26 -Shane 1: De Meedogenloze Keizerin Wasjemenou? Shane is een huurling en een volleerd krijgsman. Na vele omzwervingen heeft deze robuuste en reislustige vechtjas zich uiteindelijk bij Etienne de Blois aangesloten, rechterhand van koning Hendrik I van Engeland, wiens erfgenaam onlangs is omgekomen. De vorst, die haast heeft een opvolger aan te wijzen, roept zijn dochter Matilda bij zich. Ze is niet ongevoelig voor de charmes van Etienne, die troonopvolger hoopt te worden. Maar de jonge prinses is het doelwit van geheimzinnige aanslagen. Vlaamse waardering: In Shane herkennen we overduidelijk de trekken van een Brad Pitt uit de film Legends of the Fall (1994). Maar speelt dit mee in de eindbeoordeling van Paul Tengs albums? Shane 1 is alleszins zijn hoogst genoteerde album, vóór onder andere Libertair Intermezzo (plaats 61), De Oneven Orde 1 (plaats 65), Delgadito 2: Herinnering aan een Rebel (plaats 157) en daartussenin en daarna nog wat losse albums, ook van Shane. Meelezende Nederlanders moeten weten dat Vlamingen het nogal hebben voor strips die zich in historische tijdperken afspelen, met de middeleeuwen op kop. Dat bleek al uit de BelgenTop 50. Shane is een mooie exponent in het genre. Afgerond in een cyclus van vijf delen bovendien. Waar wacht je nog op? Op strips die nog hoger scoren? Aantal genomineerde albums van Paul Teng: 10/354 Aantal genomineerde albums van Jean-François Di Giorgio: 5/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Paul Teng Scenarist: Jean-François Di Giorgio Uitgever: Le Lombard Eerste druk: 1998 Uitvoering: SC, kleur TOP START

27 -Gilles de Geus 9: 90-60-90 Wasjemenou? Nadat de beeldschone geheimagent 90-60-90 voor de neus van Leo topuitvinder Cornelis Drebbel ontvoert, wordt Leo aangeklaagd voor landverraad. Het geklungel van Lumeij om als Leo's advocaat op te treden doet hem meer kwaad dan goed. Tijd dus voor Gilles om dieper speurwerk te verrichten naar deze mysterieuze ontvoering voordat het te laat is. Wat wil 90-60-90 van Drebbel, maar vooral: zal Gilles een methode vinden om de charmes van deze Spaanse schone te weerstaan? Vlaamse waardering: Allereerst dit: het uiterlijk van de schone spionne 90-60-90 is gebaseerd op de looks van actrice Sherilyn Fenn, kijk maar eens op deze pagina. Voilà, daar kan je weer eens mee uitpakken op één of ander familiefeestje. Gilles de Geus is zonder twijfel één van de grappigste reeksen uit Nederland. Gilles en zijn geuzenbroeders doen hun deel om hun vaderland te behoeden voor de snode Spanjaarden onder leiding van de vuige hertog van Alva. Ondanks de onhandigheid van de waardeloze admiraal Lumeij slagen ze er dikwijls in om de Spanjaarden steken toe te dienen. Het belangrijkste voor de lezer is de niet te stoppen fanfare van knipogen, situatiehumor, visuele grapjes, woordspelingen en zowat alle andere vormen van humor. Laat het dan nog een geconstrueerd verhaal niet in de weg staan en de toppositie is compleet. 90-60-90, een dikke tien! Aantal genomineerde albums van Hanco Kolk: 14/354 Aantal genomineerde albums van Peter de Wit: 17/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Hanco Kolk Scenarist: Hanco Kolk / Peter de Wit Uitgever: Silvester Eerste druk: 2003 Uitvoering: SC, kleur TOP START

28 -Sjors en Sjimmie Wasjemenou? De voorgeschiedenis van het blonde jongetje Sjors leidt naar het jaar 1902 waarin Buster Brown, een ondeugend jochie, in de Amerikaanse kranten verschijnt en uitgroeit tot een ontzettend beroemde stripheld. Buster Brown is de voorloper van Perry Winkle and his Rinkeydinks (Perry wordt opgevoed door zijn zuster Winnie) in 1922 door Martin Branner. In 1930 verschijnt in de kinderbijlage van het weekblad Panorama de vertaling onder de titel Sjors, Voorzitter van de Rebellenclub. Als de Amerikaanse versie Winnie meer op de voorgrond brengt, wordt de serie onbruikbaar voor de Nederlandse jeugdbijlage. Vanaf 1938 neemt Frans Pïet daarom als eerste Nederlandse tekenaar de tekenhonneurs waar, zet Sjors op Nederlandse bodem en brengt hem in ontmoeting met het negerjongetje Jimmy (later Sjimmie genoemd). In 1969 neemt Jan Kruis de strip over, in 1971 gevolgd door Jan Steeman. In 1975 legt Eppo-redactielid Martin Lodewijk de basis voor de moderne Sjors en Sjimmie als éénpaginagagreeks, getekend door Robert van der Kroft met Patty Klein als eerste scenariste. Jan van Die en Wilbert Plijnaar nemen een jaar later de taak van haar over en houden het vele jaren vol. In 1988 komt de strip in handen van een Spaanse tekenstudio om meer kortverhalen te kunnen leveren voor het dan nieuwe Sjors en Sjimmie Stripblad. Vlaamse waardering: Godsamme! Albums hadden we nog zo gezegd. Punten van inzenders die enkel reeksen nomineren, vloeien steevast naar het door andere hoogst genoteerde album. In dit geval lagen de samengetelde punten van de reeksvermeldingen hoger dan gelijk welk ander genomineerd album. Dat noopt ons tot bovenstaand geschiedenislesje. Vandaag kennen en waarderen we Sjors en Sjimmie als een stoute gagreeks met een kolonel en Sally als huisgenoten, maar waarvan de familiebanden onduidelijk zijn op het eerste zicht, tweede zicht en tot op welk zicht nog? Hoewel de kolonel, een veteraan, zich inzet voor het ijveren naar een goede opvoeding voor zijn belhamels, rausdouwers, brokkenmakers, plaaggeesten, doerakken, donderstenen en nog zo'n lot omschrijvingen, is ondank zijn loon. Eigenlijk horen de blonde en de zwarte thuis in een verbeteringsgesticht want de kolonel en Sally kunnen de opvoeding niet aan. Maar in dat gesticht zou er alle humor wellicht uitgeslagen worden. Laat maar zo. Aantal genomineerde albums van Sjors en Sjimmie: 8/354 D A T A S H E E T Tekenaar: diverse auteurs Scenarist: diverse auteurs Uitgever: diverse uitgeverijen Eerste albumverschijning: 1936 Uitvoering: SC, kleur TOP START

