ONTAARD VERKLAARD 


Una • Soul Food Comics
208 p. (SC)
Engagement

Ondergetekende is een man, hetero, blank, in het bezit van een eigen huis en werk en geboren in een welstellend land waar de vruchten van geplukt worden. We staan soms niet genoeg stil bij de verworven zekerheden of dat elke "buitencategorie" het harder te verduren heeft. Als vrouwen al voortdurend moeten opboksen tegen man en maatschappij, wat dan met vrouwen, jonge meisjes nog, die seksueel geweld moesten ondergaan? Una is zo'n meisje.

In Ontaard Verklaard vertelt de Britse kunstenares en stripmaakster over haar jeugd in de jaren 1970. Haar moeder dronk, haar vader verbrokkelde en de aandacht die oudere mannen haar gaven, bleek achteraf gezien niet zo oké te zijn. Die ervaringen komen niet in beeld, de gevolgen ervan des te meer. Ze kreeg geen gehoor bij haar entourage en probeerde verder gewoon een braaf meisje te zijn. Maar er kwamen meer ervaringen. Haar reputatie viel te grabbel, op school en op straat werd ze van de ene op de andere dag uitgescholden voor hoer en slet. Ze kon nog dankbaar zijn dat dit allemaal gebeurde voor het digitale tijdperk. Een pasklare uitweg was er niet. Onbegrip kreeg ze in overvloed. Ze moest het ondergaan, zich erbij neerleggen, in een depressie belanden, maar zich ondertussen ook vragen stellen over verschillende kwesties ter zake: wanneer is een vrouw een slet, waarom grijpen familie, vrienden en hulpverleners onvoldoende of foutief in, hoe gaan we daar tegenwoordig mee om?

Dit alles speelt zich af terwijl de befaamde Yorkshire Ripper jarenlang in haar streek kon toeslaan zonder gevat te worden door een schromelijk falend politieonderzoek. In eerste instantie denk je dat dit seriemoordenaarsverhaal er met de haren is bijgesleurd. Het tegendeel is waar. Ook in die zaak lag onbegrip aan de basis voor het vastlopen van de zaak. De inspecteurs waren er zodanig van overtuigd dat de Ripper het enkel gemunt had op prostituees (vrouwen die er bij wijze van spreken om vroegen) dat slachtoffers die de aanvallen overleefden, maar geen prostituee waren, niet geloofd werden of wiens getuigenis en nochtans onfeilbare beschrijving van de belager werden geklasseerd.

Una gebruikt veel beeldtaal die een dromerge tegenpool vormt voor de keihard analytische uitspraken die ze noteert. We kunnen van elke pagina wel een citaat selecteren dat onmiskenbaar spijkers met koppen slaat. Vooroordelen toetst ze aan onweerlegbare tegenargumenten. Una heeft met Ontaard Verklaard gepresteerd waar het in haar jeugd aan ontbrak: er wordt naar haar geluisterd. Eindelijk.

Uitgeverij Soul Food Comics maakt het zichzelf niet makkelijk. Het gros van de striplezers pikt Supercrash, hun vorige uitgave, en wellicht ook Ontaard Verklaard zelfs niet op om eens te doorbladeren. Te arty, geen conventionele strip (Ontaard Verklaard is behoorlijk illustratief), een tekenstijl waarmee je geen zieltjes wint en zo kunnen we wel doorgaan. Maar de thema's waar het als een bulldozer voor gaat, doen je werkelijk nadenken. Het engagement om waardevolle strips uit te geven, trekt zich zelfs door tot de laatste pagina's waar een lijst met contactgegevens voor slachtofferhulp, hulp na verkrachting, informatie bij gezondheids- of verwerkingsproblemen en andere instellingen en begeleiding in België en Nederland is opgenomen.

> DAVID STEENHUYSE — februari 2016