De strip Alex van Jacques Martin wordt algemeen (zoals alle avonturenstrips) beschouwd als een jongensstrip. Nochtans is het hoofdpersonage, Alex Graccus (zoals hij officieel heet), een blonde jongeman met voor een Kelt atypische bruine ogen.(1) Naargelang de albums heeft hij een aantrekkelijk voorkomen, exotisch in de mediterrane wereld. Het hoeft dan ook geen verwondering te wekken dat Alex doorheen zijn avonturen regelmatig aandacht krijgt van meer dan één schone. Die verhalen zijn daarenboven ook niet gespeend van enige romantiek, voldoende om de Alex-reeks niet zuiver als enkel een jongensstrip te bestempelen.

In de eerste verhalen van de reeks is van die romantiek echter geen spoor te bekennen. Alex werd immers voorgepubliceerd in het weekblad Kuifje. Al was Kuifje dan wel bestemd voor de jeugd van 7 tot 77, er werd toch in de eerste plaats aan jongens gedacht. Vrouwen en meisjes werden, als ze dan toch al voorkwamen in de verhalen, vooral afgebeeld als seksloze, hulpeloze wezens. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in de eerste zes verhalen van Alex geen vrouwen voorkomen. De matrone die Alex in het eerste verhaal uitnodigt om haar vierspan te mennen in de wagenrennen, blijkt achteraf Arbaces te zijn.

Andrea, koningin van Sparta

De eerste vrouw die meer dan decorum is, treedt op in het album De Laatste Spartaan: koningin Andrea. De koningin merkt Alex op wanneer hij als gevangene in de verborgen, geheime Spartaanse vesting wordt gebracht. Ze is blijkbaar onmiddellijk onder de indruk van de jongeman. Ze ontbiedt de begeleidende officier Horodes en neemt van meet af aan de bescherming van Alex op zich tegen generaal Alcidas, de bevelhebber van het fort. Ondanks Alex’ stugge en opstandige houding blijft de koningin achter hem staan.

De eerste ontmoeting met koningin Andrea (Alex 7: De Laatste Spartaan).

Moraalridders bekeken de verhouding met argusogen: de koningin moet zowat dubbel zo oud zijn als Alex. Tekenend is haar uitspraak bij het uitbreken van de slavenopstand in het fort: "Oh, waarom Alex? Ik had je toch niet kunnen laten doden. Ik zou je gered hebben hoe dan ook."(2) Ze vertrouwt de opvoeding van haar zoon, Heraklion, aan Alex toe.(3) Hoewel het verhaal eindigt met de brand van de vesting, waarbij de koningin omkomt, verschijnt ze opnieuw in het album Het Afgodsbeeld. Astyanax, bevelhebber van de lijfwacht van de koningin, heeft de koningin uit de vlammen gered en is met enkele getrouwen gevlucht naar Noord-Afrika, waar de vluchtelingen door een stam van Cyreneeërs werden opgenomen. Omdat de koningin stervende is, lokt hij Alex met een list naar Noord-Afrika, zodat de koningin haar zoon nog eenmaal zou kunnen zien. Het was niet de bedoeling dat Alex ook naar de schuilplaats zou komen. Wanneer hij dat toch doet, zegt Andrea: “Ik ben erg blij je hier te zien, Alex.” Opnieuw vertrouwt Andrea, voor haar dood, haar zoon, Heraklion, toe aan Alex.

Meer dan sympathie? (Alex 7: De Laatste Spartaan).

Lidia, meer dan vriendin?

In het achtste verhaal, Het Etruskische Graf, is weer een rol voor een vrouw weggelegd. Ditmaal een historisch personage: Lidia(4) (69-11 voor Christus), de zuster van Octavianus(5), de latere keizer Augustus. Lidia is bovendien een leeftijdsgenoot van Alex.(6) Op pagina 15 verwelkomt Lidia Alex met: “Alex... O, ik heb al veel over je gehoord.” Wanneer Alex Lidia bevrijdt van haar belagers, de molochisten, legt ze haar hand op Alex’ schouder en zegt: “O, Alex! Ik voelde dat je zou komen... maar ik ben zo bang geweest.” Wanneer ze een tweede maal bevrijd wordt, leunt Lidia tegen Alex aan. Herhaaldelijk lopen ze hand in hand.(7)

Alex en Lidia (Alex 8: Het Etruskische graf).

Lidia is meer dan een passant. In een brief vanuit Babylon schrijft Alex aan Lidia: “...dromen verbinden me met het meisje op wie ik zo gesteld ben, de zuster van de veelbelovende Octavius.”(8) Bijna dertig jaar na het verschijnen van Het Etruskische Graf brengt de oude Martin haar in het album Roma, Roma... opnieuw op het toneel. De verhouding tussen Lidia en Alex is nu intenser (intiemer). Nadat hij verdacht wordt van de moord op Quintus Arenus duikt Alex onder in het huis van Lidia en Octavianus. Hij verklaart 's nachts bij de fontein in het peristilium van de villa van Octavianus zonder meer: “...mijn beste Lidia (ik) voel... een grote genegenheid ten opzichte van jou, en hoop gauw de jouwe helemaal waard te zijn...” De nachtelijke ontmoeting van Lidia en Alex wordt verstoord door Octavianus die zegt: “Ik handel als broer die verantwoordelijk is voor je reputatie.”(9)

Een intieme ontmoeting (Alex 24: Roma, Roma...).

In Het Testament van Caesar, een album van Marco Venanzi, is Lidia aanwezig op het feest ter ere van Galva’s dochter. Ze gaat opnieuw vriendschappelijk om met Alex.(10) In De Helvetii neemt Lidia de verdediging op zich van Alex en Enak wanneer  die beledigd worden. Octavianus merkt tegen Caesar op: "Lidia heeft een zwak voor Alex."(11) Dat er meer aan de hand is in de verhouding tussen Lidia en Alex blijkt uit het zevende deel uit de reeks Alex Senator, waarin onthuld wordt dat Titus, de zoon is van Alex en... Lidia.(12)

Lidia verdedigt Alex. Door de reeks Alex senator weet de lezer dat Alex en Lidia een verhouding hebben (Alex 38: De Helvetii).

