Matthieu Bonhomme over Keizerin Charlotte 1	20/02 TOP
Onderstaande bijdrage van Sonia Déchamps verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 116 van juli/augustus 2018. Over bravoure: "Toen ik dit verhaal leerde kennen, werd ik me ervan bewust dat ik aan iets enorms zou werken. Een historisch album met kostuums en een tijdperk vol praal door de ogen van een prinses... Ik wist dat het op tekengebied een bravourestukje zou worden." Over kastelen: "Sommige plaatsen zijn heel iconisch. Je kan niet zomaar wat neerzetten in Wenen. Zonder documentatie zou dit kasteel banaal geweest zijn. Drie pagina's verder is er al een ander te zien in Italië. Als ik dat niet goed had gepresenteerd, zou het andere kasteel er heel zwak getekend hebben uitgezien. Gelukkig zijn er foto's te vinden van die kastelen, die je kan bezoeken, de schilderijen en het meubilair. Er was meer documentatie dan ik wist wat ik ermee moest doen. Dat allemaal sorteren is een groot deel van het werk." Over decors: "Op deze pagina staat een grote trap en een lichtgeel, bijna saffraankleurig gebouw, met marmer en ijzerwerk. Op de volgende staat een groot salon. Als je die twee prenten weglaat, blijft er weinig decor over. Het idee is dat er af en toe grote prenten staan met gedetailleerde decors met daarnaast de eenvoudigste achtergronden. Als je die decors vanuit alle hoeken laat zien, zorgt dat er alleen maar voor dat de lezer er niets meer van ziet." Over de symbolische trap: "Bekijk de grote prent met de trap. Er komen klein getekende personages aan in een reusachtig decor, alsof ze opgeslorpt worden door het vogelperspectief, alsof ze opgevreten worden. Ze zullen moeite moeten doen om de trappen op te gaan tot de butler aan de andere kant van de prent ernaast. Ze moeten klimmen, klimmen, klimmen, alsof ze minder zijn dan de butler. Een en al symboliek." Over close-ups: "Charlotte en Maximiliaan draaien zich om. De derde verbaasde is de lezer. De close-up moet ons dicht bij hen doen voelen. Op 60 van de 68 platen proberen we zo dicht mogelijk bij Charlotte te blijven. We vertellen haar verhaal, niet dat van Maximiliaan. Het verhaal van een klein meisje, verloren in een groots verhaal. Dat zien we op deze plaat." Over de kwal: "Maximiliaan ziet een vriend uit het regiment terug. De eerder verbaasde Charlotte heeft een lichte glimlach en vraagt zich af wie hij is. De twee mannen lachen uitbundig. Ik heb dat aspect benadrukt met een close-up. Ik wou dat je hun oorverdovend gelach zou horen. Dat gelach is confronterend voor Charlotte. Tijdens de handkus lijkt hij haar te willen zeggen: 'Scheer je weg, ik blijf bij mijn maat!' Hij is echt een oude legervriend die een voet tussen de deur zet van hun huwelijk. De echtgenoot zegt niets, want hij denkt meer aan zijn vriend dan aan haar. Als Charles de Bombelles, een ongelofelijke kwal, in het verhaal komt, is dat nooit goed voor Charlotte." Over geloofwaardigheid: "De Maximiliaan in dit verhaal lijkt op de echte, al is het bij benadering. De foto's op verschillende leeftijden zijn min of meer goed. Wat telt is dat hij een geloofwaardig strippersonage is." Over een camerastandpunt: "Het grote salon is een kamer in het glazen paleis. In de laatste prent plaats ik de camera op de grond om het beschilderde plafond en de lusters te kunnen tonen. Het