 |
| |
tekst:
Frank Miller
tekeningen: David Mazzucchelli
release: 1987 |
 |
|
Midden jaren 1980 was Frank Miller klaar om de
wereld te veroveren. In 1979 debuteerde de toen 22-jarige Miller
als tekenaar van Daredevil, op dat moment niet meteen
de meest populaire superheld uit de stal van Marvel.
Maar Miller voelde wel iets voor deze blinde advocaat die 's nachts
gemaskerd de straten van New York veilig probeerde te maken. Al
snel drukte Miller zijn stempel, heel de reeks ademde film noir.
Hij strooide gretig rond met al zijn invloeden. Zijn voorliefde
voor het werk van Will Eisner droop van iedere
pagina en wanneer hij later ook de scenario's voor zijn rekening
nam, was het alsof Raymond Chandler zelf de voice-over
had geschreven. Na vier jaar leek zijn leerschool voltooid en
maakte hij een einde aan zijn Daredevil-avontuur.
Ondertussen zocht hij zijn invloeden ook buiten de landsgrenzen
en geraakte hij helemaal bezeten door manga's en Europese strips.
Die invloeden liet hij in 1984 los op zijn eerste originele creatie:
Ronin, ditmaal voor concurrent DC Comics.
Twee jaar lang verscheen er geen nieuw werk van Miller. Maar dat
zou de kalmte voor de storm blijken. Tussen 1986 en 1987 schoot
Miller een spervuur aan projecten af die stuk voor stuk klassiekers
zijn geworden: Daredevil: Born Again, The
Dark Knight Returns, Daredevil: Love And War, Elektra: Assassin
en als sluitstuk Batman: Year One. Eén van die
titels op je palmares kunnen zetten, zou je al een ereplaats in
de stripgeschiedenis bezorgen. Miller schreef er VIJF (en tekende
er zelf één van) in een periode van twéé
jaar. Om even stil bij te worden.
The Dark Knight Returns tekende hij samen met trouwe
kompaan Klaus Janson, zijn vaste inkter bij Daredevil.
Elektra: Assassin en Daredevil: Love And War werden
in beeld gebracht door Bill Sienkiewicz die zichzelf
helemaal heruitvond en van een Neal Adams-kloon
ontpopte tot een multimediaal schilder en inspiratiebron voor
generaties tekenaars en illustrators. De laatste twee uit het
lijstje, en mijn persoonlijke favorieten, zijn Daredevil:
Born Again en Batman: Year One. Beide getekend door
David Mazzucchelli, jou misschien bekend van
het recent verschenen Asterios Polyp.
Born Again betekende de terugkeer van Miller naar Daredevil,
en hij kwam terug met een duidelijk doel: het laatste Daredevil-verhaal
schrijven. Na dat verhaal zou Matt Murdock zijn alter ego aan
de kapstok kunnen hangen. Tekenaar van dienst was Mazzucchelli
die sinds een goed jaar de vaste tekenaar van de reeks was. Hun
samenwerking verliep vlekkeloos. Beide heren bewonderen elkaar
en stuwden elkaar naar nieuwe hoogtes. Mazzucchelli transformeerde
zijn eerder klassieke superheldenstijl naar een meer uitgepuurde
en op sommige momenten zelfs expressionistische stijl. Iedere
pagina leek hij nóg beter te worden. En altijd met één
doel: het verhaal dienen.
Met Daredevil: Born Again leverden de twee een quasi
perfecte strip af en kan je je moeilijk inbeelden dat ze dat niveau
samen nog zouden evenaren, laat staan overtreffen... Maar een
jaar later is het Dynamic Duo daar opnieuw: Mazzucchelli
en Miller. Klaar om een tweede homerun te slaan. Ditmaal zouden
ze niet de laatste dagen van een superheld vertellen, maar wel
zijn eerste stappen. Die van de gevlederde wreker hemzelve: Batman.
