Alle bijdragen van Bart Proost aan de rubriek De Commentator bundelen we op deze pagina.

Klik verder naar de volgende onderwerpen:
08/06/2015 Making of Alleen op de Wereld (5): De laatste

22/04/2015 Making of Alleen op de Wereld (5): De tekst en de tekstballonnetjes
07/03/2015 Making of Alleen op de Wereld (4): Het inkleuren
27/12/2014 Making of Alleen op de Wereld (3): Het tekenwerk in inkt
02/12/2014 Making of Alleen op de Wereld (2): Het verhaal
01/11/2014 Making of Alleen op de Wereld (1)
 
Making of Alleen op de Wereld (6):
De laatste
08/06
TOP
Dit is de laatste update over het bij Saga Uitgaven te verschijnen album Alleen op de Wereld door Bart Proost.

"In deze allerlaatste episode over het maken van Alleen op de Wereld: Chavanon, wil ik kort nog even ingaan op enkele aspecten.

Laten we beginnen met het ontwerp van de cover: er waren enkele opties die ik wilde uitwerken voor de cover van dit album. Maar twee ideetjes hadden na een tijdje overduidelijk mijn voorkeur: Het eerste idee was een ontwerp met een (althans in mijn ogen) krachtig beeld uit de scène waarin Remi voor het eerst zijn 'vader' (Jérôme Barberin) ontmoet én benadert. Remi wordt door Barberin krachtig weggeduwd met zijn wandelstok. Dit is natuurlijk een serieuze verrassing/ontgoocheling voor de jongen en tegelijk ook dé centrale scène voor dit boek, zowel thematisch als inhoudelijk.

Alleen op de Wereld

Het tweede idee was losjes geïnspireerd op een van mijn favoriete schilderijen uit de Duitse Romantiek: De Wandelaar in de Bergen (1818) door mijn persoonlijke favoriet Caspar David Friedrich (zo wete je nu in welke mate ik fan ben van Friedrich — maar ook van Bill Watterson: mijn oudste zoontje heet Casper). Ik heb dat altijd geweldig gevonden, die melancholische figuren van Friedrich die — met de rug naar ons toegekeerd — ingetogen een machtig natuurlandschap bewonderen. Het tweede ontwerp was dus mijn eigen, kleine, nederige hommage aan deze Duitse grootmeester.

Alleen op de Wereld

Alleen op de Wereld

Nadat ik beide covers had uitgetekend, ingekleurd en van typografie voorzien, werd de knoop doorgehakt. Ja, de tweede cover was positiever, kleurrijker en misschien zelfs commerciëler... Maar het eerste ontwerp was eerlijker, straffer, directer en sloot qua sfeer veel beter aan bij de thematiek van het album. Het was me al redelijk snel duidelijk dat dit ontwerp dé uiteindelijke cover moest worden. Toegegeven, het ziet er een beetje cru uit, maar dat mag ook: het ontwerp moet tenslotte de ambitie hebben om op te vallen in de rekken van de stripspeciaalzaak én om de interesse te wekken van de potentiële lezer, voor de klant, nietwaar?

De prent met de climactische scène tussen Remi en Barberin zou de cover worden. Maar het tweede ontwerp heb ik uiteindelijk ook heropgevist als illustratie voor de backcover, waar tegelijk ook de korte inhoud aan werd toegevoegd... Ook de uitgeverij (Saga Uitgaven) zag dit helemaal zitten: de keuze was dus gemaakt!

Alleen op de Wereld

Alleen op de Wereld

Zoals eerder vermeld zal dit album (waaraan momenteel de aller-aller-allerlaatste hand wordt gelegd om alles drukklaar te maken) uitgegeven worden door Saga Uitgaven. Ik kan bezielers/zaakvoerders Martin en Johan alleen maar dankbaar zijn én blijven voor de kans om dit boek uit te brengen in een prachtige, verzorgde uitgave. Merci, mannen!