moet schitteren. De twee vrienden gaan weg en laten de prinses in het midden van de kamer achter, ver achter hen, ver achter ons. Het is een manier om haar klein en verloren te tonen." Over het storyboard: "Vanaf het begin wou ik dit album een ware persoonlijkheid geven. Bij het realiseren van het storyboard amuseerde ik me met het samenstellen van de beelden die in mondaine schetsboeken uit die tijd hadden kunnen staan. Hetzelfde geldt voor het huwelijk van Charlotte en Maximiliaan met veel miniaturen, pracht en praal. Ik heb gespeeld met ronde prenten, dubbele cirkels, prenten die elkaar overlappen. Na het voltooien van het storyboard gingen Fabien (Nury, de scenarist, red.) en ik op jacht naar alle dingen om er een maximum uit te halen, behalve deze die betekenis hadden, zoals deze pagina. We zitten in een grote tuin. Elisabeth, de legendarische Sissi, en Charlotte, zijn omringd door bloemen en hofdames… Het lijkt wel een royaltymagazine. Ik heb de ene prent gehouden en de andere vergroot. Daarna laste ik eronder enkele close-ups in." Over inzoomen: "Die close-ups zijn nodig, want hier is een achtergrond met een heel groot decor. De close-ups zorgen ervoor dat we er ons niet in verliezen. En de verschillende close-ups reageren daarop. De grote prent stelt de situatie voor en de andere, nagenoeg zonder decor, sluiten daarbij aan. Je ziet wat er gebeurt door op de grote prent in te zoomen." Over inspiratie: "Ik heb me geïnspireerd op sommige schilderijen van Franz Xavier Winterhalter, een Duitse academische schilder en lithograaf. Verschillende elementen uit het decor zijn gebaseerd op wat je kan zien in de tuinen in het park van Wenen. Ik klitte het allemaal samen om dit soort scène te tonen. En ik heb me goed geamuseerd met dit spelletje." Over een recht voor de Belgen: "Charlotte, de prinses van België , is in de strip mooier dan in het echt. Ze had vast een zekere allure, een zekere elegantie, maar ze was niet echt fotogeniek. Jammer, we vonden dat de Belgen het recht hadden op een mooie meid in de cast, een aantrekkelijk, schattig meisje." Over de krachtmeting: "Het hondje in de eerste prent werd door Sissi geschonken aan Charlotte. Op de vorige pagina is ook een grotere hond te zien. Sissi blijft neerbuigend doen. Charlotte vertelt haar schoonzus, de keizerin van Oostenrijk, dat ze voortaan deel uitmaakt van de grote wereld. En de andere blijft maar zeggen dat ze minder is, dat ze haar medeleven niet verdient. Ik vind die vrouwelijke competitie grappig. De krachtmeting tussen de twee broers drukt zich uit via de schoonzussen." Over man en vrouw: "Charlotte beseft de gevolgen niet van wat haar man haar zegt, maar intuïtief vermoedt ze wel iets. Ze is er niet zo gerust in. Jammer, de vrouw moet haar man volgen. Charlotte heeft niets te zeggen. Ze moet gewoon trots zijn om de vrouw van die vent te zijn. Dat is al wat men haar vraagt. Ze probeert niettemin haar lot in eigen handen te nemen." Over de inkleuring: "Ik ben superblij van het werk van Isabelle Merlet voor de kleuren. Ik wou al een tijdje met haar werken. Toen ik haar werk voor andere albums zag, wist ik dat ze heel veelzijdig is en in staat om verschillende persoonlijkheden aan verschillende albums te geven. Dat had ik nodig. Ik verander per album of reeks van formaat, techniek... en inkleurder."