29 -Flo 1: De Dagelijkse Beslommeringen Wasjemenou? Zestig min of meer autobiografische dagboekstripjes, geplukt van de populaire webstripsite www.doyouknowlfo.nl. Vlaamse waardering: In maart 2006 krijgt de jonge Nederlandse tekenaar Floor de Goede de VPRO Debuutprijs, een belangrijke Nederlandse stripprijs waar 1.000 euro aan is gekoppeld. Hij wint deze eer dankzij dit eerste deeltje dat een selectie is van zijn dagboekstripjes van Flo's website. Een immense vrolijkheid en een happy smile vallen je te beurt na een bezoekje aan zijn site, ook al kampt Flo soms met de kleine en grote zorgen van elke dag. Want soms is de hele wereld tegen je als je gsm het niet doet, de deadline nadert, het weer tegenzit en je de beelden van het Eurovisiesongfestival niet uit je hoofd krijgt. Een verhuizing naar Amsterdam is een rode draad. Het samenleven met vaste vriend Bas is wel eens onderhevig aan gekende problemen, maar als koppel slaan ze zich er verstandig doorheen. Uit de strip blijkt dat Bas de nuchtere, zelfzekere, zelfstandige tegenpool is van Flo. Flo's reacties zijn dikwijls naïef kinderlijk, maar altijd ontwapenend. In feite is het beledigend voor een volwassen vent, maar Flo vinden we schattig. Die kolenzwarte dierenoogjes doen het 'm vooral. De strips van Flo verschijnen bij de Antwerpse uitgeverij Bries. Daar heb je de extra Vlaamse connectie. Aantal genomineerde albums van Floor de Goede: 1/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Floor de Goede Scenarist: Floor de Goede Uitgever: Bries Eerste druk: 2005 Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START

30 -Storm 20: De Von Neumann-Machine Wasjemenou? Moeder Pandarve heeft opnieuw een opdracht voor Storm. De laatste miljoen jaar houdt zij zich bezig met het oplossen van het laatste theorema van Fermat, een wiskundig probleem dat veel wetenschappers slapeloze nachten bezorgt. Daardoor kan zij zich niet goed concentreren op het oplossen van een veel groter probleem... een reusachtige asteroïde die met grote snelheid op Pandarve afkoerst. Aan Storm en zijn vrienden de taak om het gevaar te keren. Geholpen door Rak*el en een paar van haar makkers, maar ook Marduk, zijn gardisten en Moeder Pandarve reizen Storm en zijn vrienden achterna met hun zelfgemaakte ruimteschip in het multiversum. Ze komen achter een geheim van de planeet pandarve. Vlaamse waardering: Aan Martin Lodewijks gedweep met wiskundige formules hebben wij, wiskundige analfabeten, een broertje dood. Maar Don Lawrence moet zich meermaals geamuseerd hebben met het brengen van knipoogjes. Op vraag van Lawrence last Lodewijk een westernpassage in aan het begin van het verhaal. Verschillende cameo's zijn er te bespeuren: het haastige witte konijn uit Alice in Wonderland, Agent 327 op een affiche, Storm in Clint Eastwood-outfit uit de spaghettiwestern The Good, the Bad and the Ugly (1966), John Wayne, de voormalige Britse premier Margaret Thatcher en zelfs de auteurs themselves in een plaatje als filmregisseur en script boy. Het is een aardigheidje als voorbode voor het ware verhaal, dat dan nog maar de eersteliung is een 'formuletrilogie'. Maar ook Lodewijk brengt zijn aandeel knipogen in het verhaal, bijvoorbeeld met de literaire verwijzing naar de hel van Dante. En als we dan ook nog eens plaat 17 erbij halen waaruit de Vlaamse rockgroep dEUS een uitsnede maakt voor de cd-hoes van Pocket Revolution (2005) — zonder Kuifje-raket evenwel — , dan hebben we met alle middelen een uiteenzetting over het theorama van Fermat vermeden. Aantal genomineerde albums van Don Lawrence: 18/354 Aantal genomineerde albums van Martin Lodewijk: 37/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Don Lawrence (= Donald Southam Lawrence) Scenarist: Martin Lodewijk Uitgever: Uitgave Big Balloon b.v. Eerste druk: 1992 Uitvoering: SC, kleur TOP START

