Philippe Xavier over Tango 1	07/03 TOP
Onderstaande bijdrage van Klervi Le Clozic verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 108 van november 2017. COMMENTAAR BIJ PAGINA 13 Over landschappen: "De Oosterse duinen vormden het decor voor Kruistocht, de heel vochtige Amazonejungle dat van Conquistador, het Europa van Lodewijk XIV in de sneeuw dat van Winter 1709. Voor elk nieuw verhaal heb ik nood aan grote, natuurlijke, verschillende ruimtes. Het is de nood aan reizen, aan me verliezen in de landschappen. Ik heb vijf jaar in Argentinië en Chili gewoond. Tango gaat door een canyonlandschap, de zoutwoestijn,... Het zijn allemaal landschappen waar Matz en ik duizenden kilometers hebben afgelegd." Over blauwe lucht: "Het verhaal is geschreven zoals een goeie ouwe western en de tweede prent is typisch een westernkadrage. Maar de kleuren zijn niet die van de Grand Canyon, de rotsen net zo min. Zelfs de kleur van de lucht verschilt. De lucht in Tango wijkt ver af van de klassieke blauwe lucht." Over kleuren: "We zijn hier op meer dan vierduizend meter hoogte. De specifieke kleuren die daar te ontdekken zijn, wilde ik zo getrouw mogelijk laten weergeven. Jean-Jacques Chagnaud, de inkleurder van al mijn albums, reconstrueert het kleurenpalet van het Andesgebergte op basis van onze honderden foto's. De grond waarop de lama's grazen is een heel precies kleur en ziet er niet uit als het klassieke groene gras dat onze koeien eten. Het bevroren water toont aan dat we op grote, heel grote hoogte zijn. Die kleuren, de mooie sfeer die ze creëren, doen de lezers reizen. Ik wil dat ze de indruk hebben dat ze naast Tango en Diego rijden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 14 Over kleren: "Voor mijn eerste tekening van Tango, die op de eerste pagina van het reisverslag achterin het album staat, heb ik hem een jas gegeven die ik zelf bezit. Matz heeft hetzelfde, maar zonder wollen kraag. Zijn bescheiden heldenkostuum geeft Tango een cowboykantje. Een leren vest zou daar niet praktisch geweest zijn. Een dikke K-way zou er geen held van hebben gemaakt. Daarom kreeg hij kledij die ik zelf graag draag.." Over dikke jassen: "Het is evident dat Diego een dikke jas draagt zoals iedereen daar. Ik heb vermeden om die overal te tekenen. Stel je een Tango in het land van de dikke jassen voor! Dat zou nog niet vreselijk geweest zijn!" Over voice-overs: "Ik ben dol op de voice-overs van Matz. Van bij het begin heb ik hem gezegd om niet te aarzelen die te gebruiken. De vertelkracht van Tango is afhankelijk van die voice-over. Zodra ik die hoor, begin ik in het verhaal te komen. Dan krijg ik zin om te dromen, erin rond te wandelen. Ik zie me geen actiescène beginnen met een voice-over, maar ik teken graag zulke introspectieve momenten. Mocht ik Tango alleen maken, zonder scenarist, zouden we na 64 pagina's nog altijd rondwandelen in Bolivië!" Over cactussen: "De zeer hoge eucalyptusbomen met meerdere lagen gebladerte zijn heel kenschetsend voor de plaats. Op de volgende pagina's zien we ook cactussen die je vaak tegenkomt in het noorden van Argentinië en het zuiden van Bolivië. Kilometers lang vind je in de rotswoestijn immense cactussen die soms groter worden dan 2,5 meter. Ik durfde ze niet groter te tekenen, want de lezers zouden die zeer vreemd vinden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 15 Over beweegruimte: "Ik zou Tango getekend kunnen hebben in Chicago of New York, maar dat interesseerde me niet. Ik wilde me graag in een ietwat onbekend gebied begeven. De Verenigde Staten, met zijn Grand Canyon, Utah of zelfs Texas, zou al volstaan, maar dat hebben we al zo vaak gezien... Ik hou van het exotische in Tango. Met al die nog niet vaak geziene landschappen beschik ik over een belangrijke beweegruimte." Over stilte: "Voor ik mijn fototoestel uithaal, probeer ik zoveel mogelijk de elementen van het landschap in me op te nemen en ze aan te voelen. De horizon lijkt oneindig, er is een grote stilte, geen enkel menselijk geluid in de buurt, geen vliegtuigen, noch wagens, noch voetstappen... niets. Het is heel rustgevend. Ik heb ook enkele tekeningen ter plaatse gemaakt. Maar dat was moeilijk, want het was er ongelofelijk koud. 