Begin september verschijnt de hardcoverversie, een maand later gevolgd door de sofctoverversie. Op signeersessies zal je me misshcien aantreffen bij onderstaande banner.

Alleen op de Wereld

Oh ja, als uitsmijter... Ik heb ook een leuke trailer gemaakt voor dit album en op YouTube gepost. De trailer sluit (met die opeenvolging van potloodschetsen, inkttekeningen en ingekleurde platen) perfect aan bij dit making of-concept, dus geef ik je bij deze met alle plezier de première:



De muziek waarop ik deze beelden heb gemonteerd, is een liedje van een groep waarvan ik als tiener tot op heden een enorme fan ben gebleven: Gorki. Ik heb in 2010 nog samengewerkt met Luc De Vos en zijn groep aan een theatertournee en was dan ook enorm aangegrepen door zijn plotse overlijden op 29 november 2014. Maar dat is (godzijdank) niet de reden waarom ik voor dit lied heb gekozen. Ik blijf een enorme fan en de muziek van Gorki is altijd een soundtrack bij mijn leven geweest. Hij Is Alleen is een van mijn favoriete Gorki-nummers en in alles (titel, sfeer,...) een perfecte combinatie met de platen uit dit album. En meteen ook een bedankje aan Gorki voor alle geweldige muziek...

En hopelijk is dit dan ook meteen ook een perfecte afsluiter voor deze laatste aflevering van De Commentator. Hopelijk heb ik je een beetje kunnen boeien. Of wie weet... zelfs kunnen warm maken voor het album?"


Making of Alleen op de Wereld (5):
De tekst en de tekstballonnetjes
22/04
TOP
Om de zoveel tijd verschaft Bart Proost ons een kijkje op zijn vorderingen aan de strip Alleen op de Wereld.

"Er zijn — ruwweg — twee manieren om tekstballonnen toe te voegen aan een stripverhaal: ofwel teken je de ballonnetjes met de hand (rekening houdende met de hoeveelheid tekst die er in komt te staan — zie scenario), ofwel plaats je de ballonnetjes met de computer (met de nodige software, bijvoorbeeld Comic Life).

Het heeft allebei zijn voor- en nadelen: de eerste werkwijze (ballonnen tekenen) spaart je wat tekenwerk uit (waar je een ballon plaatst moet je niks tekenen natuurlijk), maar je kan dan achteraf ook niet meer spelen met de plaats, de vorm of het formaat van de ballon. En da's natuurlijk wel handig als je je tekst nog wat wil wijzigen (uitbreiden of inkorten). Maar ook bij vertalingen is het digitaal plaatsen van ballonnen meegenomen: de ene taal is nu eenmaal wat bondiger dan de andere.

Voor Alleen op de Wereld was de keuze snel gemaakt: aangezien ik mezelf de vrijheid wou geven om achteraf nog wat te zoeken en te spelen met de teksten (bewoordingen, zinsconstructies, enzovoort), koos ik al vanaf de eerste schetsen voor volledig uitgewerkte tekeningen zonder handgetekende tekstballonnen. Die heb ik dus achteraf (zelfs pas nà de inkleuring) toegevoegd met het digitale pakket Comic Life. Het was ook deze versie die ik — in mijn korte zoektocht naar een publicatie — omzette in pdf's en doormailde naar mogelijke uitgevers. Deze versie kon je trouwens ook zien en lezen in Stroke waarin Alleen op de Wereld werd voorgepubliceerd.


Tot mijn grote verbazing bleken er meerdere uitgeverijen serieuze interesse te hebben om dit album uit te geven. En aangezien ik alleen uitgeverijen had aangeschreven voor wiens catalogus ik het grootste respect heb, was dat natuurlijk een hele eer... Uiteindelijk viel de keuze op een uitgeverij die prat gaat op kwaliteit en mooie uitgaven: Saga Uitgaven.