Een jaar eerder, in 1986, veroorzaakte The Dark Knight Returns
een schokgolf in (Amerikaans) stripland. Niet alleen de inhoud
van het boek was revolutionair, ook de manier waarop het werd
uitgegeven. In plaats van goedkope pamfletjes van 22 pagina's
met beperkt kleurenpalet, verscheen The Dark Knight Returns
in een 'prestige format'. Wat meer te vergelijken valt met een
mooi vormgegeven Europese softcover mét diezelfde goede
drukkwaliteit en een groter aantal pagina's, maar dan op klassiek
comicsformaat. Batman: Year One daarentegen verscheen
een jaar later als een klassieke comic binnen de reguliere reeks
als deeltjes #404 tot 407. Misschien dat het daarom met iets minder
fanfare werd aangekondigd, maar laat er geen twijfel over bestaan:
Year One is duidelijk de meerdere van het desalniettemin
verbluffende The Dark Knight Returns.
In Year One herschreef Miller de begindagen van Batman.
Je ziet de eerste stappen van de superheld maar toch is het geen
klassiek 'ontstaansverhaal', zoals je nu zo vaak ziet bij de Hollywoodverfilmingen
van superhelden. In de eerste plaats is het een aangrijpend portret
van de door corruptie volledig verrotte stad Gotham City.
In de hoofdrol treffen we Jim Gordon aan, nog lang niet de politiecommissaris
zoals we hem kennen, maar een simpele flik die probeert op te
boksen tegen die corruptie binnen én buiten het korps.
De greep van de maffia op de stad is verstikkend. Prostitutie
en criminaliteit tieren welig. Parallel hieraan zien we hoe Bruce
Wayne terugkeert naar Gotham die hij had verlaten nadat zijn ouders
voor zijn jonge ogen vermoord werden. Na jarenlange omzwervingen
is hij vastbesloten om zijn ouders, maar vooral ook 'zijn' stad,
te wreken. Net zoals prostituee Selina Kyle het recht in eigen
handen neemt en, geïnspireerd door de recent opgedoken gemaskerde
vigilante Batman, zichzelf tot Catwoman doopt.
Batman is bijna een nevenpersonage in het hele verhaal. Maar daar
merk je tijdens het lezen niets van want elk moment dat Batman
ten tonele verschijnt, steelt hij de show. En zo hoort het ook.
Batman is een nachtdier, hij houdt zich schuil in de schaduwen,
zegt weinig en slaat even snel als geruisloos toe om dan weer
in de duisternis te verdwijnen. Dat is meteen ook de hele filosofie
van dit boek: elke scène, elke pagina, elk moment, elke
zin is zo uitgepuurd, zo juist. Eenvoudig en elegant. Pure schoonheid.
En dat is in grote mate te danken aan David Mazzucchelli's werk
die zijn stijl sinds Born Again nog verder heeft geëvolueerd
naar een uiterst klare, uitgepuurde stijl, sterk beïnvloed
door onze Europese strips. Geen bombast aan lijnen en arceringen,
maar een klare lijn met een magistraal gebruik van schaduwpartijen.
Year One stuwde de populariteit van The Caped Crusader
naar nieuwe hoogten en gold vanaf dat moment als hét definitieve
Batman-verhaal en de maatstaaf voor alle andere avonturen
van de gemaskerde held. De impact van dit verhaal valt niet te
onderschatten, alle andere verhalen en adaptaties die volgden
(van Tim Burtons Batman-film uit 1989
over The Animated Series uit 1992 tot de trilogie van
Christopher Nolan) baseren zich op dit werkstuk.
Met Batman: Year One leveren Miller en Mazzucchelli niet
alleen het beste werk uit hun (rijkgevulde) carrières,
maar ontegensprekelijk ook het beste Batman-verhaal aller
tijden én, naar mijn bescheiden mening, een van de beste
strips ooit gemaakt.
Je hebt het al begrepen... als er één Batman-verhaal
is dat je moét lezen, dan is het deze! |
|