31 -Toen We van de Duitsers Verloren Wasjemenou? In 1974, de dag na de jammerlijke nederlaag van de Nederlanders tegen de West-Duitsers op de finale van het wereldkampioenschap, lopen de knapen Jonas en Daan elkaar tegen het lijf. Ze kennen elkaar van de lagere school. Veel van hun respectievelijke vrienden zijn op vakantie en ze trekken met elkaar op. Kattenkwaad, het uitbreiden van een verzameling pijpenkoppen, het beluisteren van cassettenbandjes en een kennismaking van elkaars territorium houdt hen bezig. Evenals de dramatische verdwijning van Heleentje Donkers op wie Jonas een oogje heeft. Vlaamse waardering: In veel nostalgische albums maakt namedropping onderdeel uit van een sfeerschepping en een tijdbepaling. Guido van Driel laat onder andere de namen vallen van de muziekgroepen Mud en Pink Floyd, voetballers Cruijff, Krol en Beckenbauer en het tv-programma AVRO's Toppop. Vlaming Conz doet ongeveer hetzelfde in De Tweede Kus dat in 2005 van start gaat als eerste deel van een trilogie. Maar Conz durft allicht niet het pedofiliethema aan te raken. De gevolgen van dit drama doorbreken de zomerse verveeldheid in dit album. Van Driels eigenzinnige teken- en schilderstijl stelt een geloofwaardig beeld voor van een Nederlandse woonwijk met iets verderop een appartementsblok. Sociale verschillen zijn legio, maar bepalen niet de voortgang van het verhaal. Het belanrgijkste wederkerend thema van de strip geeft jou als Vlaming een onvervalste pesttip. Als een Nederlander jou nog eens uitmaakt voor "domme Belg", antwoord dan gevat "Wereldkampioenschap 1974, West-Duistland - Nederland: 2-1". Zie hem dan eens huilen. Aantal genomineerde albums van Guido van Driel: 4/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Guido van Driel Scenarist: Guido van Driel Uitgever: Oog & Blik/ De Harmonie Eerste druk: 2002 Uitvoering: SC, kleur TOP START

32 -Alles en Iedereen in Duizend-en-Een-Tekeningen Wasjemenou? Derde reuzepaperback met maar liefst 1001 cartoons over lief en leed, literatuur en seks. Vlaamse waardering: Deze dikke verzamelbundel verschijnt in 2005 ter gelegenheid van Peter van Straatens zeventigste verjaardag. Tegelijk is het een ruime best of van de laatste jaren. Vlaamse lezers kennen van Straatens werk hoogstwaarschijnlijk uit Humo, waarin hij de mannelijke lezersgroep doet twijfelen aan zijn seksuele prestaties in de cartoonreeks Doe Ik het Goed? Sterke vrouwen en sullige mannen vertonen de grootste sier in de geportretteerde wereld van de krassige knar. In de hoogopgeleide klasse hebben de heertjes en dametjes genoeg besognes die ook andere klasses tot gegrinnik doet overgaan. Deze ene verzamelbundel is veeleer een signaalvermelding in het rijke œuvre van de tekenaar. Het gaat 'm om een bekroning van 's mans cartoons in het algemeen, niet zozeer om één enkel album. Met 1001 opeenvolgende cartoons telt echter de waarschuwing: met mate te gebruiken! Bij een onafgebroken leesbeurt zou je bij pakweg nummer 367 de gedachte bekruipen: "Nog 634 te gaan." Tijdig wegleggen en opnieuw oppikken is de boodschap. Aantal genomineerde albums van Peter van Straaten: 5/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Peter van Straaten Scenarist: Peter van Straaten Uitgever: De Harmonie Eerste druk: 2005 Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START

33 -Sine Qua Non Wasjemenou? Op wat Latijnse tekstbanden na een geheel tekstloze verzameling van acht hoofdstukken over een nonnenklooster in een boze, demonische buitenwereld. Vlaamse waardering: Zelfs de betere Franse vakpers ziet dit album zitten. Marcel Ruijters' verbeelding wordt er geroemd. Ook zijn humoristische pasticheaanpak van de middeleeuwse iconografie oogst bijval. Meneer Ruijters confronteert ons impliciet met het schilderwerk van Jeroen Bosch (met name De Tuin der Lusten - 1504-1505), vooral te merken in zijn monsters. Maar de uitvoering is in een paar verhalen zorgvuldig schatplichtig aan de contrastrijke houtgravures uit de vervlogen middeleeuwen. Wellicht Ruijters' internationaal meest aansprekende werk tot nu toe en alleszins zijn hoogst genoteerde album in deze top. De nonnetjes (Ruijters' afrekening met het neerdrukkende Nederlandse protestantisme?) zijn tegelijk lijdende voorwerpen — met stigmawonden als hoogst te behalen eer — als ondernemende overlevenden in een wereld die nog net niet tenonder is gegaan na Het Laatste Oordeel. Aantal genomineerde albums van Marcel Ruijters: 3/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Marcel Ruijters Scenarist: Marcel Ruijters Uitgever: Oog & Blik Eerste druk: 2005 Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START