Martin gaat voorbij aan het feit dat Lidia op vijftienjarige leeftijd, in 54 voor Christus gehuwd is met Gaius Claudius Marcellus Minor (een opponent van Caesar). Na diens dood in 40 voor Christus wordt Lidia uitgehuwelijkt aan Marcus Antonius. Een politiek huwelijk in het verbond tussen Octavianus en Marcus Antonius in hun strijd tegen de Caesar-moordenaars. Ze volgt haar man tijdens zijn militaire campagnes. Het huwelijk wordt ontbonden nadat Marcus Antonius een relatie aangaat met Cleopatra. Na haar scheiding keert ze weer naar Rome. Lidia zorgt voor de kinderen uit haar huwelijk met Marcellus en Marcus Antonius en na diens dood eveneens voor de  kinderen van Marcus Antonius uit zijn huwelijken met Fulvia en met Cleopatra. Ze blijft tot aan haar dood achter de schermen actief bij haar broer, keizer Augustus. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze ook optreedt in meerdere album van Alex Senator.

De eerste kus

In het negende album, Het Afgodsbeeld, speelt naast koningin Andrea een tweede vrouw mee: Hera, de dochter van het stamhoofd dat de Grieken heeft opgevangen. Haar houding tegenover Alex is ambigu. Aanvankelijk ziet ze in Alex een gevaar voor de veiligheid van haar stam en keert ze zich tegen Alex. Op de laatste pagina ziet ze haar vergissing in. Meer nog, ze is de eerste vrouw die Alex kust en klaarblijkelijk verliefd is.(13)

Na die kus zal een hele rits van verhalen volgen waarbij Alex het ene meisje (vrouw) na het (de) andere ontmoet.

De eerste kus (Alex 9: Het Afgodsbeeld).

Ariela tussen Alex en Iorix

In het volgende verhaal, Iorix de Grote, is het weer een jonge vrouw die de aandacht van Alex opeist: Ariela. Al op pagina 6 maakt Alex kennis met Ariela. Ze hoort bij een groep Gallische soldaten in dienst van Rome. Het is de taak van Alex de groep weer naar Gallië te leiden. Het is een korte begroeting, maar de vonk schijnt tussen beiden over te slaan.(14) Beiden wensen elkaar “Tot ziens”, tot ergernis van de Gallische tribuun Iorus, die een oogje heeft op Ariela.(15) Door zijn toedoen verdrinken de ouders van Ariela en komt ook zijn medetribuun, Hortalus, bij de tocht om. Hierdoor loopt de spanning tussen Ariela en Iorus op. Alex neemt de verdediging van Ariela op zich. Op pagina 21 legt Alex zelfs een beschermende arm om de schouders van Ariela, die haar hoofd laat rusten tegen Alex.

De ontmoeting met Ariela. De vonk slaat over (Alex 10: Iorix de Grote).

In het verhaal zijn Alex en Iorus, die zijn naam verandert in Iorix en daarmee zijn Romeinse beschaving inruilt voor een barbaarse, rivalen. Op het ogenblik dat Iorix zich koning waant, komt de rivaliteit tot een hoogtepunt. Iorix zegt: “Vóór jij kwam, had ik haar voorbestemd als mijn vrouw. Zodra jij kwam, had ze alleen nog maar oog voor jou. Goed, je mag haar hebben...”(16) Hierop rukt hij Ariela de kleren van het lichaam (het eerste vrouwelijke naakt, nog kuis de borsten afgeschermd, in Alex). Merkwaardig genoeg, wanneer Alex haar wil helpen, zegt Ariela: “Raak me niet aan! Blijf van me af!” De tekst is in vet gezet, luider uitgesproken.(17) Wanneer Alex verder in het verhaal dreigt te verdrinken, spoort zij door haar woorden Iorix aan om Alex te redden, en wanneer op het einde van het verhaal Iorix door zijn soldaten bedreigd wordt, neemt Ariela de verdediging van Iorix op: “Alex! O help hem! Ze zullen hem doden! Help hem!” Alex krijgt hier de kans niet toe: hij wordt neergeslagen. Wanneer Ariela naar Iorix gaat, neemt die haar vast en zegt: “Ha, kleine Ariela! Nu kom je naar mij toe... Wees niet bang. Dit wordt prachtig! Eerst wilde je mij niet! Nu gaan we samen de dood in. Kom!” Uiteindelijk zal hij haar toch verstoten: “Heks! Ga weg! Ga maar naar die verraders! Het is je soort!” Daarna wordt Iorix gestenigd. In de laatste prenten treurt Ariela om Iorix. Wanneer ze achter Alex de heuvel afdaalt, kijkt ze om naar de dode Iorix.(18)

De vernedering (Alex 10: Iorix de Grote).

Saïs, tot alles bereid voor Alex

Wanneer Enak met een smoes, hij zou een afstammeling zijn van het koninklijke geslacht Menkherâ, naar Egypte wordt gelokt(19), valt prinses Saïs onmiddellijk voor Alex.(20) Ze zorgt ervoor dat Alex tijdens het banket haar disgenoot is.

Saïs, op veroveringstocht (Alex 11: De Prins van de Nijl).

Wanneer blijkt dat Alex het slachtoffer is van een complot van de Egyptenaren (die een moord beramen op Caesar), zal ze een kostbaar Ammonjuweel stelen en een priester die dat ontdekt, doden om Alex te redden en te helpen bij zijn vlucht. Ze verklaart haar liefde voor Alex: “Alex (...) Met jou zal ik gelukkig worden.” Alex reageert (op de tekening) wat onthutst. Wanneer het plan mislukt en Alex wordt gevangengenomen, is ze zelfs bereid om met Djerkao,vorst van Meroë, (die ze eerst heeft afgewezen) te huwen om zo Alex te redden.(21) Tijdens de laatste ontmoeting tussen Saïs en Alex, heeft Alex weinig aandacht voor Saïs. Pas als ze wegrijdt met Djerkao zal hij haar naroepen. Saïs sterft tijdens de tocht naar Meroë zonder aanwijsbare reden, tenzij het liefdesverdriet zou zijn. Het eerste gebroken hart?(22)

Overrompeling na de diefstal (Alex 11: De Prins van de Nijl).

Sabina en Samthô

In het verhaal De Zoon van Spartacus is een hoofdrol weggelegd voor een vrouw zonder scrupules: de op geld beluste Maia, de vrouw van Spartacus, die bereid is haar zoon te verkopen. Zowel Pompeius als Caesar hebben er belang bij Spartaculus in handen te krijgen. Het verhaal vindt zijn ontknoping in de residentie van de stadhouder Livio Spura. Daar komt Alex in contact met het zwarte slavinnetje, Sabina. Martin tekent het slavinnetje met enkel een rokje. Sabina is het eerste meisje dat verschijnt met ontblote, zij het kleine, ontluikende borstjes.(23) Sabina vat sympathie op voor Alex. Wanneer Alex Spartaculus wegbrengt, zegt Sabina: “Je komt toch terug, hé. Alex? Beloof het!” Alex belooft het terwijl hij haar een hand geeft.(24) Of hij zich aan die belofte houdt, wordt nergens gezegd.

