Bibliografie van Charles Burns
• De Korf
• Suikerschedel
• X
ZWART GAT 


Charles Burns • Oog & Blik | De Bezige Bij
368 p. (HC)
Een verhaal met een staartje

Dat graphic novels zoals Pauls Vakantiebaantje of Een Deken van Sneeuw niet steeds aan een romantische grondslag moeten liggen, bewees David B. al met Vallende Ziekte. In een overgrote meerderheid van verhalen over een zieke, zal deze sympathie opwekken, maar niet in Vallende Ziekte. Jean-Christophe, het zieke personage in kwestie, wekte met zijn agressieve uitbarstingen eerder afstoting dan medeleven bij ons op. Black Hole, vertaald als Zwart Gat, is een totaal ander verhaal, maar het laat ons een beetje met eenzelfde gevoel achter. Deze bundel verscheen al eerder in twaalf losse, niet-vertaalde comics tussen 1995 en 2005 en het laat zich moeilijk samenvatten. Niet alleen omdat het je een oncomfortabel gevoel levert, maar ook omdat er nooit expliciet naar voor komt wat er exact wordt bedoeld. Dit maakt het verhaal voor meerdere opvattingen mogelijk.

Wel zeker zijn we van het basisverhaal. Er heerst een plaag die tieners treft en hen met verschillende mutaties opzadelt, gaande van monstergezichten over open ruggen tot een echte staart! Niemand weet precies waar de ziekte vandaan komt. Maar dat drugs en seks een prominente rol spelen, staat buiten kijf. Een algemene vergelijking met aids ziter wel in, maar die gaat slechts gedeeltelijk op.

Charles Burns eist heel wat van de lezer. Niet alleen vraagt hij om na te denken over het hoe en waarom van deze plaag. Ook de visie van buitenstaanders en gezonde tieners schotelt hij als een heuse breinbreker voor. Uitleg en oplossingen moet je veelal zelf verzinnen. Deze in Washington geboren Amerikaan geeft wel de voorzetten, maar het afmaken moet je zelf doen. Neen, Zwart Gat is geen hapklare brok.

Laat het voorgaande jou geenszins afschrikken. Het geheel mag dan niet eenvoudig zijn, de uitgangssituatie is dat wel. De openingspagina's zijn laagdrempelig. Het is pas naarmate het verhaal vordert dat Burns de complicaties, verhoudingen en vragen opstapelt en trapsgewijs telkens een beetje meer 'denkactie' van zijn lezer verlangt. Deze lezer ervoer de trapjes als retespannend en knap gevonden, nooit als moeilijkdoenerij of elitair. Ook grafisch laat Zwart Gat nooit eerder geziene vondsten op je los. Let maar eens op hoe Burns subtiel van perspectief tussen Chris en Rob wisselt net voor ze vrijen. Of wanneer ze op het kerkhof belanden. Of hoe de intrige rond Eliza (het meisje met de staart) op jouw netvlies wordt gebrand. Onvergetelijk.

Zwart Gat is een uitzonderlijk verhaal, in beide betekenissen van het woord: met geen enkel voorgaande strip te vergelijken en kwalitatief superieur.

> TOM DE LENTDECKER — mei 2009