Matthieu Bonhomme over De Moordenaar van Lucky Luke	04/06 TOP
Onderstaande bijdrage van Jean-Pierre Fuéri en Frédéric Vidal verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 89 van februari 2016. COMMENTAAR BIJ PAGINA 5 "Je opent het album, PANG, vogels vliegen op... Mijn stadje. Ze telt een vijftigtal inwoners, maar er zijn nog een hoop anderen op hun onooglijke concessies aan de rivier waar goud is te vinden. Ik heb deze plaat getekend na de 44ste. Ga daar snel kijken, dan begrijp je waarom. Lucky Luke dood in de modder tekenen, was bijzonder traumatiserend nadat ik een veertigtal pagina's met hem heb doorgebracht." COMMENTAAR BIJ PAGINA 6 "Een spookachtige komst op een dubbelpagina. De ruiter passeert ons, komt aan in de stad, zet zijn paard in de stal en draait zich om. Eindelijk zien we hem. Zijn naam is Luke, Lucky Luke. Zegt je dat iets? Ik speel met drie kleuren: blauw, geel en bruin. Ik hecht belang aan de regen die op de ruiter terugkaatst. Je begrijpt dat hij doorregend is. En dat de doorweekte Luke geen grammetje droge tabak heeft." COMMENTAAR BIJ PAGINA 7 "Ik had deze twee pagina's kunnen beperken tot vier stroken op één enkele pagina. Maar ik wilde liever het mysterie uitspelen. Door de sombere sfeer kon ik de pret aanhouden. Ik betreed graag een album op hetzelfde moment wanneer de held een stad binnenkomt. Dat trucje gebruik ik ook in Esteban. In dit album wilde ik zo dicht mogelijk bij Lucky Luke blijven. Behalve uiteraard tijdens de flashback met de aanval op de postkoets." COMMENTAAR BIJ PAGINA 8 "Ik heb deze pagina net na de aanslagen in januari 2015 gemaakt. Ik was compleet van de kaart. Ik heb er een week aan gewerkt om me na het inkten te realiseren dat het klote was. Ik heb de hele plaat hertekend, prenten samengevoegd, een ander zicht op de strook met de saloon gebruikt, onderaan de pagina een opduikende voet in plaats van een hand getekend." COMMENTAAR BIJ PAGINA 9 "Eén glas whisky, niet meer. Die grote servet pikte ik uit een film. Mijn verhaal is semirealistisch, ik moest me dus enkele vragen stellen over de schreeuwerige kleurtonen van Luke. De verzadige kleur van zijn jeansbroek is bijna grijs. De rode halsdoek is heel somber. En zijn gele hemd is quasi hetzelfde als de achtergrond. Je krijgt hem zelden in vol licht te zien. In de stripserie van Morris dienen de kleuren vooral om de voor- en achtergronden van elkaar te scheiden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 10 "De tussenkomst met de tandenstoker, daar ben ik heel trots op. Het kwam niet voor in de reeks. Het toont aan dat hij creatief blijft! De jongen die hem uitdaagt, ziet er lachwekkend uit, niet passend in dit wereldje. We komen nog te weten dat zijn broers hem verdedigen tegen het geweld van hun vader, een bruut die de problemen van zijn zoon misprijst. Bovenaan de pagina zit een getuige van de scène, Doc Wednesday, de latere vriend van Luke. Uiteraard heeft hij een fles en... een sigaar!" COMMENTAAR BIJ PAGINA 11 "Ik heb van Anton een soort aasgier gemaakt met een lange puntneus, lange haren die dicht tegen de wenkbrauwuiteinden uitkomen, gespleten ogen die licht loensen (wat hem agressiever maakt), een niet erg sensuele mond. Een zwijgzame man. James heeft integendeel een grote, expressieve mond, dikke wenkbrauwen, je ziet zijn neusgaten wat hem infantieler maakt. Zoals wanneer hij op zijn broer springt in een spontaan moment van tederheid." COMMENTAAR BIJ PAGINA 12 "Doc leert ons wat de moeilijkheid is van een held wiens reputatie hem vooruit snelt. De elementen van mijn scenario komen op hun plaats. De man is onrustig. Zijn naam komt ongetwijfeld voor op enkele Wanted-affiches. Wettige zelfverdediging kent zijn grenzen. Luke probeert wat tabak te schooien, maar helaas, Doc heeft er zelf geen meer..." COMMENTAAR BIJ PAGINA 13 "Een grappige plaat om te tekenen, met veel kikkers die rondspringen. En Luke die de straat oversteekt in de regenvlaag. Ik zet er warm licht tegenover aan de kant waar hij vandaan komt. Over het algemeen zijn er afdaken