Sabina en Alex (Alex 12: De Zoon van Spartacus).

Ook in het volgende verhaal, Het Spook van Carthago, beleeft Alex een kortstondige romance. Wanneer hij vanuit een oude waterput een onderaards gangenstelsel in Carthago verkent, valt Alex. De priesteres Samthô vindt Alex en is meteen verliefd op hem. Zij verzorgt de gewonde Alex, die niet ongevoelig is voor haar charmes. “Wat zijn je handen zacht, Samthô! Je valt met plezier, als je zo verzorgd kunt worden.” Waarop Samthô antwoordt: “Verlaat me dan niet!” Alex noemt haar "schoonheid" en nodigt haar zelfs uit om mee te gaan naar Rome, “(...) waar de hemel het allermooist is...” Ook Samthô (zoals Saïs) is bereid heiligschennis te plegen om Alex te helpen en de Mantel van Tanit te stelen. Alex weigert de mantel, maar het meisje neemt, tot ergernis van Alex, de mantel toch mee. Door de mantel struikelt ze. Ze valt in de put en sterft. Een tweede verliefde dode.(25)

Alex en Santhô (Alex 13: Het Spook van Carthago).

Alex en Malua

Voor het volgende verhaal, De Prooien van de Vulkaan, recycleert Martin een scenario dat hij aanvankelijk voor een Corentin-verhaal van Paul Cuvelier schreef. Het verhaal speelt zich af op een vulkanisch eiland. Alex en Enak worden er door piraten achtergelaten. Een jonge vrouw, een inboorlinge, is de centrale figuur. Malua is door haar stam verstoten. Ze is gevlucht om niet geofferd te worden. Alex neemt een dubbele taak op zich: enerzijds trachten van het eiland te ontsnappen, anderzijds Malua beschermen. Malua draagt enkel een lendendoek. Om aan de censuur te ontsnappen, wordt Malua op de rug, of met de borsten in de schaduw of achter handen, takjes of bloemenkransen afgebeeld.(26) Door zijn platen pas op het laatste in te leveren, zal Martin de censuur omzeilen en zal hij na de jeugdige borstjes van Sabina, ook Malua met volledig naakt bovenlichaam tekenen.(27)

Malua is duidelijk verliefd op Alex en doet alles om hem te behagen. Alex is niet ongevoelig voor de charmes van het meisje.(28) “Wat ben je mooi met die bloemenkrans die staat je prachtig.”(29) Op pagina 18 legt hij teder de hand om Malua’s schouder en wanneer Alex, Enak en Malua naar het dorp van het meisje gaan, lopen ze hand in hand (Alex’ intentie is om Malua zo te overtuigen naar haar dorp weer te keren). Later zal Malua dan ook vragen: “Alex, jij hand aan Malua als toen wij komen! Alex?” Alex antwoordt eerst weigerachtig: “Maar denk je niet dat...” om vervolgens te zeggen: “Ach zoals je wilt!... Dan lijkt de weg minder eentonig. Je bent erg lief.”(30)

Alex, beschermer van Malua (Alex 14: De Prooien van de Vulkaan).

Wanneer Alex het eiland zal verlaten, is het Enak die aan Malua duidelijk moet maken dat ze niet meekan. Wanneer Malua achter het vlot aanloopt, staat Alex op het punt weer te keren. Malua krijgt een steen tegen het hoofd geworpen en valt zo in zee. Opnieuw is het Enak die het initiatief neemt om te vertrekken. Uiteindelijk is het de inboorling Karikuora die Malua uit de zee redt en met haar vertrekt. Uit de houding van Alex spreekt genegenheid voor Malua. Tegelijkertijd is hij zich bewust van de onmogelijkheid haar mee te nemen naar de beschaafde wereld. Dat Alex misschien toch meer dan genegenheid voelde, blijkt niet alleen uit zijn aarzeling om Malua achter te laten, maar ook uit een brief die hij haar later schrijft naar aanleiding van spelen die hij zag op Kreta. Na een inleiding waarin hij het heeft over zijn vertrek en het heeft over haar "levensgezel" en mogelijk "misschien wel twee kinderen, op wie je heel trots bent" geeft hij aan dat hij aan Malua moest denken tijdens de spelen. Jonge meisjes met enkel een lendendoek (zoals Malua, snoeper) maken salto’s over stieren. Uitdrukkelijk schrijft Alex: “Weet je waarom ik opeens aan jou moest denken? Omdat een van de meisjes van veraf precies op jou leek. Haar manier van bewegen, hoe ze stond en ronddraaide, deden me denken aan de knappe Malua (...) bovendien beeldschoon, net als jij. (...) Het meisje dat we Malua hadden gedoopt, kwam even later weer de arena in. Ze maakte een elegante salto en werd daarop toegejuicht door het publiek. Toen ze langs ons liep, had ik de gelegenheid haar perfecte lichaam te bewonderen Haar gladde, gouden huid glansde in de zon.”(31) Excuses van Alex voor een gebroken hart?

Verstandige Enak (Alex 14: De Prooien van de Vulkaan).

Archeloüs, jongen of meisje

Een Kind van Athene, het volgende verhaal, speelt zich grotendeels af rond het Protoneion, een werkplaats voor de vervaardiging van Attische vazen. Alex en Enak worden als leerlingen in dienst genomen op voorspraak van Archeloüs, zoon van de rentmeester van de werkplaats. Zijn vader heeft snode plannen (het atelier afhandig maken van de erfgenaam, een kind). Archeloüs gedraagt zich vreemd: hij verkleedt zich als meisje en doet alles om de aandacht van Alex te trekken. Zijn vader zal  zeggen: “Ik zag meteen al dat je verkikkerd bent op die indringers.”(32) Alex vraagt zich zelfs af: “(...) die Archeloüs, is dat nou een meisje of een jongen?”(33) Uiteindelijk is Archeloüs inderdaad een meisje: alleen als jongen kan Archeloüs de werkplaats erven. Tot slot (wanneer zowel de rentmeester als het kind dood zijn) vertrekt Archeloüs/Archeloa met Numa Sadulus, een agent van Pompeius.

Alex' twijfel (Alex 15: Een Kind van Athene).