Na een overleg met beide sympathieke heren werd besloten om de lettering licht aan te passen: de ballonnen werden behouden, maar in de uiteindelijke opmaak (in InDesign) zou de uitgeverij een lichtjes aangepast lettertype gebruiken. Zonder enig probleem werd het uiterst geschikte lettertype (en de beste lettertypegrootte) gezocht en gevonden. Na enkele aanpassingen hier en daar (en enkele tekstuele toevoegingen van Jorikus Magnus-scenarist Stijn Verhaeghe) stond de lay-out eindelijk op punt. Nog eens een dikke merci, Stijn!

Voorbeeld van lettering in Comic Life (door Bart Proost):

Voorbeeld van lettering in InDesign (door Saga Uitgaven):


En nu? Momenteel wordt de cover nog onder handen genomen... en daarna is het wachten tot september 2015!

Volgende keer, in de laatste aflevering van deze making of, vertel ik nog wat meer over het ontwerp van die cover(s), over de releasedata en krijgje de trailer van het album voorgeschoteld. Benieuwd of jedie zal lusten. De titel is ondertussen al definitief: Alleen Op De Wereld: Chavanon... Meer info volgt dus nog, beloofd!

Tot slot een andere vergelijking tussen beide letteringen, nu van een complete plaat."





Making of Alleen op de Wereld (4):
Het inkleuren
07/03
TOP
Om de zoveel tijd verschaft Bart Proost ons een kijkje op zijn vorderingen aan de strip Alleen op de Wereld.

"
Voor de inkleuring van deze Alleen op de Wereld ben ik meermaals aan het twijfelen geweest. Eerst — in den beginne — was het mijn bedoeling om het verhaal zwart-wit te laten. Vandaar dat ik ook — in tegenstelling tot bijvoorbeeld de lijntekeningen van mijn Alexander De Grote-strips — bij het inkten al extra veel werk had gestoken in het werken met schaduwen en sterke licht-donkercontrasten. Zonder inkleuring leek het me belangrijk om terug te vallen op een beetje good old clair-obscur, voor de dieptewerking, maar ook voor de sfeer... Maar dat had ik vorige keer ook al deels besproken.

Iets wat me in dit stadium al redelijk snel duidelijk werd, was dat ik in de opmaak van de bladspiegel niet wilde werken met een klassieke, witte kadrage maar eerder met pikzwarte randen, kaders en boordjes.


Als in een Droom, het befaamde 'experimentele' Robbedoes-album van Tome & Janry was het eerste album dat ik onder ogen kreeg dat volledig gebruik maakte van zulk een kadrering en da's blijkbaar altijd blijven hangen. Toen ik 2008-2009 in functie van mijn exposities in Neerpelt (Dommelhof) en Turnhout (Warande) voor de eerste keer uitpakte met wat somberder en grafischer werk dat was gebaseerd op liedjesteksten, wel, toen waren de zwarte randen en kaders ook automatisch van de partij. Eens ik diezelfde prenten even later herwerkte (voor Plots! Magazine) tot kortverhaaltjes, wel: hetzelfde verhaaltje. Sobere, beetje zwaarmoedige verhaallijnen met even zwarte en zware kaders. Noem het gerust een stilistische afwijking...



Maar na een tijdje sloeg de twijfel dus toe... Misschien was het toch beter om de pagina's wat kleur te geven? Enkele ingekleurde proefplaten zouden duidelijkheid scheppen.
Inkleuren, oké. Maar hoe? Welke techniek zou ik uitproberen. De klare, kleurrijke en strakke digitale illustratorinkleuring van Alexander zou te commercieel, te clean en te tijdrovend zijn voor dit project. Te tijdrovend? Ja, na een fulltimejob in het onderwijs, een druk gezinsleven, een basketbalcompetitie en een andere stripreeks, schiet er nu eenmaal niet héél véél tijd over voor nog een extra stripalbum. Als ik Alleen zou inkleuren, dan zou het op een knappe maar deadlinevriendelijke manier moeten gebeuren.