34 -De Familie Doorzon 2: Geloof, Hopen Liefde Wasjemenou? Neerlands populairste disfunctionele stripfamilie. In de hoofdrollen: pa John Doorzon, een naar christelijke (en bijgevolg zakelijke) zegening ijverende, cynische en intolerante verlichtingsadviseur; ma Mieke, een in dit album nog occasioneel overspelige harde tante en een latere feministe; dochter Doortje, een manzieke betweetster; zoon Tonnie, een homoseksuele sportverslaafde; zoon Ronnie, een criminiele godfather in de dop en uiteraard de blonde, wulpse buurvrouw "Buuv". Vlaamse waardering: Als tegengewicht voor het soms burgerlijke Jan, Jans en de Kinderen kan dit tellen, deze baaneffener voor de Flodder-films. Onder het occasionele duo-pseudoniem Prutswerk schrijven en tekenen Gerrit de Jager en Wim Stevenhagen samen de eerste paar albums alvorens na een boedelscheiding de Jager met de latere bestseller gaat lopen. De man is er rijk mee geworden. Sinds 1980 verschijnt de gagreeks in Nieuwe Revu, zo'n beetje de Nederlandse variant op P-magazine. Het taboedoorbrekende en voorzichtig controversiële imago (alles kon, alles mocht) heeft het doorheen de jaren wat verloren, mede door de uitverkoop in een stortvloed reclamestrips en -tekeningen, talloze verzamelbundels en een trein van commerciële wagons. Of hoe een familie aso's alsnog wordt opgenomen in de grote Nederlandse familie. Aantal genomineerde albums van Gerrit de Jager: 12/354 Aantal genomineerde albums van Wim Stevenhagen: 1/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Gerrit de Jager/ Wim Stevenhagen Scenarist: Gerrit de Jager/ Wim Stevenhagen Uitgever: Espee Eerste druk: 1982 Uitvoering: SC, kleur TOP START

35 -Nicky Saxx 1: Bedrog/Vergiffenis Wasjemenou? Nicky Saxx en Elja Steiner zijn twee detectives. In het verhaal Bedrog moet het duo een in Bolivia door vrijheidsstrijders ontvoerde erfgenaam opsporen. De zaak blijkt echter een valstrik om wraak te nemen op Nicky Saxx. In het verhaal Vergiffenis onderzoekt het duo de moord op een vriendin van de tante van Elja. Vlaamse waardering: Fabuleus zwart-wit-tekenwerk in de beste realistische pulptraditie van Amerikaanse grootmeesters als Alex Raymond, Milton Caniff en min of meer Will Eisner. Maar hoe meer je Minck Oosterveers tekenstijl met deze namen vergelijkt, hoe meer oneer je de tekenaar aandoet. Met trouwe kompaan Willem Ritstier (samen hebben ze Claudia Brücken, Zodiak, Jack Pott, Rick Rolluik en nog meer op hun gezamenlijk cv) verkent hij in Nicky Saxx de crossover borders tussen Brits Agatha Christie-flegma, maar dan sexier, en de avontuurlijke Amerikaanse krantenstrip uit de glansperiode van de jaren dertig tot vijftig. Mocht je dit pas lezen in het jaar 2060: we hebben het over de twintigste eeuw. Aantal genomineerde albums van Minck Oosterveer: 9/354 Aantal genomineerde albums van Willem Ritstier: 12/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Minck Oosterveer Scenarist: Willem Ritstier Uitgever: Uitgeverij Boumaar Eerste druk: 2003 Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START

36 -Jan, Jans en de Kinderen 1 Wasjemenou? Eerste bundeling gags van een oerdegelijk Nederlands gezinnetje met traditionele huisdieren (een kat en een hond), maar waarin Jan zich als huisvader en man dikwijls laat vloeren door zijn drie vrouwen, zijn echtgenote Jans en de twee dochters Karlijn (de oudste) en Catootje (de jongste). Vlaamse waardering: Ook Vlaamse lezers kennen Jan, Jans en de Kinderen uit het veelgelezen vrouwenblad Libelle (wekelijks drie miljoen lezers). Een steeds aanwezige merchandisingmachine vanaf 1970, de eerste publicatie in Libelle, en een succesvolle tv-reeks waarin Jan Kruis voorleest uit eigen werk helpen een flinke hand mee in de bekendheid van de gagreeks. Hoewel de gagreeks lijkt opgebouwd uit ruime aandacht voor de 'gesjellige' familiesfeer, familiewaarden en het huisje-boompje-beestje-fenomeen, schuwt Jan Kruis het taboe of het dikwijls moeilijk bespreekbare allerminst. De Libelle- en albumlezers raken in de loop van de jaren vertrouwd met bijvoorbeeld een BOM-vrouw, een bewust ongehuwde moeder, het feminisme in opmars en integratie. Kruis smokkelt tot zijn pensioen in 1998 (Studio Kruis neemt vanaf dan de wekelijkse gagtoevloed over) het bijbrengen van sociale waarden binnen in zijn strips en in het populaire Nederlandse beeldverhaal. Aantal genomineerde albums van Jan Kruis: 4/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Jan Kruis Scenarist: Jan Kruis Uitgever: Joop Wiggers Produkties Eerste druk: 1972 Uitvoering: SC, kleur TOP START

