Samenvatting Na een tocht door de duinen zien de twee zwervers een wit spook. Bij aankomst in Knokke redden zij de Britse lady Shirehamp, die hen in dienst neemt als lijfwachten om haar juwelen te bewaken. Desondanks worden deze gestolen door de vermomde Engelse dief en oplichter Mudfinger. Het spook was een afleiding om mensen bij het fictieve graf van deze Mudfinger weg te houden.   Thema Misdaad (diefstal), mysterie (spook).

Locatie
Het Zwin en het strand en omgeving van badplaats Knokke (Knocke).

Periode
1909 of erna. Moeder Babelutte, ofwel Rosalie Desmedt (pagina 17) is overduidelijk 60 jaar of ouder, hoewel mensen in die tijd eerder oud leken, mede door de slechtere leefomstandigheden. Zie ook de strandfoto verderop in deze bespreking. Zij leefde van 1841 tot 1912. Grand Hôtel Knokke werd in 1888-1889 gebouwd. Het afgebeelde hotel op pagina 5 is van 1907. Zie ook Bijzonderheden. Verder was troubadour Jesse Brandani vanaf het jaar 1909 in de zomer op het strand van Knokke te vinden.

Vermomming
Nummer17 als James, de chauffeur van lady Shirehamp. Sis de garnaalvisser als spook. Mudfinger als kolonel Schwarz.

Redding
Na een tocht door de duinen, waarbij ze getuige zijn van een kordaat optreden van lady Shirehamp en haar chauffeur, worden Robert en Bertrand bijgepraat over recente gebeurtenissen in de streek door een kustbewoner. Even later redt het duo de kranige lady Shirehamp als deze uitglijdt over een golfbreker (pagina's 4, 5).

Bijzonderheden

• Het Zwin komt ook voor in deel 58, De Magische Handen.
• In het album is sprake van de benaming Knocke in plaats van Knokke. In vroeger tijden werden beide benamingen gebruikt.(1)
• Robert geeft Bertrand een lesje geschiedenis (pagina 1, prenten 2 en 3).
• Opmerkelijk is dat Robert in het begin van het album een vuurwapen bij zich draagt (pagina 2, prenten 2, 3 en 9). Normaliter zijn de zwervers ongewapend onderweg.
• “Het licht wordt aangeknipt”, aldus Robert op pagina 11 prent 9. Dit wijst op elektrisch licht. Hoogst onwaarschijnlijk dat dit rond 1910 in het huisje van een garnaalvisser al was aangelegd.
• In een heemkundeartikel gewijd aan dit album spreekt Danny Lannoy over "talrijke nauwkeurige elementen die ontleend zijn aan de plaatselijke geschiedenis van Knokke, op het eind van de vorige eeuw, samenvallend met de opkomst van de badplaats." Als voorbeelden noemt hij onder meer stropers, garnaalvissers te paard, de badmode, door ezeltjes voortgetrokken badkarren, "strandgenoegens", een troubadour, vuurtoren, witgekalkte huisjes van het Zoute, "clubhouses van de golf", moeder Babelutte en "een glimp van het Memlinc-hotel".(2) Dit laatste (pagina 27, prent 7) bestaat echter pas sinds 1923.(3) Het afgebeelde hotel op pagina 5 is duidelijk het Grand Hôtel. Ook hiervan staat een foto in het artikel van Danny Lannoy.(4)

• De naam van lady Shirehamp is een anagram van Hampshire, een Engels graafschap.
• Moeder Babelutte is een Belgische keten van snoep- en bonbonwinkels aan de kust. Kenmerkend voor de winkels zijn de babelutten, boterbabbelaars met kandijstroop.  ‘Mère Babelutte' heeft echt bestaan. Haar echte naam was Rosalie Desmedt. Op een dag ging ze boterbabbelaars maken, zoals haar moeder haar dat had geleerd. In eenvoudige boterpapiertjes gewikkeld werden de snoepjes een verkoopsucces onder de kinderen van rijke Franse en Britse badgasten. "De kindjes gaven Rosalie een bijnaam: Mère Babelutte ofwel Moeder Babelutte. Het woord ‘babelutte' is de verfransing van het woord ‘babbelaars'." Nadat ook zeevaarders ze gingen eten en Rosalie ze op kustmarkten ging verkopen, verdiende ze genoeg om in 1890 een winkeltje te openen.(5) In het album is ze echter nog op het strand aan het werk — een anachronisme.

