HET BOEK GENESIS
Robert Crumb • De Harmonie | Oog & Blik / Vrijdag 216 p. (SC)
|
|
Versleten stijlelementen |
|
"En God schiep de mens naar Zijn beeld. Naar Gods beeld schiep Hij hem. Man en vrouw schiep Hij hen" is op pagina 10 nog een zinsnede die ten onzent huizes op onbedaarlijk gelach werd onthaald. De potsierlijkheid en de dubbele redundantie van de zinnen beloofden veel pret bij het vervolg onzer lezing. Maar laten we maar eerlijk opbiechten dat we voorlopig nog niet verder zijn geraakt dan een vierde van het album. Ten eerste bevat dit erg veel (overbodige) tekst die na enkele pagina's niet meer valt te doorworstelen door de vele versleten stijlelementen. Eigenlijk mag je het Oude Testament uit de bijbel, waarvan Robert Crumb zich beperkte tot het verstrippen van het Genesis-verhaal, niet in één keer proberen te lezen. We zijn daarom overgeschakeld naar het lezen van losse hoofdstukken per dag. Elk hoofdstuk van in totaal vijftig is slechts enkele pagina's lang. Zo valt het beter te behappen want tot het eind willen we wel geraken.
Waarom? Wel, Als ex-misdienaar en afkomstig uit een overwegend katholiek milieu (zij het al lang niet meer praktiserend) zijn wij de eerste die erkennen dat het in zowel het Oude als het Nieuwe Testament tjokt van de steengoeie verhalen. De parabels van Jezus Christus zijn, zij het moralistisch van aard, een staaltje van doordachte verhaalopbouw. Het zijn dezelfde, haast wiskundige constructies waaruit een goeie mop bestaat of een scenario voor de betere film of strip. Die evangelisten konden nogal een potje schrijven! Vandaag zouden het allicht conceptbedenkers zijn of vetbetaalde copywriters. Nu goed, daar waar het in het Nieuwe Testament barst van de barmhartigheid of oproepen daartoe, druipt in het Oude Testament — en al zeker in Genesis — de vergelding ervanaf. God is niet de tofste pee, ook al heeft Crumb hem voorzien van zijn clichélook met lange witte baard en haren. Hij lijkt wel het norse broertje van Sinterklaas of de Kerstman. Hij loopt constant zijn schepsels te bevelen en verbiedt zaken zoals het eten van de appel van de boom der kennis van goed en kwaad... wat elk gezond mens natuurlijk nieuwsgierig maakt om net wèl een appel te eten, zeker als ze je glanzend hangen uit te dagen. Oké, ge zoudt dan niet mogen ingaan op die temptation, maar een bestaan als jaknikkend knechtje zonder ruggengraat, zonder al te veel intellect of zonder kans op zelfontplooiing is minder aanlokkelijk. Zeker bij een God die precies uit is op het bedenken van spitsvondige straffen zoals een zondvloed of Babylonische spraakverwarringen. Daar steekt hij meer tijd in dan in het scheppen van het alles, een klus die in zes dagen was geklaard en blijkbaar genoeg fouten vertoonde waar-ie nog heel wat verbeterwerk aan had. Noah bijvoorbeeld moest veertig dagen op zijn getimmerde boot rondvaren.
Crumb koos ervoor om zo trouw mogelijk aan het origineel te blijven. Dat betekent dat in elk land van verschijning de meest geschikte bijbelvertaling werd aangewend om de tekst uit te kopiëren. Zoals gezegd levert dat vaak veel lappen tekst op die aan overdaad lijden. Een pagina lang opsommingen van nazaten die zoveel jaar oud zijn geworden, is strontvervelend om te lezen en sla je al snel over. Wij kunnen niet geloven dat Crumb dit met volle plezier heeft aangepakt. Het staat ons ook tegen dat de man achter Fritz the Cat, Mister Natural en andere wellustige creaties tot de jaren van gezapigheid is gekomen. Een bloot Eva’ke met stevig achterwerk verraadt nog wel de Crumb van weleer. Maar zijn realistische tekenkunde gaat teloor in de brave illustratieve weergave van wat Genesis hem voorschrijft. Een gemiste kans om toch wat controverse te brengen (God als dikke negerin leek ons toch een beter idee) of een poging om Genesis aan een ander publiek te laten lezen? Allebei, denken wij. En als je 't ons nu vergeeft, wij hebben nog een 45-tal hoofdstukken te lezen. 45 hoofdstukken hebben wij nog te lezen. Het lezen van 45 hoofdstukken hebben wij nog. |
|
> DAVID STEENHUYSE — oktober 2009 |