Stripspeciaalzaak.be > Robert en Bertrand

Samenvatting
In de Antwerpse haven redden een oplettende Robert en een optredende Bertrand Nummer 17 van een aanslag. De speurder denkt echter dat de vagebonden onder één hoedje spelen met de dader. Deze wordt vermoord door een handlanger, waarna Robert en Bertrand door mijnheer Mangin ontzet worden. Hij verzoekt hen undercover te gaan in Herberg Het Zand, vermoedelijk hoofdkwartier van een bende internationale opiumsmokkelaars. Het echtpaar Mangin neemt onderwijl Joeki onder zijn hoede. In de herberg leren de landlopers de louche kroegbaas Evert kennen en diens aantrekkelijke dochter (Evelyne, hier nog niet bij naam genoemd). De boeven hebben al snel door dat de zwervers voor de politie werken. Bovendien werkt Everts vriendin Ank undercover als dienstmeid bij de Mangins met als doel informatie door te geven aan haar minnaar. De drie helden worden door de bende gevangengenomen, maar bevrijd door Everts blonde dochter, die de gevangenneming van een kind te ver vindt gaan. Robert en Bertrand gaan nu op weg om Nummer 17 te ontzetten, waarvan ze weten dat hij bij de Rode Molen zal worden overvallen door Evert en zijn kompanen. Hoewel ze hem weten te bevrijden, is hij er vast van overtuigd dat ze dat uit eigenbelang doen. De door Joeki verwittigde Mangin en de gendarmes nemen de bende gevangen. De hardleerse Nummer 17 krijgt van Robert een pak voor zijn broek. De Rode Molen gaat in vlammen op. Everts dochter neemt in tranen afscheid en vertrekt naar Parijs, een verliefde Robert achterlatend.

Thema
Misdaad: moord, opiumsmokkel. Opiumsmokkelaars proberen Nummer 17 uit de weg te ruimen, omdat hij hen te dicht op de hielen zit.

Locatie
Antwerpen.

Periode
Eind negentiende eeuw. Er zijn nog geen huizen aanwezig achter de Rode Molen, begin twintigste eeuw in elk geval wel. Zie Bijzonderheden.

Vermomming
Geen.

Redding
Bertrand redt Nummer 17 van een aanslag, een losgemaakte houten kist die op hem dreigt te vallen.

Bijzonderheden

Eerste album met een scenario van Marck Meul, plus het eerste dat niet door Willy Vandersteen geschetst is. Ron Van Riet zou alle albums vanaf nu schetsen.
Laatste album uit de België-cyclus.
Robert opent het album met de eerste vier regels van het refrein van De Lichtjes van de Schelde uit 1952, oorspronkelijk gezongen door de Vlaamse zanger, gitarist, kunstfluiter, entertainer en acteur Bobbejaan Schoepen, artiestennaam van Modest Hyppoliet Joanna Schoepen (1925-2010), die ook de muziek schreef. De tekst was van Anton Beuving (1902-1971), een van de pseudoniemen van Anton Oliemans, een Nederlandse tekst- en misdaadschrijver.(1)

Bobbejaan Schoepen in 1953 in het countrymuziekprogramma Grand Ole Opry in Nashville, Tennessee, in de Verenigde Staten (© Bobbejaan Schoepen Archive, België).

Anno 2023 kent Antwerpen nog een Herberg Het Zand, een café en eetcafé. Het pand lijkt echter totaal niet op de herberg in de strip.(2)

Op de hoek Sint-Jansvliet met zijstraat Zand het pand van de huidige Herberg Het Zand, kort na 1900.

Nummer 17 ziet Joeki nota bene als schelm en wil de jonge prins in de gevangenis stoppen.
Op pagina 19, prent 6, toont Robert een vooruitziende blik door te stellen dat over een aantal jaar alleen "de rijken" nog paard kunnen rijden. Het is tegenwoordig in elk geval een dure hobby.
De Rode Molen bestond echt. Het was een staakmolen, die dienst deed als korenmolen en lag op de hoek van de Sint-Bernardsesteenweg en de Eikenlei in de Antwerpse wijk Hoboken. In 1905 werd hij afgebroken en naar Putte verplaatst. Hij ging dus niet in vlammen op zoals in dit album.(3) Verder is er nog geen bebouwing rondom de molen aanwezig.

Boven: Prentbriefkaart van de Rode Molen rond 1902 (Verzameling Ons Molenheem). Onder: De Rode Molen op pagina 20, prent 1.

De kennismaking met Evelyne. Pagina 8, prent 8.

Robert wordt overduidelijk verliefd op een knappe, nog niet met name genoemde serveerster, dochter van de criminele herbergier Evert.
Een scheldwoord als "sloerie", wat in deze context slet, snol of hoer betekent (pagina 18, prent 5) zou door Vandersteen nooit gebruikt zijn. Evelyne noemt Ank zo, de minnares van haar vader.
Was er bij de Vandersteen-albums sprake van een steeds beter wordende relatie tussen Nummer 17 en de vagebonden, daarvan is hier geen sprake meer. Na vele albums is de jacht weer volledig open en vertrouwt de speurder de vagebonden voor geen meter meer. Het eindigt met een ultieme vernedering van Nummer 17 door Robert.
Nummer 17 is opeens niet meer de beste speurder van Mangin, maar “één van m’n beste speurders” (pagina 5, prent 6).
Zoals vaker een hint naar emigratie naar de Verenigde Staten. Evert zegt tegen Ank dat als de zaak goed voor hen had uitgepakt, zij naar Amerika hadden kunnen vertrekken (pagina 27, prent 6). Zie ook de Vandersteen-delen 9, 10, 24, 31, 34 en 48.
Het devies van de zwervers, “Alleen in gevaar, geweld in ’t gebaar”, werd door Willy Vandersteen geïntroduceerd, maar naarmate zijn albums vorderden steeds minder gebruikt. In de albums van Meul en Van Riet wordt deze leus in de meeste albums minstens eenmaal door de zwervers geëxclameerd. Hier op pagina 2 (prent 7), pagina 14 (prent 4) en pagina 21 (prent 9).
Op de achterflap wordt een verandering aangekondigd voor komend deel 68 en de daaropvolgende delen: 36 pagina’s, een groter formaat en twee pagina’s “encyclopedische bijlage” “voor de slimmeriken”. Dit plus een andere uitvalsbasis: het Parijs van de jaren 1900 met zijn rijke historie.

NOTEN