om de houten voetpaden tegen de regen te beschermen. Hier niet. Ik wilde Luke zo lang mogelijk in de stortvloed tekenen. Luke is een verslaafde op zoek naar wat hij mist en voor hem is er geen seconde sprake van om te stoppen met roken..." COMMENTAAR BIJ PAGINA 14 "Warmere lichten in de general store in het centrum van de stad. Je kon er terecht voor graan of een pikhouweel. Op een dag kon je winkelier je schuldeiser worden en beslag leggen op je huis en later op de stad. En dacht je dat Luke zou wachten tot hij in het droge staat om een sigaret te rollen? Een verslaafde zonder spul wacht niet. Hij beeft, hij kwijlt. En twee kikkers die door de donder opschrikken, brengen hem ongeluk." COMMENTAAR BIJ PAGINA 42 "Een vleugje wilde natuur met besneeuwde bergtoppen op de achtergrond. Het zijn grote bergen vol rotsen die door de wind zijn gevormd met naaldbomen en een bergmeertje. Ik heb een mapje met beelden voor elk onderwerp. Bijvoorbeeld zeventig foto's van kikkers in alle soorten en maten in alle mogelijke houdingen. Mappen met riemen, met de Colt Dragoon (een wapen van bijna twee kilogram), met het bureau van de sherrif, met de general store uit Pale Rider. " COMMENTAAR BIJ PAGINA 43 "Het idee was om te tonen dat de held in de val van de Bone-broers is gelopen. In prent 2 is de omsingeling benadrukt met het uniforme kleur van alle inwoners. Vader Bone draagt argumenten aan die gehoor vinden. De zon schijnt op de stad, maar de kleuren dienen om informatie te geven en Luke in het midden te zetten die als enige in het daglicht lijkt te staan. Er zijn weinig schaduwen te vinden bij Morris, op één heel beroemde na. Ik heb er minder gebruikt dan in Texas Cowboys." COMMENTAAR BIJ PAGINA 44 "Deze keer heeft Luke er schoon genoeg van. het is niet de eerste keer dat er een valstrik voor hem gespannen wordt. Het moet maar eens gedaan zijn dat men hem beschuldigt. Geërgerd neemt hij het duel aan. Ik speel met twee kolommen, een positieve (met inzoomen) en een negatieve. Elk met een dominante kleur. Links de gezichten die groter worden, rechts de vader die meer en meer schreeuwt. Hier heb ik die smeerlap op zijn best getekend: hysterisch, dreigende blik, vinger in de lucht als een wapen." COMMENTAAR BIJ PAGINA 45 "Ik wilde het oog van de lezer leiden naar de beweging van de Colt. Anton trekt snel, zelfs goed. In prent 3 verwoest de vader de legende van de man die sneller schiet dan zijn schaduw. Maar hij vergeet te zeggen dat zijn slagen het zicht van zijn zoon hebben verstoord. Zodra Laura in beeld komt, wordt alles roze en paars. Omdat het semirealistisch is, gebruik ik enkele kleurverlopen die niet bij Morris voorkwamen. Hier dient een beetje mist om de voor- en achtergrond te onderscheiden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 46 "Mijn Laura moest heel vrouwelijk zijn, zo sexy mogelijk. Een groot wipneusje — niet flatterend als ze in zijaanzicht staat — en mooi opgemaakte haren. In het midden is ze geel gekleurd omdat ik problemen had met de combinatie van de groene, roze, gele en rode kleuren. Ik wilde dat de hand van Luke echt beeft. Dat is niet om te lachen want hij mist zijn stuff. Ik zet het hier om het verschil aan te tonen met de virtuositeit van Anton op de vorige pagina." COMMENTAAR BIJ PAGINA 47 "Mijn eerbetoon aan de grote westerns, Amerikaanse en andere. De muziek van Ennio Morricone, het horloge van Sergio Leone, de wind, de sporen,... Ik wilde een drukkende hemel, het gele licht van een avondzon. Een benauwde schemerlichtsfeer. Ik heb er wat korrel aan toegevoegd zodat de lucht niet te glad is. Ik weet niet of er in de gedrukte vorm nog wat van zal overblijven. Anton passeert de plaats waar Laure op plaat 30 stond. Zo toon ik aan dat hij het hotel van Luke nadert." COMMENTAAR BIJ PAGINA 48 "Kikvors- en vogelperspectief op een uiterst geconcentreerde Lucky Luke. En dan prent 3... Vervolgens is er nog een spelletje om Luke tevoorschijn te laten komen zonder hem echt te tonen. De sfeer wordt bepaald door het piepen van de deur, het gekraai van