37 -Franka 9: Moordende Concurrentie Wasjemenou? Franka is op vakantie in Bretagne. In Parijs legt de dodelijk vermoeide, armzalige, maar getalenteerde modeontwerpster Laura Lava de laatste hand aan een valse Yves Saint Laurent-blouse. Zij wordt bespioneerd in al haar doen en laten. Modemadam Maude nodigt haar later uit voor een party om Laura een job als ontwerpster aan te bieden. Maar Laura geeft niet toe aan ideeënjatter Maude. Een "nee" staat niet in het woordenboek van madame Maude en ze wil Laura straffen. Na een falikante fotoshooting in Bretagne kruisen Laura en Franka elkaars pad. Franka helpt Laura een handje als pas- en fotomodel. Maar de mannetje svan madame Maude liggen op de loer. Vlaamse waardering: Henk Kuijpers heeft zijn knappe kop Franka in zowat elk milieu laten dartelen waar design en creativiteit mee is gemoeid. In dit album ontbindt Kuijpers zijn creatieve lusten in de modewereld. Het zal je niet opvallen, maar eigenlijk is dit album een ingenieuze montage van twee verschillende commerciële strips die de tekenaar al in 1983 aanvatte onder de titel Het Halssnoer. Laura Lava is trouwens een personage dat al voorkomt in een ander vetbetaald reclamestripje, De Saboteur (in album gegoten in Franka 6: Het Monster van de Moerplaat uit 1982). Dit album is kleurrijk, kent grootse decors en fantasievolle kostuums, is flitsend in beeld gebracht en op pagina 31 doen de twee naakte meiden Laura en Franka samen in bed ons twijfelen aan de heterogeaardheid van La Franka. Of het doet ons toch tenminste fantaseren. Aantal genomineerde albums van Henk Kuijpers: 15/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Henk Kuijpers Scenarist: Henk Kuijpers Uitgever: Uitgave Big Balloon b.v. Eerste druk: 1990 Uitvoering: SC, kleur TOP START

38 -Franka 10: Gangsterfilm Wasjemenou? Franka ontmoet de filmactrice Gloria Gold in bizarre omstandigheden. Gloria vraagt haar hulp want "ze" willen haar vermoorden. De actrice denkt verkeerdelijk dat Franka, die eventjes inspringt voor een vriendin, een politieagente is. Gloria wordt inderdaad achterna gezeten, maar samen met Franka verschalkt ze de snoodaards. Maar vertelt Gloria eigenlijk wel de waarheid? Wat is er precies aan de hand? Franka raakt nauw betrokken als haar vriendin Marilia ontvoerd wordt. Vlaamse waardering: Kuijpers' uitgelezen kans om de bijdehante Franka in contact te brengen met de filmwereld. Hollywood in Nederland. Glamour, intriges, gangsters en diva's. Fijne elementen om designmatig mee uit te kunnen pakken. Kuijpers leeft zich opnieuw ten volle uit in het tekenen van (film)decors, fantastisch uitgewerkte billboards en reclamepanelen. Met liefde voor de cinema en het betere B-genre. Maar Franka is duidelijk een A-reeks. Aantal genomineerde albums van Henk Kuijpers: 15/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Henk Kuijpers Scenarist: Henk Kuijpers Uitgever: Big Balloon Eerste druk: 1992 Uitvoering: SC, kleur TOP START

39 -Kraut Wasjemenou? 167 pagina's tellende 'stripbrief' van stripmaker/illustrator Peter Pontiac aan zijn in 1978 spoorloos verdwenen vader op Curaçao. Zijn vader was tijdens de Tweede wereldoorlog een sympathisant van de nazi's en een SS-journalist aan het oostfront. Hij zat er na de oorlog vijf jaar voor in de gevangenis. In deze autobiografische en uitvoerig gedocumenteerde strip worstelt Pontiac met de vragen: "waarom fascist?" en" waarom vermist?" Vlaamse waardering: De titel voor dit album rijpt wanneer Pontiac Art Spiegelmans Maus lettert, trouwens een niet weg te denken vergelijkend verhaal met Kraut. Het verhaal zit al in zijn hoofd vanaf het moment dat zijn vader verdwijnt. Will Eisner moedigt 'm aan nadat Pontiac hem over de plannen van dit boek vertelde via een brief. Documentatie genoeg aan de hand van gedichten, brieven en andere documenten van zijn vader. Toch wordt het eerder een emotionele reconstructie, een "bedevaart" volgens een interview met auteur/illustrator Pontiac. Het zal je maar overkomen: een nazi in de familie, die dan nog verdwijnt zonder klinkende antwoorden na te laten. Hoe spring je daarmee om? Fascinerend, boeiend, inzichtrijk met een onnavolgbare grafische koppigheid, zo kenschetsend voor Pontiacs carrière. Kraut is een belangrijk hoogtepunt. In 2005 verschijnt een aanvullende herdruk met 35 pagina's "nagekomen berichten" met brieven van lezers die zijn vader nog hebben gekend en extra documentatiemateriaal, journalistieke stukken vooral, van zijn vader zelf. Aantal genomineerde albums van Peter Pontiac: 2/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Peter Pontiac (Peter Pollmann) Scenarist: Peter Pontiac (Peter Pollmann) Uitgever: Podium Eerste druk: 2000 Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START