In een later album, De Val van Icarus, is Archeloa opnieuw van de partij. Ze is merkelijk verouderd tegenover haar eerste optreden. Ze is nu de vrouw van Numa Sadulus.(34) Ze wonen op het eiland Icarios. Numa Sadulus plaagt haar: “Volgens mij is ze nog verliefd op Alex, (...)”. Ze ontkent het: “Hou op, Numa! Jij verkoopt alleen maar onzin!” Wanneer Alex aankomt, is ze in de wolken: “Alex!... O, Alex... eindelijk!...” Numa Sadulus merkt hierbij op: “Wat een hartstocht! Alex, jij bezorgt mijn vrouw een van de mooiste dagen van haar leven.”(35) Wanneer Arbaces (hier is hij weer, nadat hij omkwam in De Tiara van Oribal(36)) het eiland overvalt en Numa Sadulus met hem samenspant, is Archeloa ontstemd: “Schandelijk! Numa heeft zich ingelaten met schoften.”(37) Wanneer de overval mislukt, zal Archeloa met Alex en Enak naar Rome reizen. De onstuimige Archeloüs uit Het Kind van Athene is in De Val van Icarus verandert in een bedachtzame, vriendelijke Archeloa. De aandacht van Alex voor Archeloa is in het verhaal beperkt. Julia, een nieuwe vlam, aast op Alex (verder meer daarover).

Niet langer de wispelturige Archeloüs, maar nog altijd vol van Alex (Alex 22: De Val van Icarus).

Minder charmes?

Na Een Kind van Athene blijven vrouwen een rol spelen in de albums van Alex, alleen lijkt Alex minder harten sneller te doen slaan. Marah speelt een belangrijke rol in De Toren van Babel, maar van verliefdheid is hier geen sprake. Alex beperkt zijn rol grotendeels tot die van beschermer. Marah zal op het einde van het verhaal omkomen (alweer, na Saïs en Samthô). In De Keizer van China is de vrouwenrol voor een Chinees meisje, Yang, op slechts één pagina.(38) Ook zij zal het verhaal niet overleven. In Vercingetorix is Ollovia, de vrouw van Vercingetorix, van de partij en in Het Paard van Troje spelen Hermia (schoonzus van generaal Horatius) en haar dochter Daphne hun rol, zij het een negatieve rol.

De breuk, Orion de nieuwe Alex

Met Het Paard van Troje eindigt een periode in de Alex-reeks. Het album verschijnt in 1988. De volgende Alex,  O Alexandrië, zal pas verschijnen in 1996. Jacques Martin en uitgeverij Casterman hebben ruzie.(39) Bovendien verslechteren de ogen van Martin en moet hij op zoek naar assistentie. Omwille van juridische kwesties kan Martin voorlopig geen nieuw Alex-verhaal publiceren. Hij begint dan met een nieuwe held, Orion, in het oude Griekenland.

Orion is inwisselbaar met Alex: het oude Rome wordt het oude Griekenland, Caesar is vervangen door Pericles. Zelfs de titel van het eerste verhaal is gerecycleerd: Het Heilige Meer is herhaaldelijk door Martin aangegeven als een volgend Alex-verhaal. De inhoud verschilt echter van de suggesties die Martin geeft over het verhaal. Ook hier zal een vrouwelijk personage een belangrijke rol spelen: de Spartaanse slavin, Hilona. Geen blaadjes, schaduw of bloemenkransen: Hilona draagt aanvankelijk enkel een rokje. Tussen Orion en Hilona groeit een romance. Orion zegt trouwens over haar: “Ze is mijn vriendin en ik wil niet van haar scheiden.”(40) Pericles levert Hilona uit aan de Spartanen (staatsbelang primeert op privébelang).

Orion, de Griekse Alex, ontmoet Hilona (Orion 1: Het Heilige Meer).

Alex, vriend of instrument van Cleopatra

In 1996 keert Alex weer met een verhaal dat zich in Egypte afspeelt, O Alexandrië. Het is het eerste album waarin duidelijk de hand van Martins medewerkers te herkennen is. In dat verhaal wordt ook een aanzienlijke rol weggelegd voor een vrouw: Cleopatra (VII Philopator) (63-30 voor Christus). Alex en Enak zijn door Senoris(41) naar Egypte ontboden. Senoris is echter gearresteerd omdat hij de bergplaats kent van "een schat" van koningin  Hatsjepsoet (1479-1458 voor Christus) en hij weigert de bergplaats te verraden. Koningin Cleopatra en haar broer, farao Ptolemaeus (XIII Theos Philopator) (62/61-47 voor Christus) wensen beiden (tot eigen profijt) de schat te vinden. Alex wordt meegesleurd in de intriges tussen Cleopatra en Ptolemaeus. Cleopatra redt Alex uit de klauwen van haar broer. Ze is onmiddellijk onder de indruk wanneer ze de gekruisigde Alex en Enak ziet en laat hen naar haar verblijven overbrengen om te verzorgen.(42) Ptolemaeus is hier niet mee gediend en zegt: “Ze legt het aan met de vreemdeling, ze maakt de koning belachelijk.”(43)

Uiteindelijk zal Alex een deel van de schat aan Cleopatra bezorgen. Wanneer Alex in bad zit, verschijnt Cleopatra en: “Schuif eens op, Alex. Je ziet de koningin komt aan je voeten zitten.” Alex zal hier teder aan terugdenken in een brief aan Cleopatra: “Ik (...) druk een tedere kus op uw geurige wang, geurig als het bad dat ons samenbracht (...)”(44) Spanning en vriendelijkheid tegenover Alex wisselen elkaar af. Tot slot vraagt ze om over haar te vertellen aan Julius Caesar. Wanneer Alex vertrekt, zegt ze: “Vaarwel, Alex. Ik gedenk je in mijn dromen.”(45)

Dat Cleopatra indruk gemaakt heeft op Alex blijkt ook uit zijn correspondentie waarin hij uitvoerig schrijft over de gastvrijheid van Cleopatra en de intriges aan haar hof.(46) Hij schrijft haar brieven en noemt haar zelfs "schone koningin".(47)

De eerste ontmoeting met Cleopatra (Alex 20: O Alexandrië).

In De Groene Rivier is Cleopatra opnieuw van de partij. In het begin van het album om samen met Djerkao(48) te comploteren: Enak moet trouwen met de zus van Djerkao. Rijkdom is het motief van Cleopatra. Op het einde van het album is het opnieuw Cleopatra die Alex en Enak redt uit de handen van een slavenhandelaar en het bad deelt met Alex: “Mij bedanken, Alex, dat is heel gemakkelijk.”(49) Bij het afscheid klinkt het: “Vaarwel, knappe vriend... Vergeet niet de beroemde Romeinse generaal, Julius Caesar (...) wat over mij te vertellen.”(50)

Nog maar eens bij Cleopatra (Alex 23: De Groene Rivier).

