DOORSNEE 


Phaedra Derhore • Oogachtend
144 p. (SC)
Hart en ziel

Als dochter van een criticus zie je de betrekkelijkheid van een recensie makkelijk in. Mijn vader recenseert restaurants en de maaltijden van mijn moeder. Het eerste doet hij in een blad, het tweede thuis aan tafel. Boven z'n besprekingen staan een slagzin én een quotering uitgedrukt in braadpannen. Vijf pannen is het maximum, maar zo gul is mijn vader ook thuis niet. Hij heeft het recht én de plicht om streng te zijn, is zijn mening. Daar denken vrouwen anders over. Het beeld van haar moeder die zich in de keuken uitslooft, staat op het netvlies van elke critica gebrand. Wij hebben minstens respect voor het geleverde werk. Om niet verplicht te worden negatieve commentaren te geven, raden wij dus liever iets aan dan af. Doorsnee van Phaedra Derhore bijvoorbeeld.

Phaedra Derhore heeft in Doorsnee hart en ziel gestoken, zoals mijn moeder in haar eten doet. Het resultaat is een uiterst persoonlijk document zoals er weinig verschijnen. Het is een intiem en ontnuchterend relaas van een jonge vrouw die met haar overgewicht worstelt. De in onze ogen leuke jongedame heeft zich een mening over zichzelf gevormd en de buitenwereld laat niet na een duit in het zakje te doen. Goedbedoelde complimenten die het enkel erger maken, steken onder water, nauwelijks verholen kritiek, leugentjes om bestwil, misprijzen en afkeurende blikken... elke vrouw weet waar Derhore het over heeft. En telkens ze denkt dat het wel gaat, dat het best meevalt, wordt ze met haar neus op de feiten gedrukt: haar niet al te flatteuze zelfbeeld.

Omdat ze daar niet vrolijk van wordt en omdat ze moegestreden is, beslist ze om een gastric bypass te laten uitvoeren. Van het bovenste deel van de maag wordt een kleinere maag met de inhoud van ongeveer twee eetlepels gemaakt. De nieuwe maag wordt rechtsreeks op de dunne darm aangesloten en het deel van de dunne darm dat op de oude maag aangesloten is, wordt in een later stadium opnieuw met de darm verbonden, maar dat stuk neemt geen voedingsstoffen meer op. Dat klinkt als veel gerommel aan je lijf en dat is het ook.

Wat aan de ingreep voorafgaat, wat het allemaal inhoudt, wat zoiets met haar doet en hoe het daarna is, vertelt Derhore in niets verhullende beelden en teksten. Doorsnee is daardoor vaak pijnlijk en schrijnend. Hoop, wanhoop, angst en desillusie maken deel uit van het leven van het hoofdpersonage. Verdriet en euforie vechten lange tijd om de overhand. Maar Derhores veerkracht is verbluffend. Ze is een twijfelende, maar koppige doorzetter die niet opgeeft. En haar relativeringsvermogen is groot. Dat is goed nieuws voor haarzelf, maar ook voor haar publiek. Zo wordt een beladen thema met een dosis tongue in cheek doorspekt waardoor haar verhaal op geen enkel ogenblik verveelt of te zwaar aanvoelt. Maar een vrolijk akkefietje wordt het niet. Doorsnee is een doodeerlijke strip die je met een ongemakkelijk gevoel achterlaat. Wanneer een auteur alle maskers laat vallen, worden ook de lezers in hun blootje gezet.

Recensenten hebben meningen. Over graphic novels onder andere. Dat de navel van de auteur een favoriet thema is, is er één. Wie wil, zal in Doorsnee een bevestiging van dit vooroordeel zien terwijl deze strip niets met navelstaarderij te maken heeft. Doorsnee heeft het over de levensnoodzakelijkheid van graag zien, jezelf in de eerste plaats, en graag gezien worden. Derhore is jong, maar Doorsnee is geen werk van een beginneling. Alleen al de manier waarop ze met symboliek en beeldspraak omgaat, toont aan dat Derhore alles heeft om een grote dame in de stripscène te worden.

Kan een man begrijpen wat het hoofdpersonage in Doorsnee doormaakt? Mijn vader zou er geen probleem mee hebben aan dit album een aantal braadpannen toe te kennen, alsof het een schoolopstel en geen zaak van leven of dood betreft. Hij zou zeggen dat hij dat doet omdat het zijn taak is om een oordeel te vellen. Dat is het natuurlijk niet. Het is een keuze en het vertelt meer over de beoordelaar dan over z'n thema. Dat geldt ook voor mij en zeker in het geval van een boek zoals Doorsnee is het belangrijk dat we dat voor ogen houden.

Mijn mening: Phaedra Derhore heeft een prachtige strip gemaakt die de lezer raakt, ontroert en aan het denken zet. Daar horen geen braadpannen bij.

> FLO VAN DIJCK — mei 2018