Bibliografie van Jean Giraud
• Altor
• Blueberry
• Blueberry
• Blueberry: Integrale Editie
• De Incal
• De Silver Surfer
• De Wereld van de Hermetische Garage
• De Wereld van Edena
• Het Gekroonde Hart
• Jim Cutlass
• Little Nemo
• Majoor Fataal
• Mister Blueberry
• Na de Incal
• Verzamelde Werken van Moebius
• XIII (deel 18)
Bibliografie van William Vance
• Alles van W. Vance
• Alles van W. Vance
• Bob Morane (deel 1 t/m 8)
• Bruce J. Hawker
• Bruce J. Hawker
• Bruno Brazil
• Howard Flynn
• Marshall Blueberry (deel 1, 2)
• Ramiro
• Ringo
• Roderik
• Stripschrift Special: William Vance
• XHG-C3
Bibliografie van Jean Van Hamme
• Avontuur zonder Helden / 20 Jaar Later
• Blake en Mortimer (deel 13, 15, 19)
• Corentin
• Corentin (en de Prins van de Woestijn, Het Rijk van het Zwarte Water)
• De Avonturen van Blake en Mortimer
• De Bloedbruiloft
• De Chninkel
• De Meesters van de Gerst integraal
• De Telescoop
• Domino
• Een Avontuur zonder Helden
• Epoxy
• Harlekijn (Joker)
• Lady S.
• Largo Winch
• Meesters van de Gerst
• Michael Logan
• Mr. Magellan
• Rani
• S.O.S. Geluk
• Thorgal
• Tony Stark (deel 2)
• Twintig Jaar Later
• Wayne Shelton
• Western
XIII 18-19
18. De Ierse Versie - 19. De Laatste Ronde


Jean Giraud/William Vance + Jean Van Hamme • Dargaud
48 p. (SC)
Champagne!
Jason Fly, Kelly Brian, El Cascador, Steve Rowland, Jack Shelton, Alan Smith, Ross Tanner, Jed Olsen, John Fleming, Jason Mac Lane, Hugh Mitchell, Karl Meredith, Reginald Wesson, Seamus O’Neil, Jason Mulway,... Het is al welletjes, zeker? We zouden ons er hier rap vanaf kunnen maken door nu gewoon te verklappen wie XIII eigenlijk echt is. Maar zo'n rotzakken zijn we niet. Bovendien vermoeden we sterk dat je het ondertussen al zelf hebt gelezen, wat voor een groot deel deze bespreking overbodig maakt.

Drieëntwintig jaar en negentien albums in een gezamenlijke oplage van twaalf miljoen exemplaren (waarvan meer dan één miljoen voor de laatste twee albums samen, 550.000 Franse en 70.000 Nederlandse exemplaren voor De Laatste Ronde) waren er nodig om tot de oplossing van de hamvraag te komen. Het succes van de laatste albums is een feit waar we sito presto een aardig kapitaal op zouden inzetten. Op een totaal bevredigende leeservaring durven we minder gokken.

Op vraag van Dargaud-uitgever Yves Schlirf raakte Jean Giraud alias Mœbius betrokken in de XIII-reeks. Tot grote afkeuring van Girauds trouwe scenarist Alexandro Jodorowsky trouwens, maar da’s een ander verhaal. Scenarist Jean Van Hamme was enthousiaster. William Vance ook, hij ziet het als een wederdienst na zijn bijdrage aan de Marshall Blueberry-cyclus. Een documentatiereis naar Ierland zorgde voor extra motivatie. Samen zouden Giraud en Van Hamme de niet onbelangrijke passage over de IRA-terrorist Brian Kelly in een album gieten. Hij is de zoon van Brendan O'Neil, een van de politieke gevangenen die de Britten zonder verder bewijs in de cel staken voor de moordaanslag op Lord Mountbatten. Een groot gedeelte van de IRA-geschiedenis staat in het album vermeld. Ook Brian Kelly heeft er zijn deel aan. Hoewel de spanningsboog erg strak staat, er veel actie is te lezen en verhaalwendingen voor voelbaar psychologisch drama zorgen, is de vertelformule vermoeiend te noemen. Er is veel uitleg nodig uit de mond van Kelly om zijn geschiedenis te vertellen aan een gedwee luisterende Jason Mac Lane. Zij zitten in de bergen voor een trip waarvan er slechts één levend zal terugkomen.

In De Ierse Versie komen we expliciet te weten wie XIII is en hoe de vork in de steel zit. Grote verhaalhompen in vorige delen zijn daardoor meteen verklaard. Ook de interessante rol van Jessica Martin is tegelijk een aanvulling als een verrassingselement, twee zaken die naar onze goesting ontbreken in De Laatste Ronde. Het finale deel op scenario van Jean Van Hamme dient precies enkel om de laatste losse eindjes aan elkaar te knopen en nog wat verhaallijnen tot een noodzakelijk einde te brengen. Degelijk werk, maar we worden er niet warm van. Ook niet van de tekenstijl van William Vance. Oké, het is zijn serie, maar we zijn de eindeloze reeks inwisselbare, emotieloze voor- en zijaanzichten beu gezien. In zijn decors, details en actiescènes toont hij zich dan weer als een zeer bekwame tekenaar.

Bovendien wordt er in deel 19 meer dan eens reclame gemaakt voor deel 18, dat dan zogezegd het rapport The Brian Kelly Story is, geschreven door journalist Danny Finkelstein en een zekere Diane wiens identiteit we liever verborgen houden voor de onwetende lezer die de albums nog niet heeft gelezen. De hoeveelheid vermeldingen neigen sterk naar het belachelijke, een storing in een reeks die zichzelf doorgaans serieus neemt. En zou er een centje zijn toegevoegd aan de pensioenrekening van Vance en Van Hamme door de product placement van het champagnemerk Moët? Wat wordt er veel bubbeltjeswijn gezopen in dit album!

Nu we de beide albums hebben gelezen, kunnen we stelling nemen. Wie heeft het beste album van de twee gemaakt? Zonder verwijl kiezen we voor De Ierse Versie van Giraud. Het is minder onwennig van tekenstijl dan eerst gevreesd. Giraud is het na vele jaren westerngeweld en futuristische klassiekers namelijk niet gewend om een strip te maken die zich afspeelt in het heden. Zijn lossere stijl leent zich prima voor een thriller van niveau. Zijn camerastandpunten zijn ook sterker dan die van Vance.

Met deze albums houdt Van Hamme ermee op. Het einde klopt, we worden er zelfs een beetje melancholisch van, dat dan weer wel. Maar Vance wil er nog mee verder gaan. Na een rustperiode is eerstvolgend zijn favoriete held Bruce J. Hawker nog aan de beurt, maar daarna is het weer full force XIII. Er komen verschillende one-shots die zijn gemaakt door diverse auteurs met personages uit de reeks. Er is ook al een vervolg voorzien op scenario van iemand wiens naam we nog niet mogen weten. Jean Van Hamme superviseert alleszins zijn werk. Verwacht je hierbij niet langer aan gesol met identiteitsproblemen (alhoewel dat vanuit een psychologisch, zelfs filosofisch standpunt voortaan voor een meerwaarde kan zorgen), maar aan onversneden actie. En wie weet of er nog hoge omes een appeltje te schillen hebben met de man die ze XIII noemden?
> DAVID STEENHUYSE — november 2007