Vanaf het vijfentwintigste album van Alex laat Martin zich voor het scenario bijstaan door medescenaristen. In De Duivel van Pharos brengt Patrick Weber Cleopatra op het toneel. Opnieuw staan de intriges aan het hof centraal naast de spanning tussen de Griekse (Ptolemeïsche) overheersers en de Egyptische, traditionele priesterkaste. Alex is afgezant van Caesar en Cleopatra zoekt zijn steun. Ditmaal zal Alex Cleopatra redden. Weber houdt de relatie tussen Alex en Cleopatra koel, zakelijk.

In het album De Schaduw van Sarapis, geschreven door François Corteggiani, ontmoet Alex Cleopatra opnieuw. Het album speelt zich later af dan de vorige episodes. Cleopatra heeft een kind van Caesar: Caesarion (Ptolemaeus XV) (47-30 voor Christus). Caesarion is ontvoerd en Caesar stuurt Alex naar Egypte. Tijdens een banket maakt Cleopatra Alex het hof: “Jij hebt geen idee hoe blij ik ben, Alex... Ik rekende er niet op je terug te zien.” Alex antwoordt: “Ik ook, moet ik toegeven (...) Wat wij vroeger gedeeld hebben en wat het zoete en bittere verenigde is daar uiteraard niet vreemd aan.” Cleopatra en Alex zitten samen, Alex met de hand op de dij van Cleopatra en Cleopatra heeft de pols van Alex vast. De gezelschapsdame van Cleopatra zegt tegen Enak: “(Alex) lijkt erg in de smaak van mijn koningin te vallen (...)”(51) Bij het slot van het verhaal raakt Cleopatra de wang van Alex aan bij zijn vertrek: “Maar ga nu, Alex... Snel. Ik zal je verschrikkelijk missen.”(52)

De verhouding tussen Cleopatra en Alex is doorheen de albums erg dubbelzinnig. Enerzijds gedraagt de koningin zich regelmatig flirterig tegenover Alex zonder dat het duidelijk is of ze eerlijk is of een spel speelt (om rijkdom, om contact te zoeken met Caesar). Anderzijds is Alex zich ervan bewust dat Cleopatra onbetrouwbaar is, maar is hij bereid haar als vriendin met haar tekortkomingen te aanvaarden en te steunen.

Alex en Cleopatra, erg vertrouwelijk met elkaar (Alex 31: De Schaduw van Sarapis).

Julia, de verleidster

Cleopatra heeft ons van deel 20 naar deel 31 gevoerd. Even terug. Ook deel 22, De Val van Icarus, kwam reeds ter sprake omwille van Archeloa (door Numa Sadulus uiteindelijk in de steek gelaten).(53) Het is niet Archeloa die hier de belangrijkste rol speelt. Zij is eerder passief en ondergaat de gebeurtenissen op het eiland. Het is Julia, de dochter van de Romeinse legaat die het eiland bestuurt, die alles doet om zich door Alex te laten opmerken. Ze ontbloot haar borsten al bij de eerste ontmoeting.(54) Ze kleedt zich als jongen om het eiland mee te verdedigen onder leiding van Alex.(55) Ze ontsnapt samen met Alex en Enak in een schip. Wanneer dit schip in een storm komt en Enak uitgeput in slaap valt, stelt ze voor: “Laten we de gelegenheid waarnemen, Alex. Je weet best dat ik smoorverliefd op je ben. We grijpen het noodweer aan om te vrijen... Het zal geweldig zijn ondanks de storm!” Plotse averij verhindert dat, maar ze slaagt er wel in om op te merken: “Oeps! Mijn tuniek is gescheurd!”(56)

De oude Quintus Arenus(57) heeft eveneens een oogje op Julia, die ingaat op zijn avances (ze zal zijn vrouw worden), omdat ze wenst dat haar ouders, die vermoord zijn, zouden gewroken worden. Toch gaat haar eerste aandacht naar Alex: “(...) Laat me bij jou blijven, Alex. Ik kan dat varken met zijn tot oogglas geslepen robijn niet meer luchten.” Alex reageert afwijzend: “Julia, je volgt je grillen in plaats van je verstand! Je deed je best om de gouverneur op te hitsen en nu hij zijn best heeft gedaan om je te wreken, laat je hem verraderlijk in de steek.” Julia’s reactie “Ik moest wel zo handelen, noodgedwongen!”, overtuigt Alex niet. Enak reageert: “Julia ’t is beter dat je naar Quintus Arenus teruggaat, want zijn woede kan gevaarlijk zijn.” Alex besluit met: “Ga nu (...)”. Julia schijnt zich met haar lot te verzoenen, maar wanneer Alex vertrekt: “Ik geef je de kus waarop een held recht heeft.”(58) Nog een gebroken hart?

Een uitnodiging van Julia (Alex 22: De Val van Icarus).

Het vierentwintigste album begint in Ostia in de villa in Ostia van Quintus Arenus en Julia tijdens een feest. De villa wordt overvallen door een bende aangevoerd door een Alex-lookalike. Quintus Arenus wordt vermoord. Julia ontsnapt en trekt naar Alex in Rome. Ze gelooft niet dat Alex de moordenaar is. De vlam bij Julia voor Alex is blijkbaar nog niet helemaal gedoofd. Tijdens haar eerste ontmoeting in Rome zegt ze: “(...) Want in dat geval lopen we het risico beschuldigd te worden als schuldige geliefden.” Wanneer Alex haar opnieuw ontmoet — ze verplaatst zich door Rome in een gesloten draagkoets — klinkt het: “leg je naast mij neer, Alex, zo zal je meer op je gemak zijn.” Wat Alex weigert met het argument: “Wat zou men in Rome zeggen dat wij zo dicht bij elkaar liggen, terwijl ik nog altijd verdacht wordt van de moord op je echtgenoot.” Een weigering op basis van een rationeel argument.(59) In dit verhaal is het testosterongehalte van Alex blijkbaar vrij hoog. Twee vrouwen spelen mee in dat verhaal. Er is zijn relationele terughoudendheid tegenover Julia zonder haar af te wijzen en gelijktijdig maakt hij (zie boven) Lidia het hof.(60)

Julia blijft Julia (Alex 24: Roma,Roma...).

Vrouwenrollen verliezen aan belang

Door Julia sloegen we opnieuw een album over, het album De Groene Rivier, waarin ook al een bekende meespeelde: Cleopatra. Naast Cleopatra is hier een rol weggelegd voor Markha, de zus van Djerkao. Enak zou moeten huwen met Markha, maar die heeft meer interesse in Alex: “Mijn verloofde is wel heel jong! Ik dacht dat hij groter zou zijn... rijper... Zoals die Romein (...)”(61) Markha zal Alex en Enak helpen te ontsnappen uit de val die Djerkao gespannen heeft. Meer nog, ze trekt mee: “(...) Ik volg jou, Alex, zelfs tot in Rome (...)”(62) De verliefdheid gaat echter over bij Markha en ze zal omkomen in de groene rivier. Weer een dode verliefde.

