 |
Baard
en Kale gepresenteerd door Reinout Vangeel |
|
 |
||
WEEKBLADGESCHIEDENIS
ROBBEDOES / SPIROU Eerste verschijning: 1938 • Laatste verschijning: 1997 Tekenaars: Fernand Dineur, Will, Marcel Denis, Eric Maltaite, Alain Sikorski Scenaristen: Fernand Dineur, Albert Desprechins, Luc Bermar, Maurice Rosy, Marcel Remacle, Maurice Tillieux, Stephen Desberg, Denis Lapière |
 |
 |
 |
||
 |
 |
 |
| Eerst even
een kleine bijsluiter: als je het met een Franse of Waalse stripvriend
over Baard en Kale wil hebben, maak je je maar beter op voor
een boel misverstanden. In het Frans heten die twee immers Tif (te
vertalen als Haar) en Tondu (Geschoren), maar waar je daar logischerwijs
Kale als Tondu zou verwachten en Baard als Tif, is het ginds net andersom.
Tif is die met zijn glimmende knikker en Tondu heeft van zijn leven
nog geen tondeuse van dichtbij gezien. Die mix-up hebben we aan Fernand Dineur te danken, die Tif in 1938 en ietsje later ook zijn maatje Tondu bedenkt en tekent voor het weekblad Spirou/Robbedoes. Dineur — intussen in dispuut met Dupuis over schnabbels bij concurrerende uitgevers — blijft nog een tijd de scenario's schrijven, maar laat het tekenwerk voor De Baard en de Kale (met lidwoorden, zoals het duo lange tijd in de Nederlandse vertaling heet) vanaf 1949 over aan de door Jijé bij Dupuis aangebrachte Willy Maltaite (Will). Vanuit de zwierige tekenpen van Will gaat de reeks er grafisch met rasse schreden op vooruit tegenover de oude-doos-tekeningen van Dineur en vanaf 1953 acht uitgever Dupuis de reeks ook albumwaardig. Villa "Zonder Zorg" (1953) is het eerste verhaal dat ook buiten het weekblad van de drukpersen rolt. Dat avontuur werd nog gepend door Dineur, maar bij deel 2 uit de reguliere reeks, De schat van Alarik, staat de naam van Luc Bermar, nom de plume voor Jijés zoon Henri Gillain, op de kaft. Will werkt na Dineur met een paar verschillende scenaristen, maar vanaf 1954 vormt hij een tandem met Maurice Rosy. Die bedenkt de reeks in 1955 (Baard en Kale tegen De Witte Hand) met een van de meest legendarische schurken uit de Franco-Belgische stripgeschiedenis: de ongrijpbare Stomp (nummer 8 in onze Schurken & Feeksen Top 333). Stomp is voor Baard en Kale wat Olrik is voor Blake en Mortimer of Krimson voor Suske en Wiske, een crimineel meesterbrein dat over lijken gaat om zijn megalomane plannen te verwezenlijken. En hoewel onze helden er wel in slagen die plannen te dwarsbomen, lukt het hen nooit om hun nemesis te ontmaskeren. Stomp, altijd kraaknet in een driedelige smoking verpakt, verhult zijn ware identiteit immers achter een middeleeuwse helm. De klep van dat iconische rekwisiet gaat pas in 2014 omhoog wanneer Wills zoon Eric Maltaite samen met Stéphane Colman Storm: De Spoken van Knightrave maakt, een origineverhaal dat — fijne knipoog naar het geboortejaar van het personage — begint in 1955. Met de goedkeuring van Rosy overigens, die steeds de rechten op het personage behield. Dat maakt dat Rosy's opvolger Maurice Tillieux het zonder Stomp moet stellen en Baard en Kale op zijn scenario veeleer klassieke detectiveavonturen beleven. Stomp duikt in de jaren 1980 nog een paar keer sporadisch op in verhalen van Stephen Desberg, die de reeks vanaf 1978 (De Laatste Stunt) met Will voortzet na de dood van Tillieux. Will en Desberg blijven de reeks maken tot 1991 (Rake Klappen) en geven het stokje dan door aan het duo Alain Sikorski en Denis Lapière die nog zes albums leveren voor de reeks in 1997 wordt stopgezet. Met 45 albums, waarvan sommige delen intussen moeilijker te vinden en dus behoorlijk prijzig zijn, is het vandaag een hele klus geworden om de reeks te verzamelen. Wie toch nog aan Baard en Kale wil beginnen, vindt een alternatief in de integrale reeks De Complete Baard en Kale die Arboris sinds 2014 uitgeeft. Die bundelt de avonturen niet chronologisch maar thematisch, waardoor de eerste bundels verhalen met Stomp (Rosy) afwisselen met verhalen zonder Stomp (Tillieux). In het Frans bestaat deze integrale reeks uit dertien delen, waarbij in latere afleveringen ook de avonturen van de hand van Desberg en het duo Sikorski-Lapière aan bod komen. Dupuis is in het Frans intussen ook begonnen aan een patrimoniumreeks die de verhalen wel chronologisch bundelt, inclusief weggelaten verhalen van Will. In deze reeks zou ook plaats komen voor de twee verhalen Baard en Kale in Hollywood (op scenario van Rosy) en Schiet niet op het Zeepaardje (geschreven door Marcel Remacle) die Marcel Denis in 1960 en 1961 tekende toen Will eventjes aan de slag ging als art director van het weekblad Kuifje. |
 |
 |
 |
||
 |
 |
 |