Onderstaande
bijdrage van Sophie Bogrow verscheen
eerder in het Franse stripmaandblad Casemate
nummer 58 van april 2013.
Over
de omvang van de taak: "Als een scenarist
van het kaliber Yann je overvalt met het voorstel om iets
te maken waar je al altijd zin in had — een album
over de jaren 1930
en 1940 —, dan grijp je die kans zonder verdere
vragen te stellen! Ik besefte de omvang van de taak pas
achteraf. Tot dan maakte ik hedendaage strips en sf: makkelijk,
alles is uit te vinden! Toen ik de toren met historische
en technische boeken van Yann zag, tjokvol post-its, dacht
ik "Goeie God!" Sindsdien is die toren verdubbeld,
zelfs verdriedubbeld. Elk detail in elke prent vergt meerdere
verificaties, elke oude foto met details die een beetje
wazig zijn, moet gecontroleerd worden..."
Over toewijding: "Een vliegtuig
tekenen is niet zo moeilijk als het lijkt. Fundamenteel
is het altijd een centrale koker en een paar vleugels.
Als je dat begrijpt, zijn alle perspectiefproblemen van
de baan. Pas daarna wordt het gecompliceerd, met massaal
veel minuscule details die correct geplaatst moeten worden.
Een kwestie van discipline, en uren en uren toewijding."
Over Steven Spielberg en Star Wars: "Deze
toestellen, na de kamikazeaanval van de Japanse bommenwerpers,
zijn Corsair-vliegtuigen. Om me de sfeer eigen te maken,
bekeek ik een oude Amerikaanse tv-serie uit de jaren 1970,
Baa Baa Black Sheep (later Black Sheep Squadron
genoemd). Die ging over een eskadron piloten van
de Navy in de Pacific. Met de series Band of Brothers
en The Pacific van Steven Spielberg had
ik alle audiovisuele referenties. Het gebeurde wel eens
dat ik aan Star Wars dacht bij de achtervolgingsscènes
in de lucht. Maar serieus, dat heeft er niets mee te maken!"
|
|
Over
specialisten: "Makkelijk gezegd dat je alles
op internet vindt, maar als het over een onderwerp gaat
waar je niets over weet, loop je snel verloren. Waar vind
je je weg, hoe kan je bepaalde info checken op betrouwbaarheid?
Ik postte een beetje gedemoraliseerd een hulpoproep op
mijn blog. Snel daarna kwam een eerste antwoord dat me
naar andere adressen leidde, en het kwam tot een sneeuwbaleffect.
Ik heb nu een ondersteunend netwerk: een voormalig bewaker
van het Koninklijk Musuem van het Leger en de Krijgsgeschiedenis
in Brussel, een Canadees die in de luchtvaart werkt, allen
gepassioneerd. Als ik ergens aan twijfel post ik het online
en 's anderendaags heb ik alle antwoorden. Als tegenprestatie
beloof ik hen tekeningen. Aan deze gulle speialisten ben
ik inmiddels een fortuin aan originelen verschuldigd!"
Over groeiende bomen: "Het gebeurt
wel eens dat mijn 'wetenschappelijk comité' een
fout vindt in mijn afgewerkte platen. Geen andere keuze,
ik herbegin! Als ik een historische film bekijk wil ik
die tenvolle geloven: ik eis hetzelfde voor mijn albums.
Alles moet juist zijn. Voor de scènes in Silezië
ging ik zelfs naar het bos om te zien hoe bomen groeien."
Over vier jaar uitstel: "De eerste
pagina's zijn vier jaar geleden getekend, enkele maanden
nadat Yann het scenario had geschreven. Er zijn heel wat
oorzaken voor dit uitstel: de documentatie, maar ook de
andere lopende series, en het feit dat ik de eerste twintig
pagina's grotendeels heb hertekend. Bovendien kan ik onmogelijk
een prent tekenen zonder de voorgaande af te hebben...