"Ik volg je tot Rome" (Alex 23: De Groene Rivier).

Met het album Roma, Roma... eindigt een periode in het Alex-epos. Martin heeft al vroeger omwille van zijn oogproblemen de tekenpen moeten doorgeven, voortaan wordt hij  ook bijgestaan door scenaristen voor de uitwerking van zijn ideeën. Opvallend hierbij is dat de rol van vrouwen over het algemeen beperkter zal zijn of de romance met Alex zal ontbreken. In Het Was in Khorsabad (scenario van François Maingoval) is er een rol voor het nomadenmeisje Sirva. Ze is verliefd op Enak (het is niet wederkerig) en ze zal (zoals vaak bij verliefden in Alex) omkomen.(63)

In De Iberiër (scenario van François Maingoval en Patrick Weber) is een belangrijke rol weggelegd voor Celsona, de zus van de Iberische opstandeling en opponent van Alex, Tarago. Maar verder dan sympathie gaat het hier niet. Zoals gebruikelijk zal Celsona gedood worden.

De Duivel van Pharos werd reeds besproken omwille van Cleopatra en in De Verdwenen Stad (scenario van Patrick Weber) ontbreken grote vrouwelijke rollen.

Alex en de Vestaalse maagd

Met Het Testament van Caesar (scenario van Marco Venanzi) begint een nieuwe episode in de Alex-saga. Dat verhaal is het eerste waar de hand van de meester, zowel in tekening als scenario ontbreekt.(64) Venanzi brengt een verhaal vol romantiek en tragiek. Een belangrijke rol is weggelegd voor de Vestaalse maagd Aurelia, dochter van Galva.(65) Alhoewel de houding van Aurelia bij de eerste ontmoeting vrij koel is, slaat dat snel om wanneer Alex haar te hulp komt en gewond raakt bij een overval. Ze gaan vertrouwelijk met elkaar om (handen in elkaars handen, op elkaars schouder, dij, borst) en staan zelfs op het punt elkaar te kussen. Nadat Alex Aurelia van de doodstraf gered heeft, omarmen ze elkaar innig. Bij het slot van het verhaal is er opnieuw een teder moment. Aurelia zegt: "(...) vanaf nu zijn jullie mijn enige familie (...)” en Alex antwoordt: “Vrees niet Aurelia, ik zal je nooit vergeten.”(66) Zo eindigt de episode Aurelia, die beiden misschien anders gewild hadden als we Aurelia horen zeggen: “(...) als je tien bent, wijd je je leven niet aan Vesta uit persoonlijke keuze (...)”(67)

De Vestaalse maagd (Alex 29: Het Testament van Caesar).

De laatste albums

In deel 30, Het Complot van Baal (scenario van Michel Lafon) is geen vrouwelijke rol voorzien. In deel 31, De Schaduw van Sarapis, speelt Cleopatra mee, zoals reeds besproken. In het daaropvolgende deel 32 (scenario van Géraldine Ranouil) is er een beperkte rol voor Sukhya, de zus van Asham, de reisgenoot van Alex, die naar huis reist omdat, Caesar hoopt de ring van Alexander de Grote te verwerven. De verhouding tussen Alex en Sukhya is beperkt tot bescherming en sympathie. In deel 33, Britannia (scenario van Mathieu Bréda en Marc Jailloux), is er een tweedeplansrol voor de vrouwelijke druïde Brecca. In deel 34, Aan de Overkant van de Styx (scenario van Mathieu Bréda), krijgen we de voorgeschiedenis van koningin Andrea, de moeder van Heraklion.

Aurelia en Alex (Alex 29: Het Testament van Caesar).

Pas in deel 35, Het Goud van Saturnus (scenario van Pierre Valmour en Marco Venanzi), wordt een belangrijke rol weggelegd voor twee vrouwen: Tullia, de dochter van Cicero, en de danseres Aegyptia, een dienares van Tullia. Tullia is (tegen haar zin) verloofd met Petreius, trawant van Pompeius en complottant tegen Caesar (en Alex). Bij haar eerste ontmoeting is Tullia al in de wolken met Alex: “Isis verhoorde mijn gebeden!”

Op het banket bij gelegenheid van het feest van de Saturnaliën wisselt ze blikken met Alex.(68) Haar dienares Aegyptia verklaart: “Enkele dagen voor je komst heeft mijn meesteres over je gedroomd... (...) Het is een teken. De grote godin Isis koos jou om Tullia te redden van een vloek: haar verplichte verbintenis met de demon Petreius.” Meer nog, Aegyptia vindt dat Isis Alex uitkoos om haar meesteres te schaken.(69) Terwijl Petreius zich inspant om Alex uit te schakelen, passen Tullia en Aegyptia alle middelen toe om Alex (en Enak) te redden.

Tullia Cicero (Alex 35: Het Goud van Saturnus).

Om Pompeius en Petreius te ontmaskeren, zal Tullia meegaan in de list van Alex. Ze laat zich zelfs door hem ontvoeren. Wanneer Alex zegt: “Ik ben gekomen om je te ontvoeren”, antwoordt ze: “Ik vraag niets liever.” Tijdens de tocht gaan Alex en Tullia vertrouwelijk met elkaar om. Alex neemt haar zelfs voor zich op zijn paard.(70) De list slaagt en exit de verloving. Bij het afscheid blijkt opnieuw dat Tullia onder de indruk is van Alex. Als hij haar vraagt wat ze zal doen, antwoordt ze: “Ik, Alex? Ik hoop je nog vaak in mijn dromen te zien.”(71)

Afscheid van Tullia (Alex 35: Het Goud van Saturnus).

In deel 36, De Eed van de Gladiator, heeft scenarist Bréda meerdere rollen weggelegd voor vrouwen: Tullia, de weduwe van Petronius, een neef van Alex uit De Zwarte Klauw, haar meid Faena en de twee zussen Veia en Dipsos, beiden bedreven met kruiden, de eerste als genezeres, de tweede als gifmengster.

Veni, Vidi, Vici is een jubileumverhaal bij gelegenheid van het zeventigjarig bestaan van de reeks. Het verhaal is geschreven door David B. en getekend door Giorgio Albertini. Opnieuw nemen vrouwen deel aan het verhaal. Livia, de weduwe van Agrippa en de herbergserveerster Callisto spelen een bescheiden rol. Een belangrijkere figuur is de reuzin die zich naar analogie met Odysseus Niemand noemt. Alex en de reuzin hebben een erg ambigue relatie. De reuzin is in dienst bij Arbaces (agent van de opstandige koning van Pontos), maar helpt aanvankelijk Alex omdat hij Callisto gered heeft. Wanneer Alex tracht een aantal bewoners van de bedreigde stad te laten vluchten, komt het tot een gevecht, waarin Alex de bovenhand haalt.

