Samenvatting In Parijs steken boeven,  die tevergeefs paardentrainer Pierre wilden ontvoeren, Circus Fernando in brand. Pierre ziet een kans om het circus te redden. Als voormalig matroos weet hij namelijk de precieze plek waar stoomschip de Comet is gezonken, het schip waarop hij vroeger voer. Aan boord bevindt zich een schat, te weten een gouden kinkhoorn, belegd met diverse edelstenen. Met Robert, Bertrand en Joeki vaart Pierre uit en weet de schat te bemachtigen. Joeki is de boeven, die ook op de schat uit zijn, te slim af en deze worden door de Britse politie ingerekend.   Thema Avontuur: schatzoeken. Misdaad: ontvoering, brandstichting en diefstal.

Locatie
Parijs, Antwerpen, op zee voor de Engelse kust, Groot-Brittannië.

Periode
Einde zomer 1887. Gustave Eiffel bouwde toen de Eiffeltoren.

Vermomming
Robert en Bertrand als paters.

Redding
Ditmaal zorgen meerdere reddingen ervoor dat de zwervers in het avontuur worden getrokken. Op pagina 2 redden zij kunstschilder Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901) uit de handen van Parijse straatrovers, ofwel Apachen. Op pagina’s 5 en 6 redden zij achtereenvolgens paardenmenner Pierre en circusdirecteur Fouchard.

Links: Henri de Toulouse-Lautrec in 1894, (foto: Paul Sescau).(1) Rechts: De door Willy Vandersteen getekende versie.

Bijzonderheden

• In dit album komen diverse historische personages voor. Allereerst ingenieur en industrieel Gustave Eiffel (1832-1923), vervolgens de (post-)impressionistische schilder Henri de Toulouse-Lautrec. Deze laatste wordt op pagina 4, prent 1, opeens Henri Toulouse de Lautrec genoemd.
• Circus Fernando is een schilderij van de Toulouse-Lautrec uit 1886. Het schilderij op pagina 3 verbeeldt de clown Cha-U-Kao en dateert uit 1896, negen jaar na de periode waarin dit album speelt. Zij trad gedurende de jaren 1890 op in de Moulin Rouge en in het Nouveau Cirque. De Toulouse-Lautrec maakte diverse uiteenlopende portretten van haar.(2)

Links: Het schilderij Clownesse Cha-U-Kao, met een portret van de genoemde vrouwelijke clown door Henri de Toulouse-Lautrec. Rechts: Robert kijkt naar het portret op pagina 3.

• In de jaren 1887-1888 lag Circus Fernando (1875-1897) — opgericht door de Belg Ferdinand "Fernando" Beert (1835-1902) en later voortgezet door zijn stiefzoon Louis Fernando (1851-?) — inderdaad ongeveer driekwart jaar stil. Het circus lag aan de Boulevard de Rochechouart 63. Circopedia vermeldt: “Then, at the end of the summer of 1887, the touring Cirque Fernando ceased its activity (Fernando Beert probably retired soon after that). In 1888, the circus on the Boulevard de Rochechouart remained open during the summer three days a week; the rest of the time, Louis Fernando gave riding and vaulting lessons in the ring. Times were changing—and not for the better…”(3) Hier heeft Vandersteen duidelijk op ingehaakt en er een eigen verhaal omheen gesponnen.
• Op pagina 7 vertelt Pierre dat het eerste stoomschip dat de Atlantische Oceaan overstak Comet heette. In werkelijkheid was het de Savannah vanuit Savannah of New York naar Liverpool in 1819, negentien jaar later in omgekeerde richting gevolgd door de City of Kingston, die vanuit Cork naar New York voer en daar op 2 april 1838 aanmeerde.(4)
• Robert en Bertrand springen door een glazen dak en hebben na afloop zelfs geen enkel schrammetje.

Sprong door het glazen dak, pagina 11.

• In deel 74, Een Toren voor Parijs, zijn de zwervers ook weer in de lichtstad aanwezig tijdens de bouw van de Eiffeltoren.
• Derde en laatste optreden van cipier Strambach in de door Willy Vandersteen geschreven albums.
  

NOTEN

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Henri_de_Toulouse-Lautrec#/media/File:Photolautrec.jpg
2. https://www.moma.org/collection/works/63510 en https://galleryintell.com/artex/cha-u-kao-by-henri-de-toulouse-lautrec/
3. http://www.circopedia.org/Cirque_Fernando#THE_CIRQUE_FERNANDO_.281875-1897.29
   https://www.wikiwand.com/en/Cirque_Medrano
4. De Bow's Review: Agricultural, Commercial, Industrial Progress..., Volume 29 (James Dunwoody Brownson De Bow (ed.), 1860, pagina 118)
   Notes for a History of Steam Navigation (George Henry Preble, 1881, pagina's 69, 70, 71) via: https://books.google.nl/