40 -Franka 11: De Vlucht van de Atlantis Wasjemenou? Op een hete zomerdag besluit Franka om naar Zandvoort te reizen, lekker surfen. Op de radio is net te horen dat de schatrijke reder Magnum Ax is overleden. In Zandvoort moet Franka schuilen voor een plots opkomend onweer. Ze zoekt beschutting in de duinen in een huis dat de vorm heeft van een schip. Ze vindt er een indringster die de erfgename blijkt te zijn van Magnum Ax. Het huis is het eigendom van Ax. De reder liet in 1956 de grootste vliegboot aller tijden bouwen, de Atlantis. Op een dag verdwijnt de vliegboot met aan boord een ware kunstschat, de inzet van een bitsige erfenisstrijd tussen Ax' kleindochter en weduwe Victoria Vulcan Ax, een topmodel. Vlaamse waardering: Franka's vijfde avontuur waarin een vliegboot een belangrijke rol speelt, toch een stokpaardje van Henk Kuijpers. Zijn liefde voor techniek, architectuur, kunst, voer-, vlieg- en vaartuigen komt tot volle uiting in het tekenen van scheepswerven, excentrieke villa's, het ontwerp van de Atlantis en het scheppen van sculpturen, schilderijen, fresco's en andere kunstvoorwerpen. Dit alles overgoten met de exotische toets van de Puertoricaanse setting en het tropische eilandje Saint Solo. En tussen dat alles heen laveert een pronte Franka zich om haar elfde grote belevenis te beleven. Aantal genomineerde albums van Henk Kuijpers: 15/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Henk Kuijpers Scenarist: Henk Kuijpers Uitgever: Big Balloon Eerste druk: 1993 Uitvoering: SC, kleur TOP START

41 -Agent 327 Dossier 19: De Vlucht van Vroeger Wasjemenou? De jonge jaren van Agent 327 en in hoge mate die van zijn chef. Henk IJzerbroots eerste opdracht als geheim agent in de vroege jaren van de wederopbouw. Hij moet de verdwenen staatsgeheimen opsnorren. De zoektocht brengt hem in het naoorlogse Berlijn en tegenover de Duitse spionne Dritta Reich. Vlaamse waardering: Als een Kuifje in Berlijn (let op Agent 327's kledij!) manœuvreert Neerlands bekendste geheim agent zich in de plooien van de naoorlogse Nederlandse en Duitse geschiedenis. Dit is op moment van schrijven het recentste nummer in de reeks en volgens het Nederlandse stripinformatietijdschrift Stripschrift ook het Stripmonument van 2005, de beste strip van 2005. Ook in dit verhaal gaan heel wat typisch Nederlandse actuele en historische situaties en feiten verloren aan Vlaamse lezers, maar zij halen zich op aan de documentatiedrang van Martin Lodewijk (alleen jammer van het luie gebruik van foto's), het humorgehalte, de toffe tekenstijl, de talloze knipoogjes — die dan weer wel vaak te begrijpen zijn —, de frisse aanpak van het verhaal en de oerdegelijke verhaalstructuur. Spontaan werk van een vakman. Aantal genomineerde albums van Martin Lodewijk: 37/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Martin Lodewijk Scenarist: Martin Lodewijk Uitgever: Uitgeverij L Eerste druk: 2005 Uitvoering: SC en HC, kleur TOP START

42 -Bud Broadway 1: De Weg naar Java Wasjemenou? Avontuurlijke en exotische, klassieke krantenstrip met tekst onder de plaatjes. Het speelt zich aanvankelijk af in het Hollywood van de jaren dertig. Bud Broadway is een aanmodderende stand-up comedian, maar laat zich meedrijven in een intrige waar de maffia de aanstoker van is. Vlaamse waardering: Eerst en vooral dit: we zijn er nog steeds niet uit of we dit album hadden mogen opnemen. We vermoeden namelijk fraude door iets te vaak opvallend hoge noteringen van dit eerste deel van Bud Broadway. We geven het album het voordeel van de twijfel. Het valt anders toevallig (bis!) wel in het nadeel uit van January Jones 1: Dodenrit naar Monte-Carlo van dezelfde tekenaar dat dus net niet de top-49 haalt. January Jones is een knappe reeks over een pilote in de jaren dertig dat in vertaling verscheen in Frankrijk, Duitsland, Finland, Noorwegen, Denemarken, Spanje en Portugal. Het in Nederland nog populairder geworden Bud Broadway loopt niet in voorpublicatie in een Vlaamse krant. We kennen het enkel door de albumpublicaties die Boumaar start in 2002.. Het verhaal zelf liep in Algemeen Dagblad van 14 december 1995 tot 13 juni 1996 . Eric Heuvel verzaakt niet aan zijn Klare Lijn. Op vraag van de Nederlandse krant Algemeen Dagblad maakt hij van Bud Broadway een ouderwetse tekststrip waarvan bij onze noorderburen een grote traditie bestaat dankzij bijvoorbeeld Heer Bommel en Tom Poes en Eric de Noorman. Aantal genomineerde albums van Eric Heuvel: 11/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Eric Heuvel Scenarist: Eric Heuvel Uitgever: Boumaar Uitgaven Eerste druk: 2002 Uitvoering: SC, kleur TOP START

