Cyril Pedrosa over Vier Jaargetijden	17/10 TOP
Onderstaande bijdrage van Sophie Bogrow verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 84 van augustus-september 2015. Vertaald door Wim De Troyer. COMMENTAAR BIJ PAGINA 40 Over ultramoderne eenzaamheid: "Vincent, de orthodontist, is een van de terugkerende personages in het boek. Zijn probleem, dat ik voor het eerst hier in deze pagina's probeer te verbeelden, is een enorm gevoel van eenzaamheid: hij is in afzondering gegaan, zijn vrouw heeft hem verlaten, zijn puberdochter maakt het hem moeilijk, zijn werk verveelt hem,... Zoals bij alle personages zit er een deel van mezelf in hem: vooral die verschrikkelijke momenten waarbij het gezelschap van zijn vrienden bij hem overkomt als een gemaskerde komedie, waarbij hij zich helemaal vervreemd voelt." Over het decor: "Vincent heeft van zijn ouders dit enorme architectenhuis in de duinen geërfd. Een luxueus, maar koud en zielloos decor, waar hij niet veel aan heeft. Nochtans hebben we al snel door dat hij het associeert met de laatste momenten dat hij oprecht gelukkig was. Om geen fouten te maken bij het tekenen van het huis heb ik eerst een grondplan getekend dat ik steeds bij de hand houd.Toch heb ik nog fouten gemaakt! Ik vraag me af of er iemand die al ontdekt heeft." Over contrasten: "Het verhaal bouwt een brug tussen zowel de regio Bretagne en de Jura, met als beginpunt aan de ene kant het huis van Vincent en aan de andere kant dat van Louis, dat in het vervolghoofdstuk verschijnt. Omdat ik wist dat ik het heen en weer tussen beide plaatsen ging opdrijven, heb ik er zorg voor gedragen om ze zoveel mogelijk hun eigen karakter te geven. Zo was ik zeker dat de lezer onmiddellijk wist waar hij zich bevond. Het eerste is opzettelijk even enorm, netjes, leeg en open als het andere klein, warm en vol rommel is. Het kleurencontrast geeft er nog een extra cachet aan." COMMENTAAR BIJ PAGINA 41 Over de algemene dynamiek: "Ik heb veel gepriegeld aan de overeenkomsten en overlappingen van de verschillende verhaallijnen. Met een overdaad aan details heeft de lezer weinig kans om alles van de eerste lezing mee te hebben. Net zoals met de twee jongens die je ziet vliegeren door de ramen. Voor Vincent is dat één enorme brok nostalgie, de herinnering aan zijn jeugd met zijn broer." Over het telefoongesprek: "Zelfs het oude, roze Hawaïhemd, dat hij uit een kartonnen doos oude kleren die zijn ex-vrouw is komen afgeven haalt, roept een lang vervlogen reis naar Australië op. Hij draagt het hemd zoals een kind zijn dekentje bij zich houdt en, gedreven door een onweerstaanbare drang om met zijn broer te praten, neemt hij de telefoon. Hij krijgt enkel het antwoordapparaat te spreken. Ontgoocheld moet hij zich tevreden stellen met een oude vinylplaat." Over kleur: "De pagina's die bij de herfst horen, het eerste seizoen van deze vertelling, zijn het meest klassiek in stripzin. Balpen en aquarel in nogal flauwe, zachte kleuren. Om de verschillen in de verf te zetten en de evolutie van het verhaal te volgen, heb ik de winter behandeld in grijswaarden met potlood op papier, waarbij ik de tweekleurigheid lichtjes verhoogd heb, en vervolgens de lente in levendige kleuren, potlood en pastel. Dat is veel dynamischer." Over het op elkaar afstellen van de hoofdstukken: "Ik heb wat moeite gehad om de juiste formule te vinden voor het verhaal van het prehistorische kind, om het duidelijk te onderscheiden van de rest: ik heb gekozen voor een vereenvoudigde stijl, supergeposeerd op vlakken