's Avonds zakte de temperatuur naar -15°C, verschrikkelijk!" Over de snor: "Matz en ik schreven het verhaal ter plaatse tijdens onze documentatietocht. Deze scène, waarin Tango in galop aankomt, zag ik onmiddellijk voor ogen! Ik ben een fan van Jean Giraud en Hermann. De snor is een knipoog naar hun personages. Mario, het maatje van Tango die we in deel 2 beter keren kennen, heeft ook een snor." Over het varken: "Dat varken komt uit het niets. We hadden het niet vermeld in ons scenario, maar dit kon ik niet laten. Er zijn wel degelijk wilde varkens te vinden in Bolivië. Sommige zwerven rond huizen zoals honden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 16 Over blikken: "Ik trakteerde me op deze eerste prent. Het is pure western! Sinds mijn kindertijd zijn Jean Giraud, Hermann en William Vance mijn referenties. Ik voel me met hen verwant en met deze prent betreed ik hun wereldje. Ik speel graag blikken uit door de kadrering zodat ze doordringend worden. Ik beweeg graag zachtjes de camera, begeleidend, de lezer gidsend naar de actie." Over persoonlijkheid: "Qua uiterlijk sta ik dichter bij Tango dan Mario. Maar ik draag een bril en hij niet. Ik leg veel van mijn persoonlijkheid in Tango en als ik zijn sidekick Mario teken, denk ik aan Matz." Over geweren: "Ik heb altijd historische avonturenseries opgebouwd met zwaarden, bijlen, bogen, speren. Elke plaat van Tango is een uitdgaing, want zelfs al ben ik een realistisch tekenaar heb ik me nooit eerder gewaagd aan een hedendaags verhaal. Paarden beheers ik, de lama's gaan wel, maar op het gebied van geweren zet ik mijn eerste stapjes. Denk eraan dat ik die nooit eerder in mijn leven heb getekend. Ik heb er een van plastic gekocht om er een in de hand te kunnen houden om poses te kunnen tekenen die realistischer zijn." Over schurkensmoelen: "Ik heb veel pret beleefd aan de hoofden van de schurken. Het personage met de pet, de andere met de lange haren... Die wilde ik een grafische kracht geven, een look. De lange haren zijn een kleine beroepsmisvorming door mijn vorige reeksen waarin alle personages lange haren hebben. Matz zei me: 'Jammer dat we hen zo snel ombrengen, ze hebben goeie schurkensmoelen!' Ik heb hem gerustgesteld door er veel andere te beloven."

Philippe Xavier en Nathalie Sergeef over Winter 1709 1	01/03 TOP
Onderstaande bijdrage van Paul Giner verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 86 van november 2015. COMMENTAAR BIJ PAGINA 24 Philippe Xavier over de held: "Het is altijd moeilijk om een hoofdpersonage te creëren. Na Gauthier, de knappe blonde in Kruistocht, en Royo, de mooie jongen met de zwarte haren in Conquistador, heb ik van Loys Rohan een mengeling van de twee gemaakt!" Nathalie Sergeef: "Rohan is roekeloos, munt uit in het beheersen van wapens en uiteraard gaat het niet om zijn eerste gevechtservaring in deze uithoek van een bos." Nathalie Sergeef over de wolf: "De valstrik op een brug is een grote klassieker. We moesten daar onze eigen draai aan geven, net zoals aan de wolf, een ander vast element in het genre. Het beest is hier een slachtoffer en niet de doder, die met zijn roedel mensen opspoort, die je verwacht te zien. Het lot van de wolf zegt veel over de wreedheid van de tegenstander die door Rohan wordt achtervolgd, en tegelijk biedt het de informatie dat hij op de goede weg is." Nathalie Sergeef over opzet: "Deze scène geeft de argwanende sfeer weer die tussen de mensen heerst in harde tijden. Zijn stand maakt niet uit, iedereen moet overleven en zich volproppen. de ander wordt in de eerste plaats een mogelijke vijand. We zetten een soort spel tussen aanvallers en zij die aangevallen worden op." Philippe Xavier over spelen met de camera: "De middenste prent is de spil, het sterke beeld van de plaat: een lange horizontale prent waarin het bloed in de sneeuw vloeit. De prent is een onderbreking, een onrustwekkend beeld, het opent de scène en geeft de toon aan. In het vervolg van de prenten wissel ik brede shots af met diepe en met close-ups. Ik speel graag met de camera. De positie in elke prent is van belang en staat toe de lezer vast te klampen, intensiteit en ritme te geven." COMMENTAAR BIJ PAGINA 25 Philippe Xavier over de actie: "De actie barst los. Het ritme van de bladschikking verhoogt. De montage is onregelmatig. Elk plan is precies en elk standpunt is gekozen om de scène dynamiek te geven, het geweld uit te drukken zonder in horror te vervallen. Het is op het scherp van de snee en chirurgisch van opzet." Over nevenpersonages: "De