Linksboven: Negentiende-eeuwse foto van Moeder Babelutte op het strand. Rechts: Moeder Babelutte en haar snoepjes die nog steeds worden gemaakt.

• De troubadour die op pagina 17, prent 2 te zien is, speelde van 1909-1930 in de zomer op het strand van Knokke, en in elk geval ook op dat van Blankenberge. Hij was een Italiaanse volkszanger, Jesse Brandani (1851-1938) geheten. Hij was vooral populair bij de kinderen. Zelf noemde hij zich een “célèbre troubadour globetrotter”, ofwel een beroemde wereldreizigerstroubadour.(6)

Jesse Brandani op het strand van Knokke (postkaart uitgegeven door Thill-Nels. Académie Royale de Belgique, Prentkaartenverzameling Belfius Bank).

• Wederom is er een krachtpatser waartegen de sterke Bertrand het moet afleggen. Ditmaal Sis, de garnaalvisser.
• Op pagina 4 verbaast Bertrand zich over de preutsheid van de badgasten. Robert kan het maar niet vatten dat de mensen zich tegen de zon beschermen om maar niet bruin te worden. Hij getuigt over een vooruitziende blik te beschikken, omdat hij vermoedt dat dit in de loop der jaren wel zal veranderen.
• Op pagina 17 en 18 komt een zeilwagen voor, een uitvinding uit 1602 van de in Brugge geboren wis- en natuurkundige en ingenieur Simon Stevin (1548 - 1620).
• De vuurtoren van Knokke (1872-1952) lijkt in Robert en Bertrand maar deels op de echte, terwijl ze toch aan de strandkant lopen. Het gebouw onder de toren is in het album door een heuvel vervangen.(7)

Rechts: Foto van de vuurtoren vanaf het strand gezien. Linksonder: Foto uit 1924 met de vuurtoren vanaf de stadskant.(8)

NOTEN

1. https://zwinstreek.eu/geschiedenis/heemkundige-kringen/zoeken-in-publicaties/14920-knocke-knokke-2015-52a
2. https://www.zwinstreek.eu/202-geschiedenis/heemkundige-kringen/publicaties-heemkunde/1185-spoken-in-het-zwin-robert-en-bertrand-1986-23?tmpl=component&print=1&page
3. https://thememlinc.be/
4. https://www.zwinstreek.eu/geschiedenis/heemkundige-kringen/zoeken-in-publicaties/12996-het-grand-hotel-de-knokke-1999-36
5. https://moederbabelutte.be/moeder-babelutte-3/
   Citaat: https://www.knokke-heist.be/nieuws/moeder-babelutte-opent-koffie-en-theehuis-de-graaf-dursellaan-heist
   Oude foto van moeder Babelutte op het strand: https://www.zwinstreek.eu/geschiedenis/heemkundige-kringen/zoeken-in-publicaties/14694-babelutten-als-heists-streekproduct-2013-02
6. Gids van het andere Knokke (Andre D’Hont, 1995)
   https://www.bfscollezionidigitali.org/entita/14985-brandani-jesse (onder andere voor de citaten)
   De Italiaan Jesse Brandani was vooral in de jaren 1870 politiek actief in anarchistische en socialistische kringen. De verspreiding van twee pamfletten in 1878 leverde hem een gevangenisstraf op van veertien maanden. “In 1890 publiceerde hij een pamflet, Herinnering aan de minister van Binnenlandse Zaken, waarin hij verklaarde dat hij niet langer een 'gevaarlijke subversieve' was." Ook later zou hij zich diverse malen als trouw aan het vaderland en trouw aan de nationale orde omschrijven. Hij hield zich in elk geval buiten de politiek en ging in de jaren 1890 de wereld rondreizen. Aan het eind van zijn reizen (1901) vestigde hij zich in Frankrijk. Van daaruit bezocht hij in de zomer de Belgische stranden.
   https://cagnet.be/item/208512
   https://www.sincfala.be/museumcollectie/107-museumcollectie/beeldbank/63918-avmpkkn00034
   https://troubadour.live/NL/contact/
   http://xoomer.virgilio.it/globetrotters/italiani.htm
7. https://www.zwinstreek.eu/geschiedenis/heemkundige-kringen/zoeken-in-publicaties/1286-in-het-licht-van-de-vuurtoren-1992-29
8. https://www.zwinstreek.eu/geschiedenis/knokke-heist/27-geschiedenis-knokke-heist/102-toerisme