pastel, die de sfeer van jeugdboeken oproept. Een stijl waarop ik het hoofdstuk Zomer uit de overkoepelende verhaallijn moest afstemmen om zodanig het hele verhaal op elkaar te laten aansluiten." COMMENTAAR BIJ PAGINA 42 Over Brit Pop: "Muziek gebruiken om de overgang tussen twee scènes te vereenvoudigen, is een nogal klassieke techniek. Hier gebruik ik het ook om in één klap de link te tonen die er bestaat tussen de twee mannen. Het stukje dat Vincent speelt op de vorige pagina, en dat we hier terugvinden, gespiegeld door de radio van Louis, is een titel van The Smiths, een zweverige mythische Britse popgroep uit de jaren 1980. Een beetje zoals Proust met zijn madeleine." Over het salon: "De eerste keer dat we Louis, de oude syndicalist, zijn salon zien. Meerdere scènes gaan zich hier later afspelen, dus is het van belang dat ik met zekere zorg het decor weergeef, dat overvloeit met souvenirs en kostbare boeken, verzameld in de loop van een rijk gevuld leven." Over Abbé Pierre: "Het personage van Louis, dat ik nochtans een beetje het uiterlijk gegeven heb van Abbé Pierre (sociaal bewogen priester, red.), is duidelijk een mengeling van mensen die ik gekend heb in de tijd dat ik militant was. Hij is vermoeid door de strijd, terneergeslagen, maar milder geworden ten aanzien van de politieke klasse (zoals ik, geloof ik). Hij vindt nu voldoening in een eenvoudig leven, afgezonderd in het meest afgelegen deel van de Jura." Over de achtergrondgeschiedenis: "Men kan misschien denken dat Louis niet veel bereikt heeft in de wereld, maar de aanwezigheid van de ingedommelde jongeman op zijn canapé toont een zorgzame, warme kant van hem. Hij lijkt er zich tevreden mee te stellen de weinige politieke kennis die hij opgeraapt heeft door te geven. Wat op zichzelf geen klein bier is. We begrijpen beetje bij beetje dat, alvorens hij de jonge militant onder zijn vleugels neemt, hij aan het begin van zijn carrière de mentor was van de kersverse groene minister, en misschien van enkele anderen. Zoveel vervangers voor een kind dat hem te jong is ontvallen." COMMENTAAR BIJ PAGINA 43 Over complexiteit: "De compleet subjectieve insteek van het verhaal, met de opeenvolging van verschillende standpunten van verschillende personages, de zeer introspectieve teksten die overduidelijk flirten met het literaire, naar het poëtische toe... Door al dat vreesde ik dat het verhaal dat ik probeerde te vertellen té abstract ging worden. Ik heb geprobeerd om het zo samenhangend, reëel en concreet mogelijk te maken, door de tekeningen." Over mensen van vlees en bloed: "Ik heb niet wat men een realistische tekenstijl noemt. Om mijn verhaal te verankeren in de dagdagelijkse werkelijkheid, het 'echte leven' zoals men het noemt, heb ik meerdere herkenningspunten ingelast. Dat gaat van het geel van de tube lijm in het derde kadertje, over het ministeriële kaartje dat hij zo zorgvuldig in zijn album kleeft, tot het logo van een supermarkt — een authentieke Super U — de exacte architectuur van een museum, of zelf de dienstregeling van een Parijs metrostation (Palais Royal, om precies te zijn)." Over de trui: "Het idee om zowel het verhaal te vertellen als de personages uit te diepen, vereiste heel wat documentatie! Ik heb talloze foto's en schetsen gebruikt. Ik weet niet waarom, maar ik vond deze bizarre trui uitermate geschikt voor Louis. Het originele doel, wat nog steeds bereikt wordt, was om hem onmiddellijk identificeerbaar te maken, maar je kan er ook iets anders in zien, een superheld uit de Jura!"