nevenpersonages bezorgen me plezier. Ik amuseer me met hun expressies waarbij ik me wat kan laten gaan. Er is niets beter dan een gemene smoel en enkele rotte of ontbrekende tanden om de dag te beginnen. Het is minder evident om edellieden te tekenen, zoals in het kasteel van Versailles, die allemaal pruiken dragen en die ongeveer dezelfde leeftijd hebben." Over de periode: "Door de historische context moest ik me verdiepen in talloze elementen, zoals de kostuums, de lagen kledij die men droeg in de winter, schoenen met gespsluitingen, om ze te begrijpen, te beheersen en ze daarna om te zetten om ze tot leven te wekken en in dit wereldje tot hun recht te laten komen. Van deze ietwat bastaardperiode is minder documentatie beschikbaar dan bijvoorbeeld de napoleontische periode waardoor ik moest rekenen op schilderijen en illustraties." Over opschuiven in de tijd: "Sinds de verschijning van het eerste deel van Kruistocht schuif ik verder op in de tijd. Ik begon in 1180, daarna kwam 1520 met Conquistador, nu is 1709 aan de beurt en mijn laatste strip, Tango, is een hedendaagse thriller. Misschien maak ik over tien jaar wel sciencefiction! Tussendoor zou ik nog graag een omwegje maken via de western." COMMENTAAR BIJ PAGINA 26 Over beweging: "Ik probeer de lezer een beetje in de war te brengen en zich vragen te laten stellen over wiens laars in de sneeuw (prent 4) is te zien of wiens buik wordt doorboord (prent 2). Het beweegt, de confrontatie is gewelddadig. De prenten zijn close-ups waaronder een dol, woest gezicht (prent 3). En dan wordt er gestopt bij Rohan, die kalm en snel de arm heft en schiet. Hij beweegt niet meer, de actie houdt enkele seconden op voor er een dialoog komt en van scène wordt veranderd." Over de sneeuw: "Om sommige prenten te bevriezen en de aandacht te focussen op de expressie van een personage gebruik ik een simpele, neutrale, vlakke achtergrond. De vallende sneeuw wordt trouwens almaar intenser tot het einde van de actie wat de dynamiek van de scène accentueert om uiteindelijk te eindigen bij de decorwisseling onderaan de plaat." Over de natuur: "Hoe blijft de sneeuw vastzitten op een boomstam? Hoe zijn de takken bevroren? Een keer je begrijpt hoe de natuur werkt, moet je die tot haar recht laten komen en het juiste evenwicht zoeken tussen zwart en wit en niet bang zijn om ruimte te laten tussen de prenten om de grafische kracht van de winter te versterken. Dat geheel en dat evenwicht zijn helemaal anders dan de hitte en de duinen uit Kruistocht of de vochtigheid en de dichtheid van de jungle in Conquistador." Over de manier van werken: "Mijn manier van werken is geëvolueerd in de loop van de albums. Technisch gezien ben ik overgegaan van een formaat van 28 naar 35 centimeter breedte om gemakkelijker en vrijer te kunnen inkten. Ik heb viltstiften en Rötringpennetjes opgegeven om aan de slag te kunnen met penseel en grotere pennen." COMMENTAAR BIJ PAGINA 27 Over werken met een echtgenote: "Nathalie en ik werken beiden thuis. Door die interactie kunnen we heel snel de bal terugkaatsen, details aanpassen, ons werk op punt stellen om het verhaal te versterken. Maar terwijl we aan Winter 1709 werken, is er geen sprake meer van een koppel, enkel van een scenarist en een tekenaar, elk werkend in zijn of haar eigen privéruimte." Over herhaling: "Ik construeer en teken mijn platen naast elkaar. De bovenste helft van pagina 25 is een soort vervolg op de bovenste helft van pagina 24, met links het gevecht op de brug en rechts de monnik in moeilijkheden. Om de actie te situeren is het decor van de laatste prenten op deze twee platen gelijk. Door de blik van de monnik in prent 5 kan ik spelen met de dialoog van Nathalie." Over ademruimte: "In prent 6 moet de plaat kunnen ademen in zwart-wit, goed wetend dat de decors van het bos in de sneeuw en in de mist meteen in kleur worden uitgewerkt, meerbepaald in aquarel door Jean-Jacques Chagnaud met wie we dagelijks intens samenwerken." Over de gravin: "De eerste verschijning van onze heldin Oriane moest verzorgd, direct en krachtig zijn. De gravin is bereid om de monnik om zeep te helpen. Ze mikt op hem en beeft niet. Je krijgt zin om de pagina om te draaien om haar beter te leren kennen..." Nathalie Sergeef: "Dit eerste beeld van van de mooie Oriane definieert al haar persoonlijkheid. Is ze een toekomstige bondgenote of een vijand van Rohan?"