 maakten de piloten geen Hitlergroet, enkel
de militaire groet. Ze vonden zichzelf te verheven om
zich daartoe te verlagen."
 |
Over
filmische scènes: "Ik vraag me steeds
af hoe een scène er als een filmscène zou
uitzien. Een keer ik de film voor mijn ogen zie, probeer
ik dezelfde decoupage te herhalen op papier. De eerste
vier prenten, gezien vanuit het standpunt van de mitrailleurkoepel
in de Duitse bommenwerper, is erg cinematografisch. De
grote horizontale prent 5 doorbreekt het ritme waarbij
een camera van links naar rechts zou zwenken. Prent 6
toont de fysieke gevolgen van de aanval. De vluchtlijnen
van de kogels kunnen overdreven overkomen, maar in werkelijkheid
zijn ze heel realistisch. Afgevuurde kogels lieten effectief
een spoor achter zich."
Over beweging: "Nog meer dan het
vliegtuig is de horizonlijn van belang om beweging weer
te geven. In prent 5 is deze vlak gehouden want de aanval
begint pas. De Duitse piloot beseft amper wat er gebeurt
en tilt lichtjes de vleugel op. In de prenten hierna verschuift
de horizonlijn steeds meer want het is in de tegenstelling
tussen de twee horizontale lijnen — van de horizon
en van de vleugels — dat ik beweging wil creëren."
Over zwarte en witte rook: "Een
getroffen vliegtuig tekenen, komt vaak neer op het tekenen
van een grote vlam omgeven door zwarte rook. Als echter
de olietank is geraakt, moet de rook wit zijn! Om wat
te kunnen variëren, heb ik in de laatste prent zowel
zwarte als witte rook getekend. Ik kon geen vlammen tekenen
want in de volgende platen moest het vliegtuig nog kunnen
landen. Als het vliegtuig hier al zou branden, zouden
de soldaten de tijd niet meer hebben om uit het vliegtuig
te springen en zou het vliegtuig nog voor de landing uit
elkaar vallen."
 |
Over
tekenplezier: "Goeie documentatie maakt
goeie prenten! Ik hang regelmatig rond in luchtvaartmusea.
Ik bestudeer alle soorten details die mijn toestellen
meer geloofwaardigheid geven. Ik bedien me veel van internet
waar je werkelijk formidabele info op terugvindt. Zelfs
foto's van een logboek van een Junkers Ju 188 waarvan
vandaag geen enkel toestel meer bestaat. De rode hendel
bijvoorbeeld is authentiek. Ik tekende nog liever de piloot
die de hendel vasthoudt dan de sprong, hoewel dat minder
spectaculair is. Hier haal ik echt mijn tekenplezier uit."
Over specialisten en leken: "Ik
weet veel van vliegtuigen, maar ik ben geen historicus.
Daarom toon ik mijn platen aan specialisten die ze controleren.
De Franse zanger Herbert Léonard
bijvoorbeeld is een groot specialist van Russische vliegtuigen.
Zijn boeken zijn ware bijbels! Hij wijst me soms op details,
een stukje van de motor hier en een camouflagekleur daar.
Deze specialisten bezorgen me enorm veel documentatie.
Ik heb graag dat lezers die zich voor luchtvaart interesseren
aan hun trekken komen. Maar ik wil ook dat leken het verhaal
kunnen smaken. Ze moeten zich vol vertrouwen in een verhaal
kunnen storten dat zich afspeelt in een coherente omgeving
zonder dat ze er alles vanaf hoeven te weten. Dat verkies
ik nog meer dan overal sterretjes te plaatsen met "authentiek"
erbij of om hen te overdonderen met lange technische uitleg
onderaan de pagina."
Over actie in de cockpit: "Een luchtgevecht
vraagt grote prenten, wat me maar weinig ruimte laat om
te tonen wat er in de cockpit gebeurt. Ik gebruik een
opeenvolging van kleinere prenten die een en ander in
beeld brengen en die een indruk geven van versnelde actie.
De laatste vijf prenten samen zijn nauwelijk groter dan
prent 4."
Over
dominante kleuren: "Elke plaat heeft zijn
dominante kleur. Als je een album van Blacksad
snel doorbladert, merk je dat elke sequentie zijn eigen
welbepaalde hoofdkleur heeft. Ik probeer hetzelfde effect
te hanteren door mijn sequenties op een dergelijke manier
onder te verdelen. Lezers zullen zo de ene locatie niet
met de andere verwarren."
Over geluid: "Ik gebruik zelden
onomatopeeën. Dat is nergens voor nodig...en ik zou
niet weten hoe ik ze precies moet plaatsen. Sommigen weten
het geluid van een neerstortend vliegtuig harmonieus te
integreren in hun tekening. Daar ben ikzelf niet bekwaam
genoeg voor. Toch niet op dit moment. En daarbij, waarom
zou ik het doen? Veel lezers vertellen me dat ze het geluid
van de motor met hun mond nabootsen terwijl ze De
Nachtuil lezen!" |
|
