Martin
Lodewijk
[gecontacteerd door David Steenhuyse]
Albums van Martin Lodewijk (1939, Nederland):
Agent 327 (19 albums, Oberon/Uitgeverij M/Uitgeverij L + The Making Of Agent 327, 2 albums, Uitgeverij M (deel 1)/Uitgeverij L (deel 2) + Dossier Minimum Bug, Stripwinkel Sjors) • Arent Brandt (4 albums, ATH) • Edmund Bell (scenario voor René Follet, deel 3-4, Collectie Detectivestrips, Claude Lefrancq) • Frank de Vliegende Hollander, 2 albums, Uitgeverij De Lijn) • January Jones (scenario voor Eric Heuvel, 4 albums, Oberon (deel 1)/Big Balloon (deel 2-4)) • Johnny Goodbye (scenario voor Dino Attanasio, deel 1-4, 6-8, 11, Oberon/Big Balloon (deel 11)) • De Kat (scenario voor Hendrik J. Vos, Yendor + scenario voor Bart van Erkel, Blue Circle) • Lucky Luke: De Strop van de Gehangene (coscenario voor Morris, Dargaud/Lucky Comics) • Matt Marteau (coscenario voor Bart van Erkel, collectie Titanic Reeks, Titanic) • Quark (scenario voor Adri van Kooten, 3 albums, Prestige) • De Rode Ridder (scenario voor Claus D. Scholz, deel 207-213, Standaard Uitgeverij) • Storm (scenario voor Don Lawrence, deel 2, 10-22, Oberon/Big Balloon/Don Lawrence Collection + Storm –The Collection– deel 1, 5-12, Don Lawrence Collection) • Storm: Kronieken van de Tussentijd (scenario voor Dick Matena, 3 albums, Big Balloon) • Sturka Mysterie (scenario voor Theo van den Boogaard, Uitgeverij Sturka) • Zetari (scenario voor John Burns, Uitgeverij Oranje/De Eenhoorn).

Website: www.agent327.nl • members.lycos.nl/agent327 • www.donlawrence.nl • www.storm.nl • www.roderidder.be
Wat maakt van Franquin zo’n bijzonder auteur?
 Om Louis Armstrong te parafraseren: "Als je het moet vragen, zul je het niet begrijpen. Samen met Hergé is hij de vastlegger van de Europese stripvorm. Let wel, Hergé was er eerder, hij vond uit (ook niet helemaal op z'n eentje, hoor) en in het begin van zijn carrière steunde Franquin, al was het alleen al via Jijé, op het werk van Hergé. Maar hij ging er mee aan de haal en gaf het zijn eigen stem mee. En beïnvloedde daarmee talloze andere tekenaars, die soms meer succes hadden dan hijzelf. In het begin althans.
Ooit moesten tekenaars bij Tintin zich zoveel mogelijk spiegelen aan Hergé en bij Robbedoes aan Franquin en Hubinon. Soms tot hun verdriet en ergernis. Hergé maakte de Klare Lijn beroemd en Franquin de Warme Lijn (ik verzin het waar je bij staat).
Het is bijna ongepast om onder zoveel briljante auteurs een rangorde te willen aanbrengen, maar als we de Europese strip als een piramide zien, staan Hergé en Franquin tweezaam aan de top. Verder geloof ik niet dat er ooit een gewetensvollere tekenaar is geweest.
Hoe maakte u voor het eerst kennis met Franquin of zijn albums? Wat herinnert u zich van hem? Heeft u persoonlijke contacten met hem gehad?
