De vier delen van Borgia door Milo Manara en Alejandro Jodorowsky verschenen tussen 2005 en 2010 met veel succes bij de in erotische en pornografische strips gespecialiseerde uitgeverij Sombrero. Er volgden zelfs herdrukken van uitverkochte delen. Vandaag bundelt Glénat de complete reeks Borgia in de nog jonge Collectie Manara waarin ook andere reeksen van de Italiaanse tekenaar gebundeld worden. Uit Borgia vloeide trouwens de tweede cyclus De Verschrikkelijke Paus voort, uitgegeven door Daedalus, met de nieuwe Murena-tekenaar Theo Caneschi als opvolger van Manara. Hieronder hernemen we bijgewerkte besprekingen van alle los verschenen Borgia-albums.



Borgia 1: Bloed voor de Paus (2005)

Man man man, er zijntegenwoordig geen echte pausen meer. Vroeger, zo ergens rond de jaren 1500, kon iedereen paus worden mits flink wat verraad, seks en bruut geweld. Dat waren toen dé ideale lobbytechnieken in het immer decadente Rome. En plaatsvervanger van God worden, was wat de Spaanse kardinaal Rodrigo Borgia wilde. Niet dat hij strikt gelovig was — Rodrigo erkende dat God niet wilde dat priesters trouwden —, maar hij was wel van mening dat Hij niet had verboden dat zij kinderen mochten verwekken. Zo grossierde hij in talloze buitenechtelijke kinderen bij verscheidene minnaressen. In 1492 gebeurde het eindelijk. Ondanks zijn dagelijkse portie verse moedermelk en maagdelijke bloedtransfusies, gaf paus Innocentius IV zijn pijp aan Maarten. Drie kandidaten meldden zich in de tiararace: de steenrijke Sforza, de knappe Della Rovere, die kon rekenen op de steun van zijn honderdvijftig monnikenminnaars, en de maffiose Rodrigo.

Borgia is een rasechte Jodorowsky geworden. Zijn altijd terugkerende, karikaturale sneer op een religie, de exponentieel straffer wordende anekdotes en de barokke toon zijn opnieuw schering en inslag. Hoewel zijn uitvergrote roddels ook hier de profilering van de karakters naar het achterplan duwen, blijven we rabiaat fan van zijn excessen. In Maurillo (Milo) Manara vond hij het deksel voor zijn nieuw honingpotje. De zestigjarige Italiaan die de strip leerde kennen via Barbarella, wou eindelijk weer eens overschakelen naar een verhaal dat wat om het lijf had. Vaak zien de mannelijke personages eruit of ze het speen hebben, maar hun verwrongen statische blik vervalt in het niets bij het zien van de expressieve schoonheid van de kronkelende vrouwenlichamen. Borgia zal ongetwijfeld een ontgoocheling zijn voor de keiharde Sombrero-knapen, maar deze 16+-versie van Oom Wim zal voor velen een fijne hernieuwde kennismaking zijn met de sensuele aquarellen van Manara.



Borgia 2: Macht en Bloedschande (2006)

Na de dood van Innocentius VII is Rodrigo Borgia inmiddels paus geworden. De Romeinen nemen hem niet serieus en beschouwen het als het einde van de kerkelijke macht. Ze gaan zich te buiten aan orgieën, geweldplegingen en alle denkbare zonden op openbare plaatsen. De Borgia-clan moet tonen dat het niet met zich laat sollen en gaat over tot liquidaties, manipulaties en allerlei machinaties. Een huwelijk wordt gearrangeerd om een oorlog te voorkomen, maar bruid Lucrezia Borgia wordt voor alle zekerheid ontmaagd door haar eigen broer alvorens haar nieuwe, homofiele echtgenoot officieel haar bloempje plukt voor een verlekkerd publiek.

We zouden nog een tijd kunnen doorgaan met het beschrijven van verbijsterende situaties en scènes. Het zal je misschien verbazen dat er heel veel is gebaseerd op historische feiten. Vele anderen gingen Manara en Jodorowsky al voor om de Borgia-familie als onderwerp te kiezen: schilders, beeldhouwers, filmmakers, pornoproducenten,... De aanpak van de beide auteurs is lonend. Het is duidelijk dat ze zich amuseren met deze reeks. Manara tekent en schildert prachtig (mooie overzichplaatjes op pagina 61 en 103) terwijl Jodorowsky zich gretig vastbijt in het reconstrueren van een oneerbare maffiaclan die opklom tot het hoogste religieuze gezag. Religie en taboe, altijd al een onlosmakelijke combinatie geweest. Manara en Jodorowsky doorbreken vele taboes, maar hebben de geschiedenis als geldig excuus.