Optie 1: laat iemand anders de inkttekeningen inkleuren. Bijgevolg had ik gevraagd of mijn moeder, gerenommeerd grafisch kunstenaar Bie Flameng (www.bieflameng.be), een paar proefplaten wilde inkleuren in haar gespecialiseerde techniek (kleurpotlood, digitaal bewerkt). De resultaten waren zéér knap, sfeerrijk en — zeker — origineel. Maar bij nader inzien stak ze er toch wel érg veel tijd in en daar voelde ik me niet op mijn gemak bij. Het was niet de bedoeling om zelf te besparen op werktijd om dan anderen met een berg onbezoldigd werk op te zadelen. Profiteren, noem ik dat. ;-)

 
Optie 2: op zoek gaan naar een alternatieve, bewust ruwe, efficiënte digitale inkleuring, liefst gebaseerd op grijswaarden, gecombineerd met één steunkleur. Na wekenlang experimenteren in Photoshop (spelen met lagen, tinten, enkele filters, verschillende steunkleuren, enzovoort... Het exacte proces houd ik liever voor mezelf) had ik uiteindelijk mijn gewenste techniek gevonden: gebaseerd op blauwgrijze tinten maar vooral een techniek die authentiek en grafisch is, maar tegelijk ook expres een beetje buiten de lijntjes kleurt.

 
En toen begon... de rondvraag: een digitale proefversie van de zwart-witversie ging overal mee naartoe en werd voorgelegd aan iedereen die enigszins geïnteresseerd was... Stripverzamelaars op stripbeurzen, gerespecteerde stripkenners, collega-tekenaars en -scenaristen, uitgevers, familie en vrienden,... De vraag was eenvoudig: zwart-wit of toch eerder ingekleurd?

 
Na een wekenlange enquête was het antwoord duidelijk: inkleuren maar! Eventjes slikken... Maar de ondervraagden hadden natuurlijk gelijk: dit album verdiende een kleurtje. Dus: vier maanden extra werk... Maar het resultaat mag (hopelijk) gezien worden... Oordeel vooral zelf."



Making of Alleen op de Wereld (3):
Het tekenwerk in inkt
27/12
TOP
Maandelijks verschaft Bart Proost ons een kijkje op zijn vorderingen aan de strip Alleen op de Wereld.

"Het schetsen en het uitwerken van de potloodtekeningen voor dit album werd tussendoor afgewisseld met het inkten van diezelfde pagina's...

Dat is geen bewuste keuze geweest, het is gewoon zo gegroeid. Het had vooral te maken met de context, de situatie waarin ik werkte aan deze platen. Zoals eerder gesteld heb ik deze strip meestal tijdens mijn verlofperiodes getekend (ik ben leerkracht, dus we hebben het over de schoolvakanties, daar zijn er genoeg van).

De potloodtekeningen werden voornamelijk overdag getekend, en thuis. Het inkten gebeurde dan weer veelal op vakantie in het buitenland: Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, enzovoort. Daar was ik namelijk vooral 's avonds aan het werk, op een gezellig terrasje in de bergen. Dat weerspiegelt zich ook een beetje in de landschappen.


Het inkten is overigens veruit mijn favoriete bezigheid bij het maken van een stripalbum. Velen zullen dit misschien een beetje vreemd vinden. Uiteindelijk houden de meeste tekenaars voornamelijk van de potloodfase, maar dat staat bij mij pas op de tweede plaats. Ik houd van het strakke, het overdachte, het gecontroleerde en zelfs het definitieve van een inktlijn. Ik ben dan ook enorm lineair ingesteld als tekenaar. Ik ben echt een 'lijnenman': de dynamiek, de sfeer, de details van een tekening vallen pas echt in de plooi bij de omlijning in inkt. Nu, de zwierigheid en de spontaniteit van een potloodtekening: dat heeft ook zeker zijn charme maar bij mij heeft de zwarte inktlijn toch net een streepje (hèhè) voor...

