Zojuist vond ik, in de grote stapels papier die je met veel goede wil 'archief' zou kunnen noemen, nog een paar oude versies van het Bibi Bazooka-boekje terug. Om wat van de omwegen te laten zien waarlangs het boekje tot stand is gekomen, is hier een fragment uit een scène in een paar verschillende speurstadia naar de juiste vertelvorm. Het is de scène waarin Bibi haar beer terugvindt in een hoop oud speelgoed op zolder, helemaal aan het begin van het boek."   VERSIE 1   "Deze versie had nogal wat witte pagina's met telkens een paar plaatjes zonder kader. De tekeningen hebben geïnkte lijnen, en op de personages schijnt een licht dat ergens v  r hen op het podium hangt. Het voordeel van omtreklijnen is dat je weinig hinder hebt van verschillende achtergrondkleuren, zelfs witte kledingstukken op een witte achtergrond zijn nog altijd heel goed te zien. Maar deze opzet was, zoals je kan zien, te statisch, te saai. Die hoop stoffig speelgoed hoef je echt niet op elk plaatje opnieuw te tekenen, elke lezer heeft na een enkel plaatje al begrepen dat die er gewoon blijft liggen."   VERSIE 2 "Deze versie had beter gevulde pagina's met plaatjes in echte kaders. Wel twijfelde ik hevig of ik er een rechthoekig boekje van zou maken, met in principe zes vierkante plaatjes per pagina, of een vierkant boekje met vier plaatjes op elke bladzijde. In elk geval had ik hier al besloten om geen omtreklijnen meer te inkten, maar om m'n potloodtekeningen op de computer als vlakken in te kleuren. Daar ben ik in de praktijk niet meer aan toegekomen, omdat ik al vrij snel doorhad dat het toch weer anders moest..."   VERSIE 3 "... namelijk: met nog maar één plaatje per pagina, zonder kaders of wat dan ook. Die pagina's worden bovendien definitief vierkant en de kleuren komen hier helemaal tot hun recht. Je ziet geen omtreklijnen meer, maar door de lichtinval van achteren worden de contouren en details van de personages toch prima zichtbaar. En zonder die omtreklijnen zit er veel minder donkerbruin in de tekeningen, zodat alles er een stuk zonniger uitziet. Bovendien heeft Bibi hier eindelijk geleerd haar haar wat zorgvuldiger te kammen. Maar Bibi doet hier wat al te hard haar best om voor pin-up te spelen, met alle bijbehorende poses vandien."   VERSIE 4 "Het uiteindelijke boekje verschilt op het eerste gezicht misschien niet zo veel van versie 3, maar de personages gedragen zich eigenlijk veel meer zoals in versie 2. Weliswaar zijn er in het boek als geheel sindsdien heel veel (te veel?) tussenliggende prentjes geschrapt, maar in deze ene scène valt dat nog wel mee. Zo is het prentje waarop Bibi de beer met gestrekte armen omhoog houdt toch nog op de titelpagina beland. Maar het prentje waarop Bibi de beer uit het stof vist — waarvan ik ooit dacht dat het de meest cruciale gebeurtenis uit de hele scène was — bleek bij nader inzien overbodig, en is nergens in het boek meer te vinden."

Roze moest het worden, het Bibi Bazooka-boekje. Helroze, doorsneden met heldere tinten geel, rood en groen. Maar beslist zonder blauw of zwart. En het boek moest lief en aardig zijn. Schattig en klein, licht van toon, vederlicht. Dat past immers het beste bij de belevingswereld rond Bibi, het veel te voluptueuze meisje dat ik al tijdenlang voor bladen als FHM en Maxim getekend had, en haar speelgoedbeer.

Dat viel nog niet mee, want het verhaal dat ik over Bibi en haar beer te vertellen had, was eigenlijk niet zo roze. Bibi had haar beer toen ze opgroeide op zolder gestald, en nooit meer naar hem omgekeken. En nu het even niet zo goed met haar gaat, wil ze hem plotseling terug. De beer weet daarentegen niet of hij daar wel zo'n zin in heeft.

Allerlei vertelvormen heb ik uitgeprobeerd om het verhaal en de sfeer en de uitstraling te geven die ik wilde. Verschillende soorten strip, zelfs een dramatisch reuzedoortimmerd beeldverhaal dat je met gemak graphic novel mag noemen. Maar hoe verhalender het boek werd, hoe serieuzer de wrijving tussen de personages werd. Uiteindelijk heb ik het grootste deel van de strippagina's radicaal vereenvoudigd tot paginavullende prenten. Een uitgebreide passage waarin de beer vol wrok en verwijt door de stad zwerft heb ik uiteindelijk maar helemaal geschrapt, daar werd het boekje veel te somber en te duister van. Boze gezichtsuitdrukkingen verdwenen onder het tapijt, dramatische momenten heb ik zo veel mogelijk ingekort. Daarvoor in de plaats verschenen meer en meer cartoons, tamelijk onnozele grafische grapjes, waarin de speelgoedwereld van de beer alle ruimte kreeg. En overal verdween alle tekst.

Het resterende deel van het verhaal is nu samengebald tot smakelijk gekleurde cartoons, met de voorgeschiedenis in stripvorm op de schutbladen. Grappig genoeg doet het eindresultaat mijzelf wel denken aan bepaalde Japanse strips en animatiefilms die, zoals iedereen al vermoedde, toch al grote invloed hadden op de tekeningen van Bibi, die ook een sfeergerichte, in westerse ogen nogal fragmentarische manier van vertellen hebben. Bibi baadt nu in een sfeer van verleidelijke, suikerzoete weldaad. En roze is het boekje zeker.

(Volgende keer meer over kleuren die veel te dicht tegen elkaar schurken, over functionele lichtinval of over wat nou de exacte cupmaat van Bibi is.)

EERSTE POGING ALS BEELDVERHAAL

GEWRAAKTE NEGATIEVE SCÈNE