Borgia 3: Vlammen van de Brandstapel (2008)

Achter elke sterke man staat een manipulatieve vrouw. Zeg dat ons moeder het gezegd heeft! Ook in de vijftiende eeuw na Christus werd in het katholieke Rome macht voornamelijk beklonken in het bed. Of dat nu met familieleden gebeurde of door middel van vastgelegde liaisons. Maar wat de Borgia-familie flikte, tart elke verbeelding. Door moord, manipulatie, nepotisme, chantage en het uitspelen van lust behaalde het geslacht zelfs het hoogste christelijke ambt, dat van paus. Het genereerde enorme rijkdommen want met de functie ging gezag en macht gemoeid. Enkel de Franse koning Karel VIII ziet paus Alexander VI niet zitten. Hij wil de paap afzetten en valt Italië binnen. Uiteraard weten de Borgia's zich ook hierbij uit de slag te trekken, zoals steeds met geld en seks als wapens. In Napels wordt zelfs letterlijk een legertje hoeren ingezet om het binnenvallende leger — letterlijk en figuurlijk! — tot staan te brengen. Maar de Franse koning is niet de domste thuis. Hij heeft andere troeven achter de hand waarbij de wellust van de paus nadelig uitvalt.

Borgia behoort stellig tot het beste tekenwerk van de Italiaanse tekenaar Milo Manara. Spijtig dat hij zijn vrouwtjes nog te veel tekent met expressies en kronkelende lichaamshoudingen alsof ze constant een orgasme hebben. Zijn talent voor lijnvoering en kleur tillen de meest expliciete scènes gelukkig uit boven de ranzigheid, op die kots- en pisscène na dan. Voor hem bedacht de Chileense scenarist Alejandro Jodorowsky een wreedaardig en brutaal epos over de eerste echte maffiaclan uit de geschiedenis. Meermaals neemt hij een loopje met de geschiedenis, wat het recht is van elke scenarist die in de eerste plaats een boeiend verhaal wil vertellen, maar in de grond is alles op ware feiten gebaseerd. De ergste feiten het eerst behoren dan nog niet steeds tot de fictie.



Borgia 4: Alles Is IJdelheid (2010)

Je kan je geen schanddaad, misdaad of perversiteit voor de geest halen — ook al duik je in het donkerste van je gedachten — of het zit wel in Borgia. Werkelijk weerzinwekkende scènes vullen de albums. De scenaristen van Saw zouden nog inspiratie kunnen opdoen voor een volgende sequel van de horrorfilmreeks. Neem nu het spijkerbed waarop een monnik achterwaarts wordt genomen door paus Alexander VI, heftig! De ene Borgia wil dan nog niet onderdoen voor de andere. In dit album zit het Cesare Borgia hoog dat de paus zijn broer voortrekt. De reden waarom schokt 'm waarna gruwelijke afrekeningen volgen voor het weer tot een verzoening komt. Vanaf dan staat er geen maat op de veroveringsdrift van Cesare die de ene Italiaanse stadsstaat na de andere republiek onderwerpt. Zijn successen behaalt hij dankzij nieuwe oorlogswerktuigen die geilnicht Leonardo Da Vinci voor hem uitvindt. In dit laatste deel van de cyclus volgen ook de afstraffingen. Zo wordt er een punt gezet achter de malafide praktijken van een van de hooghartigste en meest geperverteerde familieclans uit de geschiedenis. Dat de opvolging verzekerd is, bewees al het eerste deel van de sequelcyclus De Verschrikkelijke Paus.

Uiteraard moeten we het historische luik van Borgia met een schep zout nemen. Alejandro Jodorowsky kiest steevast voor de sensasioneelste kant van de geruchten of de al dan niet bewezen feiten die over de Borgia's de ronde doen. Als een eigentijdse hofschilder brengt Milo Manara het allemaal zo plastisch in beeld dat je ook hem ervan kan verwijten resoluut voor het spektakel te kiezen. De grote prent op pagina 202 biedt gelukkig wat tegenwicht: er is hoop, vrolijkheid, verandering, het is zoals de Bevrijding na de Tweede Wereldoorlog.

roept beslist gemengde gevoelens op. Onbewogen blijf je er alvast niet bij. Een droog geschiedkundig familie-epos is het zeker niet geworden.