Laurent Astier over Het Venijn 1	27/12 TOP
Onderstaande bijdrage van Paul Giner verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 122 van februari-maart 2019. Over de overgangsperiode: "Ik heb me geïnspireerd op Cripple Creek in Colorado om Silver Creek te tekenen. In 1900 begonnen Amerikaanse steden er helemaal anders uit te zien dan we gewoonlijk in westerns zien, want bakstenen vervingen hout. Veel gebouwen zagen er wat industrieel uit. De oude gebouwen, zoals de saloon, zijn overblijfsels van de Old West. Ondanks de overgangsperiode, wou ik enkele decors tekenen die aan de klassieke westerns herinneren." Over evolutie: "Ook al wijzigen de fundamenten van mijn tekenstijl niet volledig, probeer ik mijn manier om elk project aan te pakken opnieuw uit te vinden. Ik werk een soort nieuwe grammatica uit en laat mijn manier om het blad te schikken evolueren. Met Het Venijn zitten we op 56 pagina's, een eerder kort album dat ik niet gewoon ben, maar vrienden hebben opgemerkt dat mijn scenario geschreven was voor een album van 80 pagina's die in een van 56 is gepropt. Het voordeel van een western is dat één beeld volstaat om een volledige filmscène van John Ford of spaghettiwesterns in herinnering te brengen." Over klassiek formaat: "Ik heb ervoor gekozen om op het formaat 50 x 65 centimeter te werken, zoals Jean Giraud deed, om geen gebrek aan plaats te hebben en de dynamiek van de klassieke tekenaars uit de jaren 1960 tot 1980 te vinden. Zo'n formaat laat ruimte voor details en biedt veel mogelijkheden voor de tekeningen. Zo'n formaat moet gevuld worden! Door op die klassieke manier te tekenen, verlies ik mijn tekenstijl en mijn manier van vertellen niet. Ik ben een beetje te oud om plagiaat te plegen!" Over Emily's uiterlijk: "In mijn eerste voorstudies leek Emily te veel op Claudia Cardinale. Ze is geëolueerd en een jonge brunette geworden met azuurblauwe ogen die wat lijkt op mijn heldin uit Cellule Poison (vijf niet-vertaalde delen bij Dargaud tussen 2005 en 2013), maar ook op andere vrouwen die in mijn stripverhalen voorkomen Ik besef dat ik sommige personages uit andere reeksen hergebruik, een beetje alsof een regisseur zijn favoriete acteurs opnieuw gebruikt." Over de blauwe ogen: "Waarom blauwe ogen? Goede vraag! Ik heb zwarte ogen geprobeerd, maar dat paste niet bij het begin van het verhaal. In de eerste prent toon ik de blik van Emily. Door die in azuurblauw te veranderen, deed ik een beetje een beroep op de lezer om empathie voor Emily te voelen, die we als kind in een bordeel van New Orleans ontdekken. Op deze pagina is ze veel ouder te zien." Over opgroeien: "De houdingen van Emily kwamen relatief vanzelfsprekend. Sinds mijn eerste voorbereidingen in 2012 kreeg het personage de tijd om te groeien en te ontwikkelen in mijn gedachten. Emily wordt zo'n beetje zelfstandig, zoals het geval was met de heldin in Cellule Poison. Als ik haar in deze of gene context plaats, dringt de zichtbare reactie van mijn personages zich makkelijk op, alsof ik hen zag opgroeien." Over de ontmaagding: "Ik heb een groot deel van mijn eigen verlegenheid als jongere in die achttienjarige kerel gestopt. De groep heeft beslist dat het tijd was om zich te laten ontmaagden. Je voelt aan dat hij niet echt zin heeft in een bezoekje aan een bordeel in een klotestadje. Wat moet hij doen, wat moet hij zeggen, hoe moet hij reageren? Het is ingewikkeld voor hem!" Over naakt: "In de eerste versie van het storyboard hadden Emily en de jongeman seks in de badkuip. Ik heb die scène uiteindelijk weggelaten omdat die nergens voor nodig was, tenzij om sommige lezers te plezieren. Als gratuite scène had die geen belang voor het verhaal en bovendien ondermijnde het het tempo van de pagina. Ik stelde me dus tevreden door Emily vanop de rug te tekenen, met haar blote billen. Een plezier voor een tekenaar, ik maak me geen illusies! Maar het is uitgesloten om haar ronduit naakt te tekenen. Het moet zinvol zijn." Over gevolgen van daden: "Deze jongen zien we later terug wanneer hij op het punt staat gelyncht te worden. Ik ben niet zeker of Emily verwachtte wat er met hem zou gebeuren. Ze concentreert zich vooral op het precieze plan dat ze in haar hoofd heeft en op het gevolg van haar daden. Tijdens het maken van Face au Mur (een niet-vertaald tweeluik uit 2017-2018, verschenen bij Casterman) vroeg ik ex-bankovervaller Jean-Claude Pautot of hij dacht aan de psychologische gevolgen die zijn daden hebben op de mensen die tijdens de bankoverval aanwezig zijn. 