Stripspeciaalzaak.be > Robert en Bertrand

Samenvatting
Na broodrellen in Antwerpen worden Robert en Bertrand stomtoevallig gearresteerd door Nummer 17. Deze is een chantagezaak tegen reder Werlijn op het spoor. Hij wordt daar echter afgehaald. Mangin laat Robert en Bertrand vrij en geeft hun geld om te infiltreren in een verdachte dancing annex illegaal gokhol. Kastelein Fonkers chanteert Werlijn, men vermoedt om speelschulden. Er worden echter ook brandaanslagen op Werlijns schepen gepleegd. Na het verongelukken van Fonkers gaan deze aanslagen gewoon door. Daders blijken poesjenellenspeler Schafmans, zijn dochter Vera en hun medewerkers. De reden is dat Werlijn jaren geleden een schip met emigranten naar de Verenigde Staten had laten doorvaren, hoewel er cholera heerste onder de bemanning. Fonkers was de stuurman (volgens Mangin) of kapitein (volgens Schafmans) en chanteerde Werlijn voor geld. Van emigrant Schafmans kwamen zijn vrouw en twee kinderen om het leven. Hij keerde terug naar Antwerpen om Werlijn te ruïneren door zijn schepen te doen branden. Werlijn sterft op de vlucht, Schafmans en de zijnen dienen voor het gerecht te verschijnen.

Thema
Misdaad, moordaanslag op speurder Herbos, chantage, doodslag om gewin, brandstichting, wraak. Sociaal aspect is ditmaal ‘honger’ (pagina 1 en 2) en emigratie naar de Verenigde Staten om armoede en verpaupering te ontvluchten (pagina 21).

Locatie
Antwerpen, onder andere het Brabo-beeld aan de Grote Markt, het Steen en de Reepstraat (bedoeld wordt de Repenstraat), waar nog altijd een poesjenellentheater is gevestigd.

Links: De Brabo-fontein op de Grote Markt, gefotografeerd tussen 1870 en 1892.(1)

Periode
Het Steen is het oudste nog bestaande gebouw in Antwerpen, in de jaren 1200-1225 oorspronkelijk gebouwd als poortgebouw van de toenmalige plaatselijke burcht. Het album speelt in de jaren 1880, toen het Steen werd ontmanteld, waarvan sprake is op pagina 6. Tot die tijd was het compleet ingebouwd, maar men ging toen de Scheldekaaien recht trekken vanwege de groei van de havenstad. “... het Steen zelf werd met sloop bedreigd. Het kon gered worden, doordat zijn ligging tussen de geplande kaai en spoorweg geen hindernis vormde voor de aanleg van de kaaien.“ Wel kwam het Steen nu los te liggen van de rest van de oude stadskern.(2)

Vermomming
Geen.

Redding
Op pagina 1 redden Robert, Bertrand en Joeki bakker Hoidonks van een woedende menigte, die hem ervan beschuldigt om te speculeren met de broodprijs. Hoidonks is echter onschuldig.

Bijzonderheden

Poesjenellenpop De Neus is anno 2021 nog steeds van de partij (pagina 20, prent 1).

Het poppenspel was in de negentiende eeuw zeer populair bij de arme stadsbewoners van Antwerpen. Theatervoorstellingen met echte acteurs waren te duur, zodat er in kelders werd gespeeld, de zogeheten poesjenellenkelders. Marionettentheater De Poesje in de Repenstraat is anno 2021 nog steeds geopend.

Directeur van De Poesje in de Repenstraat — in het album de Reepstraat — was in werkelijkheid Leopold ‘Pol’ Pasmans (1831-1904) en niet Schafmans. De naam is hoogstwaarschijnlijk wel van Pasmans afgeleid.(3)

Edward de Rop en Willy Vandersteen bevinden zich onder de mensen op de dansvloer van dancing De Gulden Anker, De Rop in het midden links met strikje en Vandersteen op de rug gezien in het midden rechts, dansend met een vrouw met bril.

Dansende tekenaars op pagina 7, prent 2.

Het Wrekende Vuur is ook een avontuur van Judi, een stripreeks uit de jaren 1950 van Vandersteen en Karel Verschuere. Het album verscheen oorspronkelijk in 1953. In 1982 verscheen een heruitgave in de Magnum-reeks.
De potige portier van dancing Het Gulden Anker kan slechts door een gezamenlijke actie van de vagebonden worden verslagen.
De stoomtractor van de pagina’s 23 tot 27 heb ik niet kunnen achterhalen. Stoomtractors werden uiteraard ingezet om lasten te trekken, echter hoofdzakelijk om landbouwmachines aan te drijven. Ze werden vooral gebruikt in de periode 1880-1920.(4)

NOTEN