Cyril Pedrosa over Portugal	02/06 TOP
Onderstaande bijdrage van Damien Perez verscheen eerder in het Franse stripmaandblad Casemate nummer 40H van augustus/september 2011. COMMENTAAR BIJ PAGINA 54 Over een eigen Portugal: "Behalve een foto van de gevel van het hotel waarin ik verbleef heb ik weinig documentatie gebruikt voor deze scène. Door meer de sensaties van het reizen terug te vinden dan gewoon realistisch te zijn, mengde ik deze gevel met andere herinneringen aan Lissabon en andere steden zodat ik mijn eigen Portugal construeerde. De foto's dienen enkel om me er opnieuw in onder te dompelen. Ik wilde er onbevangen aan beginnen, zonder goed te weten wat er zou gebeuren. Een beetje zoals Simon in het album." Over het kookpotje: "Het valt niet mee om die vreemde gewaarwording weer te geven wanneer men in een onbekende stad aankomt waar alles in elkaar overlvloeit, waar je blik moeite heeft om zich op één welbepaald punt te focussen. Het is dat kookpotje van nieuwigheid, van vitaliteit, dat ik zocht om voor te stellen in de laatste prent door transparante figuren over elkaar te plaatsen. Iets vertellen in woorden is goed. Maar iets vertellen in beelden doe ik verreweg liever." Over het Portugees: "Personages Portugees doen spreken? Makkelijk! Voor het eerste gedeelte van het album kon ik me behelpen met stukken van zinnen die ik op het internet vond, daarna deed ik beroep op ene vertaler. Om geen enkel risico te lopen, heb ik het hele album laten herlezen door een persverantwoordelijke bij Dupuis, Sylvie Duvelleroy, van wie ik ontdekte dat ze Portugees sprak." COMMENTAAR BIJ PAGINA 55 Over het formaat: "Elke plaat is gerealiseerd op twee aan elkaar geplakte A3-vellen. Dat viel geweldig goed mee, ik zal dit formaat hergebruiken in mijn volgende projct met David Chauvel. Ik heb genoeg gewerkt op beperkte formaten. Door in het groot te werken, kan ik houdingen verfijnen en prachtige momenten beleven bij het tekenen! Een losse stijl, zonder stramien, bevredigt altijd meer dan een te goed voorbereide tekening met potlood en een te gelikte inkting." Over beangstigende kleuren: "Het eerste gedeelte van Portugal is gerealiseerd met bister (inkt op basis van noten) waarna ik de kleuren herwerkte in Photoshop met uitzondering van scènes in Portugal, die ik rechtstreeks met aquarel schilderde. Het tweede gedeelte maakte ik in zwart-wit die is ingekleurd door Ruby. In het derde deel keerde ik terug naar de rechtstreekse inkleuring. Ik wilde voor elke sfeerschepping een eigen kleur gebruiken. Kleur is voor mij nochtans een echt probleem. Op tekengebied voel ik me bijna steevast op mijn gemak, ik voel me bekwaam genoeg om gelijk welk probleem op te lossen. Maar mijn penseel in een waterpotje en daarna in een auarelkleur doppen is altijd een beangstigend moment." Over een pagina per dag: "Portugal gaf me de gelegenheid om risico's te nemen voor een rechtstreekse inkleuring. Ik heb fouten gemaakt, so be it! Mijn gulden regel bestond erin om niets te herbeginnen, tenzij er een probleem was met de vertelling. Als ik het minste zou herbeginnen, dan zou dat een effect hebben op alle andere pagina's en dan zou ik er tien jaar over gedaan hebben om het album te maken. Ik heb me daarom verplicht om één pagina per dag te maken. Jawel, op enkele pagina's zijn de verhoudingen niet om aan te zien, zijn de perspectieven waardeloos en zijn de kleuren niet wat ze moeten zijn. Maar het essentiële is dat de vertelling goed zit!" COMMENTAAR BIJ PAGINA 56 Over Hugo Pratt: "Ik deel eenzelfde smaak voor kleuren met Nicolas de Crécy. Voor de rest zijn mijn gemeenschappelijke grafische punten met hem niet bewust. Een ander geval is Hugo Pratt aan wie ik sterk dacht bij het uitwerken van deze pagina! Zijn werk sprak me zodanig aan dat het gesprek met Simon en de kat doet denken aan een bepaalde scène uit Corto Maltese... Ik hou ervan hoe bij Pratt zijn tekenstijl een weergave is van zijn geest. Je vindt er elegantie en een drang naar vrijheid in terug zonder dat het flauwtjes oogt." Over efficiëntie: "Op jongere leeftijd was ik erg gevoelig voor de coherentie van zijn zwart-wit. Vandaag bewonder ik de vrijheden die hij zich veroorloofde bij het tekenen. Net zoals hem wilde ik de tijd verdrijven met een scène die meer de sfeer helpt bepalen dan het verhaal. Door dikwijls aan auteurs opgelegde pagineringen verplicht hen dat om op elke paghina iets te laten gebeuren. Zo'n dwang kan interessant zijn, maar niet altijd... Ik heb me daarom voor Portugal voorgenomen om enkel en alleen aan de efficiëntie te denken." Over sprekende tekeningen: "Akkoord, mijn gebouwen zien er schots en scheef uit. Ik wilde de verbeelding versterken door de perspectieven te verdraaien. Het belangrijkste was om me te verplaatsen in dezelfde staat als Simon, en dus door risico's te nemen door verloren te lopen in een onbekende stad. Ik heb een balpen gebruikt, een middel dat geen fouten toelaat. Ik heb de tekening doen spreken. Je moet soms vertrouwen hebben in je onderbewustzijn. Met wat geluk komt datgene dat je hebt getekend overeen met wat je wil vertellen. Super om te beleven! Ik hoop dat het ook super is om te lezen!"