'Als ik daaraan denk, doe ik het niet', antwoordde hij me. In diezelfde dynamiek kan Emily geen rekening houden met gevoelens om haar doel te bereiken." Over het halssnoer: "Dat belet haar niet om een fout te maken door haar halssnoer, dat ze van haar moeder kreeg voordat ze verdween, af te doen. Dat voor Emily belangrijke souvenir is problematisch als ze het verliest, want er zit een foto van haar in de hanger, ook al was ze toen pas acht jaar." Over waar voor je geld: "Ik ben van drie stroken in mijn vorige strips overgestapt naar vier stroken, zoals Jean Giraud in Blueberry deed. Daardoor zijn er meer prenten per pagina, meer actie en meer dialogen. Ik heb graag dat de lezer waar krijgt voor zijn geld en niet de indruk krijgt dat hij dertig pagina's in een kwartier leest." Over bladschikking: "Deze dichtheid vormt soms problemen voor de bladschikking. Ik moest twee pagina's toevoegen aan de oorspronkelijk 54 voorziene strippagina's om niet vast te lopen door een teveel aan prenten per pagina. In de actiescènes is een pagina met twaalf prenten geen probleem. Dat is wel het geval voor overgangsscènes van enkele uren of zelfs dagen waarin het van belang is om groter te openen om het decor te laten ademen." Over de inkleuring: "In plaats van een nogal pop art-inkleuring zoals in Cellule Poison of Face au Mur wou ik terugkeren naar iets relatief klassieks. Het probleem is dat ik niet wist hoe! Ik wou dat je er de Technicolorwarmte van oude westerns in terugvindt, maar ook de sombere sfeer van modernere westerns zoals de tv-reeksen Hell on Wheels en Godless. Ik heb veel geëxperimenteerd, eerst was het te pop art, daarna te somber. Ik moest zorgvuldig de goede kleurwaarden voor elke scène inschatten." Over de geluiddemper: "In de laatste strook schroeft Emily een geluiddemper op haar geweer. Die uitvinding kwam in 1908 op de markt. Ik bedacht dus een prototype die in de jaren daarvoor op punt werd gezet om het te testen."

Laurent Astier over Zo Maak Je Fortuin in Juni 1940	28/11 TOP
Onderstaande bijdrage van Richard Watt verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 84 van augustus-september 2015. Vertaald door Wim De Troyer. COMMENTAAR BIJ PAGINA 24 Over de samenwerking: "Het was mijn eerste samenwerking met Fabien Nury en Xavier Dorison. Maar omdat we elkaar steeds tegenkwamen op festivals, wisten we dat onze werelden in elkaar zouden overvloeien. Mijn werk voor Cellule Poison (een niet-vertaalde thriller in vijf delen, red.) beviel hen en toen ze begonnen na te denken over de grafische kant van het album, moesten ze aan mij denken." Over de totstandkoming: "Fabien en Xavier werken intensief voort op elkaar, als pingpong. Ik bevond me in het midden van een creatief vuurgevecht. Ze benaderen de strip op verschillende manieren en wanneer ze elkaar vinden, creëren ze een soort gemeenschappelijk startpunt. We zijn de gesprekken begonnen in maart 2014. Ik heb er een jaar over gedaan om de 112 pagina's te tekenen." Over de inkleuring en de kostuums: "De platen in het begin van het album zijn microscènes waarin we de personages voorstellen. Ze nemen ons mee naar het begin van de oorlog zonder veel te tonen. Als de oorlog niet de scène zou dateren, zou je haast kunnen vergeten dat het verhaal zich in 1940 afspeelt. We moesten archetypes creëren voor de hoofdpersonages, en hen zeer verschillende kostuums aantrekken. Later, wanneer ze in het strijdgewoel zouden terechtkomen, zouden we ze in één oogopslag moeten herkennen. We hebben met Laurence Croix, de inkleurster, hard gewerkt aan de kleuren van de kostuums." Over boksers: "Ik heb vroeger al vaak boksers getekend zonder veel over hen te weten, gewoon omdat ze zo mooi om te tekenen zijn. Wanneer ze in gevecht zijn, het geluid van vuisten op lijven is indrukwekkend, gewelddadig, brutaal." COMMENTAAR BIJ PAGINA 25 Over voorbereidend werk: "Fabien en Xavier wilden al het werk voorbereiden, zoals voor een film. Voordat ik aan de eerste plaat begon, had ik alle hoofdpersonages al uitgetekend, bijna alle nevenfiguren, enkele decors, de bestelwagen, de vrachtwagen... Ik heb die 'grafische bijbel' heel de tijd bij de hand gehouden terwijl ik het album maakte." Over het werken op papier: "Na acht jaar enkel met een tekentablet gewerkt te hebben, keerde ik terug naar het papier! L'Affaire des Affaires en Cellule Poison zijn volledig ontworpen, getekend, geïnkt en ingekleurd met een tablet. Ik had zin om