 Ik las Franquin voor het eerst in Robbedoes. De onvergetelijke avonturen in het spookhuis en Afrika maakten een verpletterende indruk op het jonge Rotterdammertje dat met Robbedoes, Kuifje, Heroic Albums (de grote Tillieux die een briljante synthese van Hergé en Franquin ontwikkelde!) en 't Kapoentje vrijwel leerde lezen. Niet gering was mijn trots toen Franquin mij later bezwoer dat zijn dochter met mijn album, Dossier Stemkwadrater, dat ik hem gaf bij onze eerste ontmoeting in 1969, Nederlands had leren lezen. Het was allemaal niet voor niets geweest. De warme menselijkheid die uit de albums sprak, hebben mij, hoop ik, mede gevormd. Zelfs als Franquin de geijkte klassieke stereotiepen gebruikte, bleef de waardigheid van de gestereotypeerde overeind. Tegenwoordig worden ze, en niet helemaal ten onrechte, nogal eens als racistisch ervaren, en in mindere handen waren ze dat ook vaak. Franquin heeft er later mee geworsteld. Maar kijk naar de boksscène in Er is een Tovenaar in Rommelgem. Eigenlijk speelt de graaf vals spel. Hij gebruikt DOPING!! Niettemin wordt de zwarte kampioen niet belachelijk gemaakt maar blijft een bijna nobel atleet. Er wordt MET hem gelachen, niet OM hem. Tien jaar later zou Cassius Clay/Muhammad Ali hem werkelijkheid doen worden. En de triomf van de graaf is toch wat besmuikt. Zo voelde ik het tenminste als lezertje.
Franquin was een moreel ijkpunt. De achtervolging in het spookhuis kreeg een time-out toen de houten poot van de vluchteling brak. De Marsupilami werd teruggebracht naar de jungle. Dat hij de voorkeur gaf aan Brussel was zijn eigen keuze. Al denk ik niet dat Franquin Knut had willen laten afmaken.
Hij vertelde mij ooit dat een Griekse uitgever de albums van Robbedoes wilde uitbrengen, Maar dit was tijdens het kolonelsregime en Franquin stelde als voorwaarde dat dan De Dictator en de Paddestoel de eerste zou zijn. Het is niet doorgegaan. De kolonels wisten voor wie ze bevreesd moesten zijn. Het is altijd een voorrecht je helden te leren kennen.
Gelukkig heb ik Franquin meerdere malen mogen ontmoeten, en Liliane, zijn vrouw. Als Franquin Guust was, was Liliane juffrouw Jannie.
Voor anekdotes is hier geen plaats. Meestal eindigden de bezoeken in een middernachtelijk etentje in een restaurant dat soms speciaal voor hem openbleef. Het zou aanmatigend zijn dit een vriendschap te noemen, maar de laatste keer dat ik hem ontmoette, niet lang voor zijn dood, fluisterde hij me toe: Laat de volgende keer niet zo lang wachten. Helaas werd "lang" hier "voorgoed".
Wat is uw favoriete Franquin-album, -avontuur, -gag of -personage en waarom?
 Alle Robbedoes-albums tot De Bezoeker uit de Oertijd. Ton en Tineke. De middenperiode van Guust. In de eerste twee tekende hij voornamelijk met pen, en in de tweede met penseel. Het latere "priegelwerk" gaat mijn deur een beetje voorbij, hoewel de titels van Le Trombone Illustré wel mooi zijn. Ondanks het feit dat ik er een voorwoordje voor schreef, hoort ook Zwartkijken niet tot mijn favorieten. Het is mij te zeer een uiting van de onzekerheid die hem beving toen de generatie van '68 zijn werk min of meer ging zien als "Le BD de Papa". Hij was ervan overtuigd dat zijn werk kinderspel en passe was in tegenstelling tot de geëngageerde nieuwe generatie die "Ergens Over Ging!".
Dat was hem, ook met referentie aan zijn Griekse avontuur, niet uit het hoofd te praten. Grote kunstenaars zijn niet altijd hun eigen beste criticus. Gekoppeld aan zijn ongelukkige depressies heeft dat zijn werk geen goed gedaan. Gelukkig brak toen wel nog net op tijd het SUCCES aan!
Overigens is natuurlijk Bravo Brothers een juweeltje. En vergeet Roeltje niet.
Heeft Franquin ook uw werk beïnvloed?
 Ik hoop het.

Welke impact op de stripwereld heeft Franquin vandaag nog, vindt u?
Behalve dan dat de 'wetten' die hij en Hergé hebben neergelegd overal wel een beetje in doorsijpelen, op de stripwereld nauwelijks meer, ben ik bang. Maar ik laat me graag van het tegendeel overtuigen! De stripTEKENAARS gedenken hem bijna zonder uitzondering in hun gebeden.