43 -De Ontdekking Wasjemenou? Jeroen zoekt bij zijn oma op zolder naar spullen voor Koninginnedag. Tussen alle rommel vindt hij de oorlogsplakboeken van oma. Hij hoort dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog in zijn familie dingen zijn gebeurd waarover altijd gezwegen is. Als hij daarna op 4 mei de dodenherdenking meemaakt, doet hij een schokkende ontdekking... Vlaamse waardering: Eigenlijk is dit een educatief album in samenwerking met de Anne Frank Stichting en Verzetsmuseum Friesland, maar dan wel op een verstandig verhalende manier aangebracht zodat het educatieve element allerminst stoort. Verhalen over de Tweede Wereldoorlog hebben altijd al goed gescoord, hetzij in film-, documentaire-, roman- en dus ook in stripvorm. De Ontdekking gaat voor een flink deel over Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Grafisch dik oké door de Klare Lijn-tekeningen van Eric Heuvel, die toch nauw verwant zijn aan Hergé. Het voorlopige magnum opus en een prijswinnende strip van Heuvel, een voormalig docent geschiedenis. Aantal genomineerde albums van Eric Heuvel: 11/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Eric Heuvel Scenarist: Eric Heuvel Uitgever: Big Balloon Publishers Eerste druk: 2003 Uitvoering: HC, kleur TOP START

44 -Storm 12: De Zeven van Aromater Wasjemenou? Wanneer Storm, Roodhaar en Nomad in de havenstad Aromater aankomen wil een rijke koopman Roodhaar van Storm kopen. In het tweegevecht dat daarop volgt, grijpt Storm naar een zwaard dat is vastgehecht in de stenen rand van een fontein. Hierdoor wordt hij als een held bejegend en naar het hof van de eeuwige prins gebracht. Daar krijgt hij een glas met het bloed van Pandarve aangeboden dat hem verandert in de zevende en laatst benodigde vechter van Aromater. De zeven vechters moeten een voor de eeuwige prins levensnoodzakelijk breinkoraal heroveren van diens broer. De zeven vechters moeten zeven tegenstanders bekampen. Roodhaar en Nomad volgen Storm, die door de transformatie zijn identiteit en geheugen verliest. Vlaamse waardering: Alle Storm-albums, op één na, geschreven door een Nederlandse scenarist zijn genomineerd. Storm is dankzij deze nominaties en de uiteindelijke topposities alvast de populairste sf-reeks. De stroomlijning van het Pandarve-universum, waarin Storm en zijn gezellen bewegen, getuigt van een optimale en prettige samenwerking tussen de Britse tekenaar/schilder Don Lawrence en Martin Lodewijk. Aantal genomineerde albums van Don Lawrence: 18/354 Aantal genomineerde albums van Martin Lodewijk: 37/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Don Lawrence (= Donald Southam Lawrence) Scenarist: Martin Lodewijk Uitgever: Uitgeverij Oberon b.v. Eerste druk: 1984 Uitvoering: SC, kleur TOP START

45 -Franka 2: Het Meesterwerk Wasjemenou? Benedenbuurman en schilder Rafaël Reghenboogh heeft een schilderij verkocht en wil graag de auto van Franka lenen om het werk af te leveren. Op een afspraakje achteraf komt hij niet opdagen. Er brandt echter licht in zijn appartement en Franka wil hem aan de tand voelen. Hij doet niet open, maar Franka houdt voet bij stuk en dringt de woning binnen. Daar wordt ze neergeslagen. Bij het achtervolgen van de belager wordt ze aangereden op haar fiets en belandt in de gracht. Ze wordt gered door zieneres Furora, die op een woonboont huisvest en haar achteraf helpt te herinneren wat er precies is gebeurd. Ze wil het fijne van de zaak weten en trekt op onderzoek naar het landelijke Luttel en raakt verzeild in een zaak van kunstvervalsing. Vlaamse waardering: Terwijl de springerige Franka in het eerste album Het Misdaadmuseum nog een veredelde figurante is, vertolkt ze vanaf deel 2 kordaat de hoofdrol. Ook het karakter van een misdaaverhaal evolueert naar een avonturenstrip. Franka viel na de voorpublicatie in het Nederlandse stripweekblad PEP dus duidelijk in de smaak. De exotische Furora is sindsdien een vast personage van de cast waar Franka al eens een beroep op kan doen. Aantal genomineerde albums van Henk Kuijpers: 15/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Henk Kuijpers Scenarist: Henk Kuijpers Uitgever: Uitgeverij Oberon b.v. Eerste druk: 1978 Uitvoering: SC, kleur TOP START

46 -Sigmund Tweede Sessie Wasjemenou? 160 stroken van de sarcastische Sigmund, de kleine psychiater met het ooglapje. Dit album is een selectie uit de Nederlandse krant De Volkskrant van 10 oktober 1994 tot 22 juni 1995. Naast een aantal vaak voorkomende patiënten is er onder andere ook actuele aandacht voor Sinterklaas, kerstmis, junkies, overstromingen, Ajax en piercings. Vlaamse waardering: Het hoogst genoteerde Sigmund-album. Deel 1 vinden we terug op stek 231, deel 3 op 274. Hoewel verschillende grappen ondertussen zijn achterhaald of exclusief Nederlands gebonden, geniet dit album blijkbaar de voorkeur. Sigmund was toen nog wat milder, behulpzamer en minder zwartgallig. Wat wil je ook, als je sindsdien honderden weirdo's, freaks en psychopaten over de vloer hebt gekregen? Sigmund staat sinds een aantal jaren dagelijks in de Vlaamse krant De Morgen en bereikt zo het Vlaamse publiek. Aantal genomineerde albums van Peter de Wit: 17/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Peter de Wit Scenarist: Peter de Wit Uitgever: De Plaatjesmaker Eerste druk: 1995 Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START

