 |
Theodoor
Cleysters gepresenteerd door Flo van Dijck |
|
 |
||
WEEKBLADGESCHIEDENIS
ROBBEDOES / SPIROU Eerste verschijning: 1984 • Laatste verschijning: heden Tekenaar: Frank Le Gall Scenaristen: Frank Le Gall, Yann |
 |
 |
 |
||
 |
 |
 |
| Op 25 oktober
1984 maken de lezers van het weekblad Robbedoes kennis met
Théodore Poussin (ongelukkig vertaald als Theodoor Cleysters),
klerk bij een maritieme compagnie, een kaalhoofd met een ronde bril
die droomt van verre reizen en exotische bestemmingen die dagelijks
op documenten en formulieren op z'n bureau passeren. Aanvankelijk
is hij zoals z'n Franse naam doet vermoeden ("poussin" is
"kuiken"), een naïeve en kwetsbare jongeman, maar gaandeweg
verdwijnt de onnozele hulpeloosheid en leert hij op eigen benen te
staan. Dat een personage de kans krijgt om te groeien, past perfect in de strategie van de redactie van het weekblad Spirou die af wil van haar voorbijgestreefde ééndimensionale papieren helden. Frank Le Gall volgt resoluut de route die onder andere door Marc Wasterlain uitgestippeld wordt. Omdat ook zijn tekenstijl aan Wasterlain herinnert, voelt zijn werk vertrouwd aan en heeft de nieuwkomer meteen de wind in de zeilen. Dat is niet evident, want Le Gall gaat verder dan zijn voorgangers. Voor Theodoor Cleysters baseert hij zich op het leven van zijn grootvader en put hij uit het erfgoed van de Bretoense zeevaarders. Die verhalen geeft hij een literaire uitstraling met poëtische accenten, hij verwerkt er brutaliteiten en wreedheden in, becommentarieert de zin van oorlogvoering en de politiek die ertoe leidt en eindigt zodoende met een sterk psychologisch getinte reeks die in de beginjaren een tamelijk unieke plaats in het striplandschap bekleedt. Het is 1928 wanneer Theodoor Ceysters uit Duinkerke naar Indochina vertrekt, in het spoor van z'n vermiste oom, kapitein Charles Steene, waarvan gedacht wordt dat hij in 1916 in Vietnam stierf. Een beproefde formule en een uitgangspunt dat tot de verbeelding spreekt. In Francis Ford Coppola's Apocalypse Now (1979), gebaseerd op Heart of Darkness (1899) van Joseph Conrad, gaat kapitein Willard (Martin Sheen) op zoek naar de doorgedraaide kolonel Kurtz (Marlon Brando) en dit meesterwerk zindert lang na. Ook bij Le Gall die in de film en in z'n eigen voorgeschiedenis een leidraad vindt. Denk verder aan Werner Herzogs Aguirre, der Zorn Gottes (1972) en Michael Curtiz' Casablanca (1942) voor sfeer en decor en Graham Greene en Stefan Zweig voor de tijdgeest. Le Gall weet waar hij goeie mosterd moet halen en neemt wat hij nodig acht om zijn universum uit te bouwen. Le Galls werkwijze frappeert. Een schip heeft meer dan één plaatje nodig om aan de horizont te verdwijnen en als Theodoor Cleysters in een stad aankomt, wil de auteur dat we eerst de couleur locale opsnuiven voor we tot actie overgaan. Het resulteert in prachtige prenten waarin niks te beleven is, maar waarin je je als lezer volledig verliest. In 1984 kon dat nog en mocht je daarenboven als auteur complexe figuren en verhaallijnen uitdenken. Wanneer de lezer een beeld van de figuren, hun motieven en drijfveren meent te hebben, voegt Le Gall gegevenheden toe die minstens enkele zekerheden op hun kop zetten. Het maakt van deze reeks een aanrader voor wie houdt van puzzelen en niet noodzakelijk rechtlijnig vertelde verhalen. Theodoor Cleysters beleeft op z'n reizen een pak avonturen op tot de verbeelding sprekende plaatsen, hij vestigt zich, trekt verder en wordt een ander mens. Niet enkel door wat hij meemaakt, maar meer nog door wat hij onderweg over zichzelf en z'n verleden te weten komt. Voorspelbare helden die steeds een antwoord klaar hebben of altijd weten wat ze in een bepaalde situatie moeten doen, vind je hier zeker niet. Dat was de opdracht van Spirou en Le Gall begreep als geen ander wat er van hem verwacht werd. Zijn personages zijn complex en hun psyche is voer voor discussie. De enigmatische November bijvoorbeeld, een van Cleysters tegenspelers en waarschijnlijk de enige echte 'vriend' die hij heeft, behoort zonder meer tot de meest tot de verbeelding sprekende personages uit de stripgeschiedenis. Theodoor Cleysters is een intelligente reeks die het de lezer niet makkelijk maakt en ook al zijn niet alle afleveringen even sterk, toch mag deze serie met een gerust hart een absolute topper uit de Dupuis-stal worden genoemd. |
 |