Stripspeciaalzaak.be > 70 jaar Kuifje Weekblad

Europa bestond in 1976 nog uit twee afgebakende gedeelten. Aan de andere kant van het IJzeren Gordijn leverde de Pool Grzegorz Rosinski talloze illustraties voor school-, geschiedenis- en kinderboeken, voor heel wat andere publicaties en ook strips voor bladen waarvan hij er uiteindelijk zelf een oprichtte. Relax was het eerste Poolse magazine dat enkel uit strips bestond. Hij probeerde ook in het Westen voet op de grond te krijgen. Tijdens een verblijf in Brussel ontmoette de jongeman Jean Van Hamme. Deze laatste gaf hem het scenario mee van twee pagina’s voor een verhaal van Michael Logan. De volgende dag kwam Rosinski al met het getekende resultaat. Verbluffend, vond Van Hamme, helemaal ontdaan van elke Franco-Belgische invloed. De twee wilden samenwerken, zolang het niet om een hedendaagse setting ging.
Om geen last te hebben met een eventuele Poolse censuur zocht Rosinski vooreerst naar een manier om het voor zichzelf makkelijker te maken: "Het ging hem er vooral om dat ik me niet mocht vergissen. Ik wilde bijvoorbeeld niet te veel gebouwen, voertuigen of Westerse kledij tekenen. Er waren nog zodanig veel verschillen tussen het Westen en het Oosten dat ik te veel tijd zou kwijtspelen aan het verzamelen van documentatie. Door gemeenschappelijke interesses kwam het auteursduo in spe uit op een tijdloos, zelfs universeel verhaal gesitueerd in een niet nader bepaalde Vikingtijd onder invloed van de Noordse sagen en legenden. Ragnar moest hun held heten. Maar omdat er al een Viking met dezelfde naam rondliep in het Franse stripblad Vaillant, viel de keuze op Thorgal.
Het debuut van Thorgal op de pagina's van het weekblad Kuifje was eerder bescheiden. Uitgever Guy Leblanc bestelde slechts één verhaal van dertig pagina's. Op pagina 2 kreeg een aan een offersteen vastgebonden Thorgal al een litteken voor het leven door Gandalf-de-Gek, een pagina later bleek zijn liefde voor Gandalfs dochter Aaricia die Thorgal als minnaar had uitgekozen. Maar Thorgal wordt bevrijd door de mysterieuze Slive, onder de voorwaarde dat hij haar een jaar lang dient. Zij heeft nog een appeltje te schillen met Gandalf en Thorgal is haar instrument. Op het einde van het verhaal is Thorgal haar nog elf maanden dienst verschuldigd. Het had hier kunnen eindigen. De lezers en de redactie van Kuifje beslisten er gelukkig anders over.
Hoewel hij is opgegroeid tussen de Vikings komen Thorgals voorouders van elders. In de loop van de verhalen komen de lezers erachter dat hij in werkelijkheid afstamt van een volk uit de ruimte van wie hij dezelfde vreemde krachten bezit. Thorgal flirt voortdurend met de fantasy, naar de heroïc fantasy zelfs, maar ook daar pint Jean Van Hamme zich liever niet op vast: "Het is geen heroïc fantasyreeks, noch een mythologische reeks, noch sciencefiction of avontuur, maar een mix van dat alles." Door de afwisseling van decor en sfeer kan Rosinski de verteltechniek aanpassen en het neerzetten als een ander genre. Hij pakt het groots aan als er fantasy aan te pas komt of speelt met close-ups en beeldvernauwingen om er een soort middeleeuwse western van te maken.
Hoe meer genres, hoe meer zieltjes er voor de reeks kunnen gewonnen worden, zo lijkt het wel. Maar het snel verworven succes kwam zienderogen ook door de intrinsieke kwaliteiten van de personages. Thorgal wil niets liever dan een rustig leven leiden met zijn geliefden, zijn vrouw en twee kinderen Jolan en Wolvin. Het lot (en zijn geestelijke vaders) willen het anders. In deel 6, De Val van Brek Zarith, vat hij zijn ideaal samen: "Aaricia en ik zoeken macht noch fortuin, maar alleen de vrijheid om te doen wat ons hart ons ingeeft."
De sterke familiewaarden zijn de ruggengraat van de reeks, waar trouwens opmerkelijk veel vrouwelijke lezers zich in kunnen terugvinden. Zijn moed en rechtschapenheid horen erbij, maar hij is ook behept met zwaktes en angsten. Niets menselijks is hem vreemd, ook al komt hij dan van de sterren. Hij is ook een van de enige striphelden die gaandeweg de reeks verouderen. En zijn gezin met hem. Behalve een liefhebbend gezin schonk Jean Van Hamme Thorgal een you'd love to hate slechterik in de (knappe) gedaante van Kriss van Valnor die sinds haar eerste optreden in De Boogschutters een pijler van de reeks is geworden.
Samen met de personages evolueerde ook Rosinski. Hij ontwikkelde een persoonlijke tekenstijl, verwierf een groter realistisch bereik, experimenteerde met technieken en bladschikkingen en stelt zijn werk nog steeds in vraag. Voor Van Hamme hoefde die overschakeling vanaf deel 29, Het Offer, naar rechtstreeks geschilderde platen niet, maar het album viel toch al samen met zijn beslissing om met de reeks te stoppen waardoor het op meerdere vlakken een breuk betekende met het verleden. Hij werd opgevolgd door Yves Sente die ook de eerste spin-off van Thorgal lanceerde over Kriss van Valnor, getekend door Giulio De Vita. Onder de reeksnaam De Werelden van Thorgal kwamen nog de spin-offs Wolvin en De Jonge Jaren, beiden het werk van Roman Surzhenko en Yann. Ondertussen is Sente van Thorgal gehaald en nam Xavier Dorison het over. Hij moet in eerste instantie Thorgal weer thuis krijgen, zich ontdoen van een teveel aan intriges en nevenpersonages uit de cyclus van Sente en — zoals het altijd de bedoeling was — de spin-offs over Kriss en Wolvin laten samenvloeien met de hoofdreeks.