Links: De eerste uitgave uit 1957 (Le Lombard, Lombard-Collectie). Rechts: In 1973 verschijnt een heruitgave bij Casterman met hertekende cover, toen nog met een gele achtergrond van de titel, vanaf 1985 is die wit..

Onmiddellijk na het afsluiten van De Gouden Sfinx startte Jacques Martin in het volgende nummer van Kuifje (nummer 6 van 1951) het volgende verhaal, Het Vervloekte Eiland. Het verhaal liep tot nummer 15 van 1952.

Het is geen toeval dat dit derde verhaal start in Carthago. Martin zelf zegt dat hij door Carthago geobsedeerd was sinds zijn kennismaking met Salambô. Als kind zag Martin reeds de film(1) over Carthago naar de roman van de Franse schrijver Gustave Flaubert (1821-1880). Tijdens de oorlog las hij de roman. Salambô geldt voor Martin als een model. Hij opent het verhaal dan ook met een historische inleiding over Carthago vanaf het ontstaan tot de verwoesting door de Saracenen. In de inleiding schrijft hij correct: "Keizer Augustus (13 v. C. - 14 n. C.) deed de stad herrijzen  en ze beleefde een nieuwe bloeitijd." Wat verder trekt hij dan de onmogelijke conclusie: "Ten tijde van Alex was Carthago dus opnieuw een bloeiend en rijk centrum."(2) Alex beleeft zijn avontuur ongeveer een halve eeuw vroeger.
Met twee scènes in het verhaal verwijst Martin naar de roman van Flaubert: Alex en zijn gezellen, die via een aquaduct de stad binnendringen en Enak die geofferd wordt aan Moloch.(3)

Inleiding over Carthago.

Het eerste deel is een politieverhaal waarin Alex in opdracht van Caesar op zoek gaat naar een stel misdadigers die de Carthaagse geleerde Lydas ontvoerd hebben. Het tweede gedeelte speelt zich af op een vulkanische eilandengroep in de Atlantische oceaan, zonder nader te bepalen welke. De Carthagers die het belangrijkste eiland bewonen, zijn technisch de rest van de toenmalige wereld vooruit. Ze beschikken over schepen die zonder wind of roeiers kunnen, varen(4), sterke brandspiegels(5),... Archimedes zou aan de basis liggen van deze technische ontwikkelingen. Martin spreekt over "Omgekeerde sciencefiction"(6). Arbaces versterkt met zijn 'poeder' uit het vorige verhaal nog de kracht van de Carthagers. Met de steun van een groep Egyptenaren van een van de andere eilanden en enkele Carthagers, zal Alex de macht van Sardon, de heerser, breken. Door een vulkaanuitbarsting zal het eiland verdwijnen. Alex spreekt een vloek uit over het eiland nadat hij Enak, die geofferd moest worden aan Moloch, gered heeft: "Dat heel dit eiland verga in vuur en vlam."(7) Na de catastrofe is het Sardon zelf die de titel aangeeft: "Dit eiland is vervloekt."(8) Uiteindelijk zal Alex naar Carthago weerkeren, maar Lydas komt om voordat Alex Carthago bereikt.

De bewapening van de Feniciërs: omgekeerde sciencefiction.


Boven: Fenicisch stoomschip zonder schouw, stoom langs de waterlijn. Onder: Stoomturbines.

Brandspiegels in actie.

Het Egyptische eiland, de god Amon, die de farao beschermt, wordt in veiligheid gebracht.

Martin geeft zelf aan dat hij zich tijdens het schrijven en tekenen van een verhaal een grote vrijheid permitteert en het verhaal naargelang de evolutie aanpast.(9) Dat is zeker zo bij dit verhaal. De titel en de afloop staan vast wanneer Martin het verhaal begint. Op vraag van de lezers van Kuifje doet Enak zijn onvoorziene intrede in het verhaal op de veertiende plaat. Van dan af zal Enak een voorname rol spelen in het verhaal. Hoe het verhaal zou gelopen hebben zonder Enak zal niemand weten.

Inspiratie bij de roman Salambô van Flaubert.

Op vraag van de uitgever hanteert Martin hier een tekenstijl die aanleunt bij Edgar P. Jacobs.(10) Het album wordt uitgegeven  in 1957, het ogenblik waarop Martin start met De Zwarte Klauw waarin hij zijn eigen stijl ontwikkeld. De omslag van het album wijkt dan ook af van de Jacobs-stijl in het verhaal.

Dat Martin zijn fantasie soms de vrije loop laat, met Egyptenaren die hun eiland zien als een brug naar Amerika, stoort niet echt. Het Vervloekte Eiland is een spannend, uitgebalanceerd verhaal.

Egyptenaren die kennis hebben van Amerika.

Het verhaal wordt in 1957 uitgegeven (zonder vermelding van de titelheld op de cover) in de Lombard-Collectie en bij de overstap van Martin naar Casterman bij die uitgeverij heruitgegeven.

Enak wordt aan Moloch geofferd.

Falende Alex.

Voor de tekenfilmserie wordt het verhaal gesplitst in twee delen: L'Enlèvement de Lydas en Le Repaire de Sardon.

Illustratie van de titelpagina.

 

GERAADPLEEGDE BRONNEN

  1. Film uit 1925 van Pierre Marodon
  2. Alex 3: Het Vervloekte Eiland, p. 3
  3. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 105)
  4. Martin laat de stoom van deze schepen ontsnappen bij de waterlijn van de schepen.
  5. Volgens de legende  zouden bij de belegering van Syracuse door de Romeinen op die wijze Romeinse schepen in brand zijn gestoken. Experimenteel is aangetoond dat dit onmogelijk is. De kleverige vloeistof op zee die brandt, is vermoedelijk op basis van petroleum, gekend in de oudheid, maar nooit gebruikt als brandstof.
  6. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 105)
  7. Alex 3: Het Vervloekte Eiland, p. 58
  8. Alex 3: Het Vervloekte Eiland, p. 59
  9. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 84)
  10. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 104)

Hugo Landuyt © Stripspeciaalzaak.be, 2023 - afbeeldingen: © Casterman