Links: De eerste uitgave uit 1959 (Le Lombard, Lombard-Collectie). Rechts: In 1968 verschijnt een heruitgave bij Casterman met hertekende cover.

Een jaar na het beëindigen van De Tiara van Oribal in Kuifje/Tintin start Jacques Martin het vijfde verhaal van Alex. De Zwarte Klauw loopt van nummer 52 in 1957 tot nummer 8 in 1959.

In dit verhaal komt de stijl van Martin volledig tot uiting. Het spoor is uitgetekend. Het eerste gedeelte van het verhaal speelt zich af in Pompeï, het tweede deel in zwart Afrika.

Het verhaal over de vijf legerofficieren die een stad, Icara, ten onrechte uitmoorden omdat ze ervan overtuigd zijn dat de inwoners van de stad de bemanning van een Romeins schip en vervolgens de Romeinse gezanten hebben vermoord, is een diep menselijk drama. Misverstanden, opgezweepte gevoelens,... zijn de oorzaak van de vernietiging van de stad. Wanneer de officieren dat inzien, moeten ze leven met het bewustzijn van hun fout en de wroeging over hun misdaad. Wat nog bezwaard wordt door het onbegrip dat ze voor hun misdaad in Rome gelauwerd worden. Na dertig jaar worden de officieren getroffen door de wraak voor hun misdaad. Ze worden bewerkt met een vergif waardoor ze verlamd worden.

Door de onvoorzichtigheid van Alex zal de knaap Claudius eveneens slachtoffer worden. Alex trekt naar Afrika om een tegengif te halen.

De moordenaars worden als helden gehuldigd.

Alex' fout: de verlamming van Claudius.

Inspiratie voor het wapen dat de titel leverde voor het album vond Martin in het Koninklijk Museum van Kongo (sinds 1960 Koninklijk Museum voor Midden-Afrika) in Tervuren. Ook de luipaardkledij(1) was uitgestald in dat museum, dat toen nog een duidelijke koloniale inslag had. De blanken die de beschaving brachten. Martin vroeg ook inlichtingen bij Pierre Dungelhoef, de oom van zijn vrouw, die districthoofd was in Belgisch-Kongo. Onder andere voor de scène op pagina 51 verwijst Martin naar die oom: "[il] m' avait même montré des photos hallucinantes, que je n'ai malheureusement pas conservées."(2)

Als plaats van actie kiest Martin Pompeï. De stad zelf en de baai van Napels komen nauwelijks in beeld. Martin kiest de stad omdat hij de omgeving met haar villa's en rijkdom wil brengen, de rustige provincie in tegenstelling met het drukke Rome.

In het verhaal vervaagt de grens tussen goed en kwaad. De vijf officieren zijn in wezen goede mannen, maar ze bedreven een misdaad. De mens is feilbaar. Ook Alex. Hij is de oorzaak van het ongeluk van de kleine Claudius. Hij slaagt er niet in om de vijf flacons naar Pompeï te brengen. Slechts één flacon bereikt zijn bestemming. Alex kies, na een droomscène, voor de redding van Claudius.

Een droom doet Alex snel beslissen.

In het eerste deel van het verhaal brengt Martin de oorzaak van de wraak in beeld en hoe de wraak door de tovenaar Rafa zich voltrekt. Het tweede deel van het verhaal is de zoe1ktocht van Alex naar het tegengif in Afrika. Alex en zijn gezellen hebben een zwarte, Servio, als gids. Hij behoort tot een stam die de stam die vijandig staat tegenover de tovenaar Rafa, die verantwoordelijk is voor de vergiftigingen haat. Enerzijds is Alex op weg om het tegengif te vinden, anderzijds trachten de zwarten het schip dat Alex naar Pompeï terug moet voeren te vernietigen.

Versteende mensen na een vulkaanuitbarsting?

In de tekeningen komt de academische stijl die Martin voortaan zal hanteren duidelijk tot uiting. Bijvoorbeeld in de lichamen van de zwarten, slaven, Alex en Enak in Afrika, in de decors en landschappen.

Voor de eerste maal brengt Martin een Romeins feest in beeld. Het is nog sober in vergelijking met de latere feesten, maar de aanzet is er.(3)
Het album is een scharnieralbum, zowel qua tekenstijl, als verhaalopbouw. Niet alleen het avontuur is belangrijk, ook het menselijke lot eist zijn plaats op.

Eerste uitbeelding van een feest in de reeks.

De Zwarte Klauw is het laatste Alex-verhaal dat in de Lombard Collectie (in 1959) werd uitgebracht. Het is een van de eerste verhalen die door Casterman werd heruitgegeven. Voor de tekenfilmserie wordt het verhaal opgesplitst in twee afleveringen: La Griffe Noire en La Vengeance d' Icara.

Illustratie van de titelpagina.

GERAADPLEEGDE BRONNEN

1. Ook Hergé vond er inspiratie voor zijn Kuifje in Congo.
2. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jacques Martin, Casterman, 2002,  p. 111)
3. Alex 5: De Zwarte Klauw, p. 6