De eerste uitgave uit 1969 verscheen bij Casterman. Dit is de cover van een latere herdruk waarvan de lay-out geüniformiseerd werd.

Na het beëindigen van De Laatste Spartaan start een half jaar later Het Etruskische Graf. Het verhaal loopt in Kuifje/Tintin van nummer 45 in 1967 tot nummer 22 van het daaropvolgende jaar.

Het thema van het verhaal vertoont gelijkenis met het vorige verhaal. In De Laatste Spartaan zijn het Grieken die zich verzetten tegen de Romeinse overheersing. In Het Etruskische Graf zijn het de Etrusken. Koningin Andrea is een afstammelinge van Agamemnon, Brutus Tarquinius, aanvoerder van de Etruskische rebellen, is een afstammeling van de Tarquinische koningen.(1) Daar  stopt de vergelijking. Koningin Andrea is een nobele vorstin, Brutus is een brutale intrigant. In tegenstelling met de Grieken wil Brutus de macht verwerven door terreur uit te oefenen op de bevolking. Zijn volgelingen, de molochisten, zijn misdadigers.

In het verhaal is een rol weggelegd voor Octavianus(2) en zijn zus Lidia(3), historische personages. Het vertrekpunt voor het verhaal was voor Jacques Martin de anekdote bij Suetonius in zijn werk De Vita Cæsarum(4), waarbij een arend een broodje van de hand van Octavianus pikt en het daarna terugbrengt.(5) De oorspronkelijke bedoeling van Martin was om de tovenaar Rafa uit De Zwarte Klauw te laten terugkeren, maar in plaats daarvan verschijnen de molochisten op het toneel.(6)

De uitverkiezing van Octavianus door Jupiter.

De stripversie van Octavianus en een beeld van de jonge Octavianus (L'Histoire hors-série: Les Mondes d'Alix, p.86).

In Het Vervloekte Eiland bracht Martin de god Moloch en de mensenoffers die erbij hoorden in beeld. In dit verhaal besteedt Martin opnieuw aandacht aan Moloch, die voorgesteld wordt als de god van de Etrusken, wat hij niet was.(7)

Het verhaal zelf vertrekt van de opdracht van Caesar aan Octavianus om zijn zus Lidia te gaan ophalen in Tarquini. Alex en Enak vergezellen hem. Tijdens de heenreis wordt Alex al geconfronteerd met de moordende molochisten. Daar aangekomen is het neefje van Lidia ontvoerd. Brutus, die verliefd is op Lidia, haalt het jongetje terug, met de bedoeling zo de gunst van Lidia te verwerven. Vanaf het eerste optreden van Brutus is het voor de lezer duidelijk dat Brutus de schurk van dienst is in het album. Tijdens de terugtocht naar Rome wordt Lidia door de molochisten gevangen. Terwijl Octavianus en Enak naar Rome reizen, keert Alex op zijn stappen terug om Lidia te bevrijden en de strijd aan te binden met de molochisten.

Brutus, opponent (en herkenbare schurk) van Alex.

In het verhaal toont Alex zich van zijn meest menselijke kant. Hij neemt de verdediging op zich van de slaven op de boerderij, waar hij verhinderd heeft dat een kind zou geofferd worden aan Moloch. Hij geeft aan een bron de gevangen molochisten onderweg naar Tarquini te drinken.(8)

Voor de tweede maal, na Het Vervloekte Eiland, brengt Martin de god Moloch in beeld. Hij wil de geboorte en de ontwikkeling van een godsdienst vertellen en hoe die verandert naargelang de plaats of het volk dat die godheid adopteert. "De genealogie van religieuze vormen heeft me altijd gefascineerd. Het is een essentieel onderdeel van de geschiedenis van beschavingen."(9)

Een stukje godsdienstgeschiedenis.

Kindoffer in Carthago.

De kleding van de molochisten haalde Martin uit een negentiende-eeuws boek, L'Histoire du Costume van F. Hottenroth (1883). In het boek werd de kleding aangeduid als "lid van een sekte".(10)

Het  verhaal speelt zich grotendeels af in Tarquinia. Het grafveld waar de molochisten hun hoofdkwartier hebben, is geïnspireerd op de grafvelden van Tarquini en Cerveteri,

Etruskisch graf (binnen) (omslag Kuifje nummer 45 van 7 november 1967).

Etruskische dodenstad (De Etrusken: Het Eind van een Raadsel?, Jean-Paul Thullier, Fibula Pharos, p. 74-75).

Etruskische graf.

Etruskisch grafveld.

Links: Etruskisch graf. Rechts: Etruskische sarcofaag.

Etruskische sarcofaag (De Etrusken en hun Beschaving, Alain Hus, Het Spectrum, p. 75).

Ook Vedius Pollion(11) is een historisch personage. Hij bezit een villa in de baai van Napels. Van hem was bekend dat hij slaven, die hem ontriefden, als voer gaf aan zijn murenen.

Na de Brutus uit Alex de Onversaagde is in dit verhaal de rol van slechterik opnieuw weggelegd voor een Brutus.

Opnieuw brengt Martin met Het Etruskische Graf een uitgebalanceerd en bijzonder knap verhaal. De adelaar van het begin van het verhaal zal op het einde van het verhaal de bestraffing van Brutus uitvoeren. Hiermee speelt Martin handig in op de latere historische rol die Octavianus als Augustus zal spelen.(12)

Lidia en Octavianus zullen nog hun rol opeisen in andere verhalen. Bij het slot van het verhaal is Heraklion aanwezig. Zo wordt een brug gelegd naar het volgende verhaal.

Wanneer het bij uitgeverij Le Lombard soms lang wachten is om een voorgepubliceerd verhaal uit te geven, gebeurt dit veel sneller bij Casterman. Het verhaal verschijnt reeds in 1969 in album. Het verhaal vormt één aflevering van de tekenfilmserie.

Illustratie van de titelpagina.

GERAADPLEEGDE BRONNEN

1. De laatste drie Romeinse koningen, van Etruskische afkomst.
2. Naar Franse gewoonte (door de vertaler) steeds met de naam Octavius aangeduid.
3. In feite Octavia Thurina Minor.
4. Het werk staat onder verschillende titels gekend, onder andere De Vita Duodecim Caesarum Libri.
5. Alex 7: Het Etruskische Graf, p. 4-5
6. Avec Alix: L’Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jacques Martin, Casterman, 2002, p. 120)
7. Moloch was een Kanaänitische godheid.
8. Alex 7: Het Etruskische Graf, p. 11-14
9. Avec Alix: L’Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jacques Martin, Casterman, 2002, p. 120)
10. Avec Alix: L’Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jacques Martin, Casterman, 2002, p. 120)
11. In het verhaal Vesius Pollion genaamd.
12. Alex 7: Het Etruskische Graf, p. 4-5, 64. Ook op p. 32 doet Octavianus een beroep op de adelaar/Jupiter om een boot te zenden.