 
Het inkten is trouwens ook bepalend voor mijn — ehum — herkenbare tekenstijl: mijn tekeningen worden altijd wat strakker, sommigen zouden zeggen 'hoekiger' door mijn inktlijnen. Dat heeft ook te maken met mijn inkleuring... maar daarover later meer.

Ik werk bijna uitsluitend met Rotring Tikky Graphic (voorgevulde) tekenstiftjes & Artline Ergoline Calligraphy pennetjs — en soms zelfs met alcoholstiften! Voor mij dus geen potjes Oost-Indische inkt, penseeltjes of andere merken van stiftjes... In principe ben ik iemand die — zeker voor Alexander De Grote (mijn andere, erg kleurrijke stripreeks) — weinig werkt met een uitgesproken schaduweffect via zwart-witcontrasten. Maar oorspronkelijk was ik van plan om dit album slechts in zwart-wit uit te werken en bovendien vroegen de meeste scènes ('s avonds bij mevrouw Barberin, in de dorpscafé Notre Dame, enzovoort) om toch redelijk duistere settings en sfeerschepping. Bijgevolg zijn de prenten in dit album donkerder en zwarter dan men van mij gewend is: vandaar dat ik daarnet ook die kalligrafiepennetjes en die alcoholstiften noemde. Soms voor diepzwarte vlakken, vaak voor eerder verticaal gearceerde schaduwvlakken. Geloof me vrij: je zal er niet naast kunnen kijken!

 
Als afsluiter deze platen nog, de eerste pagina's van het album: zoals je ziet is ook de inkting vaak een werk in verschillende fases. Of hoe een eerste fase nog wat te leeg, te wit, te karig blijkt te zijn en pas na een deel aanpassingen en aanvullingen meer diepte en meer contrast begint te vertonen. Tja, het moet goed zijn...



En dan heb ik het een volgende keer over de inkleuring — dat was een hele dobber. Wel inkleuren, niet inkleuren, en in welke techniek dan. Maar een tipje van de sluier wil ik al oplichten... een heel grote rol in die beslissing was weggelegd voor de kaders. Die zouden namelijk niet wit blijven maar — geheel in de lijn van het verhaal — pikzwart worden. Volgende keer: de inkleuring!"



Making of Alleen op de Wereld (2):
Het verhaal
02/12
TOP
Maandelijks verschaft Bart Proost ons een kijkje op zijn vorderingen aan de strip Alleen op de Wereld.

"Vorige keer ben ik dieper ingegaan op mijn motivatie om te kiezen voor het verstrippen van Hector Malots klassieker.

Misschien moet ik toch ook nog even vermelden dat ik er heel bewust voor heb gekozen om de eerste hoofdstukken van het verhaal (die in jeugdversies van het boek vaak zijn samengevat tot een korte proloog van enkele alinea's of enkele pagina's — afhankelijk van de uitgave) dieper uit te spitten en uit te werken.

Het is namelijk net die proloog van dit verhaal die ik altijd erg aangrijpend heb gevonden: stel je voor, als achtjarig kind erachter komen dat je ouders eigenlijk je echte ouders niet zijn... Meer nog, dat je als vondeling bent opgenomen door iemand die je alleen maar zag als een kans om makkelijk rijk te worden... Dat je zogenaamde vader dus eigenlijk helemaal niks met je te maken wil hebben.

Waarom in jeugduitgaves van Sans Famille net dàt gegeven wordt weggemoffeld in een paar regeltjes, zal ik wel nooit begrijpen. Maar goed, bijgevolg heb ik dat thema maar lekker dik in de verf gezet. :-)

Het tekenwerk (potlood)
Maar genoeg over het verhaal, de insteek en het scenario nu: tenslotte is het niet mijn verhaal. En is het scenario — zoals eerder al besproken — een samenraapsel van invloeden...