de gier op het bord van de doodgraver. Ook in de laatste prent dienen de kleuren om de voor- en achtergrond van elkaar te scheiden. Ik had graag zoveel mogelijk toeschouwers van het vuurgevecht willen tekenen, maar dan liep ik het risico dat het oog van de lezer zou afdwalen." COMMENTAAR BIJ PAGINA 49 "We zien het gezicht van Lucky Luke niet, alleen zijn kenschetsende haarlok. Daar heb ik van bij het begin bijzonder veel aandacht aan geschonken. We weten het hier nog niet, maar de Colt die op hem wordt gericht, is de zijne die van hem werd gestolen. Dit geniale idee kwam van een uitgever van Dargaud. Dat ik er zelf niet aan gedacht heb! Het is een Colt 45 Peacemaker, de beroemdste van het Westen waarmee eindelijk gefabriceerde of geproduceerde kogels konden gebruikt worden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 50 "Hij valt alsof hij meteen doodvalt. Ontzield nog voor hij de grond raakt. Een eerloze dood, het gezicht in de plas en zijn hoed die zo vriendelijk is om op zijn hoofd te blijven zitten. Oorspronkelijk dacht ik aan een rood achtergrondkleur. Dat was te trashy, te bloederig. Er is ook nog het bloed, niet helemaal hetzelfde zoals op de eerste plaat is te zien en die zich enkele seconden later afspeelt. Kijk naar alle figuren op een rij. Je vindt ze ook op plaat 1..."

Matthieu Bonhomme over Esteban 5	20/05 TOP
Onderstaande bijdrage van Paul Giner verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 61 van juli/augustus 2013. COMMENTAAR BIJ PAGINA 13 Over het aantal personages: "Mijn manier van werken voor Esteban is niet veranderd sinds het eerste deel. Zelfde formaat, zelfde techniek, enkel het papier dat ik gebruik is wat zwaarder. Belangrijkste uitdaging voor dit album: het aantal personges! Kijk naar de eerste prent, ze zijn met meer dan vijften. In de volgende met een tiental. Ik moest iedereen laten bewegen en acteren. Hoewel er voor een tekenaar niets coolers bestaat dan een eenzaat in een woestijn te tekenen, had ik hier recht op het omgekeerde." Over schaduw- en lichtzones: "Mijn personages zijn al silhouetten en in volgorde geplaatst in zwart-wit op mijn platen. De inkleuring liet toe om een schaduwzone in te lassen en een andere zone in het licht te plaatsen, de indianen en de vluchtelingen worden daardoor afgebakend. Er kan ook aandacht gevestigd worden op Rode Adelaar, het opperhoofd terwijl de voorgrond geneutraliseerd wordt." Over het scenario als storyboard: "Ik schrijf mijn scenario in de vorm van een storyboard, maar ik houd me in eerste instantie niet bezig met het uiterlijk van mijn personages. Ondertussen geef ik hen een een karakteristieke eigenschap om het goed te kunnen herlezen. Dat kan een litteken zijn, heel bruine haren, een snor, of lange haren en een hoofddeksel zoals voor het indianenopperhoofd." Over Clara als vrouw: "Clara is een kleine vrouw die slecht in haar kleren zit, die we in stadskledij opgesloten vonden in een gevangenis. Ik moest er wat op vinden om haar te verder te laten evolueren. Haar kapsel uit de jaren 1900 bijvoorbeeld raakt losser tijdens het hele album om uiteindelijk bij losse haren uit te komen die meewaaien met de wind. Een vrouw in een jongensstrip met cowboys, indianen, zeevaarders valt niet mee. Ondanks zichzelf zal ze haar karakter toch laten gelden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 14 Over het gekeuvel doorbreken: "Terwijl deze besloten locatie nogal statisch is, moest het onderhandelen snel gebeuren. Er bestaat niets slechters dan twee onbeweeglijke personages tegenover elkaar te plaatsen. Het schrijven via storyboard laat me al vroeg toe om de heikele, lange of onbeweeglijke momenten te identiciferen. Vandaar de agressieve toon in deze scène. Aanvankelijk is Rode Adelaaar niet gewelddadig, maar omdat hij verzot is op oorlogvoeren, zorgt dat voor extra spanning, paniek en dat het gekeuvel." Over knaleffecten: "In deze scène zitten er geen, maar ik gebruik graag grote onomatopeeën op een gele achtergrond. Dat is mijn nieuwe ding! Sinds het eerste deel baadt