Van het volgende en laatste deel zijn er al een twintigtal
pagina's klaar. We hopen op een verschijning tegen eind
dit jaar."
|
|
Over
lastige kinderen: "Vrouwengezichten zijn
moeilijk in realistische strips want uitdrukkingen maken
hun trekken lelijker. Maar kinderen zijn nog lastiger!
Bij hen is alles anders, de verhoudingen, de mimiek, de
reacties, de houdingen, de manier van bewegen,... en alles
verandert naargelang ze verouderen. Tussen elke flashback
naar hun kindertijd verloopt er twee of drie jaar. Om
alles nog moeilijker te maken, moeten de twee jongens
op elkaar lijken en moet elk kind herkenbaar zijn in hun
volwassen gedaante! Ik haalde mijn zoon van tien jaar
erbij en mijn neef van twaalf (een uitstekende acteur!):
ik heb tonnen schetsen gemaakt, ik heb hen bepaalde scènes
doen spelen. Het resultaat zag er nooit uit zoals ik het
me verbeeldde."
Over de tekenstijl: "Men spreekt
me vaak aan over de elegantie en de rondingen van mijn
tekenstijl. Bedankt, maar dat is zo niet voorzien, zelfs
als ik sinds lang de moeite doe om een maximum aan uitstraling
met een minimum aan lijnen nastreef. Het heeft mischien
te maken met mijn inkttechniek, met viltstift en Chinese
inkt en een groot penseel dat de tekening verzacht."
Over stijlen vergelijken: "Recent
heeft men me vergeleken met illustrator Pierre Joubert
(nauw betrokken met het ontstaan van de scouts en hun
voorkomen in Frankrijk en België, red.) van wie ik
niets kende. Ik denk dat het te maken heeft met de jaren
1930-context, de scouts en de korte broeken. Als kind
las ik Mickey, Robbedoes en vooral comics. Verreweg
mijn favoriete tekenaar is de Brit Alan Davis, tekenaar
van onder andere Captain Britain, vooral als
hij als duo samenwerkte met Mark Farmer, een geniale inkter.
Ik heb me altijd dichter bij hun werk gevoeld dan een
Jim Lee bijvoorbeeld, met een killer, hoekiger tekenstijl,
minder helder."
|
|
Over
verhaalsubtiliteiten: "Ik heb deze platen
volledig hertekend, net zoals de flashbacks in de eerste
twintig platen. Ik begon zelfverzekerd voordat ik me realiseerde
dat de jeugdscènes niet werkten. Voor een deel
omdat ik de kinderen niet genoeg had uitgewerkt, maar
ook door het scenario dat yann voor me had geschetst.
Doorheen zijn komische tekeningen onstnapten me heel wat
verhaalsubtiliteiten. Hier bijvoorbeeld had ik eerst het
geflirt tussen de twee niet door."
Over decoupageverschillen: "Ik heb
dus de volledige bladschikking, de decoupage en de kadrages
in functie van mijn stijl herwerkt. En Yann heeft me vanaf
pagina 20 een uitgeschreven, veel explicieter scenario
bezorgd. Ik heb zijn decoupage, met zijn gewoontes die
van de mijne verschillen, met niet minder respect gehanteerd,
maar wat goed werkt heb ik wel overgenomen, zoals een
vlotte beweging in de eerste strook (de eerste vier prenten)
of door prenten te overlappen of een prent op een grotere
tekenen..."
Over de inkleuring: "Voor de inkleuring
deed ik een beroep op Usagi. Buiten basisinformatie over
dag of nacht, de kleur van uniformen, de details van beschilderingen
op de vliegtuigen, enzovoort had ze vrij spel. Na lange
discussies met Yann hebben we gekozen voor een kleurenpalet
dat oud en wat morsig oogt. Je moet de modder voelen....
en het onderscheid tussen de twee jongens moest ook duidelijk
zijn. We hebben vaak details herbekeken om de leesbaarheid
te vergroten. We hebben tot twee keer toe hun haarkleur
veranderd. Usagi heeft enorm veel tijd besteed aan elke
pagina." |