Op een dag waren ze verdwenen. Hoe kon dat? Waarom? Tot op vandaag kan geen enkele wetenschapper uitleggen waarom de Neanderthalers, die veel slimmer, atletischer en cultureler waren dan de beestachtige Homo Sapiens, de evolutiestrijd hebben verloren. De theorie van Constantijn is dat de Neanderthalers zich vrijwillig ondergronds in ballingschap teruggetrokken hebben om te ontsnappen aan de ijstijd die over Europa viel. Natuurlijk hebben ze zich aangepast aan de omgeving. Ze kregen hoorns om zich te beschermen tegen de lage plafonds van de grotten. Door de duistere omgeving groeiden hun oren en ogen en hun benen werden behaarder, langer en smaller om beter tegen de hitte van het ondergrondse magma te kunnen. Af en toe duiken die oermensen nog eens bovengronds op. Wij noemen hen vandaag duivels of demonen. Om zijn theorie te bewijzen, duikt Constantijn in het gigantische grottenstelsel van Merlac waar er vele zogenaamde duivelsholen zitten. Helaas tartte hij het noodlot en verdween. Een reddingsploeg bestaande uit zijn neef, zijn dochter Charlie en nog enkele vrienden trekt na een paar weken bang afwachten de beruchte grot in. Maar ook zij wagen zich verder dan ooit iemand zicg waagde. Speleoloog, geschiedkundige en priester-abt Berghuis hoort in het dorpscafé van hun onbezonnen daad en spoedt zich naar de hel. En merde, straks gaat het onweren!

De start van Satania is een geweldig eerbetoon aan Jules Vernes Reis naar het Middelpunt van de Aarde. Ook hier daalt een bont gezelschap steeds dieper de aardkorst in. Maar stilaan maakt het pure avontuur meer en meer plaats voor het onmenselijke van de reis. De sfeer wordt steeds bedrukter en benauwder. Elk personage wordt uiteindelijk herleid tot zijn diepste angst en botte ambitie. Net zoals in Sartres bekende toneelstuk Huis Clos, Opgesloten, is de ware hel de anderen. Het bonte gezelschap treedt voortdurend met elkaar in discussie in een poging om aan hun situatie te ontsnappen. Maar het is de hel die telkens opnieuw het pleit wint. Is de echte hel niet het onverbiddelijke oordeel dat anderen over ons vormen? Gelukkig maakt scenarist Fabien Vehlman er geen te zwartgallige trip van en zet hij ons voortdurend op het verkeerde been. Hierdoor zijn hemel en hel haast één. De schuchtere dochter Charlie ontpopt zich meer en meer tot een baken van geloof, hoop en liefde. En als de bende dan toch in de hel komt, blijkt deze een soort hemels ontsnappingsoord te zijn waar alles wat fout loopt in onze wereld vredig wordt opgelost. Of was dit toch niet de echte hel en moesten ze dieper?

Net zoals in het ongrijpbare Mooi Duister, voor ons een van de beste strips van 2016, gaat Vehlman opnieuw in zee met het bevriende tekenaarskoppel Kerascoët. Marie Pommepuy-Kerascoët mag haar lieflijke figuurtjes weer op pad sturen. Haar man Sébastien Kerascoët verzorgt de decors en mag verder in het boek letterlijk zijn duivels ontbinden. Het resultaat is eens te meer bizar. Bij het doorbladeren lijkt Satania op een te kinderachtige knuffelstrip, maar eenmaal je de strip leest zit het toch verduiveld goed in elkaar. Hoe dieper men afdaalt, hoe juister de sfeer zit. De ronde kopjes contrasteren steeds feller met de triestheid die over de personages valt. De sterke kleuren, van doods over dof tot vlammend rood, geven het geheel een ongemakkelijke gevoel. Maar hoe sterker zou dit niet geweest zijn met een conventionelere tekenaar of een scenarist die alles net iets duidelijker maakt?

Na een avondje bezinktijd — ja, Satania blijft achteraf maar malen in je hoofd — maakt ons onbehagen plaats voor een geweldig gevoel van opwinding. Satania is weer een geweldige Kerascoët. Eindelijk nog eens een strip voor stripliefhebbers zonder oogkleppen die graag tussen de regels lezen. Topstrip.