Aantrekken en afstoten, Niemand, de reuzin, (Alex 37: Veni, Vidi, Vici).

Na de veldslag bij Zela gaat Alex op zoek naar de reuzin.(72) In De God zonder Naam hernemen David B. en Albertini Callisto en de reuzin, met opnieuw de dubieuze houding tussen beiden van aantrekken en toch vijandigheid. In dat verhaal is ook een rol weggelegd voor de Sarmatische Amage, die kennelijk verliefd is op Alex en hem volgens de rituelen van haar stam uitnodigt met haar te slapen. Alex gaat niet op in. Hij gebruikt het argument dat hij als ambassadeur in het kamp is om te weigeren. Op het einde van het verhaal nodigt ze Alex opnieuw uit: "Dan zal de steppe ons bed zijn."(73)

Uitnodiging van de Sarmatische Amage (Alex 39: De God zonder Naam).

Audania en Senaca, die in De Helvetii een rol spelen, hebben in het verhaal een gelijkaardige status als hun mannelijke collega's. Hun relatie met Alex is beperkt.(74)

In deel 40, Het Oog van de Minotaurus (scenario van Valérie Mangin) ontbreekt een echte vrouwenrol. In Mangins volgende verhaal is een aanzienlijke rol weggelegd voor de koningin der Amazones, Delia. Rivaliteit wordt wederzijds respect.(75)

Wederzijds respect van de amazone Delia en Alex (Alex 41: De Koningin van de Amazones).

Tot besluit

Als we de Alex-saga overzien, valt die uiteen in vier opeenvolgende reeksen van albums.

1. De eerste zes verhalen (1948-1963)(76): Avonturenverhalen zonder vrouwen. Mannen onder elkaar.
2. Van het zevende verhaal, De Laatste Spartaan, tot aan de moeilijkheden van Martin met Casterman en de tijdelijke stop van de reeks (1966-1988) spelen vrouwen volop hun rol in de verhalen. Meer dan één vrouw wordt verliefd op Alex. Meestal blijft Alex wat op de vlakte, maar af en toe heeft hij het ook behoorlijk zitten, zoals voor Malua bijvoorbeeld. In de laatste verhalen spelen nog wel vrouwen mee, maar zonder dat ze aangetrokken worden tot Alex.
3. Van O Alexandrië tot Roma, Roma... (1996-2005)(77): nieuwe vrouwen en recyclage uit de vorige albums. Voor deze verhalen schrijft Jacques Martin nog wel de scenario’s, maar voor het tekenwerk laat hij zich bijstaan door medewerkers. Als nieuwe vrouw, constante in de toekomst, verschijnt Cleopatra op het toneel en worden Lidia en Archeloa opgevist. Eveneens nieuw is Julia. Opvallend hierbij is dat Alex minder terughoudend is, zeker tegenover Lidia.
4. Bij de laatste reeks werkt Martin aanvankelijk (tot aan zijn dood) nog mee aan het scenario, daarna worden het zelfstandige scenario’s zonder de meester. Opvallend hierbij is dat er blijkbaar een grotere schroom bestaat tegenover eventuele verliefdheden. Cleopatra verschijnt nog in twee verhalen. Vrouwen spelen nog wel een rol, maar worden niet meer verliefd op Alex. Als er romantiek is, gaat die uit naar anderen. Tenzij in twee verhalen en toeval of niet, maar bij beide albums schrijft Venanzi het scenario of werkt hij eraan mee. De vlam slaat over tussen de Vestaalse maagd Aurelia en Alex (een onmogelijke liefde)(78) en Cicero’s dochter Tullia ziet in Alex de redder die haar verlost van de verloofde die ze niet wenst. Ook in de twee verhalen geschreven door David B. spelen vrouwen mee. Met de reuzin Niemand heeft Alex een ambigue houding en de Sarmatische Amage nodigt Alex expliciet uit het bed met haar te delen.
   

Is Alex echt een hartenbreker? De rij vrouwen die voor Alex vallen is lang. Te beginnen met de oudere Griekse koningin Andrea. Er is een warme genegenheid tussen Lidia en Alex. Een genegenheid die (in Roma, Roma...) bijna ontspoort. Hera, de eerste vrouw die Alex kust. Ariela, tussen Alex en Iorix. De Egyptische prinses Saïs steelt en moordt voor Alex en huwt tegen haar zin om Alex te redden. De kleine Sabina. Samthô die de heilige mantel van Tanit steelt om Alex te beschermen. Malua, die Alex zelfs doet twijfelen of hij haar toch niet zal meenemen naar Rome. Archeloa, die tegen haar man partij kiest. Cleopatra, die intiem met Alex omgaat. Julia, die alles doet om in de belangstelling van Alex te staan. Markha, beloofd aan Enak maar verliefd op Alex. Aurelia, de Vestaalse maagd met meer dan genegenheid voor Alex. Tullia, de verliefde bondgenoot van Alex. De reuzin Niemand die Alex' interesse opwekt. De Sarmatische Amage die Alex expliciet naar haar bed uitnodigt.(79)

Verliefd worden op Alex is niet zonder risico. Koningin Andrea sterft, maar ze heeft dan ook haar droom van Griekenland verloren zien gaan. Prinses Saïs sterft (uit liefdesverdriet?) nadat ze Alex zag, die op dat ogenblik meer oog had voor Enak, die hij teruggevonden had.
Priesteres Samthô komt om terwijl ze Alex volgt in zijn ontsnappingspoging. Ook prinses Markha sterft, weliswaar nadat ze Alex in de steek laat. Toch niet min: een koningin, twee prinsessen, een priesteres.(80) In een relatie met Alex kan je maar beter niet tot de hogere kringen behoren. Ariela, Malua, Julia,... mogen blijven dromen van Alex. Cleopatra en Lidia kan Martin niet laten doodgaan. Hun sterfdatum is opgetekend in de geschiedenis.

Saïs, gestorven uit liefdesverdriet? (Alex 11: De Prins van de Nijl).