Esteban in grijze en groene tinten, de kleuren van Bretagne in de regen. Ik had zin in frissere, opvallendere, helderdere en toonaangevendere kleuren. Een onomatopee laten klinken op een gele kleur geeft er een levendig effect aan, het doorbreekt de monotonie van de kleurtinten, het geeft het geheel ritme terwijl het er een knaleffect aan geeft. " Over de indianen: "Goed wetend dat deze indianen minder talrijk en gekend waren dan de Sioux en de Apachen was het vinden van documentatie over hoe ze zich kleden en optooiden niet eenvoudig. Gelukkig vond ik referentiewerken via het internet die zulke info bevatten. Ik bracht trouwens ook boeken mee over de indianen op mijn reis naar Vuurland. Hun opmaak was basic met eenvoudige motieven. Soms beschilderden ze zich helemaal." COMMENTAAR BIJ PAGINA 15 Over de wartaal: "Het gezicht van Esteban kwam onbewust tot stand op mijn eerste storyboards. Om hem te onderscheiden van de anderen en te tonen dat hij een indiaan is, gaf ik hem zwarte haren, een uitgesproken neus, uitstekende jukbeenderen en beheerste ogen. Het is karikaturaal, maar hij is identificeerbaar. Op deze platen praat hij Tehuelche met de andere indianen. Heel fonetische wartaal! Soms is er sprake van 'waka', een geest, maar dat is alles. Ik wilde gewoon uitspelen dat er een andere taal wordt gesproken en ik heb er kleine tekstballonnen van gemaakt zodat het niet stoort tijdens het lezen." Over de naam van de kapitein: "De kapitein heet 'de kapitein'. Ik ben er niet in geslaagd een naam voor hem te vinden die hem op het lijf is geschreven. Ik heb het geprobeerd, het lukte niet. En nu maakt zijn naam deel uit van het mysterie. Misschien schrijf ik ooit een avontuur waarin zijn naam onthuld wordt." Over de wind in de zeilen: "Grote boten met zeilen tekenen is lastig, maar ook plezierig. In het begin is er een zuchtje wind, de boot beweegt, het loont de moeite er werk van te maken. Ik zoek eerst naar de sfeer en het plan. Je moet de wind in de zeilen voelen zodat de boot de golven kan doorklieven. Daarna leg ik me toe op de mast en de touwen. Nooit omgekeerd." Over intenties voor de inkleuring: "Voor de inkleuring overleg ik met Delphine Chedru en stuur haar soms foto's om mijn bedoelingen duidelijk te maken zoals bij het afschieten van een vuurpijl. Ik leg mijn intenties uit over dag, nacht, 's morgens, zodat ze de mise en scène kan vatten." COMMENTAAR BIJ PAGINA 16 Over het bloedrode kleur: "Hoewel ik over het algemeen het album niet in kleur denk, kwam het rood van deze scène vroeg in me op. Met enerzijds rode tinten en anderzijds blauwe tinten was het een echo van de titel Bloed en IJs. De soldaten komen terwijl de indianen en de vluchtelingen met elkaar onderhandelen. De scène speelt zich 's nachts af, de boot vaart langs de kuststrook, de soldaten observeren vanop een afstand, merken iets op, lanceren een vuurpijl als bevestiging. Hoe kon de scène een dramatischer diepgang krijgen en de aankomst duidelijk maken? De rode tinten geven de toon aan... er zal bloed vloeien. " Over de generaal: "Die generaal is een dekselse smeerlap. In het vorige deel wisten we nog niet al te goed wie hij is. We dachten dat sergeant La Paz de grote slechterik was. Iemand die martelt en zich vriendelijk voordoet. Zijn baas moest erger zijn, ronduit gek. Via de liefdesgeschiedenis met zijn vrouw heb ik van hem een door jaloezie verteerde man gemaakt. Clara is kilometers in het rond de enige vrouw. De generaal moet de blik van de mannen op zijn vrouw dulden, wat hem volslagen verzuurd maakt. Haar ontvoerd zien worden, is een vernedering, een aanslag op zijn mannelijkheid, zijn autoriteit, zijn superioriteit. Hij is tot alles bereid om Clara terug te halen, bereid om iedereen te doden, zonder meer." Over de loser: "Hij mag dan wel een generaal zijn, hij leidt toch maar een gevangenis in Ushuaia! Dat is een straf. Hij heeft het ergens serieus verkloot. Hij is een loser die dat niet aanvaardt. Ik zadelde hem kortom met van alles en nog wat op en hij toont zijn walgelijkste kant."