Het tekenwerk voor dit album heeft een redelijke evolutie doorlopen. Aan de geïnkte tekeningen zal je het niet zo merken (die zijn erg uniform qua stijl), maar de potloodscans van dit album vertellen een ander verhaal: maar goed dat ik alle potloodtekeningen heb ingescand (ik had blijkbaar al zo’n voorgevoel dat ik ooit eens een making of mocht schrijven voor De Commentator. :-)

In elk geval: voor het eerste tiental pagina's had ik de ambitie om de potloodtekeningen enorm summier te houden. Bijgevolg zijn die pagina's erg basic: ruwe lijnen in een erg schaarse, kale compostie van figuren, dieren en landschappen. De achterliggende gedachte was: tijd winnen. Ik zou de details wel toevoegen in inkt.


Het zou gelogen zijn als ik hier zou beweren dat het een bewuste keuze was, maar gaandeweg is dat opzet veranderd: naarmate ik meer pagina's in potlood begon uit te werken, werden deze tekeningen ook steeds uitgewerkter. Eigenlijk merk ik dit nu pas, met het herbekijken van deze scans!


Voor een stuk heeft dit vooral tekentechnische redenen: de figuren en decors vroegen toch om uitgewerkter schetsen dan ik had verwacht. Bovendien wisselde ik het tekenen in potlood en inkt af, waardoor er natuurlijk ook vaak iets van het gedetailleerde 'inkten' begon door te schemeren in de daaropvolgende platen in potlood... Maar als ik écht eerlijk ben, denk ik dat ik er vooral gaandeweg steeds meer plezier in begon te krijgen: in het begin was dit album nog een 'stijloefening', op den duur was het een passie. En dat zie je ook in de details van de potloodtekeningen. Voor werkt het althans voor mij: hoe meer werkgenot, hoe meer details. :-)


P.S.: Onderstaande prent vertoont de tekst 'Einde'. Vreemd, want in het uiteindelijke album volgen er nog veertien pagina's na die specifieke pagina... En hoe dat zo komt, doe ik een volgende keer uit de doeken."


Making of Alleen op de Wereld (1)
01/11
TOP
Volgend jaar publiceert Saga Uitgaven het album Alleen op de Wereld van Bart Proost. Op onze vraag presenteert de auteur een maandelijkse making of.

Proloog
"Ik ben al een jaar of zes écht intensief bezig als striptekenaar... Voordien was ik vooral actief als illustrator. Ik had wel wat losse stripfiguurtjes (onder andere Alexander De Grote en de ter ziele gegane Superpé) maar die verschenen enkel op mijn website.



Vreemd genoeg is de overgang van illustraties naar stripverhalen en gags vooral ingeleid door een nogal aparte expositie (Klank & Beeld) die ik hield in 2008 in Provinciaal Domein Dommelhof in Neerpelt: ik had voor die expo een deel van mijn favoriete liedjesteksten (van onder andere The Smiths, Eels, Gorki, R.E.M.,...) vertaald naar — voor mijn doen — vrij serieuze en grafische beelden (grote prints) en video's die tijdens deze expo geprojecteerd werden.



Dit alles had twee belangrijke gevolgen. Ten eerste mocht ik — in dezelfde stijl — de achtergrondprojecties voor de theatertournee van Gorki (voor hun geweldige album Voor Rijpere Jeugd) uit 2009) verzorgen. Een geweldige eer voor een fan van het eerste (of toch tweede) uur. En ten tweede kreeg ik een mooie individuele expositie aangeboden tijdens Strip Turnhout 2009.



Dit had al snel heel andere consequenties: de Alexander De Grote-gags vonden al snel onderdak bij Brabant Strip en later bij Strips2Go!. Maar ook de meer grafische beelden, die ik ondertussen had verwerkt tot kortverhaaltjes voor Plots, hadden hun effect niet gemist... Meerdere vrienden en kennissen maanden me aan om ook in deze stijl (melancholischer maar ook volwassener dan de klare lijn-stijl van Alexander) verder te blijven werken.