GERAADPLEEGDE BRONNEN

1. Alex 24: Roma, Roma..., p. 9
2. Alex 7: De Laatste Spartaan, p. 50
3. Bij haar eerste ontmoeting met Alex spreekt koningin Andrea al de hoop uit dat haar zoon "als hij wat groter is, op hem (Alex) zal lijken". Alex 7: De Laatste Spartaan, p. 34
4. Officieel is haar naam Octavia Thurina Minor, maar meestal wordt ze Lidia Octavia genoemd.
5. Steevast in de Alex-albums naar Franse traditie Octavius genoemd.
6. Volgens www.alixsenator.com is Alex geboren omstreeks 68 voor Christus. Deze datum komt overeen met suggesties van Jacques Martin zelf. Lidia is geboren in 69 voor Christus.
7. Alex 8: Het Etruskische Graf, p. 43, 63, 44
8. De Dooltocht van Alex 2, p. 26. Het album verscheen in 1999.
9. Alex 24: Roma, Roma..., p. 25-27. Het album verscheen in 2005.
10. Alex 29: Het Testament van Caesar, p. 14-15
11. Alex 38: De Helvetii, p. 5
12. Alex Senator 7: De Macht en de Eeuwigheid, p. 48.
13. Alex 8: Het Afgodsbeeld, p. 56
14. Volgens Martin is Ariela verliefd, Alex niet. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 131)
15. Alex 10: Iorix de Grote, p. 6-7
16. De Nederlandstalige tekst wijkt af van het Franse origineel. “Dès tu es apparu, elle n’ a eu d’ yeux que pour toi!... (...) Eh bien puisque tu es plus Romain que Gaulois, je te la donne, mais humiliée...” Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 131)
17. Alex 10: Iorix de Grote, p. 39-41
18. Alex 10: Iorix de Grote, p. 45, 53-56
19. Alex 11: De Prins van de Nijl, p. 4
20. Alex 11: De Prins van de Nijl, p. 10
21. Alex 11: De Prins van de Nijl, p. 14-15, 17-21, 38
22. Alex 11: De Prins van de Nijl, p. 45-47
23. Alex12: De Zoon van Spartacus, p. 29-39. Wanneer de borstjes van Sabina nog voorbij de censuur van Kuifje passeren, niet voor de tekenfilmversie voor tv. Daar worden de borstjes van Sabina gecensureerd met een wit bovenstukje. In hetzelfde verhaal zijn eveneens de borsten van Maia, de vriendin van Spartacus, zichtbaar door haar kleding en ontsnapt de borst van de zwarte slavin bij Pompeius aan de censuur.
24. Alex12: De Zoon van Spartacus, p. 45
25. Alex 13: Het spook van Carthago, p. 21-26
26. Ook hier krijgt Malua in de tv-reeks een zedig bovenstukje aan.
27. Avec Alix (Thierry Groensteen & Jacques Martin, Casterman, 1984, p. 133)
28. Volgens Martin is Alex hier voor het eerst verliefd. Avec Alix: L'Univers de Jacques Martin (Thierry Groensteen, Alain De Kuyssche & Jaques Martin, Casterman, 2002, p. 145)
29. Alex 14: De Prooien van de Vulkaan, p. 14
30. Alex 14: De Prooien van de Vulkaan, p. 42
31. De Dooltocht van Alex 2, p. 34
32. Alex 15: Een Kind van Athene, p. 23
33. Alex 15: Een Kind van Athene, p. 17
34. In De Dooltocht van Alex 1 schrijft Alex een vriendelijke brief aan Archeloa en noemt Numa Sadulus "Je metgezel", p. 36.
35. Alex 22: De Val van Icarus, p. 3-4
36. Zie Omtrent Alex: Arbaces dood of toch niet
37. Alex 22: De Val van Icarus, p. 27
38. Alex 17: De Keizer van China, p. 40
39. Het volgende album, De Barbaren, verschijnt in 1998 bij Dargaud. Vanaf deel 22 wordt Casterman opnieuw de reguliere uitgever van Alex.
40. Orion 1: Het Heilige Meer, p. 42
41. Uit het album Alex 2: De Gouden Sfinx.
42. Alex 20: O Alexandrië, p. 13-14
43. Alex 20: O Alexandrië, p. 16
44. De Dooltocht van Alex, tweede uitgave, p. 54 (deze brief is toegevoegd aan de eerste uitgave).
45. Alex 20: O Alexandrië, p. 48
46. De Dooltocht van Alex 2 (Dargaud), p. 18-22
47. De Dooltocht van Alex 1, tweede uitgave en De Dooltocht van Alex 2 (Dargaud), p. 48
48. Uit het album Alex 11: De Prins van de Nijl
49. Alex 23: De Groene Rivier, p. 44-45
50. Alex 23: De Groene Rivier, p. 48
51. Alex 31: De Schaduw van Sarapis, p. 28-29
52. Alex 31: De Schaduw van Sarapis, p. 48
53. In Alex 21: De Barbaren is de vrouwelijke aanwezigheid beperkt tot enkele Germaanse meisjes.
54. Alex 22: De Val van Icarus, p. 9
55. Alex 22: De Val van Icarus, p. 19-21
56. Alex 22: De Val van Icarus, p. 34-35
57. Uit Alex 1: Alex de Onversaagde
58. Alex 22: De Val van Icarus, p. 43, 46
59. Alex 24: Roma, Roma..., p. 8, 40
60. Alex 24: Roma, Roma..., p. 26-27
61. Alex 23: De Groene Rivier, p. 15
62. Alex 23: De Groene Rivier, p. 19
63. Alex 25: Het Was in Khorsabad, p. 21-22, 27-29
64. Bijzonder aan dit album is bovendien dat Marco Venanzi tevens de tekenaar is.
65. Officier van Caesar en trouwe vriend van Alex.
66. Alex 29: Het Testament van Caesar, p. 12-13, 17, 24
67. Alex 29: Het Testament van Caesar, p. 12
68. Alex 35: Het Goud van Saturnus, p. 10, 12
69. Alex 35: Het Goud van Saturnuss, p. 17
70. Alex 35: Het Goud van Saturnus, p. 38-43
71. Alex 35: Het Goud van Saturnus, p. 48
72. Alex 37: Veni, Vidi, Vici
73. Alex 39: De God zonder Naam
74. Alex 38: De Helvetii
75. Alex 41: De Koningin van de Amazones, p. 7, 48
76. Voorpublicatie in Kuifje.
77. De verhalen verschijnen voortaan rechtstreeks in album.
78. Alhoewel, de diensttijd van Vestaalse maagden en dus verplichte kuisheid, duurde dertig jaar. Daarna keerden ze terug naar het gewone leven en konden ze huwen.
79. Ook Julia doet tijdens een storm in Alex 22: De Val van Icarus een poging hiertoe.
80. Daarnaast zijn er nog meer personages die hun ontmoeting met Alex met de dood bekopen.