Matthieu Bonhomme over Texas Cowboys	21/09 TOP
Onderstaande bijdrage van Paul Giner verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 50 van juli/augustus 2012. COMMENTAAR BIJ PAGINA 86 Over het genre: "Bij de eerste keer dat ik Christian Rossi bezocht om hem tips te vragen, legde hij net de laatste hand aan zijn tweede Jim Cutlass. Zijn manier van tekenen is weergaloos. Hij benadert een juistheid, een vereenvoudiging in zijn stijl, hij geeft zaken de juiste diepte. Net zoals Jean Giraud of Derib heeft hij me veel beïnvloed. Ik heb lang schrik gehad om zelf een western te maken uit vrees er een B-versie van Rossi van te maken. Ik koos liever andere projecten alvorens ik met meer zelfvertrouwen naar dit genre terugkeerde." Over filmvoorbeelden: "Lucky Luke was een van mijn eerste strips die ik las. Op die leeftijd zag ik nog niet eens westerns op tv. Later liet mijn vader me het fascinerende The Magnificent Seven zien. Geleidelijk aan zag ik steeds meer films, begon ik Blueberry te lezen... Op mijn twintigste ontdekte ik cowboyfilms als Pat Garrett & Billy The Kid van Sam Peckinpah. Sommige van zijn langspeelfilms zijn pure meesterwerken. Eigentijdser konden de serie Deadwood, de remake van 3:10 to Yuma met Russell Crowe en Christian Bale of ook nog Appaloosa van Ed Harris me bekoren." Over de Wichita-indianen: "Op deze plaat bezoekt Nederlander Luke Van Holt de Wichita-indianen. In plaats van hen de traditionele spiegels en kralen aan te bieden, stelt hij hen een messenset, een spade en een zaag voor. Dat vond ik slim, heel erg juist! Lewis stuurde me meerdere foto's, maar ik heb al een uitgebreid opgebouwde documentatie sinds mijn achttiende, waaronder een boek over indianenkledij, en een ander met foto's van etnoloog Curtis. Ik had alles wat ik nodig had voor gezichten, houdingen, kledij, behuizing en Wichita-accessoires ter beschikking." COMMENTAAR BIJ PAGINA 87 Over schamen: "Ik was geraakt door het werk van Lewis Trondheim in Désœuvré. Hij stelde zichzelf vragen over het af te leggen pad op stripgebied. We voerden discussies over ouder worden, onze carrière, het plezier om iets te maken. Ik heb geleidelijk aan zijn immense productie ontdekt, maar bij enkele boeken blokkeerde ik. Toen ik hem voorstelde om een western voor me te schrijven, en erbij zeggend dat hij dat nog nooit had gedaan, antwoordde hij me dat hij jaren geleden al Blacktown (De Ongelofelijke Avonturen van Kobijn 1) had gemaakt! Ik schaamde me dood..." Over de ruggengraat: "Lewis en ik wilden de graphic novel-lijn uit Omni-Visibilis (hun vorige samenwerking, niet vertaald, red.) doortrekken als onderscheid met andere westerns. Toen er sprake was van een voorpublicatie in Spirou, kwam het idee voor kleine bijlages en bezorgde het meer ruggengraat aan het hele project, terwijl het ook ritme creëerde. De wafelijzerstructuur van zes compacte prenten per pagina stond veel close-ups en grote shots toe. Ik tekende alles met penseel en af en toe met pen om sommige vlakken op te vullen." Over de inkleuring: "In navolging van de lay-out van de bijlages draagt de inkleuring bij aan het onderscheid. Ik heb het kleurgebruik bekeken in oude strips en tijdschriften om tinten af te zwakken en aan het geheel een vintagelook te geven. Daar kwam ook nog een technische beperking bij. Met 144 in te kleuren pagina's moest ik er een snel tempo op nahouden. Vandaar dat er maar een vijftiental tinten zijn in het hele