VAN 9 TOT 5 
Echt Episch Dit


Dirk van de Wiel • Uitgeverij Vrijdag
80 p. (SC)
Om van te walgen

Op pagina 62 in de strookjesstripbundel Van 9 tot 5 bespreken bestuursleden van een universiteit wat hun studenten willen: democratie. "Was dat niet een richting binnen klassieke talen?" "Democratie hebben we al opgeheven, wegens gebrek aan rendement". Het toeval wilde dat de strip die we ervoor lazen het stripessay Supercrash was. En daaruit citeren wij: "Nadat het het communisme heeft verslagen, is het kapitalisme nu hard op weg om de democratie te verslaan. Na de financiële crisis zou je verwachten dat de wereld zich zou haasten om de macht van de banken te beteugelen, maar dat is niet gebeurd. In plaats daarvan hebben overheden zich feitelijk voor het karretje laten spannen van de grote bedijven. Dat is desastreus, want elke samenleving die toestaat dat roofzuchtig, waardenondermijnend gedrag meer loont dan eerlijk werk, loopt het risico alles te verliezen."

Waar Van 9 tot 5 standpunten van managers, bedrijfsleiders tot zelfs hipsters en barista's via een scherpe, komische blik fileert en laat terugkaatsen, is Supercrash in al zijn nuchtere volledigheid over de oorsprong en de gevolgen van de financiële crisis pure horror. Darryl Cunningham behandelt in een uitgebreid hoofdstuk de filosofie van Ayn Rand die in wezen op egoïsme drijft. Ze droomde van een wereld zonder regels, overheid of aandacht voor de minderbedeelden. Het gekke is dat haar persoonlijke leven bewijst dat haar filosofie onwerkbaar is. Toch vond ze heel wat gehoor bij veel mensen die niet inzagen en inzien dat de uitvoer van haar ideeën tot oneerlijkheid leidt. Ook Alan Greenspan, die negentien jaar lang de voorzitter van het Federal Reserve System (het centrale banksysteem van de Verenigde Staten) was, trapte in de val. Hij dreef haar ideeën over het vrije marktdenken verder... met desastreuze gevolgen voor de wereldeconomie.

Lees alsjeblieft deze verhandeling in stripvorm en kom tot nieuwe of aangescherpte inzichten over het belang van een overheid, belastingen en regulering, over links, (extreem)rechts en het centrum dat steeds rechtser wordt, over criminaliteit en de vluchtelingenproblematiek, over hoe Tea Party's en andere UKIP's hun eigen grote ongelijk en de tegenstrijdigheid van hun discours niet inzien, over onze aversie tegen politiek die grotendeels een foute ingeving is door andere factoren, over besparingen en sociale voorzieningen, over conservatieven en progressieven van wie je ook niet alles moet aannemen, maar vooral over het niet te stoppen rottingsproces van banken die zich herhaaldelijk in nesten werken en een beroep doen op waar het anders kapitalen voor neerlegt om tegen te lobbyen: inmenging van de overheid. Hoe droogkloterig en simplistisch de tekeningen ook lijken, je zal walgen van de inhoud. "Belasting is de prijs die we betalen voor beschaving", stelt Cunningham, waarop hij oproept om de filosofie van het egoïsme af te wijzen. Makkelijker gezegd dan gedaan.

Supercrash verscheen bij de gloednieuwe uitgeverij Soul Food Comics die de ambitie heeft om meer strips uit te brengen die ons aan het denken moeten zetten. Als die allen van het kaliber zijn als Supercrash, zullen we eerlijk gezegd telkens afkickmiddelen nodig hebben. Entertainment in de vorm van strookjesstrps zoals Van 9 tot 5 bijvoorbeeld. Ook hierin een en al hatelijkheid uit de mond van bazige figuren die geen knip voor de neus waard zijn, maar het wel voor het zeggen hebben. De confronterende spiegel die de strookjes hen voorhoudt, getuigt van intelligentie van de maker. Maar Dirk van de Wiel spot net zo goed met hypes en trends, hipsters en quinoatrutten, glutenvrije zooi, meelopers, jihadisten en de Schepper. De tekeningen zijn kut en doen te veel denken aan Dilbert (ook al zo'n managersstrip), maar de grappen zitten verdikke wel heel erg dicht op de herkenbaarheid. We hopen voor jou dat je uitspraken en situaties vooral bij anderen herkent in plaats van bij jezelf. Als je een Van 9 tot 5-hater bent, vrezen we het ergste voor je...

> DAVID STEENHUYSE — oktober 2015