47 -Franka 7: De Tanden van de Draak Wasjemenou? Eerste deel van het tweeluik De Tanden van de Draak/De Ondergang van de Donderdraak. Franka zoekt een afsluiter voor haar duikcilinders, maar stuit in een kleine uitdragerij op een vreemd voorwerp, naar haar idee een benen heggenschaar. Zij kocht evenwel de mysterieuze Yai-Tsu van Chantanfu waar een Chinese de halve wereld voor heeft rondgereisd. Tot elke prijs wil zij het voorwerp bemachtigen. Maar Franka bijt van zich af en voert zelf een onderzoek naar de geheimen van het voorwerp. Ze klopt aan bij de wantrouwige paleontologe Ava Aadelaar. Uiteindelijk trekken ze er samen op uit. De tocht leidt het duo naar onder andere Londen, Venetië en Manilla. Vlaamse waardering: De verhalen van de pientere meid Franka staan in dit tweeluik bol van het avontuur dat haar leidt van hot naar haar. Dit verhaal kan je lezen in een stevig tweeluik waarvan het tweede deel, De Ondergang van de Donderdraak, geëindigd is op nummer 101. Klassiek geworteld in de beste traditie van de Franco-Belgische School die floreerde in de weekbladen Robbedoes en Kuifje waar Henk Kuijpers graag mee dweept. De voortgang van het verhaal in De Tanden van de Draak wordt anders wel verzwaard door lange flashbacks vol lijdzame historiek over de Yai-Tsu van Chantanfu. Aantal genomineerde albums van Henk Kuijpers: 15/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Henk Kuijpers Scenarist: Henk Kuijpers Uitgever: Uitgeverij Oberon b.v. Eerste druk: 1984 Uitvoering: SC, kleur TOP START

48 -De Indianen-Reeks 3: De Gezellen van het Kwaad Wasjemenou? Derde deel van Kresses nobele poging om de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse indianen in beeld te brengen. Een eerste onprettige ontmoeting met de Spaanse conquistadores is achter de rug. De Apachenstam de Faraons, over wie Kresse het verhaal vertelt, hebben kennisgemaakt met de "donderstok", maar daar is geen boog en pijl tegen opgewassen. Hulp krijgt een jonge Keresho-krijger van een "harige man", een mestizo, het kind van een Spanjaard en een indiaanse. Hij heeft de indiaan net leren paardrijden. Vlaamse waardering: Ondanks Kresses internationale vertalingen van deze reeks (uitgebracht in elf landen!), kwam het grote succes er niet voor zijn nimmer afgewerkte (hij overleed tijdens het half afgewerkte tiende deel) De Indianen-Reeks. Nochtans wordt de reeks hoog ingeschat dankzij de verzorgde, afgewerkte tekeningen, het realisme van een klassiek topniveau en de deftige inkleuring. Waardering is er ook voor Kresses betrokken bewogenheid. Het vomrt de basis voor dit meeslepende epos over een indianenstam die geconfronteerd wordt met de gewelddadige opmars van de westerse, blanke veroveraars. Aantal genomineerde albums van Hans G. Kresse: 24/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Hans G. Kresse (Hans Georg Kresse) Scenarist: Hans G. Kresse (Hans Georg Kresse) Uitgever: Casterman Eerste druk: 1974 Uitvoering: SC, kleur TOP START

49 -Moesashi (Integrale Uitgave) Wasjemenou? Eigenzinnige bewerking van romanschrijver Eiji Josjikawa over de Japanse samoerai Moesashi. Bij aanvang van het verhaal heet Moesashi nog Takezo en moordt en plundert hij in kleine dorpjes. Wanneer hij ingerekend wordt door ene Takoean die hem een louterende straf laat ondergaan, wordt Takezo Moesashi en leeft hij voor eer en respect. Zo ontmoet hij Kodjiro, een andere samoerai. Deze ontmoeting loopt uiteindelijk uit op een duel tussen beide. Veel meer dan deze enkele zinnetjes is er niet nodig om het verhaal samen te vatten. Vlaamse waardering: Na dik twaalf jaar bracht uitgeverij Sherpa de complete trilogie Moesashi van Bert van der Meij opnieuw onder de aandacht door in december 2005 met een integrale editie uit te pakken. Niet onopgemerkt want voor vele fijnproevers, of toch voor voldoende deelnemers, betekende het een herkansing. Onze medewerker Marc Bastijns omschreef Moesashi als volgt: "Een ingewikkelde plot was niet van der Meijs eerste bedoeling. In Moesashi tekent hij echter pure sfeer en emotie. De Japanse beleving van eer en schuld staat op het voorplan. De auteur kiest resoluut voor een minimum aan tekst en een maximum aan beeldbetekenis. Moesashi vereist dan ook een aandachtige lezer die zich laat opslorpen door de indringende vertelstijl van van der Meij. (...) Van der Meijs primitieve maar oh zo mooie tekeningen staan nog steeds overeind als een potige villa." Aantal genomineerde albums van Bert van der Meij: 4/354 D A T A S H E E T Tekenaar: Bert van der Meij Scenarist: Bert van der Meij Uitgever: Sherpa Collectie: Sherpa+-Reeks (deel 1, 2 en 3) Eerste druk: 1991 (deel 1) 1992 (deel 2) 1993 (deel 3) 2005 (Integrale Uitgave) Uitvoering: SC, zwart-wit TOP START