BROZE STAD
Paul Karasik/David Mazzucchelli + Paul Aster • Atlas 138 p. (SC)
|
|
Een intrigerend Ikonologosplatt |
|
Met Maus zorgde Art Spiegelman ervoor dat vele literatuurliefhebbers niet langer hun neus ophaalden voor strips. En dat inspireerde de winnaar van de Pulitzerprijs om gelauwerde auteurs te vragen scenario’s voor strips te schrijven. De meesten vonden dit wel een goed idee, maar als puntje bij paaltje kwam reageerde enkel Paul Auster positief. Hij gaf de toestemming om één van zijn romans te laten bewerken.
Broze Stad (City of Glass) verscheen in 1985 en is het eerste deel van de zogeheten New York Trilogy, waartoe ook nog Schimmen en De Gesloten Kamer behoren. Op het eerste gezicht lijkt het verhaal een gewone detective. Maar eigenlijk is het vooral een filosofische verhandeling over taal en identiteit. Niet eenvoudig dus om in stripvorm te gieten en juist dát vond Spiegelman een mooie uitdaging. Hij contacteerde Paul Karasik en David Mazzucchelli om dit grotendeels niet-visuele verhaal in beeld te brengen, met een verbluffend resultaat.
In Broze Stad staat Daniel Quinn centraal. Vroeger was hij een gevierd dichter, maar na de dood van zijn vrouw en zoontje schrijft hij onder een pseudoniem alleen nog maar misdaadromans. Op een nacht krijgt hij telefoon van ene Peter Stillman. In feite is Stillman verkeerd verbonden en denkt hij detective Paul Auster aan de lijn te hebben. Hij heeft een dringende zaak voor hem. Uit nieuwsgierigheid hapt Quinn toe. Zich voordoend als Auster trekt hij naar Stillman, die om zijn bescherming vraagt. Zijn vader heeft hem vroeger jarenlang opgesloten en mishandeld en belandde hiervoor in de gevangenis. Maar binnenkort komt hij vrij en Stillman denkt dat hij hem komt vermoorden...
Het postmoderne Broze Stad is geen conventionele roman en de stripversie, die in de Verenigde Staten al in 1994 verscheen, vergt bijgevolg wat inspanning van de lezer om het verhaal min of meer te begrijpen. Maar door het detective-element is Broze Stad meer dan leesbaar en zelfs bij momenten spannend en zeker intrigerend. Verwacht dus niet louter filosofisch gewauwel.
Grafisch is deze strip werkelijk een hoogstandje. Paul Karasik, tekenleraar en medeauteur van een boek over autisme, zorgde voor de schetsen. David Mazzucchelli, bekend van zijn bijdrage aan Daredevil: Born Again en Batman: Year One, beide van Frank Miller, laat zien dat hij ook andere genres aankan dan superheldenstrips. Vooral de moeilijk te verstrippen fragmenten zijn op een originele en rake manier in beeld gebracht.
Art Spiegelman heeft moeite om de "visuele adaptatie" van Broze Stad een beeldroman te noemen, laat staan gewoon een comic. Al schertsend komt hij in het voorwoord met het woord "Ikonologosplatt" voor de pinnen. Lekker bekken doet het niet, dus een lang leven zal de term wellicht niet beschoren zijn. Maar het is wel een mooie knipoog naar het spelen met taal en beeld in Broze Stad. |
|
> JEROEN FRANçOIS — november 2005 |