Dat motiveerde natuurlijk... maar wat, welk verhaal moest ik dan in godsnaam gaan tekenen? Ik had wel een idee. Een verhaal dat me geweldig aansprak. Maar zou daar iemand nog interesse voor hebben in deze moderne tijden?...

Waarom?
Alleen op de Wereld? Remi? Waarom wil je dàt verhaal nu tekenen?” Dat moet zowat de vaste reactie zijn die ik kreeg van kennissen, vrienden en collega's als ik vertelde dat ik de proloog van dat klassieke verhaal van Hector Malot aan het uittekenen was. Het antwoord op die vraag is gewoonweg: omdat ik daar zin in had. Omdat ik het wil doen. Meer redenen heeft een tekenaar niet nodig, lijkt me. Maar toch...

Sinds oktober 2010 ben ik — in horten en stoten — bezig geweest aan dit boek. Een voltijdse baan, pasgeboren kinderen, exposities, het stadstekenaarschap van Lommel en vooral het werk aan de stripreeks Alexander De Grote... Het is eigenlijk een wonder dat er nog wat tijd over was om aan dit stripverhaal te werken.

Het verhaal op zich heeft me altijd aangesproken... en dan vooral de inleidende hoofdstukken. Het thema is duidelijk: een kind wordt in de steek gelaten door een gekwelde volwassene. De kranten staan dagelijks vol van dit soort verschrikkelijke berichten. Het zal me altijd blijven verbazen hoe vaak volwassenen de onvoorwaardelijke liefde en het enorme vertrouwen van kinderen kunnen misbruiken. Ik ben zelf vader van twee jonge kinderen en ik kan er niet aan uit wat zulke mensen — vaders en moeders — bezielt.

Trouwens, ik heb nog een ander — waargebeurd en ongelooflijk maar onbekend — verhaal in het achterhoofd dat ik ooit wil verstrippen, met dezelfde ingrediënten: hoe een kind de emotionele speelbal kan worden van de meedogenloze wereld der volwassenen. Maar dat verhaaltje houd ik lekker nog even voor mezelf. Om maar te zeggen dat die thematiek me nauw aan het hart ligt.

Dat gevoel — ongeloof, onbegrip, verbijstering — ligt aan de basis van dit album. Maar voor het scenario en de dialogen heb ik natuurlijk moeten teruggrijpen naar het boek zelf: Sans Famille uit 1878. Maar da's niet alles: ook de realistische Franse tv-verfilming Remi (uit 2010) en vooral de heerlijk pathetische animeversie Nobody's Boy (uit de jaren 1980) heb ik zeker een tiental keer bekeken. Bijgevolg zijn de gebruikte perspectieven en situaties in dit album soms erg schatplichtig aan de regie van Osamu Dekazi of Jean-Daniel Verhaeghe. Wat oorspronkelijk een uit de hand gelopen stijloefening was, is zo verder uitgegroeid tot een volledig stripverhaal. Een mix van meerdere invloeden, een geheel eigen stijl en een klassiek verhaal.

Is dit het eerste deel van een hele reeks, een volledige stripversie van Sans Famille? Misschien... Maar misschien blijft het ook bij dit ene verhaal. De inleiding. De proloog. Het meest schaamteloos emotionele deel van het boek. Een vervolg? Dat zal de tijd dus wel uitwijzen.

Maar één ding weet ik zeker: ik heb nog nooit met zoveel zin, zoveel goesting, zoveel werklust bezig geweest aan een project als aan dit stripverhaal. Ik kan alleen maar hopen dat dit ook een beetje te merken valt aan het resultaat. Ik heb alvast enorm genoten van het tekenwerk. Hopelijk geldt voor jullie hetzelfde.