album." COMMENTAAR BIJ PAGINA 88 Over verrassing: "Net zoals een lezer wilde ik verrast worden door niet te veel afleveringen op voorhand te kennen, ook al wist ik vanaf het begin dat al onze personages elkaar zullen kruisen in het verhaal. Lewis paste zijn schrijfwijze aan de vervolgformule aan door aan het einde van elke aflevering spanning in te lassen. Ik ben nooit naar de Verenigde Staten geweest, ik heb mijn reis daarom als een toerist voorbereid en ben daarna het internet opgegaan om foto's te zoeken van Texas en Fort Worth. Indertijd was die stad helemaal niet wat het nu is: groot en rijk dankzij de opbrengst van zijn boerderijen." Over KRAK en BANG BANG: "In prent 3 staat de onomatopee KRAK in een tekstballon. Dat is niet het geval voor de BANG BANG op de volgende pagina. Ik heb er instinctief voor gekozen om dit — droge — geluid in een ballon te plaatsen om de draagkracht ervan tot de onmiddellijke omgeving te beperken. Het breken van de tak is hoekig, zoals de vorm van de ballon. Een gat op mijn gerasterde achtergrond voorzien om er een onomatopee zonder ballon op te zetten, zou niet mooi geweest zijn. De BANG BANG in de lucht draagt duidelijk verder. Hier dus geen ballon. Je ziet de menigte zich zelfs omdraaien." Over de omgeving: "Bij elke scène stel ik me vragen over de omgeving, het weer, het uur, de manier om te laten geloven wat ik wil vertellen. Door naar foto's te kijken van Texaanse landschappen interesseerde ik me voor het lichtinval, de schaalverhouding, maar ook voor de beplanting. Men stelt zich vaak landschappen voor met keien en cactussen zonder echt te denken aan rivieren, en omgevingen met loofwoud en naaldbomen. Vandaar de doornen op de voorgrond in de eerste prent om een dicht, bosachtig landschap op te roepen." COMMENTAAR BIJ PAGINA 89 Over accessoires: "Riemen, wapens, paarden, zadels, hoeden, sporen,... dit soort accessoires vormen een aparte uitdaging. Ik moest ze me eigen maken zodat ik wist waar ik naartoe ging zonder een andere westernstrip te raadplegen. Ik wilde dichtbij mijn eigen documentatie blijven met oude filmaffiches en foto's, vertrekken vanuit mijn referenties. In prent 4 en 5 staan typische westernaccessoires met de colt en de laarzen met sporen van marshal Courtright. Zonder zijn gezicht te tonen personaliseert dit zijn autoriteit." Over nachtscènes: "Ik hou van nachtscènes. Je moet de zwartvlakken positioneren, de voor- en achtergronden van elkaar onderscheiden en nadenken over de lichtbronnen. Zal ik belichte personages tekenen op een donkere achtergrond of omgekeerd? Beide oplossingen functioneren om een nachteffect te bekomen. Ik voorzie graag een lichtbron die noch van de hemel noch van de zijkanten komt op een maner waarbij de schaduwen naar links of rechts vallen. In Heer der Dolende Zielen laat ik mijn personage een kaars vasthouden van zodra ik de kans krijg! Dit werk komt overeen met de director of photography bij filmopnames wanneer hij zijn lampen plaatst in functie van de belichting die hij op de gezichten wil geven." Over deel 2: "Ik ben begonnen aan het vijfde deel van Esteban. Ik begin eraan in juli (dit interview werd enkele maanden geleden afgelegd, red.) en leg me er in september harder op toe. Wat ik daarna zal doen, ligt nog niet helemaal vast. Misschien een tweede deel van Texas Cowboys? Ik mis het westerngenre sinds het einde van dit eerste boek en ik val Lewis lastig zodat hij een tweede schrijft! "