Een paar honderd lezers van De Stripspeciaalzaak namen deel aan de wedstrijd om de beste Nederlandse strips 'aller tijden' te weten te komen. Ondanks een kleinere vertrouwdheid met de Nederlandse strip in vergelijking met de Belgische strips (zie onze BelgenTop 50), kwamen er toch 354 verschillende albums uit de bus die de totale nominatielijst haalden. Ter vergelijking: in 2005 telden we 404 verschillende Belgische albums. De deelnemers hadden opmerkelijk meer moeite om hoegenaamd tot tien titels te komen. Dikwijls kregen we ook lijstjes met een rangschikking van alleen maar titels uit één bepaalde Nederlandse reeks. Beter konden deze deelnemers het echt niet leveren.
Meer dan met de BelgenTop, moeten we de uitslag van deze Nederlandse einduitslag dus voldoende relativeren.

Ten eerste onderstrepen we duidelijk dat het een einduitslag is die we danken aan de deelnemers van De Stripspeciaalzaak, nog steeds een Vlaamse organisatie met overwegend Vlaamse lezers. Ons publiek is ook niet hét grote publiek dat democratisch en commercieel steeds gelijk heeft. Wel kennen we onze lezers als een volk van zowel fijnproevers als ontspanningslezers, van adolescenten tot rijpe volwassenen, met een gezonde kritische kijk en een minimale drang naar meer kennis over strips, bewust zoekend naar stripinformatie en snakkend naar aanraders en leestips... Alle uitzonderingen bevestigen deze omschrijving!
Kortom, het gaat hier duidelijk om 49 topalbums die uit 'slechts' één bepaalde hoek worden gekozen.

Het begrip 'Nederlands' schiep in het begin wat verwarring. Gaat het hier om de beste Nederlandstalige strips of echt wel om strips uit Nederland? Vliegensvlug hebben we de oproep veranderd naar een zoektocht naar de beste Hollandse strips. Het stuitte hier en daar wat op verzet van Nederlandse lezers. Het is alsof bijvoorbeeld enkel Antwerpenaren gelijk zouden staan aan Vlamingen waarbij West- en Oost-Vlamingen, Limburgers en Vlaams-Brabanders zouden gediscrimineerd worden. Niet netjes, maar eventjes noodzakelijk om verdere verwarring te vermijden.

Ja, inderdaad, ook lezers uit Nederland namen deel aan de top. Het leverde vaak inzendingen op met genomineerde albums waarvan we nog nooit gehoord hebben. Waarmee we maar willen zeggen dat Vlamingen van veel Nederlandse strips geen weet hebben, wat de keuze enigszins beperkt. Het zal je duidelijk zijn dat er van bepaalde reeksen opvallend veel verschillende titels in de einduitslag staan. Is dat erg en te eenzijdig? Neen, deze albums zijn blijkbaar echt wel goed genoeg bevonden. Populariteit is af te meten aan bekendheid en doorgedreven kwaliteit. Zulke strips maken de oversteek naar het buitenland en worden er gewaardeerd.
We hebben de moeite gedaan om ook bij onze noorderburen oproepen te plaatsen om deel te nemen. Dat ze zelf ook eens de handen uit de mouwen steken, zeg. Een groot succes was het niet, daar moeten we eerlijk in zijn. Ze worden er al met veel te grote regelmaat doodgeslagen met dergelijke verzoeken in alle denkbare media, was één van de reacties van nota bene een stripauteur.
Niettemin is na een klein onderzoek gebleken dat onze Nederlandse vrienden zelf nooit een dergelijke top hebben georganiseerd. Mocht ons initiatief navolging krijgen in Nederland met vooral deelnemers uit het eigen land, zal allicht blijken dat zij een andere beleving hebben over wat zij topstrips vinden. Nostalgie is een niet te onderschatten waarderingsfactor. Ietsje meer Marten Toonder misschien? Ietsje minder Storm, wie weet? Maar zonder nu al te veel prijs te willen geven, zijn we ervan overtuigd dat onze podiumbeesten de goedkeuring zullen wegdragen van de Nederlanders. Bovendien zijn alle albums leestips voor gelijk welke inwoner van de lage landen.

'Aller tijden' hebben we bewust tussen aanhalingstekens geplaatst want dit dient het meest gerelativeerd te worden. Elke top is een momentopname waarin recent werk wordt vergeleken met vaak vergeten oudjes. Nieuwe generaties zullen met nieuwe uitslagen komen. Het mag een verklaring zijn voor het aantal recentere titels, zelfs albums die nog geen jaar oud zijn. Maar hierbij moeten we ook optekenen dat onze lezers — dankzij de ruim verstrekte stripinformatie van de laatste paar jaar in verschillende Vlaamse media — sneller de weg vinden naar nieuwe strips uit Nederland. Deze titels, gekoppeld aan de Nederlandse (neo-)klassiekers zorgen voor een te begrijpen, maar vaak verrassende top 49. Waarom 49? Je denkt toch niet dat we die Nederlanders één strip meer gunnen dan onze BelgenTop 50?... Een bijkomende reden voor dit aantal is dat het leeuwendeel van de punten verspreid zijn over de hoogst genoteerde, pakweg dertig albums. Vanaf dan begint de regelmatige ex aequomiserie.

En uiteraard is deze top kaasbollen met tulpenbollen vergelijken. Prima one-shots, grafische hoogstandjes, lekker vertier, leuke gagstrips, de betere avonturenstrip, kolder en dijenkletserij, zwaarwichtige auteursverhalen,... Het wordt allemaal in één klets op een hoop gegooid. Maar hier geldt dus het overwicht van de eerlijke puntentelling: wie er het meeste vergaart, wint de buit. Zo simpel is het.

Extra dank gaat nu al uit naar Stripschrift, 's werelds oudste stripinformatieblad dat in 2006 zijn 38ste jaargang beleefd. Bij het zoeken naar documentatie voor de weetjes bij de 25 hoogst genoteerde albums is het de dankbaarste bron van informatie.

Veel lees- en ontdekkingsplezier,

David Steenhuyse, 1 april 2006
hoofdredacteur De Stripspeciaalzaak
samensteller en verwerker 49 Kanjers van Oranje - de 49 Beste Nederlandse Strips 'Aller Tijden'