De personages
De hoofdpersoon is Remi, Remi is rustig, aardig, medelevend en zelfstandig: Remi is het belangrijkste personage uit het boek. Hij is een lieve, positieve, maar beetje emotionele jongen. Naïef ook. Onschuldig. Hij is acht jaar oud. Hij woont in een armzalige hoeve samen met zijn moeder. Hun relatie is er een van onvoorwaardelijke liefde: zijn moeder betekent alles voor hem en hij betekent alles voor haar. Ze steunen op elkaar door dik en dun: ze delen vriendschap, vreugde, leed, verdriet, troost en hoop. Remi's hele bestaan draait om de relatie met zijn moeder... en het gebrek aan een vader.

Het hoofdthema van het verhaal is Remi's grote levensvraagstuk... Hij weet niet wie zijn ouders zijn (en zodoende heeft hij geen thuis). En elke keer als hij een 'thuis' vindt, gebeurt er weer iets waardoor dat hem weer word ontnomen.

Qua ontwerp is Remi een typisch figuurtje: cirkelvormig hoofdje, grote ogen (een stijlelementje dat ik van Floor de Goede heb — euh — 'geleend') en een erg eenvoudig boerenkloffie.



Moeder Barberin is de (pleeg)moeder van Remi. Ze is een enorm zachtaardige vrouw en ze houdt enorm veel van Remi. Moeder Barberin heeft echter één groot geheim voor Remi: hij is een vondeling en zij heeft hem geadopteerd (samen met haar man, Jérome). Ze heeft dit altijd angstvallig verborgen gehouden voor Remi. Wat haar betreft, is Remi haar eigen kind. Ze zou voor hem door het vuur gaan. Toch kent moeder Barberin ook een groot gemis: ze zou graag terug een gezin vormen met haar man Jérome. Maar deze is al jaren aan het werk in Parijs. Ze beseft echter niet hoezeer haar man verandert is in de loop van de jaren.

In de film van Frédéric Vitoux en Verhaeghe is moeder Barberin een vrouw op leeftijd. Persoonlijk vond ik het geloofwaardiger om van haar een jongere, trotse vrouw te maken. Dat past toch beter bij een achtjarig kind en bovendien kon ik zo van haar man, de bruut Jérome Barberin, dan ook een jongere, krachtige kerel (inclusief hoekige kaaklijn!) maken die meer het fysiek intimiderende uitstraalde dat ik graag wilde uitbeelden.



Vader Barberin (Jérome) is zijn pleegvader. Remi leert hem pas kennen. Maar vader Barberin blijkt een bruut te zijn: hij heeft Remi indertijd enkel in huis genomen 'voor het geld' (in de hoop dat zijn echte ouders ooit zouden komen opdagen). Jérome blijkt een norse, agressieve man te zijn geworden... getekend door teleurstelling en ongeluk. Hij verkoopt Remi aan Vitalis zonder dat moeder Barberin daar iets van afweet. Hij wil niet langer geconfronteerd worden met de vondeling en hij heeft het geld hard nodig om zijn schulden af te betalen. Zo breekt hij het vertrouwen van zijn vrouw alsook Remi's vertrouwen in volwassenen, in zichzelf, in de wereld...



Vitalis is de man die Remi overkoopt nadat Remi te horen kreeg dat moeder en vader Barberin zijn ouders niet zijn. Vitalis is een oude straatmuzikant die met dieren optreedt voor geld. Vitalis is op het eerste zicht een grimmige man, kort van stof ook. Maar hij leert Remi erg veel — zowel praktisch gezien als eerder filosofisch gezien. Ze worden echte vrienden met veel wederzijds respect. Vitalis zal een ruwe bolster blijken te zijn... met een hart van goud.

Vitalis heeft een geijkt uiterlijk: iedereen die het boek heeft gelezen, weet dat hij een statige, oudere man met een grijze baard, een hoed en mantel is. Persoonlijk vind ik dat mijn versie iets wegheeft van Homnibus of Gandalf. Een beetje het mysterieuze tovenaarstype dus. En daar ging ik ook voor: hij is wel een straatartiest en geen tovenaar, maar hij moet tegelijkertijd strengheid, mysterie als empathie uitstralen. Hopelijk is dat gelukt."