opnieuw het inkten te ontdekken, de kleine ongelukjes en uitschuivers die je overkomen op papier. Ik heb in het blauw getekend, nadien met viltstift geïnkt, met het penseel en Chinese inkt en een beetje wit om te corrigeren of om effecten te plaatsen. Zoals vroeger." Over dubbele pagina's: "Ik heb gewerkt op dubbele pagina's, want ik ga nogal vaak uit de kaders, en dan loopt dat uit in een dubbele pagina. Het is belangrijk om dat van in het begin in te plannen, voor het beheer van je zwartvlakken, de plaatsing van je figuren, compositie, sfeer." Over vlakken: "Het is de eerste keer dat ik samenwerk met inkleurster Laurence Croix. Ze heeft geopteerd voor een kleurenpalet dat doet denken aan de klassieke strips, met die zeer mooie kleurvlakken, en tegelijkertijd een moderne visie weergeeft in haar aanpak. Ik heb een nogal dynamische tekenstijl, nogal open, niet echt de klassieke, klare lijn. Het is heel complex om dan in te kleuren, zonder kleurovergangen, zonder dat alles in elkaar overvloeit." COMMENTAAR BIJ PAGINA 26 Over cinema: "Net zoals Fabien en Xavier heb ik altijd de link gemaakt tussen mijn werk en de cinema. Ik creëer soms pagina's beeldverhaal die de film en zijn vocabulaire imiteren. Ik gebruik arceringen of andere grafische middelen die eraan doen denken. Dat is ook het geval op deze plaat. De kaders zijn niet helemaal gesloten. Die met de 'Blam'-onomatopee springt eruit dankzij het rood en de brokstukken van de klok die tot in het volgende kader vliegen daar waar de kogel er ook door vliegt. Dat benadrukt de rekbaarheid van het tijdsbesef in deze gespannen scène en verleent dynamiek aan de plaat, zodat ze niet verstikt." Over plaatindeling: "De plaatindeling is ook heel cinematografisch. Het verhaal zit vol microscènes. Dus zijn we verplicht om beroep te doen op de inbeelding en het referentiekader van de lezers, aan de referenties die ze misschien maken met wat ze gezien hebben in films. Met deze decoupage en kleine prenten in strakke lijnen kan je de spanning opvoeren met heel weinig elementen. Wat een geluk." Over historische details: "Ik ben geen horlogespecialist en ik verbied het mezelf om alles te verifiëren. Het moet een modern verhaal blijven, geen historisch relaas. Ik denk er niet aan om knopen op uniformen te gaan tellen. Wanneer je te historisch correct wilt blijven, riskeer je te verkrampen. Het is het probleem van heel wat kostuumdrama's, vaak gaan ze hierdoor de mist in." Over kleurgebruik: "Onderaan benadrukt het rood de spanning. Kleur is een vertelelement, net zoals de tekening en de plaatindeling. Rood is de kleur van gevaar en van bloed dat dreigt te vloeien wanneer Ninon er niet in slaagt de horloge te monteren binnen de twintig seconden." COMMENTAAR BIJ PAGINA 27 Over tekst: "In de vorige plaat gebeurde alles via de tekeningen. Deze bevat heel wat meer dialoog. De eerste drie tekstvlakken vatten het plan om het goudtransport te kraken samen. De lezer weet waar hij aan toe is, ze weten wat er te gebeuren staat. Wanneer je de hele pagina gelezen hebt, kan je je afvragen waarom je de rest nog zou lezen. Maar er staat heel wat te gebeuren, beste lezers! Het gedroomde plan van de gangsters zou best wel eens heel wat moeilijker verlopen dan voorzien." Over lange schaduwen: "We zien de kamer vanuit de hoogte, net zoals in de films uit de jaren 1940-1950, en dat staat ons toe om in één vakje informatie te geven over de plaats, de personages en hun karakters. De zwarte achtergrond wordt gevormd door de schaduwen van de personages. Zelfs zonder ramen voel je meteen aan dat het nacht is. We zijn van de scène bij de horlogemaker in de namiddag versprongen naar een sequentie in een biljartzaal 's avonds laat. De volgende plaat is er een midden in de nacht. Het tijdsverloop is zo grafisch aangegeven." Over karakterkoppen: "Het personage rechts is een worstelaar, met de schouders van Lino Ventura, maar zonder zijn gezicht. Ik wou zo'n personage weergeven, zonder onmiddellijk in een karikatuur te vervallen. Sambio, in het gestreepte kostuum, heeft in zijn gezicht wat weg van een Alain Delon, maar niet helemaal." Over het volgende project: "Ik wil aan een project beginnen, in twee delen, waar een meervoudig veroordeelde, ex-overvaller aan heeft meegeschreven, die ik in de bak ontmoette. Nu hij vrij is, kan ik terugkeren naar de bron van een genre dat ik al enkele jaren aan het onderzoeken ben. Het album zal eind 2016 bij Casterman verschijnen, en zal Face au Mur heten.